مراد چهارم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ |
{{Infobox royalty|name=مراد چهارم|title=[[فهرست سلاطین امپراتوری عثمانی|سلطان امپراتوری عثمانی]]{{سخ}}[[خادم الحرمین الشریفین]]{{سخ}}[[خلیفه|خلیفهٔ مسلمین]]{{سخ}}[[امیرالمومنین]]{{سخ}}[[پادشاه]]{{سخ}}[[جنگ ایران و عثمانی (۱۶۳۹–۱۶۲۳)|فاتح بغداد]]{{سخ}}فاتح قفقاز|titletext=|more=|image=IV. Murat.jpg|alt=|caption=نگاره‌ای از مراد چهارم|succession=[[فهرست سلاطین امپراتوری عثمانی|هفدهمین سلطان عثمانی]]|moretext=|reign=۱۰ سپتامبر ۱۶۲۳ – ۸ فوریه ۱۶۴۰|coronation=۱۰ سپتامبر ۱۶۲۴|cor-type=تاج‌گذاری|predecessor=[[مصطفی یکم]]|regent=[[ماه‌پیکر سلطان]] (۱۶۲۳ – ۱۶۳۲)|reg-type=نایب‌السلطنه|regent1=|reg-type1= |successor=[[ابراهیم یکم]]|birth_date={{birth date|۱۶۱۱|۷|۲۷|df=yes}}|birth_place=[[استانبول]], [[امپراتوری عثمانی]]|death_date={{death date and age|۱۶۴۰|۲|۸|۱۶۱۱|۷|۲۷|df=yes}}|death_place=استانبول، امپراتوری عثمانی|burial_place=[[مسجد سلطان احمد]]، استانبول|spouse=[[عایشه سلطان (همسر مراد چهارم)|عایشه سلطان]]{{سخ}}صنوبر خاتون|issue=شاهزاده احمد{{سخ}}شاهزاده سلیمان{{سخ}}شاهزاده محمد{{سخ}}شاهزاده محمود{{سخ}}[[کایا سلطان]]{{سخ}}گوهر سلطان |
||
|fullname= |
|||
|father=[[احمد یکم]]|mother=[[ |
|house=[[خاندان عثمانی]]|house-type=خاندان|father=[[احمد یکم]]|mother=[[ماه‌پیکر سلطان]]|signature_type=[[طغرا]]|religion=[[اسلام]]|burial_date=|signature=Tughra of Murad IV.svg}}'''مراد چهارم''' (تولد ۲۷ ژوئیه ۱۶۱۱ استانبول – درگذشته ۸ فوریه ۱۶۴۰ استانبول) پسر سوم [[احمد یکم]] از [[کوسم سلطان|ماه‌پیکر سلطان]] و [[خلیفه]] [[امپراتوری عثمانی]] بود که پس از برکناری عمویش [[مصطفی یکم]] از سال ۱۶۲۳ تا ۱۶۴۰ میلادی بر قلمرو عثمانی حکومت کرد. |
||
مراد در یازده سالگی به سلطنت رسید. مراد به [[قفقاز]]، [[آذربایجان]]، [[ایروان]] و [[تبریز]] لشکر کشید و [[صفویان]] را شکست داد. در دومین نبرد مراد با صفویان، [[بغداد]] و [[بین‌النهرین]] به تصرف [[عثمانیان]] درآمد. در معاهده صلح ایران و عثمانی در دشت [[زهاب]] نزدیکی [[قصر شیرین]]، سلطه عثمانی بر [[عراق]] مورد تأیید پادشاه [[ایران]] قرار گرفت. مراد در سال ۱۶۴۰ میلادی و در سن ۲۷ سالگی در اثر ابتلا به بیماری [[سیروز کبدی]] درگذشت. پادشاهی اصلی او از سال ۱۶۳۲ شروع شد زمانی که شورش هارا از بین برد، به نایب السلطنه بودن والده ماه‌پیکر سلطان خاتمه داد و آرامش را به امپراتوری برگرداند. از موفقیت‌های بزرگ او می‌توان به فتح بغداد و تمام عراق ایران و در غرب بیرون کردن روس‌ها از ترانسیلوانیا و برگرداندن مرز امپراتوری به زمان سلطان سلیمان قانونی نام برد.{{مدرک}} |
