قزل‌آلا

قزل‌آلا
قزل‌آلا، Salmo trutta
وضعیت حفاظت
کمترین نگرانی  (IUCN 3.1)
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پرتوبالگان
راسته:	آزادماهی‌سانان
تیره:	آزادماهیان
گونه:	Salmo trutta
نام دوبخشی
Salmo trutta

قزل‌آلای رنگین‌کمان، Oncorhynchus mykiss

ماهی قِزِل‌آلا (به انگلیسی: Trout) یا گُل‌ماهی از نوع ماهی‌های سردآبی است و در زیرگروه ماهی‌های آزاد جای می‌گیرد دارای بدنی فشرده و داری باله دمی بزرگ‌تر از ماهی آزاد است. ساقه دمی آن مرتفع، سر کند و قسمت خارجی باله دمی تقریباً صاف است. تعداد فلس بین باله چربی و خط جانبی ۱۹–۱۴ عدد و به‌طور متوسط حدود ۱۶ عدد می‌باشد. تعداد خارهای اولین کمان آبشش بین ۵–۲ عدد است که به شکل شمشیر بوده و در پایین به شکل دکمه درآمده‌اند. حداکثر طول بدن ماهی قزل آلا ۱۴۰ سانتیمتر و وزن آن تقریباً به ۵ کیلوگرم می‌رسد.

نحوه زندگی

تخم‌ریزی آن‌ها بین ماه‌های بهمن و اسفند است. تعداد تخم‌ها حدود ۱۰ هزار عدد است که تقریباً برای هر کیلوگرم و وزن بدن ماهی ماده ۱۵۰۰ عدد تخم برآورد می‌شود. بیشتر ماهیان بالغ نر و ماده بعد از تخم ریزی زنده مانده و در سال بعد برای تخم ریزی مجدداً وارد آب رودخانه می‌شوند.

لارو این ماهی به‌وسیله نوارهای تیره رنگ با نقطه‌های قرمز زیاد مشخص می‌شوند. بچه ماهیان ۵–۱ سال در آب شیرین زندگی می‌کنند که در شمال اروپا این مدت به ۵ سال می‌رسد. هنگامی که طول آن‌ها به ۲۵–۱۵ سانتیمتر رسید وارد آب شده و بیشتر در ساحل دریا بسر می‌برند.

قزل‌آلای رنگین‌کمان

این ماهی دارای یک نوار پهن به صورت رنگین کمان در هر طرف بدن است. دوره تخم ریزی از ماه‌های آخر زمستان تا اواخر بهار و تعداد تخم‌ها بین ۵–۱ هزار عدد است. امروزه ماهی قزل آلای رنگین کمان به صورت ماهی شماره یک اکثر کارگاه‌های تکثیر و پرورش ماهیان سرد آبی در بیشتر نقاط جهان درآمده‌است.

از خصوصیاتی که این ماهی را مورد توجه قرار داده، سازش آن با شرایط پرورش متراکم است. از طرف دیگر این ماهی در انتخاب غذا زیاد سختگیر نیست و از سرعت رشد خوبی نیز برخوردار است. برای غذای این ماهی به طور معمول از نوعی از خوراک آبزیان استفاده می شود که بر روی آب شناور باقی می ماند که اکسترود نامیده می شود. وجه تسمیه این نوع از خوراک آبزیان، دستگاهی که با آن تولید می شود که نام تجاری اکسترودر شناخته می شود.

رشد و پرورش ماهی قزل آلا در استخر کشاورزی و استخر پیش ساخته

در مزارع کشاورزی به منظور استفاده بهینه از آب و ذخیره کردن آب، استخرهای پرورش ماهی کشاورزی احداث گردید.

رشد و پرورش ماهی قزل آلا در استخر کشاورزی

رشد و پرورش ماهی قزل آلا در استخر پیش ساخته پرورش ماهی سبب افزایش بهره وری مجدد از آب چاه میگردد.

