جنگ داخلی روسیه: تفاوت میان نسخهها
جز افزودن جعبه> (درخواست کاربر:Europe2009) +املا+تمیز+ |
Europe2009 (بحث | مشارکتها) ابرابزار، اصلاح ارقام برچسب: متن دارای ویکیمتن نامتناظر |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{Infobox military conflict |
{{Infobox military conflict |
||
|conflict=Russian Civil War |
|conflict=Russian Civil War |
||
|partof=the [[aftermath of World War I]], the [[انقلاب روسیه]] |
|partof=the [[aftermath of World War I]], the [[انقلاب روسیه]]، and the [[دوره میاندوجنگ]] |
||
|image=[[پرونده:CWRArticleImage.jpg|300px]] |
|image=[[پرونده:CWRArticleImage.jpg|300px]] |
||
|caption='''Clockwise from top:''' Soldiers of the [[Don Army]] in 1919; a White [[پیادهنظام]] division in March 1920; soldiers of the [[1st Cavalry Army]]; [[لئون تروتسکی]] in 1918; hanging of workers in Yekaterinoslav ([[دنیپرو]]) by the [[Austro-Hungarian Army]], April 1918. |
|caption='''Clockwise from top:''' Soldiers of the [[Don Army]] in 1919; a White [[پیادهنظام]] division in March 1920; soldiers of the [[1st Cavalry Army]]; [[لئون تروتسکی]] in 1918; hanging of workers in Yekaterinoslav ([[دنیپرو]]) by the [[Austro-Hungarian Army]], April 1918. |
||
|date=[[انقلاب اکتبر]] – 25 October 1922/16 June |
|date=[[انقلاب اکتبر]] – 25 October 1922/16 June ۱۹۲۳{{سخ}}<small>([[باسماچیها]] continued in Central Asia until 1934)</small> |
||
|place=Former [[امپراتوری روسیه]]، [[گالیسیا (اروپای شرقی)]]، [[Bogd Khanate of Mongolia|Mongolia]] |
|place=Former [[امپراتوری روسیه]]، [[گالیسیا (اروپای شرقی)]]، [[Bogd Khanate of Mongolia|Mongolia]], [[Tannu Uriankhai|Tuva]]، [[قاجاریان]] |
||
|result=Victory for the Red Army in [[روسیه]]، [[Eastern Ukraine]] |
|result=Victory for the Red Army in [[روسیه]]، [[Eastern Ukraine]], [[Eastern Belorussia|Eastern Belarus]]، [[قفقاز جنوبی]]، [[آسیای مرکزی]]، [[تووا]]، and [[مغولستان]]{{سخ}}Victory for pro-independence movements in [[فنلاند]]، [[استونی]]، [[لتونی]]، [[لیتوانی]]، [[Western Ukraine]], [[Western Belarus]]، [[مولداوی]]، and [[لهستان]] |
||
|territory=* Establishment of the [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی]] |
|territory=* Establishment of the [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی]] |
||
* Independence of [[فنلاند]]، [[استونی]]، [[لتونی]]، [[لیتوانی]] و [[جمهوری دوم لهستان]] |
* Independence of [[فنلاند]]، [[استونی]]، [[لتونی]]، [[لیتوانی]] و [[جمهوری دوم لهستان]] |
||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
|bullets=no |
|bullets=no |
||
|title=جنگ داخلی روسیه |
|title=جنگ داخلی روسیه |
||
|{{flagdeco|Russia}} [[Russian state |
|{{flagdeco|Russia}} [[Russian state]] |
||
|{{flagdeco|Russia}} [[General Command of the Armed Forces of South Russia|Armed Forces of South Russia]] |
|{{flagdeco|Russia}} [[General Command of the Armed Forces of South Russia|Armed Forces of South Russia]] |
||
|{{flagdeco|Russia}} [[Northwestern Army (Russia)|Northwestern Army]] |
|{{flagdeco|Russia}} [[Northwestern Army (Russia)|Northwestern Army]] |
||
خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
|commander1={{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[ولادیمیر لنین]]{{سخ}}{{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[یاکوف اسوردلوف]]{{سخ}}{{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[لئون تروتسکی]]{{سخ}}{{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[Nikolai Podvoisky]]{{سخ}}{{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[Jukums Vācietis]]{{سخ}}{{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[سرگئی کامنف]]{{سخ}}[[Leaders of the Russian Civil War|…''and others'']] |