مراد در یازده سالگی به سلطنت رسید. مراد به [[قفقاز]]، [[آذربایجان]]، [[ایروان]] و [[تبریز]] لشکر کشید و [[صفویان]] را شکست داد. در دومین نبرد مراد با صفویان، [[بغداد]] و [[بین‌النهرین]] به تصرف [[عثمانیان]] درآمد. در معاهده صلح ایران و عثمانی در دشت [[زهاب]] نزدیکی [[قصر شیرین]]، سلطه عثمانی بر [[عراق]] مورد تأیید پادشاه [[ایران]] قرار گرفت. مراد در سال ۱۶۴۰ میلادی و در سن ۲۷ سالگی در اثر ابتلا به بیماری [[سیروز کبدی]] درگذشت. پادشاهی اصلی او از سال ۱۶۳۲ شروع شد زمانی که شورش هارا از بین برد، به نایب السلطنه بودن والده ماه‌پیکر سلطان خاتمه داد و آرامش را به امپراتوری برگرداند. از موفقیت‌های بزرگ او می‌توان به فتح بغداد و تمام عراق ایران و در غرب بیرون کردن روس‌ها از ترانسیلوانیا و برگرداندن مرز امپراتوری به زمان سلطان سلیمان قانونی نام برد.{{مدرک}} |
||
| خط ۶۶: | خط ۶۷: | ||
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=تاریخ امپراتوری عثمانی|نویسنده= شاو استانفورد|ترجمه= محمود رمضان‌زاده|ناشر=آستان قدس رضوی|شهر=مشهد |کوشش= |ویرایش= |صفحه= |سال=۱۳۷۰ |شابک=}} |
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=تاریخ امپراتوری عثمانی|نویسنده= شاو استانفورد|ترجمه= محمود رمضان‌زاده|ناشر=آستان قدس رضوی|شهر=مشهد |کوشش= |ویرایش= |صفحه= |سال=۱۳۷۰ |شابک=}} |
||
{{سلطان‌های عثمانی}} |
{{سلطان‌های عثمانی}} |
||
| ⚫ | |||
{{داده‌های کتابخانه‌ای}} |
{{داده‌های کتابخانه‌ای}} |
||
| ⚫ | |||
{{عثمانی-خرد}} |
{{عثمانی-خرد}} |
||
نسخهٔ ۲۷ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۴۸
| مراد چهارم | |
|---|---|
| سلطان امپراتوری عثمانی خادم الحرمین الشریفین خلیفهٔ مسلمین امیرالمومنین پادشاه فاتح بغداد فاتح قفقاز | |
 نگاره‌ای از مراد چهارم | |
| هفدهمین سلطان عثمانی | |
| سلطنت | ۱۰ سپتامبر ۱۶۲۳ – ۸ فوریه ۱۶۴۰ |
| تاج‌گذاری | ۱۰ سپتامبر ۱۶۲۴ |
| پیشین | مصطفی یکم |
| جانشین | ابراهیم یکم |
| نایب‌السلطنه | ماه‌پیکر سلطان (۱۶۲۳ – ۱۶۳۲) |
| زاده | ۲۷ ژوئیهٔ ۱۶۱۱ استانبول, امپراتوری عثمانی |
| درگذشته | ۸ فوریهٔ ۱۶۴۰ (۲۸ سال) استانبول، امپراتوری عثمانی |
| آرامگاه | مسجد سلطان احمد، استانبول |
| همسر(ان) | عایشه سلطان صنوبر خاتون |
| فرزند(ان) | شاهزاده احمد شاهزاده سلیمان شاهزاده محمد شاهزاده محمود کایا سلطان گوهر سلطان |
| خاندان | خاندان عثمانی |
| پدر | احمد یکم |
| مادر | ماه‌پیکر سلطان |
| طغرا |  |
مراد چهارم (تولد ۲۷ ژوئیه ۱۶۱۱ استانبول – درگذشته ۸ فوریه ۱۶۴۰ استانبول) پسر سوم احمد یکم از ماه‌پیکر سلطان و خلیفه امپراتوری عثمانی بود که پس از برکناری عمویش مصطفی یکم از سال ۱۶۲۳ تا ۱۶۴۰ میلادی بر قلمرو عثمانی حکومت کرد.
