مدرسه عالی شهید مطهری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Ghaemi60 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Ghaemi60 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۴: خط ۷۴:
* [[سید حسن مدرس]]، از ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ ه. ق.
* [[سید حسن مدرس]]، از ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ ه. ق.
* موثق الملک لواسانی (برای بار دوم)، ۱۳۳۲ ه. ق.
* موثق الملک لواسانی (برای بار دوم)، ۱۳۳۲ ه. ق.
* سید جواد [[ظهیر الاسلام]] (برای بار دوم)، از ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۴ ه. ق.
* حاج [[سید جواد ظهیرالاسلام]](برای بار دوم)، از ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۴ ه. ق.
* آقا میر محمد (محسن) صدر العلماء، پسر سید محمد باقر، از ۱۳۳۵ تا ۱۳۶۶ ه. ق.
* آقا میر محمد (محسن) صدر العلماء، پسر سید محمد باقر، از ۱۳۳۵ تا ۱۳۶۶ ه. ق.
* لطفعلی خان قوام السلطنه، ۳ ماه از ۱۳۳۶ ه. ق.
* لطفعلی خان قوام السلطنه، ۳ ماه از ۱۳۳۶ ه. ق.
خط ۸۲: خط ۸۲:
* حاج شیخ محمد معروف به ابن الشیخ، از ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۰ ه. ق.
* حاج شیخ محمد معروف به ابن الشیخ، از ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۰ ه. ق.
* موثق الملک (برای بار سوم)، ۱۳۴۲ ه. ق.
* موثق الملک (برای بار سوم)، ۱۳۴۲ ه. ق.
* [[ظهیرالاسلام]] (برای بار سوم)، از ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۴ ه. ق.
* حاج [[سید جواد ظهیرالاسلام]](برای بار سوم)، از ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۴ ه. ق.
* [[سید حسن مدرس]] (برای بار دوم)، از ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۷ ه. ق.
* [[سید حسن مدرس]] (برای بار دوم)، از ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۷ ه. ق.
* صادق مستشارالدوله، از ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۹ ه. ق.
* صادق مستشارالدوله، از ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۹ ه. ق.
*از بهمن سال ۱۳۴۹ ه. ق. مطابق با سال ۱۳۰۹ ه. ش، تا شهریور ۱۳۲۲ ه. ش، دو وزیر فرهنگ وقت، نایب التولیه بوده‌اند. علی اصغر حکمت اولین آنان بود که در شهریور ۱۳۱۲ ه. ش، تولیت مدرسۀ عالی را بر عهده گرفت و در پنجم شهریور ۱۳۲۲ ه‍.ش، محسن صدرالاشراف، وزیر دادگستری به نیابت تولیت مدرسۀ عالی منصوب شد.
*از بهمن سال ۱۳۴۹ ه. ق. مطابق با سال ۱۳۰۹ ه. ش، تا شهریور ۱۳۲۲ ه. ش، دو وزیر فرهنگ وقت، نایب التولیه بوده‌اند. علی اصغر حکمت اولین آنان بود که در شهریور ۱۳۱۲ ه. ش، تولیت مدرسۀ عالی را بر عهده گرفت و در پنجم شهریور ۱۳۲۲ ه‍.ش، محسن صدرالاشراف، وزیر دادگستری به نیابت تولیت مدرسۀ عالی منصوب شد.
* [[ظهیرالاسلام]] (برای بار چهارم)، از ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۹ ه. ش.
* حاج [[سید جواد ظهیرالاسلام]](برای بار چهارم)، از ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۹ ه. ش.
* سیدالعراقین، ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۰ ه. ش.
* سیدالعراقین، ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۰ ه. ش.
* [[مسعود کیهان]]، از ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۴ ه. ش.
* [[مسعود کیهان]]، از ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۴ ه. ش.
* [[ظهیرالاسلام]] (برای بار پنجم)، از ۱۳۳۴ تا ۱۳۴۰ ه. ش.
* حاج [[سید جواد ظهیرالاسلام]](برای بار پنجم)، از ۱۳۳۴ تا ۱۳۴۰ ه. ش.
* پس از پیروزی انقلاب اسلامی به حکم امام خمینی مدرسۀ عالی سپهسالار به عنوان یک دانشگاه علوم اسلامی با نام مدرسۀ عالی شهید مطهری زیر نظر آیت الله [[امامی کاشانی]] به فعالیت خود ادامه داد و تا به امروز این مسجد و مدرسۀ عالی فعالیت خود را گسترش داده است.
* پس از پیروزی انقلاب اسلامی به حکم امام خمینی مدرسۀ عالی سپهسالار به عنوان یک دانشگاه علوم اسلامی با نام مدرسۀ عالی شهید مطهری زیر نظر آیت الله [[امامی کاشانی]] به فعالیت خود ادامه داد و تا به امروز این مسجد و مدرسۀ عالی فعالیت خود را گسترش داده است.
{{پایان چندستونه}}
{{پایان چندستونه}}