|commander1={{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[ولادیمیر لنین]]{{سخ}}{{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[یاکوف اسوردلوف]]{{سخ}}{{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[لئون تروتسکی]]{{سخ}}{{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[Nikolai Podvoisky]]{{سخ}}{{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[Jukums Vācietis]]{{سخ}}{{flagdeco|Russian SFSR|1918}} [[سرگئی کامنف]]{{سخ}}[[Leaders of the Russian Civil War|…''and others'']] |
||
|commander2={{nowrap|{{flagdeco|Russia}} [[الکساندر کولچاک]]}}{{سخ}}{{flagdeco|Russia}} [[کورنیلوف]]{{سخ}}{{flagdeco|Russia}} [[آنتون دنیکین]]{{سخ}}{{flagdeco|Russia}} [[Pyotr Wrangel]]{{سخ}}{{flagdeco|Russia}} [[Nikolai Yudenich]]{{سخ}}{{flagdeco|Russia}} [[Grigory Mikhaylovich Semyonov|Grigory Semyonov]]{{سخ}}[[Leaders of the Russian Civil War|…''and others'']] |
|commander2={{nowrap|{{flagdeco|Russia}} [[الکساندر کولچاک]]}}{{سخ}}{{flagdeco|Russia}} [[کورنیلوف]]{{سخ}}{{flagdeco|Russia}} [[آنتون دنیکین]]{{سخ}}{{flagdeco|Russia}} [[Pyotr Wrangel]]{{سخ}}{{flagdeco|Russia}} [[Nikolai Yudenich]]{{سخ}}{{flagdeco|Russia}} [[Grigory Mikhaylovich Semyonov|Grigory Semyonov]]{{سخ}}[[Leaders of the Russian Civil War|…''and others'']] |
||
|strength1= |
|strength1=ارتش سرح: ۵٬۴۲۷٬۲۷۳ (peak){{sfn|Krivosheev|1997|p=۷}} |
||
---- |
---- |
||
Black Army: 103,000 (peak) |
Black Army: 103,000 (peak) |
||
|strength2=White Army: 2,400,000 |
|strength2=White Army: 2,400,000 |
||
|casualties1=~ |
|casualties1=~۱٬۵۰۰٬۰۰۰{{سخ}}۲۵۹٬۲۱۳ کشته{{سخ}}۶۰٬۰۵۹ مفقود{{سخ}}۶۱۶٬۶۰۵ مرگ به علت بیماری/جراحت{{سخ}}۳٬۸۷۸ مرگ به علت حادثه/حودکشی ها{{سخ}}548,857 wounded/frostbitten{{sfn|Krivosheev|1997|p=۷–۳۸}} |
||
|casualties2= |
|casualties2=۶۵۰٬۰۰۰ مجموع تلفات |
||
|casualties3= |
|casualties3=۷٬۰۰۰٬۰۰۰–۱۲٬۰۰۰٬۰۰۰ مجموع تلفات، شامل غیرنظامیان and non-combatants |
||
|campaignbox={{Campaignbox Russian Civil War}} |
|campaignbox={{Campaignbox Russian Civil War}} |
||
}} |
|||
}} |
}} |
||
[[پرونده:CWRArticleImage.jpg|بندانگشتی|320px|جنگ داخلی روسیه؛ به صورت ساعتگرد از بالا سربازان ارتش دون در ۱۹۱۹؛ یک لشکر از روسهای سفید در مارس ۱۹۲۰؛ ارتش سوارهنظام یکم؛ [[لئون تروتسکی]] در ۱۹۱۸؛ کارگران به دارآویخته به دست نیروهای اتریش-مجار در آوریل ۱۹۱۸]] |
[[پرونده:CWRArticleImage.jpg|بندانگشتی|320px|جنگ داخلی روسیه؛ به صورت ساعتگرد از بالا سربازان ارتش دون در ۱۹۱۹؛ یک لشکر از روسهای سفید در مارس ۱۹۲۰؛ ارتش سوارهنظام یکم؛ [[لئون تروتسکی]] در ۱۹۱۸؛ کارگران به دارآویخته به دست نیروهای اتریش-مجار در آوریل ۱۹۱۸]] |
||
'''جنگ داخلی روسیه''' (روسی: Гражда́нская война́ в Росси́и, تلفظ، گراژدانسکایا ووینا و |
'''جنگ داخلی روسیه''' (روسی: Гражда́нская война́ в Росси́и, تلفظ، گراژدانسکایا ووینا و راسیی؛ نوامبر ۱۹۱۷ – ۲۵ اکتبر ۱۹۲۲) یک جنگ داخلی چند حزبی در قلمرو [[امپراتوری روسیه]] سابق بود که بلافاصله پس از انقلاب روسیه آغاز شد که درآن جناحهای سیاسی رای بدست گرفتن قدرت بایکدیگر به رقابت پرداختند. دو گروه بزرگ نظامی به نام [[ارتش سرخ]]، که برای منافع [[بلشویک]]های [[کمونیست]] به رهبری ولادیمیر لنین میجنگیدند، و نیروهای متحدی که اتحادیه ناپایداری از گروههای بلشویک ستیز بودند. آنها در اصطلاح عامه [[ارتش سفید]] خوانده میشدند که دارای منافع مختلفی مانند سلطنت طلبی، اقتصاد سرمایهداری و فرمهای دیگری از نوع [[سوسیالیسم]]، هرکدام با عقاید دموکراسی و ضد دموکراسی بودند. علاوه برآن ارتشهای غیرایدئولوژی موسوم به ارتش سبزها با بلشویکها و سفیدها مبارزه میکردند.