مراد در یازده سالگی به سلطنت رسید. مراد به قفقاز، آذربایجان، ایروان و تبریز لشکر کشید و صفویان را شکست داد. در دومین نبرد مراد با صفویان، بغداد و بین‌النهرین به تصرف عثمانیان درآمد. در معاهده صلح ایران و عثمانی در دشت زهاب نزدیکی قصر شیرین، سلطه عثمانی بر عراق مورد تأیید پادشاه ایران قرار گرفت. مراد در سال ۱۶۴۰ میلادی و در سن ۲۷ سالگی در اثر ابتلا به بیماری سیروز کبدی درگذشت. پادشاهی اصلی او از سال ۱۶۳۲ شروع شد زمانی که شورش هارا از بین برد، به نایب السلطنه بودن والده ماه‌پیکر سلطان خاتمه داد و آرامش را به امپراتوری برگرداند. از موفقیت‌های بزرگ او می‌توان به فتح بغداد و تمام عراق ایران و در غرب بیرون کردن روس‌ها از ترانسیلوانیا و برگرداندن مرز امپراتوری به زمان سلطان سلیمان قانونی نام برد.[نیازمند منبع]
لشکر کشی به ایران
با مرگ شاه عباس اول و روی کار آمدن شاه صفی (سام میرزا)، دولت صفوی از نظر داخلی و خارجی دچار مشکلات متعددی شد. هر یک از این مشکلات به گونه‌ای بود که سبب از بین رفتن اقتدار شاه عباس یکم شده بود. در عرصه روابط خارجی دولت صفویه با دو جنگ ناخواسته از سوی عثمانی مواجه شد. سلطان مراد چهارم در سال ۱۶۳۴ میلادی (۱۰۴۴ ه. ق) با لشکری بزرگ به مرزهای شمال غربی ایران حمله کردو با تصرف ایروان بخشی از خاک قفقاز را به خاک عثمانی ضمیمه ساخت، سپس به تبریز تاخت و این شهر را ویران نمود. اگر چه این حادثه تلخ ۷ ماه و نیم بعد با رشادت بی‌نظیر سپاه قزلباش جبران شد و ایروان بار دیگر به سرزمین ایران بازگشت، اما باز پس‌گیری ایروان برای دولتمردان عثمانی به ویژه شخص سلطان مراد خان آنچنان گران آمد که او بار دیگر در ۱۶۳۸ میلادی (۱۰۴۸ ه. ق) به بغداد لشکرکشی کرد و بعد از نبردی سخت میان طرفین، این شهر به تصرف عثمانی درآمد و دولتمردان صفوی با تن دادن به این شکست بزرگ و تلخ حاضر شدند عهدنامه زهاب را امضا کنند. به این ترتیب عراق ایران که از جهات گوناگون به ویژه از نظر ایدئولوژیک برای دولت صفوی اهمیت بسیار داشت، از ایران جدا شد و به عثمانی پیوست.
حکومت
مورخان و محققان عثمانی در این امر اتفاق نظر دارند که سلطان مراد چهارم نخستین و تنها پادشاهی، پس از سلیمان قانونی بود که توانست قدرت و شکوه و اقتدار دولت عثمانی را احیا کند.
ایستانفورد شاو می‌نویسد:
سلطنت وی برای امپراتوری عثمانی یک موفقیت بزرگ به‌شمار می‌رفت؛ مراد زمانی به قدرت رسید که دولت در نابسامانی بودو به سرعت در ورطهٔ زوال وانحطاط فرومی‌رفت.
وی با اتکا به قدرت مطلق فردی و اعدام بیش از۲۰۰۰۰ تن از شورشیان، کوشید که امپراتوری، ثبات و عظمت خود را لااقل در همان برهه ار تاریخ بازیابد و بدین ترتیب بود که توانست پیامدهای زوال را به تأخیر اندازد. جالب است که سلطان مراد با به کار بردن توصیه‌های یکی از مشاورانش به نام قوچی بیگ که در رسالهٔ اصلاحی خود، از اقدامات شاه عباس یکم با ستایش یاد کرده و آن را راهنمای خوبی برای انجام اصلاحات در عثمانی دانسته بود، توانست به اوضاع نابسامان امپراتوری سروسامان داده و موفقیت‌های بزرگی به دست آورد.