نسخهٔ ‏۳ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۵۹

مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری
سردر مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری
پرونده:Shahid motahari university.png
نوعدانشگاه عمومی
بنیانگذاری شده۱۲۶۱ه‍.ش
بنیان گذارمیرزا حسین خان سپهسالار
وابستگیمدرسه عالی شهید مطهری
رئیسمحمد امامی کاشانی
هیئت امنامحمد امامی کاشانی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، سید مصطفی محقق داماد،‌ مسعود اوسطی، سید ابوالقاسم نقیبی، سید صادق موسوی
کارمندان مدیریتی
  • ابوالقاسم نقیبی(معاون آموزشی)
  • عبدالرضا فرخ(معاون دانشجویی)
  • محسن رحمانی تبار(معاون پژوهشی)
موقعیتتهران، ایران
وبگاه
پرونده:سپهسالار-ضلع جنوبی حیاط.jpg
مسجد مدرسه عالی شهید مطهری (سپهسالار)
پرونده:Sepahsalar mosque.jpg
شبستان تابستانی و بخشهایی از مدرسه عالی

مدرسهٔ سپهسالار یا مدرسهٔ عالی سپهسالار یا مدرسهٔ ناصری یا مدرسه عالی شهید مطهری یا دانشگاه شهید مطهری مدرسهٔ بزرگی با بنای ارزنده از قرن سیزدهم هجری قمری در تهران است.

پیشینه

ساختمان بنای معظم مدرسه در دوران ناصرالدین شاه قاجار در ۱۲۹۶ ه.ق.(۱۲۵۷ هجری شمسی) توسط وزیر خارجه و جنگ وقت میرزا حسین خان سپهسالار (که پیشتر سابقهٔ صدارت عظما نیز داشته) شروع شد و پس از مرگ وی برادرش میرزا یحیی خان مشیرالدوله ساختمان آن را به اتمام رسانید. مدرسهٔ سپهسالار در جنوب کاخ بهارستان در ضلع شرقی میدان بهارستان ساخته شد و تمامی این بناهای تاریخی در قسمتی از اراضی باغ سردار ساخته شده‌است. باغ سردار در زمان فتحعلی شاه توسط محمدحسن خان سردار ایروانی ایجاد شده‌است.[۱] بعد از فوت سردار حسن‌خان باغ را قطعه‌قطعه کردند و فروختند. قسمتی از اراضی باغ را حاج علی خان حاجب‌الدوله (اعتمادالسلطنه اول) خرید و بعدها چون احتیاج به پول داشت پنج دانگ و نیم از اراضی را نزدپاشاخان امین‌الملک از پیشخدمت‌های خاصه ناصرالدین شاه گروه گذاشت. حاجب‌الدوله چون نتوانست پول دریافتی را در وقت مناسب پرداخت کند میرزا حسین‌خان سپهسالار آن پول را پرداخت و به جای پنج دانگ و نیم تمام شش دانگ زمین را تصرف کرد. سپهسالار صدراعظم وقت که مردی متمول بود و فرزندی نداشت نگران بود بعد از مرگ اراضی و ثروتش را ناصرالدین شاه تصاحب کند برای همین در کنار ساختن کاخ بهارستان برای خود در جنوب آن نیز مسجد و مدرسهٔ سپهسالار را بنا کرد.[۲]