<ref name=britannica>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/513737/Russian-Civil-War Russian Civil War] [[Encyclopædia Britannica]] Online 2012</ref> هشت کشور خارجی علیه ارتش سرخ و حمایت از سفیدها که عمدتاً از کشورهای متفقین [[جنگ جهانی اول]] بودند که پیروز جنگ شده بودند، در جنگ داخلی مداخله میکردند. ارتش سرخ سفیدها را در سال ۱۹۱۹ در [[اوکراین]] و شرق سیبری که تحت رهبری الکساندر کولچک بودند شکست میدهد. باقیمانده سفیدها تحت رهبری پیتر نیکولاویچ ورنگل در شبه جزیره کریمه در اواخر سال ۱۹۲۰ شکست میخورد. جنگ البته تا دوسال دیگر ادامه یافت و نبردهای کوچک با باقی ماندههای سفیدها در خاور دور تا سال ۱۹۲۳ ادامه داشت. جنگ درسال ۱۹۲۳ به دلیل تحکیم جایگاه دولت جوان بلشویک اسما پایان یافت ولی مقاومت علیه بلشویکها تا سال ۱۹۳۴ در آسیای میانه همچنان ادامه داشت. تلفات این جنگ حدود ۷٬۰۰۰٬۰۰۰ تا ۱۲٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر تخمین زده میشود که اغلب آن از غیرنظامیان بودند. جنگ داخلی روسیه به عنوان یکی از بزرگترین فاجعه ملی تلقی میشود که اروپا تابه حال بخود دیده بود.{{sfn|Mawdsley|2007|p=۲۸۷}} |
||
بسیاری از جنبشهای استقلال طلبانه بعداز فروپاشی امپراتوری روسیه ظاهر شدند و برای حفظ استقلال خود در این جنگ شرکت کردند.{{sfn|Bullock|2008|p=7|ps=: "Peripheral regions of the former Russian Empire that had broken away to form new nations had to fight for independence: Finland, Poland, Estonia, Lithuania, Latvia, Belarus, Ukraine, Georgia and Azerbaijan."}} چندین بخش از امپراتوری روسیه که شامل [[فنلاند]]، [[استونی]]، [[لیتوانی]] و [[لهستان]] میشدند، با جنگهای داخلی و استقلال کشورهای مستقل خودرا تأسیس کردند. اما مدت کوتاهی بعد این کشورها (جز فنلاند) توسط [[شوروی]] در خلال جنگ داخلی اشغال گردیدند تا زمان فروپاشی شوروی که باری دیگر مستقل شدند. |
بسیاری از جنبشهای استقلال طلبانه بعداز فروپاشی امپراتوری روسیه ظاهر شدند و برای حفظ استقلال خود در این جنگ شرکت کردند.{{sfn|Bullock|2008|p=7|ps=: "Peripheral regions of the former Russian Empire that had broken away to form new nations had to fight for independence: Finland, Poland, Estonia, Lithuania, Latvia, Belarus, Ukraine, Georgia and Azerbaijan."}} چندین بخش از امپراتوری روسیه که شامل [[فنلاند]]، [[استونی]]، [[لیتوانی]] و [[لهستان]] میشدند، با جنگهای داخلی و استقلال کشورهای مستقل خودرا تأسیس کردند. اما مدت کوتاهی بعد این کشورها (جز فنلاند) توسط [[شوروی]] در خلال جنگ داخلی اشغال گردیدند تا زمان فروپاشی شوروی که باری دیگر مستقل شدند. |
||
خط ۱۳۰: | خط ۱۳۱: | ||
=== انقلاب اکتبر === |
=== انقلاب اکتبر === |
||
دولت موقت از سروسامان دادن به اوضاع آشفته روسیه ناتوان بود و حمایت آنها از تداوم جنگ باعث خشم مردم روسیه میگشت. سپس در شب ۲۲ اکتبر سال ۱۹۱۷ بلشویکها کنترل پلها، خطوط راه آن و خطوط تلفن را بدست گرفتند و رهبر دولت موقت فرار میکند و اعضای دولت موقت بازداشت میشوند و قدرت بدست بلشویکها میافتد. |
دولت موقت از سروسامان دادن به اوضاع آشفته روسیه ناتوان بود و حمایت آنها از تداوم جنگ باعث خشم مردم روسیه میگشت. سپس در شب ۲۲ اکتبر سال ۱۹۱۷ بلشویکها کنترل پلها، خطوط راه آن و خطوط تلفن را بدست گرفتند و رهبر دولت موقت فرار میکند و اعضای دولت موقت بازداشت میشوند و قدرت بدست بلشویکها میافتد. |
||
=== تشکیل ارتش سرخ === |
=== تشکیل ارتش سرخ === |
||
از اواسط سال ۱۹۱۷، ارتش |
از اواسط سال ۱۹۱۷، ارتش روسیه، جانشین سازمان ارتش روسیه امپریالیستی شروع به تجزیه کرد؛ {{sfn|Calder|1976|p=166|ps=: "[...] the Russian army disintegrated after the failure of the Galician offensive in July 1917."}} بلشویکها از نیروهای گارد سرخ مستقر به عنوان نیروی نظامی اصلی خود استفاده کردند که بعدها بخش امنیتی خفی به نام چکا به آن اضافه شدکه بعدها به [[کا گ ب]] تغییر نام کرد. لئون تروتسکی در ژانویه ۱۹۱۸، برای سازماندهی مجدد ارتش از کارگران و دهقانان روسیه استفاده کرد تا ارتش قدرتمندتری دربرابر سفیدها ایجاد کند. بلشویکها کمیساریای سیاسی را به فرماندهی هر واحد از ارتش سرخ منصوب کردند تا سربازان روحیه خودرا حفظ و وفاداریشان تأمین شود. |
||
در ژوئن ۱۹۱۸، زمانی که معلوم شد که این ارتش انقلابی تنها از کارگران تشکیل شده و جمعیت کافی ندارد، تروتسکی قانون خدمت اجباری دهقانان در ارتش سرخ را وضع کرد.{{sfn|Read|1996|p=237|ps=: By 1920 77% of the Red Army's enlisted ranks comprised peasant conscripts.}} بلشویکها با گرفتن گروگانها و تیراندازی به آنها در صورت لزوم برای وادار کردن به اطاعت، دقیقاً همان کارهایی که افسران ارتش سفید از آن استفاده کردند، بر مخالفان خدمت در ارتش سرخ غلبه کردند. |