خانواده
سلطان مراد چهارم در طول سلطنت ۱۷ ساله‌اش تنها یک خاصگی سلطان دارا بود که نام او بارها و بارها در منابع حقوق‌های زنان حرم آمده‌است، نام آن زن عایشه سلطان بوده‌است و احتمالاً تا پایان سلطنت مراد تنها خاصگی او بوده اما در برخی منابع خبر از کنیزی به‌نام صنوبر خاتون می‌دهند، احتمالاً تمامی پسران عایشه بعد از تولد فوت می‌شدند و مراد به‌همین دلیل کنیزی دیگر برای خود اختیار کرده‌است اما او احتمالاً به مقام خاصگی نرسیده‌است[۱]
پسران
- شاهزاده احمد (تولد ۲۱ دسامبر ۱۶۲۸ استانبول – درگذشته ۱۶۳۹، استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
- شاهزاده اورخان (تولد ۱۶۲۸ استانبول – درگذشته ۱۶۲۹ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
- شاهزاده نومان (تولد ۱۶۲۹ استانبول – درگذشته ۱۶۲۹ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
- شاهزاده حسن (تولد ۱۶۳۱ استانبول – درگذشته ۱۶۳۲ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
- شاهزاده سلیمان (تولد ۲ فوریه ۱۶۳۲ استانبول – درگذشته ۱۶۳۷ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
- شاهزاده محمد (تولد ۸ اگوست ۱۶۳۳ استانبول – درگذشته ۱۶۴۰ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
- شاهزاده عثمان (تولد ۹ فوریه ۱۶۳۴ استانبول – درگذشته ۱۶۳۵ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
- شاهزاده علاءالدین (تولد اوت ۱۶۳۵ استانبول – درگذشته ۱۶۳۷ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
- شاهزاده سلیم (تولد ۱۶۳۷ استانبول – درگذشته ۱۶۴۰ استانبول، در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
- شاهزاده محمود (تولد ۵ می ۱۶۳۸ استانبول – درگذشته ۱۶۳۹ استانبول در مقبره احمد یکم در مسجد آبی دفن شد)
دختران
- گوهر سلطان (تولد ۱۶۳۰ استانبول – درگذشته استانبول در مقبره مراد چهارم در مسجد آبی دفن شد) در سال ۱۶۴۴ با داماد محمد پاشا ازدواج کرد.
- کایا سلطان (تولد ۱۶۳۳ استانبول – درگذشته ۱۶۵۹ استانبول، در مقبره مصطفی یکم در ایاصوفیا دفن شد) در سال ۱۶۴۴ با داماد ملک احمد پاشا ازدواج کرد.
- صفیه سلطان (درگذشته ۱۶۸۰ استانبول، در مقبره مراد چهارم در مسجد ابی دفن شد) در سال ۱۵۵۹ با اباضه حسین پاشا ازدواج کرد.
- رقیه سلطان (تولد ۱۶۴۰ – درگذشته ۱۶۹۵ استانبول در مقبره مراد چهارم در مسجد آبی دفن شد) در سال ۱۶۶۳ با داماد ملک ابراهیم پاشا ازدواج کرد.
نگارخانه
-
سلطان مراد رابع -
نگاره‌ای از مراد چهارم -
مراسم جلوس سلطان مراد چهارم، سال ۱۶۲۳ -
نقاشی مینیاتور عثمانی، مراد چهارم را در مراسم شام به تصویر کشیده‌است -
پرتره‌ای از سلطان مراد خان در لباس جنگ -
-
مینیاتوری از سلطان مراد رابع -
مینیاتوری از سلطان مراد خان بر روی تخت سلطنت و دو ینی‌چری ایستاده در پشت او -
دیدار سفیر امپراتوری مقدس روم با سلطان مراد خان در استانبول -
پرتره‌ای از سلطان مراد خان -
پرتره‌ای از سلطان مراد چهارم بر روی اسب -
طغرای سلطان مراد چهارم بر روی دیواری در کاخ توپقاپی -
امپراتوری عثمانی در اواخر سلطنت مراد رابع
_-_Sultan_Murad_IV_Receiving_Homage_from_His_Subjects.jpg)
جستارهای وابسته
- فتح بغداد (۱۶۲۳)
- نبرد بغداد (۱۶۲۵)
- جنگ ایران و عثمانی (۱۶۲۹–۱۶۳۱)
- جنگ ایران و عثمانی (۱۶۳۴–۱۶۳۶)
- سقوط بغداد (۱۶۳۸)
منابع
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ مراد چهارم موجود است. |
- ↑ Cəlal Təmruqoğlu, "Osmanlı Hanedanı"
- شاو استانفورد (۱۳۷۰)، تاریخ امپراتوری عثمانی، ترجمهٔ محمود رمضان‌زاده، مشهد: آستان قدس رضوی
| سلطانها |
| .svg) | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مدعیان تاجوتخت | ||||||||||||
| والدهسلطانها | ||||||||||||
| خاصگیسلطانها | ||||||||||||
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| سایر | |
شاهزاده‌های عثمانی | ||
|---|---|---|
| نسل اول | | |
| نسل دوم | ||
| نسل سوم | ||
| نسل چهارم | ||
| نسل پنجم | ||
| نسل ششم | ||
| نسل هفتم | ||
| نسل هشتم | ||
| نسل نهم | ||
| نسل دهم | ||
| نسل یازدهم | ||
| نسل دوازدهم | ||
| نسل سیزدهم | ||
| نسل چهاردهم | ||
| نسل پانزدهم | ||
| نسل شانزدهم | ||
| نسل هفدهم | ||
| نسل هجدهم | ||
| نسل نوزدهم | ||
| نسل بیستم | ||
| نسل بیست و یکم | ||
| این یک مقالهٔ خرد امپراتوری عثمانی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |