زبان قرقیزی: تفاوت میان نسخه‌ها

ویرایش پیوندها
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: افزودن پیوند بیرونی به جای ویکی‌پیوند ویرایشگر دیداری
ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox language
{{Infobox language
|name=قرقیزی
|name=قرقیزی
|nativename={{lang|ky|кыргызча}}<br/>{{lang|ky-Arab|قىرعىزچا}}<br/>''{{lang|ky-Latn|qırğızça}}''<br/>{{lang|ky|кыргыз тили}}<br/>''{{lang|ky-Latn|qırğız tili}}''
|nativename={{lang|ky|кыргызча}}{{سخ}}{{lang|ky-Arab|قیرعیزچا}}{{سخ}}''{{lang|ky-Latn|qırğızça}}''{{سخ}}{{lang|ky|кыргыз тили}}{{سخ}}''{{lang|ky-Latn|qırğız tili}}''
|pronunciation={{IPA-ky|qɯɾʁɯzˈtʃɑ|}}<br/>{{IPA-ky|qɯɾˈʁɯz tiˈli|}}
|pronunciation={{IPA-ky|qɯɾʁɯzˈtʃɑ|}}{{سخ}}{{IPA-ky|qɯɾˈʁɯz tiˈli|}}
|ethnicity=[[قرقیزها]]
|ethnicity=[[قرقیزها]]
|states=[[قرقیزستان]] (رسمی), [[افغانستان]], [[سین‌کیانگ]] ([[چین]]), [[تاجیکستان]], [[روسیه]], [[پاکستان]]
|states=[[قرقیزستان]] (رسمی), [[افغانستان]]، [[سین‌کیانگ]] ([[چین]]), [[تاجیکستان]]، [[روسیه]]، [[پاکستان]]
|speakers={{sigfig|4.33|2}} million
|speakers={{sigfig|4.33|2}} million
|date=2009 census
|date=2009 census
خط ۱۳: خط ۱۳:
|fam3=[[زبان‌های قپچاق|قپچاق]]
|fam3=[[زبان‌های قپچاق|قپچاق]]
|fam4=قرقیز–قپچاق
|fam4=قرقیز–قپچاق
|script=[[الفبای قرقیزی]] ([[خط سیریلیک]], [[الفبای فارسی-عربی]], formerly [[خط لاتین|لاتین]], [[Kyrgyz Braille]])
|script=[[الفبای قرقیزی]] ([[خط سیریلیک]]، [[الفبای فارسی-عربی]]، formerly [[خط لاتین|لاتین]]، [[Kyrgyz Braille]])
|nation= {{flag|Kyrgyzstan}}<br>
|nation= {{flag|Kyrgyzstan}}{{سخ}}
{{flag|China}}
{{flag|China}}
* [[Kizilsu Kyrgyz Autonomous Prefecture]]
* [[Kizilsu Kyrgyz Autonomous Prefecture]]
خط ۲۷: خط ۲۷:
}}
}}


زبان '''قرقیزی''' {{به انگلیسی|Kyrgyz language}} (به قرقیزی: {{lang|ky|Кыргыз тили}}ØŒ {{lang|ky-Arab|قیرعیز تیلی}}ØŒ {{lang|ky-Latn|Kyrgyz tili}}) زبان رسمی کشور [[قرقیزستان]] است ضمنا در چین نیز با آن تکلم میشود.
زبان '''قرقیزی''' {{به انگلیسی|Kyrgyz language}} (به قرقیزی: {{lang|ky|Кыргыз тили}}ØŒ {{lang|ky-Arab|قیرعیز تیلی}}ØŒ {{lang|ky-Latn|Kyrgyz tili}}) زبان رسمی کشور [[قرقیزستان]] است ضمناً در چین نیز با آن تکلم می‌شود.