در ژوئن ۱۹۱۸، زمانی که معلوم شد که این ارتش انقلابی تنها از کارگران تشکیل شده و جمعیت کافی ندارد، تروتسکی قانون خدمت اجباری دهقانان در ارتش سرخ را وضع کرد.{{sfn|Read|1996|p=237|ps=: By 1920 77% of the Red Army's enlisted ranks comprised peasant conscripts.}} بلشویکها با گرفتن گروگانها و تیراندازی به آنها در صورت لزوم برای وادار کردن به اطاعت، دقیقاً همان کارهایی که افسران ارتش سفید از آن استفاده کردند، بر مخالفان خدمت در ارتش سرخ غلبه کردند. ارتش سرخ از افسران تزار به عنوان «متخصصان نظامی» استفاده کرد؛ گاهی اوقات خانوادههای آنهارا گروگان میگرفتن تا خطایی از آنها سرنزند.<ref name="Williams, Beryl 1921">Williams, Beryl, The Russian Revolution 1917–1921, Blackwell Publishing Ltd. (1987), {{ISBN|978-0-631-15083-1}}, {{ISBN|0-631-15083-8}}</ref><ref name="Williams, Beryl 1921"/> در آغاز جنگ داخلی، افسران سابق تزار، سه چهارم افسران ارتش سرخ را تشکیل دادند. در نهایت، ۸۳ درصد از تمام فرماندهان سپاه ارتش سرخ، سربازان سابق تزار بودند.{{sfn|Overy|2004|p=446|ps=: By the end of the civil war, one-third of all Red Army officers were ex-Tsarist ''voenspetsy''"}} |
||
=== جنبش ضد بلشویک === |
=== جنبش ضد بلشویک === |
||
در حالی که مقاومت در برابر گارد سرخ در روز بعد از قیام بلشویک شروع شد، انعقاد پیمان برست - لیتوفسک و ساخت یک حکومت یک حزب به عنوان یک کاتالیزور |
در حالی که مقاومت در برابر گارد سرخ در روز بعد از قیام بلشویک شروع شد، انعقاد پیمان برست - لیتوفسک و ساخت یک حکومت یک حزب به عنوان یک کاتالیزور برای تشکیل گروههای ضد بلشویک در داخل و خارج از روسیه شد تا آنها را در مقابل دولت جدید شوروی قرار دادند. |
||
کنفدراسیون فشرده نیروهای ضد بلشویک در مقابل دولت کمونیست، از جمله مالکان، جمهوری |
کنفدراسیون فشرده نیروهای ضد بلشویک در مقابل دولت کمونیست، از جمله مالکان، جمهوری خواهان، محافظه کاران، شهروندان طبقه متوسط، مرتجعها، طرفداران سلطنت ، لیبرالها، ژنرالهای ارتش، سوسیالیستهای غیر بلشویک که همچنان هم به استقرار بک حکومت کومونیستی معتقد بودند و فقط برای مقابله با بلشویکها به جنبش پیوستند. نیروهای نظامی آنها با کمک ترور و وحشت گسترده و همچنین نفوذ خارجی و کمکهای آنها مستقر شدند.{{sfn|Figes|1997|p=656|ps= :"To mobilize the peasants Kolchak's army resorted increasingly to terror. There was no effective local administration to enforce the conscription in any other way, and in any case the Whites' world-view ruled out the need to persuade the peasants."}} آنها تحت رهبری ژنرال نیکولای یودنیچ، دریاسالار الکساندر کالچاک و ژنرال آنتون دنیکنین، به عنوان جنبش سفید شناخته میشوند (گاهی اوقات به عنوان "ارتش سفید") و قسمت عمده ای از امپراتوری سابق روسیه را در کنترل خویش داشت. |
||
در طول جنگ یک حکومت ناسیونالیسمی در اوکراین برقرار شد. مهمتر از آن ظهور یک جنبش سیاسی و نظامی به نام ارتش شورشی انقلابی اوکراین یا ارتش سیاه آنارشیسمی تحت رهبری [[نستور ماخنو]] بود. این ارتش که بخش اعظمش را یهودیان و دهقانان اوکراینی تشکیل |
در طول جنگ یک حکومت ناسیونالیسمی در اوکراین برقرار شد. مهمتر از آن ظهور یک جنبش سیاسی و نظامی به نام ارتش شورشی انقلابی اوکراین یا ارتش سیاه آنارشیسمی تحت رهبری [[نستور ماخنو]] بود. این ارتش که بخش اعظمش را یهودیان و دهقانان اوکراینی تشکیل میداد، نقش کیلدی در توقف تهاجم ارتش سفید دنکین دربرابر مسکو در سال ۱۹۱۹، و بعدها کمک در بیرون انداختن سفیدها از کریمه داشت. |
||
مناطق دورافتاده |
مناطق دورافتاده ولگا، منطقه اورال، سیبری و شرق دور برای نیروهای ضد بلشویکی مکان مناسبی بود وسفیدها تعدادی تشکیلات در این شهرها ایجاد کردند. برخی از نیروهای نظامی بصورت تشکلهای سری در این شهرها تأسیس شدند. |
||
لژیونهای چکسلواکی بخشی از ارتش روسیه بوده و تا اکتبر ۱۹۱۷ حدود ۳۰ هزار سرباز داشتند.آنها با دولت بلشویک |
