تاج‌الملوک آیرملو: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
حجم مطلب باید متناسب با متن باشد صرفا به دلیل بحث جعل نمی توان تمام صفحه را به این موضوع اختصاص داد. همچنین بحث ازدواج دوم مستند است و حذف نکنید
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۴۶: خط ۴۶:


== ازدواج اول با [[رضا شاه]] ==
== ازدواج اول با [[رضا شاه]] ==
او زمانی که هنوز [[رضاشاه پهلوی]] افسر آتریاد قزاق بود، با وی ازدواج کرد. [[رضا شاه پهلوی]] برای تشکیل خانواده خود در محله [[سنگلج]] خانه‌ای اجاره نمود و ظرف مدت ۵ سال، صاحب چهار فرزند (دو دختر و دو پسر) شد. این چهار فرزند [[شمس پهلوی]]، محمدرضا ([[محمدرضا پهلوی]])، [[اشرف پهلوی]] و [[علی‌رضا پهلوی (اول)|علیرضا پهلوی]] نام دارند. تاج‌الملوک پس از به سلطنت رسیدن [[رضاشاه پهلوی]]، به علت اینکه مادر [[ولیعهد]] محسوب می‌شد از اعتبار و نفوذ ویژه‌ای برخوردار شد که آن را در دوران [[پادشاهی|سلطنت]] پسرش نیز حفظ کرد.
او زمانی که هنوز [[رضا شاه]] افسر آتریاد قزاق بود، با وی ازدواج کرد. [[رضا شاه]] برای تشکیل خانواده خود در محله [[سنگلج]] خانه‌ای اجاره نمود و ظرف مدت ۵ سال، صاحب چهار فرزند (دو دختر و دو پسر) شد. این چهار فرزند [[شمس پهلوی]]، محمدرضا ([[محمدرضا پهلوی]])، [[اشرف پهلوی]] و [[علی‌رضا پهلوی (اول)|علیرضا پهلوی]] نام دارند. تاج‌الملوک پس از به سلطنت رسیدن [[رضا شاه]]، به علت اینکه مادر [[ولیعهد]] محسوب می‌شد از اعتبار و نفوذ ویژه‌ای برخوردار شد که آن را در دوران [[پادشاهی|سلطنت]] پسرش نیز حفظ کرد.


== ازدواج دوم [[غلامحسین صاحب دیوانی]] ==
== ازدواج دوم [[غلامحسین صاحب دیوانی]] ==

نسخهٔ ‏۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۵۹

تاج‌الملوک آیرملو
ملکهٔ ایران
تاج الملوک آیرملو ملکه ایران، همسر رضا شاه مادر محمدرضا پهلوی شاه سابق ایران
زاده۲۷ اسفند ۱۲۷۴
باکو، امپراطوری روسیه (جمهوری آذربایجان کنونی)
درگذشته۱۹ اسفند ۱۳۶۰ (۸۶ سال)
آکاپولکو مکزیک
آرامگاه
نیویورک
همسران
فرزند(ان)محمدرضا پهلوی، علیرضا
اشرف، شمس
نام کامل
نیم‌تاج آیرملو
پدرتیمورخان آیرملو

نیم‌تاج آیرُملو (۲۷ اسفند ۱۲۷۴ در باکو - ۱۹ اسفند ۱۳۶۰ در آکاپولکو مکزیک) معروف به «تاج‌الملوک» یا «ملکه مادر»، ملکهٔ ایران در دوران سلطنت رضاشاه و مادر محمدرضا پهلوی بود.

زندگی‌نامه

در روز ۱۷ دی ۱۳۱۴ تاج‌الملوک آیرُملو، همسر رضاشاه و دخترانشان شمس و اشرف بدون حجاب به دانشسرای تربیت معلم رفتند. این نخستین‌بار بود که خانواده شاه بدون حجاب و روبنده در مجمعی عمومی ظاهر می‌شدند.
از نزدیکان رضاشاه نقل شده‌است که فرمان کشف حجاب برای رضاشاه کبیر بسیار دردآور بود، اما برای اعتلای زنان ایرانی و آزادکردن و رهایی آنان از اسارت و فرهنگ عرب این فرمان را ضروری می‌دانستند.[۲]
از راست: اشرف پهلوی، شهناز پهلوی، تاج‌الملوک، محمدرضا پهلوی و فرح دیبا در مراسم نامزدی محمدرضا و فرح پهلوی

نیم‌تاج خانم یا تاج‌الملوک دختر یاور (سرگرد) تیمورخان آیرملو و از سران قزاق بود. وی در سال ۱۲۹۵ خورشیدی به عقد رضاشاه پهلوی درآمد. تاج‌الملوک مادر محمدرضا و اشرف و علیرضا و شمس پهلوی است. وی پس از پادشاهی محمدرضاشاه پهلوی، «ملکه مادر» لقب گرفت.

ازدواج اول با رضا شاه

او زمانی که هنوز رضا شاه افسر آتریاد قزاق بود، با وی ازدواج کرد. رضا شاه برای تشکیل خانواده خود در محله سنگلج خانه‌ای اجاره نمود و ظرف مدت ۵ سال، صاحب چهار فرزند (دو دختر و دو پسر) شد. این چهار فرزند شمس پهلوی، محمدرضا (محمدرضا پهلویاشرف پهلوی و علیرضا پهلوی نام دارند. تاج‌الملوک پس از به سلطنت رسیدن رضا شاه، به علت اینکه مادر ولیعهد محسوب می‌شد از اعتبار و نفوذ ویژه‌ای برخوردار شد که آن را در دوران سلطنت پسرش نیز حفظ کرد.

ازدواج دوم غلامحسین صاحب دیوانی

ک سال پس از مرگ رضا شاه تاج‌الملوک آیرملو با فرزند یکی از مالکان بزرگ فارس یعنی غلامحسین صاحب دیوانی از خاندان قوام شیرازی ازدواج کرد. غلامحسین صاحب دیوانی که از نظر سنی از تاج الملوک کوچکتر بود بعد از چند سال از او جدا شد.[۳]

دوران پادشاهی خاندان پهلوی

تاج‌الملوک در دوران پادشاهی رضاشاه یک بانوی درباری و ملکه بود و اجازه دخالت در مسائل سیاسی را نداشت و تنها در امور مالی فعالیت می‌کرد. وی در سال ۱۳۱۲ برای دیدار ولیعهد جوان محمدرضا سفرهایی به آلمان، سوئیس و فرانسه داشت.[نیازمند منبع]

به دستور محمدرضا پهلوی، کاخی در منطقه مازوپشته زوات در جنوب غرب شهر چالوس برای سکونت و استراحت وی تحت مدیریت اسدالله علم ساخته شد. مادر محمدرضاشاه حدود یک ماه در سال به ویژه زمانی که پسرش در کاخ رامسر به سر می‌برد در این کاخ زندگی می‌کرد. این کاخ به کاخ مادر مشهور است.

تاج‌الملوک همچنین در روستای مردآباد کرج ویلایی ساخت و این روستا را شاه‌دشت (ماهدشت امروزی) نامید. این ویلا امروزه ساختمان شهرداری ماهدشت است.[نیازمند منبع] تاج‌الملوک آیرملو در زمان انقلاب ۱۳۵۷ به ویلای خود در آمریکا هجرت کرد و همراه فرزندش شمس در آن‌جا ساکن شد.[نیازمند منبع]

مرگ

او در آکاپولکو، مکزیک، در ۱۰ مارس ۱۹۸۲ (۱۹ اسفند ۱۳۶۰) پس از یک جنگ طولانی با سرطان خون هشت روز قبل از زادروز ۸۶ سالگی خود، در گذشت. جسد او به نیویورک منتقل شده و در آنجا به خاک سپرده شد.

دانستنی‌ها

به گفته اردشیر زاهدی، ملکه مادر دستپخت خوشمزه‌ای داشت و با وجود آن‌که ملکه ایران بود، برای همسر و فرزندانش خود آشپزی می‌کرد.[۴]

جعل خاطرات

کتابی با عنوان خاطرات ملکه پهلوی که به خاطرات تاج الملوک نیز معروف است به چاپ رسید. مصاحبه‌کنندگان این کتاب ملیحه خسروداد و تورج انصاری و محمدعلی باتمانقلیج بوده‌اند که مدعی مصاحبه با تاج‌الملوک آیرملو در آخرین روزهای حیاتش شده بودند.[۵] مورخین و پژوهشگرانی چون خسرو معتضد و عبدالله شهبازی و یعقوب توکلی با ذکر دلایلی مصاجبه‌ها را فاقد مدرک و صحت تاریخی دانسته و اصالت کتاب را صرحتا رد کرده و کتاب را کاملاً جعلی دانسته‌اند.

فرح پهلوی همچنین در مصاحبه‌ای گفته‌است: «باید به هموطنانم یادآوری کنم که ظاهراً کتاب‌های زیادی به اسم من، مادرم، ملکه مادر و برادران شاه، در جمهوری اسلامی چاپ می‌شود که همه ساختگی است. کتاب دخترم فرح که به اسم مادرم چاپ شده جعلی است و مادرم هرگز خاطراتی ننوشت. تازه در این کتاب نوشتند ترجمه انگلیسی، که مادرم هیچ‌گاه انگلیسی صحبت نمی‌کرد. اسم خانمی هم که به عنوان مترجم نوشته‌اند اصلاً چنین مترجمی و چنین ناشری در انگلیس وجود ندارد. من خواستم این مسئله را هم وطنانم بدانند.»[۶]

منابع

  1. http://www.iichs.ir/Picture-3358/همسران-رضاشاه/?id=3358
  2. Hakakian, Roya (۷ دی ۱۳۹۶). "The Iran-Saudi Arabia Rivalry Has a Silver Lining". نیویورک تایمز (به انگلیسی). Retrieved 27-12-2017. {{cite web}}: Check date values in: |بازبینی= و |تاریخ= (help)
  3. http://www.iichs.ir/Picture-3358/همسران-رضاشاه/?id=3358
  4. اوقات فراغت شاه چگونه سپری می‌شد؟، بی‌بی‌سی فارسی
  5. خسروداد، ملیحه؛ انصاری، تورج؛ باتمانقلیچ، محمدعلی (۱۳۸۰). خاطرات ملکه پهلوی (ویراست چاپ دوم). تهران: موسسه انتشارات به آفرین. ص. صفحه مشخصات کتاب. شابک ۹۶۴۶۷۶۰۳۳۳.
  6. فرح پهلوی: کتاب خاطرات من در ایران ساختگی است, رادیو فردا


آذربایجانی‌های مهاجرت‌کرده به ایران