==تاریخچه==
== تاریخچه ==
این زبان که دارای حدود ۷ میلیون گویش‌ور در [[قرقیزستان]] و [[افغانستان]] و [[ترکیه]] و [[قزاقستان]] و [[روسیه]] می‌باشد و از خانواده [[زبان‌های ترکی]] بوده و با زبان [[قزاقی]] نزدیکی بسیاری دارد. قرقیزی در [[قزاقستان]] و قرقیزستان با الفبای [[سیریلیک]] (دارای سه حرف بیشتر از [[سیریلیک روسی]]) و در [[چین]] با الفبایی برگرفته از [[الفبای عربی]] نوشته می‌شود. پیش‌تر با [[الفبای لاتین]] نوشته می‌شد. [[زبان فارسی]] در سال‌های نه‌چندان دور در [[قرقیزستان]] رایج بوده‌است و هم در دانشگاه‌ها و هم در تعداد زیادی از مدرسه‌ها تدریس می‌شده‌است. بیشتر واژگان مربوط به [[دین]] و [[تجارت]] در قرقیزستان از [[واژگان فارسی]] گرفته شده‌است. برخی از زبان شناسان تعداد واژگان فارسی در '''زبان قرقیزی''' را مشتمل بر ۱۲۰۰ [[واژه]] می‌دانند ولی به نظر می‌رسد که بسیار بیشتر از این مقدار باشد.
این زبان که دارای حدود ۷ میلیون گویش‌ور در [[قرقیزستان]] و [[افغانستان]] و [[ترکیه]] و [[قزاقستان]] و [[روسیه]] می‌باشد و از خانواده [[زبان‌های ترکی]] بوده و با زبان [[قزاقی]] نزدیکی بسیاری دارد. قرقیزی در [[قزاقستان]] و قرقیزستان با الفبای [[سیریلیک]] (دارای سه حرف بیشتر از [[سیریلیک روسی]]) و در [[چین]] با الفبایی برگرفته از [[الفبای عربی]] نوشته می‌شود. پیش‌تر با [[الفبای لاتین]] نوشته می‌شد. [[زبان فارسی]] در سال‌های نه‌چندان دور در [[قرقیزستان]] رایج بوده‌است و هم در دانشگاه‌ها و هم در تعداد زیادی از مدرسه‌ها تدریس می‌شده‌است. بیشتر واژگان مربوط به [[دین]] و [[تجارت]] در قرقیزستان از [[واژگان فارسی]] گرفته شده‌است. برخی از زبان شناسان تعداد واژگان فارسی در '''زبان قرقیزی''' را مشتمل بر ۱۲۰۰ [[واژه]] می‌دانند ولی به نظر می‌رسد که بسیار بیشتر از این مقدار باشد.


خط ۴۰: خط ۴۰:
{{زبان‌های ترکی}}
{{زبان‌های ترکی}}
{{میان‌ویکی|code=ky|زبان قرقیزی}}
{{میان‌ویکی|code=ky|زبان قرقیزی}}
{{کد زبان‌های معرفی‌شده در ایزو ۶۳۹-۳ که حرف اول عنوان بین‌المللی آنها حرف K است}}
{{کد زبان‌های معرفی‌شده در ایزو ۶۳۹–۳ که حرف اول عنوان بین‌المللی آنها حرف K است}}
{{زبان-خرد}}
{{زبان-خرد}}
{{زبان‌های افغانستان}}
{{زبان‌های افغانستان}}

نسخهٔ ‏۱ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۲۱:۳۷

قرقیزی
кыргызча
قیرعیزچا‎
qırğızça
кыргыз тили
qırğız tili
بیان[qɯɾʁɯzˈtʃɑ]
[qɯɾˈʁɯz tiˈli]
زبان بومی درقرقیزستان (رسمی), افغانستان، سین‌کیانگ (چین), تاجیکستان، روسیه، پاکستان
قومیتقرقیزها
شمار گویشوران
۴٫۳ million  (2009 census)[۱]
ترکی
الفبای قرقیزی (خط سیریلیک، الفبای فارسی-عربی، formerly لاتین، Kyrgyz Braille)
وضعیت رسمی
زبان رسمی در
 قرقیزستان

 چین

Collective Security Treaty Organization
کدهای زبان
ایزو ۱–۶۳۹ky
ایزو ۲–۶۳۹kir
ایزو ۳–۶۳۹kir
گلاتولوگkirg1245[۲]
زبان‌شناسی44-AAB-cd
این نوشتار شامل نمادهای آوایی آی‌پی‌ای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامت‌های سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسه‌های یونی‌کد ببینید.

زبان قرقیزی (به انگلیسی: Kyrgyz language) (به قرقیزی: Кыргыз тилиØŒ قیرعیز تیلی‎ØŒ Kyrgyz tili) زبان رسمی کشور قرقیزستان است ضمناً در چین نیز با آن تکلم می‌شود.

تاریخچه

این زبان که دارای حدود ۷ میلیون گویش‌ور در قرقیزستان و افغانستان و ترکیه و قزاقستان و روسیه می‌باشد و از خانواده زبان‌های ترکی بوده و با زبان قزاقی نزدیکی بسیاری دارد. قرقیزی در قزاقستان و قرقیزستان با الفبای سیریلیک (دارای سه حرف بیشتر از سیریلیک روسی) و در چین با الفبایی برگرفته از الفبای عربی نوشته می‌شود. پیش‌تر با الفبای لاتین نوشته می‌شد. زبان فارسی در سال‌های نه‌چندان دور در قرقیزستان رایج بوده‌است و هم در دانشگاه‌ها و هم در تعداد زیادی از مدرسه‌ها تدریس می‌شده‌است. بیشتر واژگان مربوط به دین و تجارت در قرقیزستان از واژگان فارسی گرفته شده‌است. برخی از زبان شناسان تعداد واژگان فارسی در زبان قرقیزی را مشتمل بر ۱۲۰۰ واژه می‌دانند ولی به نظر می‌رسد که بسیار بیشتر از این مقدار باشد.

پانویس

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Kyrgyz language». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۲۰.

منابع

  1. ↑ قرقیزی at اتنولوگ (18th ed., 2015)
  2. ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Kirghiz". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)

الگو:کد زبان‌های معرفی‌شده در ایزو ۶۳۹–۳ که حرف اول عنوان بین‌المللی آنها حرف K است

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد مرتبط با زبان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زبان_قرقیزی&oldid=29183065»