فواید پرورش ماهی قزل آلا در استخر های کشاورزی

• استفاه بهینه و دومنظوره از تجهیزات و تأسیسات موجود در مزرعه
• استفاده بهینه از آب کشاورزی
• آب دفعی استخر ماهی قزل آلا که دارای فضولات ماهی است کود ملایمی برای مزارع محسوب می‌شود.
• افزایش و سود درآمد مشاغل کشاورزی
• پرورش و تولید یکی از بهترین منبع‌های پروتئین مفید (گوشت ماهی قزل آلا)
• تامی‌کننده گوشت مصرفی از آبزیان در منطقه‌های روستایی
• اشتغال زایی مستقیم و غیرمستقیم در مناطق روستایی

شرایط ماهی قزل آلا در استخر کشاورزی

• کمیت آب: آب یکی از عوامل مهم در پرورش ماهی قزل آلا بوده زیرا محیط پرورش ماهی قزل آلا می‌باشد . برای پرورش هر یک تن ماهی قزل آلا به ۵ الی ۷ لیتر آب در ثاینه نیاز است.
• کیفیت آب : در پرورش ماهی قزل آلا در استخرهای کشاورزی، آب‌های مورد استفاده برای زراعت برای پرورش ماهی قزل نیز کارآماد نیز می‌باشد . هرچه آب استخر پرورش ماهی باکیفیت تر باشد تولید کمی و کیفی ماهی قزل نیز افزایش می یابد.
• شوری آب : شوری یکی از نکات مهم و قابل توجه در پرورش ماهی قزل آلا می‌باشد . بطوریکه ماهی قزل آلا در شوری آب کمتر از ۵ گرم در لیتر بازده خوبی به همراه دارد. ماهی قزل در شوری آب ۱۴-۵ در لیتر نیز قابل پرورش می‌باشد و لی بازده ۵ گرم در لیتر را ندارد.
• درجه حرارت آب: ماهی قزل آلا می‌تواند در دمای ۲۰-۶ درجه سانتی گراد زیست یابد. اما بهترین دما برای پرورش ماهی قزل آلا ۱۸-۱۲ درجه سانتی گراد می‌باشد این نوع ماهی بهترین میزان بازدهی خود را در دمای ۱۷/۱۵ درجه سانتی گراد داراست. اگر دمای استخر پرورش ماهی به کمتر از ۱۰ درجه سانتی گراد برسد رشد ماهی قزل آلا با ممانعت روبرو شده و روند رشد و دوره پرورش ماهی به طول می انجامد ماهی قزل آلا حداکثر تا دمای ۲۳ درجه سانتی گراد می‌تواند رشد و تکثیر یابد.
• اکسیژن محلول : برای پرورش ماهی قزل آلا، میزان اکسیژن مناسب محلول در آب باید ۸-۱۲ میلی گرم در لیتر باشد و این مقدار نباید به کمتر از ۵ میلی گرم در لیتر برسد.
• غلظت یون هیدروژن(PH): بهترین شرایط PH یا اسیدیته برای پرورش ماهی قزل آلا خنثی یا ۷ می‌باشد . PH بین ۸-۵/۶ نیز برای پرورش ماهی مناسب است. ولی در شرایطی که PH آب کمتر از ۶ و بالاتر از ۹ باشد شرایطی بحرانی برای پرورش ماهی قزل قلمداد می‌شود.
• اکثر نور: اگر تابش نور خورشید به استخر به صورت مستقیم باشد، پوست ظریف ماهیان قزل آلا به خصوص بچه ماهیان دچار آفتاب سوختگی می‌شود و آلودگی قارچی را در پی دارداز این رو بهتر است استخرها بخصوص استخر بچه ماهی‌های قزل آلای زیر ۵ گرم دارای سایبان باشد.

جستارهای وابسته

• فهرست ماهی‌ها
• اکسترودر خوراک آبزیان

منابع

• تاریخچه تولید خوراک آبزیان
• ترجمه شده از ویکی‌پدیای انگلیسی

پیوند به بیرون

• پرورش قزل آلا و بهداشت محیط آنان با کمک تکنولوژی EM
• آشنایی با دستگاه تولید غذای ماهی
• راهنمای پرورش ماهی قزل الا
• روش غذا دهی و نحوه ساخت خوراک ماهی شناور برای قزل آلا