لژیونهای چکسلواکی بخشی از ارتش روسیه بوده و تا اکتبر ۱۹۱۷ حدود ۳۰ هزار سرباز داشتند. آنها با دولت بلشویک توافقنامه ای داشتند تا از جبهه شرقی به فرانسه فرستاده شوند. حمل و نقل از جبهه شرقی به ولادی وستوک در هرج و مرج تضعیف شد و سربازان همگی در طول مسیر راهآهن سیبری پراکنده شدند. تروتسکی تحت فشار متنفین دستور خلع سلاح و دستگیری لژیونرها را که موجب تنش با بلشویکها بود، صادر کرد. متحدان غربی نیروهای مسلح و مخالف بلشویکها را پشتیبانی میکردند. آنها نگران اتحاد شوروی و آلمان بودند و همینطور گسترش اقاید کمونیستی رد اروپا و گهان که یکی از بزرگترین نگرانی متفقین بود. از این رو، بسیاری از این کشورها حمایت خود را از سفیدها، از جمله تأمین نیروها و منابع، ابراز داشتند. [[وینستون چرچیل]] دربارهٔ این گفت که بلشویسم باید «در گهواره خود» خفه شود.<ref>[http://www.winstonchurchill.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=282 Cover Story: Churchill's Greatness.] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061004110408/http://www.winstonchurchill.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=282 |date=2006-10-04}} Interview with Jeffrey Wallin. (The Churchill Centre)</ref> انگلیس و فرانسه در طول جنگ جهانی اول از روسیه با کمک تسلیحاتی حمایت کردند. پس از پیمان، به نظر میرسید که بیشتر این تسلیحات به دست آلمانیها خواهد افتاد. تحت این بهانه، مداخله متفقین بخصوص بریتانیا و فرانسه در جنگ داخلی روسیه با اعزام سرباز به بنادر روسیه آغاز شد و درگیریهای خوشنت آمیز با سربازان وفادار به بلشویسم افزایش یافت. |
||
[[امپراتوری آلمان]] پس از پیمان برست - لیتوفسک |
[[امپراتوری آلمان]] پس از پیمان برست - لیتوفسک چندین کشور حائل چند ساله ای را ایجاد کرد که در حوزه نفوذ خود قرار داشتند: دوکهای متحد بالتیک، دوکهای کورلند و سمیگالیا، پادشاهی لیتوانی، پادشاهی لهستان، جمهوری خلق بلاروس، و دولت اوکراین،<ref>{{Cite book|title=Germany and Eastern Europe: Cultural Identity and Cultural Differences,|last=Keith Bullivant, Geoffrey J. Giles and Walter Pape,|first=|publisher=Rodopi|year=1999|isbn=90-420-0678-1|location=|pages=28-9}}</ref> پس از شکست آلمان در جنگ جهانی اول در نوامبر ۱۹۱۸، این ایالتها لغو شد. |
||
فنلاند اولین جمهوری بود که استقلال خود را از روسیه در دسامبر ۱۹۱۷ اعلام کرد و کشور مستقل خود را در ژانویه و مه ۱۹۱۸ در جنگ داخلی بعدی فنلاند |
فنلاند اولین جمهوری بود که استقلال خود را از روسیه در دسامبر ۱۹۱۷ اعلام کرد و کشور مستقل خود را در ژانویه و مه ۱۹۱۸ در جنگ داخلی بعدی فنلاند تأسیس کرد. جمهوری دوم لهستان، لیتوانی، لتونی و استونی ارتش خود را بلافاصله پس از لغو پیمان برست - لیتوفسک و حمله شوروی به سمت غرب در نوامبر سال ۱۹۱۸ تشکیل دادند. |
||
== آغاز درگیریها == |
== آغاز درگیریها == |
||
خط ۱۶۳: | خط ۱۶۵: | ||
== منابع == |
== منابع == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس|۲}} |
||
* [[:en:Russian Civil War|ویکیپدیای انگلیسی]] |
* [[:en:Russian Civil War|ویکیپدیای انگلیسی]] |
||
نسخهٔ ۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۰۲
{{Infobox military conflict
|conflict=Russian Civil War
|partof=the aftermath of World War I, the انقلاب روسیه، and the دوره میاندوجنگ
|image=
|caption=Clockwise from top: Soldiers of the Don Army in 1919; a White پیادهنظام division in March 1920; soldiers of the 1st Cavalry Army; لئون تروتسکی in 1918; hanging of workers in Yekaterinoslav (دنیپرو) by the Austro-Hungarian Army, April 1918.
|date=انقلاب اکتبر – 25 October 1922/16 June ۱۹۲۳
(باسماچیها continued in Central Asia until 1934)
|place=Former امپراتوری روسیه، گالیسیا (اروپای شرقی)، Mongolia, Tuva، قاجاریان
|result=Victory for the Red Army in روسیه، Eastern Ukraine, Eastern Belarus، قفقاز جنوبی، آسیای مرکزی، تووا، and مغولستان
Victory for pro-independence movements in فنلاند، استونی، لتونی، لیتوانی، Western Ukraine, Western Belarus، مولداوی، and لهستان
|territory=* Establishment of the اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
- Independence of فنلاند، استونی، لتونی، لیتوانی و جمهوری دوم لهستان
- Cession of استان آرتوین، استان اردهان، استان ایغدیر و استان قارص to ترکیه.
- Cession of Western Ukraine و Western Belorussia to Poland.
- Cession of بیسارابیا to Romania.
|combatant1= جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی and other جمهوریهای اتحاد جماهیر شوروی
جمهوری خاور دور
Mongolian People's Party
Finnish Socialist Workers' Republic
Left SRs
(Until March 1918)
ارتشهای سبز
(Until 1919)
Revolutionary Insurrectionary Army of Ukraine
(1919–20)
|combatant2= ارتش سفید
- جمهوری دوم لهستان
- فنلاند
- استونی
- لتونی
- لیتوانی
- جمهوری خلق اوکراین
- Belarus
- جمهوری دموکراتیک گرجستان
- اولین جمهوری ارمنستان
- جمهوری خلق آذربایجان
- Mountain Republic
- Don Republic
- Kuban People's Republic
- Moldavia
- جمهوری آلتای
- and other pro-independence movements
جنگ داخلی روسیه (روسی: Гражда́нская война́ в Росси́и, تلفظ، گراژدانسکایا ووینا و راسیی؛ نوامبر ۱۹۱۷ – ۲۵ اکتبر ۱۹۲۲) یک جنگ داخلی چند حزبی در قلمرو امپراتوری روسیه سابق بود که بلافاصله پس از انقلاب روسیه آغاز شد که درآن جناحهای سیاسی رای بدست گرفتن قدرت بایکدیگر به رقابت پرداختند. دو گروه بزرگ نظامی به نام ارتش سرخ، که برای منافع بلشویکهای کمونیست به رهبری ولادیمیر لنین میجنگیدند، و نیروهای متحدی که اتحادیه ناپایداری از گروههای بلشویک ستیز بودند. آنها در اصطلاح عامه ارتش سفید خوانده میشدند که دارای منافع مختلفی مانند سلطنت طلبی، اقتصاد سرمایهداری و فرمهای دیگری از نوع سوسیالیسم، هرکدام با عقاید دموکراسی و ضد دموکراسی بودند. علاوه برآن ارتشهای غیرایدئولوژی موسوم به ارتش سبزها با بلشویکها و سفیدها مبارزه میکردند.[۱] هشت کشور خارجی علیه ارتش سرخ و حمایت از سفیدها که عمدتاً از کشورهای متفقین جنگ جهانی اول بودند که پیروز جنگ شده بودند، در جنگ داخلی مداخله میکردند. ارتش سرخ سفیدها را در سال ۱۹۱۹ در اوکراین و شرق سیبری که تحت رهبری الکساندر کولچک بودند شکست میدهد. باقیمانده سفیدها تحت رهبری پیتر نیکولاویچ ورنگل در شبه جزیره کریمه در اواخر سال ۱۹۲۰ شکست میخورد. جنگ البته تا دوسال دیگر ادامه یافت و نبردهای کوچک با باقی ماندههای سفیدها در خاور دور تا سال ۱۹۲۳ ادامه داشت. جنگ درسال ۱۹۲۳ به دلیل تحکیم جایگاه دولت جوان بلشویک اسما پایان یافت ولی مقاومت علیه بلشویکها تا سال ۱۹۳۴ در آسیای میانه همچنان ادامه داشت. تلفات این جنگ حدود ۷٬۰۰۰٬۰۰۰ تا ۱۲٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر تخمین زده میشود که اغلب آن از غیرنظامیان بودند. جنگ داخلی روسیه به عنوان یکی از بزرگترین فاجعه ملی تلقی میشود که اروپا تابه حال بخود دیده بود.[۲]
بسیاری از جنبشهای استقلال طلبانه بعداز فروپاشی امپراتوری روسیه ظاهر شدند و برای حفظ استقلال خود در این جنگ شرکت کردند.[۳] چندین بخش از امپراتوری روسیه که شامل فنلاند، استونی، لیتوانی و لهستان میشدند، با جنگهای داخلی و استقلال کشورهای مستقل خودرا تأسیس کردند. اما مدت کوتاهی بعد این کشورها (جز فنلاند) توسط شوروی در خلال جنگ داخلی اشغال گردیدند تا زمان فروپاشی شوروی که باری دیگر مستقل شدند.
زمینه
جنگ جهانی اول
امپراتوری روسیه در سال ۱۹۱۴ در جنگ جهانی اول در کنار فرانسه و انگلستان علیه قدرتهای مرکز که شامل امپراتوری آلمان، اتریش-مجارستان و امپراتوری عثمانی جنگید که تلفات بسیاری در جنگ داد و صدمات بسیاری خورد و دچار شکستهای بیشتر گشت که باعث رنجش مردم از تزار گشت.
انقلاب فوریه
انقلاب فوریه سال ۱۹۱۷ منجر به استعقای نیکولای اول و سپردن سلطنت به برادرش میخائیل گشت که وی از پذیرفتن سلطنت خودداری کرد و در نتیجه دولت موقت روسیه تشکیل میشود. سپس در سپتامبر همان سال رژیم سلطنتی واژگون و جمهوری اعلام میشود.
انقلاب اکتبر
دولت موقت از سروسامان دادن به اوضاع آشفته روسیه ناتوان بود و حمایت آنها از تداوم جنگ باعث خشم مردم روسیه میگشت. سپس در شب ۲۲ اکتبر سال ۱۹۱۷ بلشویکها کنترل پلها، خطوط راه آن و خطوط تلفن را بدست گرفتند و رهبر دولت موقت فرار میکند و اعضای دولت موقت بازداشت میشوند و قدرت بدست بلشویکها میافتد.
تشکیل ارتش سرخ
از اواسط سال ۱۹۱۷، ارتش روسیه، جانشین سازمان ارتش روسیه امپریالیستی شروع به تجزیه کرد؛ [۴] بلشویکها از نیروهای گارد سرخ مستقر به عنوان نیروی نظامی اصلی خود استفاده کردند که بعدها بخش امنیتی خفی به نام چکا به آن اضافه شدکه بعدها به کا گ ب تغییر نام کرد. لئون تروتسکی در ژانویه ۱۹۱۸، برای سازماندهی مجدد ارتش از کارگران و دهقانان روسیه استفاده کرد تا ارتش قدرتمندتری دربرابر سفیدها ایجاد کند. بلشویکها کمیساریای سیاسی را به فرماندهی هر واحد از ارتش سرخ منصوب کردند تا سربازان روحیه خودرا حفظ و وفاداریشان تأمین شود.
در ژوئن ۱۹۱۸، زمانی که معلوم شد که این ارتش انقلابی تنها از کارگران تشکیل شده و جمعیت کافی ندارد، تروتسکی قانون خدمت اجباری دهقانان در ارتش سرخ را وضع کرد.[۵] بلشویکها با گرفتن گروگانها و تیراندازی به آنها در صورت لزوم برای وادار کردن به اطاعت، دقیقاً همان کارهایی که افسران ارتش سفید از آن استفاده کردند، بر مخالفان خدمت در ارتش سرخ غلبه کردند. ارتش سرخ از افسران تزار به عنوان «متخصصان نظامی» استفاده کرد؛ گاهی اوقات خانوادههای آنهارا گروگان میگرفتن تا خطایی از آنها سرنزند.[۶][۶] در آغاز جنگ داخلی، افسران سابق تزار، سه چهارم افسران ارتش سرخ را تشکیل دادند. در نهایت، ۸۳ درصد از تمام فرماندهان سپاه ارتش سرخ، سربازان سابق تزار بودند.[۷]
جنبش ضد بلشویک
در حالی که مقاومت در برابر گارد سرخ در روز بعد از قیام بلشویک شروع شد، انعقاد پیمان برست - لیتوفسک و ساخت یک حکومت یک حزب به عنوان یک کاتالیزور برای تشکیل گروههای ضد بلشویک در داخل و خارج از روسیه شد تا آنها را در مقابل دولت جدید شوروی قرار دادند. کنفدراسیون فشرده نیروهای ضد بلشویک در مقابل دولت کمونیست، از جمله مالکان، جمهوری خواهان، محافظه کاران، شهروندان طبقه متوسط، مرتجعها، طرفداران سلطنت ، لیبرالها، ژنرالهای ارتش، سوسیالیستهای غیر بلشویک که همچنان هم به استقرار بک حکومت کومونیستی معتقد بودند و فقط برای مقابله با بلشویکها به جنبش پیوستند. نیروهای نظامی آنها با کمک ترور و وحشت گسترده و همچنین نفوذ خارجی و کمکهای آنها مستقر شدند.[۸] آنها تحت رهبری ژنرال نیکولای یودنیچ، دریاسالار الکساندر کالچاک و ژنرال آنتون دنیکنین، به عنوان جنبش سفید شناخته میشوند (گاهی اوقات به عنوان "ارتش سفید") و قسمت عمده ای از امپراتوری سابق روسیه را در کنترل خویش داشت.
در طول جنگ یک حکومت ناسیونالیسمی در اوکراین برقرار شد. مهمتر از آن ظهور یک جنبش سیاسی و نظامی به نام ارتش شورشی انقلابی اوکراین یا ارتش سیاه آنارشیسمی تحت رهبری نستور ماخنو بود. این ارتش که بخش اعظمش را یهودیان و دهقانان اوکراینی تشکیل میداد، نقش کیلدی در توقف تهاجم ارتش سفید دنکین دربرابر مسکو در سال ۱۹۱۹، و بعدها کمک در بیرون انداختن سفیدها از کریمه داشت.
مناطق دورافتاده ولگا، منطقه اورال، سیبری و شرق دور برای نیروهای ضد بلشویکی مکان مناسبی بود وسفیدها تعدادی تشکیلات در این شهرها ایجاد کردند. برخی از نیروهای نظامی بصورت تشکلهای سری در این شهرها تأسیس شدند.
لژیونهای چکسلواکی بخشی از ارتش روسیه بوده و تا اکتبر ۱۹۱۷ حدود ۳۰ هزار سرباز داشتند. آنها با دولت بلشویک توافقنامه ای داشتند تا از جبهه شرقی به فرانسه فرستاده شوند. حمل و نقل از جبهه شرقی به ولادی وستوک در هرج و مرج تضعیف شد و سربازان همگی در طول مسیر راهآهن سیبری پراکنده شدند. تروتسکی تحت فشار متنفین دستور خلع سلاح و دستگیری لژیونرها را که موجب تنش با بلشویکها بود، صادر کرد. متحدان غربی نیروهای مسلح و مخالف بلشویکها را پشتیبانی میکردند. آنها نگران اتحاد شوروی و آلمان بودند و همینطور گسترش اقاید کمونیستی رد اروپا و گهان که یکی از بزرگترین نگرانی متفقین بود. از این رو، بسیاری از این کشورها حمایت خود را از سفیدها، از جمله تأمین نیروها و منابع، ابراز داشتند. وینستون چرچیل دربارهٔ این گفت که بلشویسم باید «در گهواره خود» خفه شود.[۹] انگلیس و فرانسه در طول جنگ جهانی اول از روسیه با کمک تسلیحاتی حمایت کردند. پس از پیمان، به نظر میرسید که بیشتر این تسلیحات به دست آلمانیها خواهد افتاد. تحت این بهانه، مداخله متفقین بخصوص بریتانیا و فرانسه در جنگ داخلی روسیه با اعزام سرباز به بنادر روسیه آغاز شد و درگیریهای خوشنت آمیز با سربازان وفادار به بلشویسم افزایش یافت.
امپراتوری آلمان پس از پیمان برست - لیتوفسک چندین کشور حائل چند ساله ای را ایجاد کرد که در حوزه نفوذ خود قرار داشتند: دوکهای متحد بالتیک، دوکهای کورلند و سمیگالیا، پادشاهی لیتوانی، پادشاهی لهستان، جمهوری خلق بلاروس، و دولت اوکراین،[۱۰] پس از شکست آلمان در جنگ جهانی اول در نوامبر ۱۹۱۸، این ایالتها لغو شد. فنلاند اولین جمهوری بود که استقلال خود را از روسیه در دسامبر ۱۹۱۷ اعلام کرد و کشور مستقل خود را در ژانویه و مه ۱۹۱۸ در جنگ داخلی بعدی فنلاند تأسیس کرد. جمهوری دوم لهستان، لیتوانی، لتونی و استونی ارتش خود را بلافاصله پس از لغو پیمان برست - لیتوفسک و حمله شوروی به سمت غرب در نوامبر سال ۱۹۱۸ تشکیل دادند.
آغاز درگیریها
در آغاز، بلشویکها در شهر سن پترزبورگ به قدرت رسیدند ولی سپس به تدریج چیرگیشان را بر سرتاسر سرزمین روسیه گسترش دادند. دو سوی اصلی این درگیری عبارت بودند از: ارتش سرخ و ارتش سفید. ارتش سرخ توسط بلشویکها سازماندهی شدهبود و در برخی زمانها با دیگر گروههای چپگرای پیش از انقلاب متحد میشد. این در حالی بود که ارتش سفید، اتحادی ناپایدار از گروههای بلشویکستیز بود. بسیاری از نیروهای بیگانه نیز در این جنگ دخالت کردند. نیروهای بیگانه و سربازان خارجی عمدتاً به ارتش سفید کمک میکردند. نبرد لهستان-شوروی، نقطهای بحرانی از این ستیز دانسته میشود. ارتش سبز ملیگرایان اوکراینی، ارتش سیاه آنارشیست اوکراین، گاردهای سیاه و نیز جنگسالارانی چون رومان فون اونگرن-اشترنبرگ نیز در این جنگ دخالت کردند.
شروع مداخله خارجی
مداخله خارجی، عملاً در فوریه ۱۹۱۸ میلادی آغاز شد و آن هنگامی بود که نیروهای آلمانی، اتریشی و ترک، قسمتهای بزرگی از خاک روسیه را تصرف کردند. علاوه بر این سه کشور، چهارده کشور دیگر نیز، در اعزام نیرو و تدارکات دست داشتند. این کار، به منظور مهار انقلاب روسیه و جلوگیری از گسترش آن صورت گرفت.[۱۱] امپراتوری ژاپن، جمهوری سوم فرانسه، امپراتوری بریتانیا، آمریکا، پادشاهی مجارستان، پادشاهی صربستان، پادشاهی رومانی، پادشاهی ایتالیا، پادشاهی یونان و جمهوری دوم لهستان از جمله این چهارده کشور بودند.
تسلط ارتش سرخ بر شهر ساحلی ولادیوستوک
پس از تسلط ارتش سرخ بر شهر ساحلی ولادیوستوک در اکتبر ۱۹۲۲ میلادی، از تب و تاب این جنگ به طرز قابل ملاحظهای کاسته شد. بخش آیانو-مایسکی در کرانهٔ اقیانوس آرام، واپسین بخش از سرزمینهای پیشین تزارها بود که تا ۱۷ ژوئن ۱۹۲۳ در دست جنبش سفید قرار داشت.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Russian Civil War Encyclopædia Britannica Online 2012
- ↑ Mawdsley 2007, p. 287.
- ↑ Bullock 2008, p. 7: "Peripheral regions of the former Russian Empire that had broken away to form new nations had to fight for independence: Finland, Poland, Estonia, Lithuania, Latvia, Belarus, Ukraine, Georgia and Azerbaijan."
- ↑ Calder 1976, p. 166: "[...] the Russian army disintegrated after the failure of the Galician offensive in July 1917."
- ↑ Read 1996, p. 237: By 1920 77% of the Red Army's enlisted ranks comprised peasant conscripts.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Williams, Beryl, The Russian Revolution 1917–1921, Blackwell Publishing Ltd. (1987), شابک ۹۷۸−۰−۶۳۱−۱۵۰۸۳−۱, شابک ۰−۶۳۱−۱۵۰۸۳−۸
- ↑ Overy 2004, p. 446: By the end of the civil war, one-third of all Red Army officers were ex-Tsarist voenspetsy"
- ↑ Figes 1997, p. 656:"To mobilize the peasants Kolchak's army resorted increasingly to terror. There was no effective local administration to enforce the conscription in any other way, and in any case the Whites' world-view ruled out the need to persuade the peasants."
- ↑ Cover Story: Churchill's Greatness. بایگانیشده در ۲۰۰۶-۱۰-۰۴ توسط Wayback Machine Interview with Jeffrey Wallin. (The Churchill Centre)
- ↑ Keith Bullivant, Geoffrey J. Giles and Walter Pape, (1999). Germany and Eastern Europe: Cultural Identity and Cultural Differences,. Rodopi. pp. 28–9. ISBN 90-420-0678-1.
{{cite book}}
: نگهداری CS1: نقطهگذاری اضافه (link) نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ دوپویی ترور نویت. «سیری در جنگ داخلی روسیه». وبگاه راسخون. دریافتشده در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۷.