سپهبد: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
القاب و لحن
در انگلیسی آوای «ژ» محدود به آخر بعضی افعال است و در ابتدای کلمات یا معادل G نیست، «ژنرال» از فرانسوی وارد ایران شده است، البته در افغانستان به دلیل نفوذ انگلیسی «جنرال» می‌گویند، اصلاح نشانی وب
خط ۲۶: خط ۲۶:
}}
}}
{{درجه‌های ارتش ایران}}
{{درجه‌های ارتش ایران}}
'''سِپَهبُد''' {{به انگلیسی|Lieutenant general}} نام یکی از درجه‌های [[ارتش]] است که بالاتر از [[سرلشکر]] و پایین‌تر از [[ارتشبد]] است.
'''سِپَهبُد'''، '''ژِنِرال''' {{به فرانسوی|général}}، یا '''جنرال''' {{به انگلیسی|general}} نام یکی از درجه‌های [[ارتش]] است که بالاتر از [[سرلشکر]] و پایین‌تر از [[ارتشبد]] است.


سپهبد فرمانده یک [[سپاه (تقسیمات نظامی)|سپاه]] از ارتش است که آن یگانی راه کنشی است که دارای تجهیزات و تسلیحات لازم برای اجرای عملیات رزمی بوده و از دو یا سه [[لشکر]] تشکیل می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/کامل%20کتاب%20تصحیح%20شده.pdf |title=فرهنگ هزارواژهٔ نظامی، مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر واژه‌گزینی نظامی ستاد کل نیروهای مسلح، بهار ۱۳۹۲ |accessdate=۲۱ مه ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=۲۲ دسامبر ۲۰۱۸ |dead-url=yes}}</ref>
سپهبد فرمانده یک [[سپاه (تقسیمات نظامی)|سپاه]] از ارتش است که آن یگانی راه کنشی است که دارای تجهیزات و تسلیحات لازم برای اجرای عملیات رزمی بوده و از دو یا سه [[لشکر]] تشکیل می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/کامل%20کتاب%20تصحیح%20شده.pdf |title=فرهنگ هزارواژهٔ نظامی، مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر واژه‌گزینی نظامی ستاد کل نیروهای مسلح، بهار ۱۳۹۲ |accessdate=۲۱ مه ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=۲۲ دسامبر ۲۰۱۸ |dead-url=yes}}</ref>

نسخهٔ ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۱۵

برای عنوان نظامی ارتش ساسانیان، اسپهبد را ببینید.
سپهبد
کشور ایران
شاخه خدماتنیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
درجهسه‌ستاره
درجه ناتوOF-8
شکل گرفته۱۹ فروردین ۱۳۰۹
رتبه بالاتر بعدیارتشبد
رتبه پایین‌تر بعدیسرلشکر
درجه‌های معادلسپهبد پاسدار
دریاسالار
درجه‌های ارتش ایران
نیروها
زمینی و هوایی دریایی
ارتشبد دریابد
سپهبد دریاسالار
سرلشکر دریابان
سرتیپ دریادار
سرتیپ دوم دریادار دوم
سرهنگ ناخدا یکم
سرهنگ دوم ناخدا دوم
سرگرد ناخدا سوم
سروان ناوسروان
ستوان ۳، ۲ و ۱ ناوبان ۳، ۲ و ۱
استوار ۲ و ۱ ناواستوار ۲ و ۱
گروهبان ۳، ۲ و ۱ مهناوی ۳، ۲ و ۱
سرجوخه سرناوی
سرباز ۲ و ۱ ناوی ۲ و ۱
سرباز ناوی

سِپَهبُد، ژِنِرال (به فرانسوی: général)، یا جنرال (به انگلیسی: general) نام یکی از درجه‌های ارتش است که بالاتر از سرلشکر و پایین‌تر از ارتشبد است.

سپهبد فرمانده یک سپاه از ارتش است که آن یگانی راه کنشی است که دارای تجهیزات و تسلیحات لازم برای اجرای عملیات رزمی بوده و از دو یا سه لشکر تشکیل می‌شود.[۱]

سپهبد معادل ژنرال سه‌ستاره در نیروهای مسلح ایالات متحده آمریکا و معادل دریاسالار در نیروی دریایی است.

واژه‌شناسی

«سِپَهبُد» تلفظ معاصر واژهٔ «سِپَهبَد» (به پارسی میانه: «spāhpat» یا «spāhbed») <(به پارسی باستان:«-spāda-pati») به نیاایرانی: «-spāda-pati*»> (به پارتی: «spāδpat» یا «spāδbad»)؛ (به سغدی: «spāδpaδ»)؛ (به باختری: «σπαλοβιδο یا ασπαλοβιδο») است.

در ایران

در ۱۹ فروردین ۱۳۰۹ (خورشیدی)، احمد امیراحمدی در نتیجهٔ نبرد کردستان در برابر اسمعیل سیمیتقو به درجهٔ سپهبدی رسید و برای نخستین بار، این درجه در ارتش ایران معمول شد.[۲]

پس از او، به‌ترتیب این افراد به درجهٔ سپهبدی رسیدند: نادر جهانبانی، فرانسوا ژرژ ژاندر،[پانویس ۱] محمد شاه‌بختی، مرتضی یزدان‌پناه، محمد نخجوان، امان‌الله جهانبانی، حاج‌علی رزم‌آرا،[پانویس ۲] علی‌اصغر نقدی، فرج‌الله آق‌اولی،[پانویس ۳] فضل‌الله زاهدی و عبدالله هدایت. تا سال ۱۳۳۶ این درجه، که معادل دریاسالار در نیروی دریایی و امیرنویان (نویان) در رتبه‌های نظامیِ دورهٔ قاجار بود، بالاترین درجهٔ ارتش ایران به‌شمار می‌رفت، ولی در این سال درجهٔ ارتشبد و معادل آن «دریابد» در نیروی دریایی ابداع شد.[۳][۴]

بعد از انقلاب، این درجه به هیچ فرد زنده‌ای اعطا نشد، اما دو تن از سپهبدهای نیروی هواییِ شاهنشاهی، یعنی سید سعید مهدیون و شاپور آذربرزین برای مدت کوتاهی پس از انقلاب، به ترتیب سرپرستی و ریاست ستاد نیروی هوایی ملی ایران را عهده‌دار شدند. همچنین در چند روز نخست پس از انقلاب، سپهبدها: محمدعلی نوروزی سرپرست شهربانی کل کشور، احمدعلی محققی سرپرست ژاندارمری کل کشور و دریاسالار کمال حبیب‌اللهی رئیس ستاد نیروی دریایی ملی گردیدند.

سرلشکرهایی که پس از کشته‌شدن به درجهٔ افتخاری سپهبدی رسیدند عبارتند از:

نگارخانه

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ↑ François Georges Gendre سرلشکر فرانسوی که با یک درجه بالاتر (سپهبدی) در ارتش ایران استخدام گردید و در زمان رضاشاه مدتی مدیر دروس دانشگاه جنگ بود.
  2. ↑ در فروردین ۱۳۲۷ سرلشکر محمد نخجوان، سرلشکر امان‌الله جهانبانی و سرلشکر حاج‌علی رزم‌آرا همزمان به درجهٔ سپهبدی ترفیع یافتند.
  3. ↑ در فروردین ۱۳۳۰ سرلشکر علی‌اصغر نقدی و سرلشکر فرج‌الله آق‌اِولی همزمان به درجهٔ سپهبدی ترفیع یافتند.

منابع

  1. ↑ «فرهنگ هزارواژهٔ نظامی، مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر واژه‌گزینی نظامی ستاد کل نیروهای مسلح، بهار ۱۳۹۲» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۱ مه ۲۰۱۹.
  2. ↑ اطلاعات عمومی، عنایت‌الله شکیباپور، کتابفروشی اشراقی، ص۲۹۳
  3. ↑ قانون ترفیعات ارتش شاهنشاهی ایران، مصوب ۱۷ اسفند ۱۳۱۴، فصل یکم: مقررات عمومی، مادهٔ دوم
  4. ↑ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی، مصوب ۳۰ تیر ۱۳۳۶، فصل چهارم: ترفیعات، مادهٔ ۲۱
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سپهبد&oldid=27969194»