دربارهٔ ساخت مدرسه نوشته‌اند: «مرحوم حاجی میرزا حسین‌خان مشیرالدوله سپهسالار اعظم فرزند میرزا نبی‌خان امیر دیوان، مدرسه و مسجد مشهور به سپهسالار را در ۱۲۹۶ ه. ق شروع به بنا نمود. در شوال ۱۲۹۷ وقف‌نامه را مسوده کرده و در منزل شخصی ایشان در حضور مرحوم حاج آقا محمد نجم‌آبادی اجرای صیغه شده و در ۱۲۹۹ بعد از فوت مرحوم سپهسالار وقف‌نامه مسجل و به امضای علمای محضر مذکور و دیگران رسیده که مدلول وقف‌نامه هم حاکی است. در ۱۲۹۷ که مرحوم سپهسالار از امور لشکری و کشوری و وزارت خارجه برکنار گردید و به حکومت قزوین مأمور شده در این موقع هم مشغول ساختمان مدرسه بوده و در اوایل ۱۲۹۸ مجدداً به تهران آمده و بنای مقدماتی و بعضی از قسمت‌های مدرسه را بالا برده که مأمور خراسان و والی آن‌جا و نایب‌التولیه گردیده در ۲۱ ذی‌حجه ۱۲۹۸ در سن ۵۷ سالگی در خراسان به سرای جاودان ارتحال می‌نماید. بعد از فوت سپهسالار مرحوم یحیی‌خان مشیرالدوله برادر ارشد او با اهتمام مخصوص دولت وقت در امر تکمیل بنا مبادرت کرده قسمت‌های عمده آن را تا ۱۳۰۲ و بقیه را تا زمان وفات خود در ۱۳۰۹ انجام می‌دهد.[۳]

املاک بسیاری بر مدرسه وقف شده‌است و تولیت آن به موجب وقف‌نامه با پادشاه عصر است. مدرسهٔ سپهسالار مشتمل بر مسجد سپهسالار، مکتب‌خانه و کتابخانه‌است. کتابخانهٔ آن به دلیل داشتن نسخ خطی بی‌نظیر اهمیت خاصی دارد. این بنا زمانی محل دانشکدهٔ معقول و منقول، مؤسسهٔ وعظ و خطابه، و فرهنگستان ایران بود. ورودی اصلی مدرسه در خیابان بهارستان واقع شده‌است. مجموعهٔ این بنای باشکوه (مدرسه و مسجد) مشتمل است بر جلوخان، سردر، دهلیز، حجره‌های دوطبقه، چهار ایوان، گنبد عظیم و شبستان (چهلستون)، هشت گلدسته، منارهٔ کاشیکاری و مخزن کتابخانه. شاهکاری از معماری و کاشیکاری مشهور به هفت‌کاسه (طاق معلق) در آن به یادگار مانده‌است، و از لحاظ کاشی‌های مصور خشتی رنگارنگ و نیز حجاری ستون‌های یکپارچه و سنگ‌های ازاره به این بنا برجستگی خاصی داده‌است.

در سال ۱۳۵۸ و پس از شهادت استاد مرتضی مطهری نام آن به مدرسه عالی شهید مطهری تغییر یافت و اداره آن از طرف امام خمینی (ره) به آیت الله محمد امامی کاشانی سپرده شد. در ۲۴ فروردین ۱۳۸۹، شورای عالی انقلاب فرهنگی، نام مدرسه عالی را به دانشگاه تغییر داد. این تغییر با مخالفت بسیاری از دانش‌آموختگان مدرسهٔ عالی شهید مطهری مواجه شد.[نیازمند منبع]

تحصیل در دانشگاه شهید مطهری

مدرسه عالی شهیدمطهری در مقطع لیسانس در رشته‌های : ۱_فقه و حقوق اسلامی ۲_فلسفه و حکمت اسلامی۳_فلسفه وکلام اسلامی ۴_روانشناسی اسلامی درشهرهای تهران ،مشهد،یزد وزاهدان و در مقطع فوق لیسانس در رشته‌های ۱_فقه و حقوق خصوصی ۲_ فقه و حقوق جزا ۳_ فقه و حقوق اسلامی۴_ فلسفه و حکمت اسلامی و مقطع دکتری تخصصی (phd) دررشته‌های: ۱_فقه و حقوق خصوصی ۲_فقه و حقوق جزا ۳_فلسفه تطبیقی۴_کلام اسلامی به صورت غیر متمرکز (ابتدا آزمون سراسری، آزمون کتبی ورودی خود دانشگاه، سپس مصاحبه علمی و گزینش) دانشجو می‌پذیرد. در این دانشگاه دانشجویان پسر و دختر به صورت جدا و در دو مکان مجزا تحصیل می‌کنند و ( دروس رشته فقه) و (دورس رشته حقوق) به‌طور تلفیقی به دانشجویان ارائه می‌گردد، لذا دانش آموختگان آن از صلاحیت‌های لازم علمی و اجرایی درهر دو زمینه برخوردار خواهند بود. به علاوه دانشجویان پذیرفته شده در این دانشگاه طلاب علوم دینی محسوب شده و در مقطع لیسانس پس از پایان دوره تحصیلی،(درصورت تکمیل دروس باقی مانده حوزوی در دانشگاه شهید مطهری)مدرک سطح یک حوزه و در مقطع فوق لیسانس (درصورت تکمیل دروس باقی مانده) مدرک سطح دو حوزه دریافت می‌نمایند. همچنین برادران در صورت تمایل در پایان تحصیلات می‌توانند ملبس به لباس مقدس روحانیت شوند.

افراد

رؤسا (تولیت)

آیت الله سید حسن مدرس تولیت دو دوره مدرسه عالی
آیت الله محمد امامی کاشانی تولیت مدرسه عالی و ریاست دانشگاه از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون

بر اساس وقف نامه، امر تولیت مادام الحیاة با خود سپهسالار بوده اما در عین حال وی برای آنکه تا زنده است از گزند درباریان در امان باشد، تولیت را در زمان حیات خود به شاهزاده اعتضادالسلطنه، وزیر علوم واگذار نمود. بعد از سپهسالار، حاکم عصر، متولی آن محسوب می‌شود که به پاس حفظ احترام حاکم، مقرر شده که حاکم عصر هرکه را که صلاح بداند از جانب خود به نیابت تولیت منصوب کند. اما از سال ۱۳۰۹ شمسی نیابت تولیت به وزیران فرهنگ وقت واگذار شد. بعد از تعطیلات شهریور ۱۳۲۰ شمسی امور مدرسۀ عالی دچار رکود شد تا اینکه در سال ۱۳۲۸ شمسی دانشگاه اسلامی در این مدرسه تشکیل گردید. پس از شکل گیری نهادهای آموزش عالی در کشور، این مدرسۀ عالی به دانشکدۀ معقول و منقول وابسته به دانشگاه تهران تحول یافت.

بعد از وفات سپهسالار، افراد زیر به ترتیب نیابت تولیت یا سرپرستی یافتند:

  • میرزا یحیی خان مشیر الدوله، برادر سپهسالار، تا سال ۱۳۰۹ ه‍.ق متصدی کارفرما بود.
  • غلامعلی امین همایون، نخستین کسی که از طرف ناصرالدین شاه به نیابت تولیت معین شد.از ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۳ ه. ق.
  • میرزا ابوالفضل کلانتر تهرانی. از ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۶ ه. ق.
  • موثق الملک سید علی بن حسین لواسانی، وزیر صندوقخانه، ۱۳۴۶ ه. ق.
  • حاج میرزا کاظم تبریزی، از علمای تبریز و داماد مظفرالدین شاه، از ۱۳۱۶ تا ۱۳۲۴ ه. ق.
  • حاج سید جواد ظهیرالاسلام، از ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۷ ه. ق.
  • صدورالدوله، از ۱۳۲۷ تا ۱۳۲۹ ه. ق.
  • عبدالحسین ظهیر همایون، پسر صدرالدوله، ۱۳۲۹ ه. ق.
  • مشیر اکرم، فرزند میرزا موسی وزیر، رجب و شعبان ۱۳۲۹ ه. ق.
  • عبدالعلی نجم الدوله، از ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۰ ه. ق
  • سید حسن مدرس، از ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ ه. ق.
  • موثق الملک لواسانی (برای بار دوم)، ۱۳۳۲ ه. ق.
  • حاج سید جواد ظهیرالاسلام(برای بار دوم)، از ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۴ ه. ق.
  • آقا میر محمد (محسن) صدر العلماء، پسر سید محمد باقر، از ۱۳۳۵ تا ۱۳۶۶ ه. ق.
  • لطفعلی خان قوام السلطنه، ۳ ماه از ۱۳۳۶ ه. ق.
  • سلیمان خان عضدالملک، از ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۷ ه. ق.
  • قوام السلطنه (برای بار دوم)، از ۱۳۳۸ تا ۱۳۳۹ ه. ق.
  • موثق الدوله، ۱۳۳۹ ه. ق.
  • حاج شیخ محمد معروف به ابن الشیخ، از ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۰ ه. ق.
  • موثق الملک (برای بار سوم)، ۱۳۴۲ ه. ق.
  • حاج سید جواد ظهیرالاسلام(برای بار سوم)، از ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۴ ه. ق.
  • سید حسن مدرس (برای بار دوم)، از ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۷ ه. ق.
  • صادق مستشارالدوله، از ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۹ ه. ق.
  • از بهمن سال ۱۳۴۹ ه. ق. مطابق با سال ۱۳۰۹ ه. ش، تا شهریور ۱۳۲۲ ه. ش، دو وزیر فرهنگ وقت، نایب التولیه بوده‌اند. علی اصغر حکمت اولین آنان بود که در شهریور ۱۳۱۲ ه. ش، تولیت مدرسۀ عالی را بر عهده گرفت و در پنجم شهریور ۱۳۲۲ ه‍.ش، محسن صدرالاشراف، وزیر دادگستری به نیابت تولیت مدرسۀ عالی منصوب شد.
  • حاج سید جواد ظهیرالاسلام(برای بار چهارم)، از ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۹ ه. ش.
  • سیدالعراقین، ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۰ ه. ش.
  • مسعود کیهان، از ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۴ ه. ش.
  • حاج سید جواد ظهیرالاسلام(برای بار پنجم)، از ۱۳۳۴ تا ۱۳۴۰ ه. ش.
  • پس از پیروزی انقلاب اسلامی به حکم امام خمینی مدرسۀ عالی سپهسالار به عنوان یک دانشگاه علوم اسلامی با نام مدرسۀ عالی شهید مطهری زیر نظر آیت الله امامی کاشانی به فعالیت خود ادامه داد و تا به امروز این مسجد و مدرسۀ عالی فعالیت خود را گسترش داده است.

دانش‌آموختگان

مدرسه عالی شهید مطهری از ابتدای انقلاب اسلامی محل پرورش بسیاری از کارگزاران جمهوری اسلامی بوده و بسیاری از فرزندان مقامات ارشد جمهوری اسلامی در این محل تحصیل نموده‌اند از فارغ التحصیلان این مجموعه می‌توان از افراد زیر نام برد:

  • سیدابراهیم رییسی (ریاست قوه قضاییه)
  • محمد جواد حاج علی اکبری (امام جمعه موقت تهران و رئیس شورای سیاست گذاری ائمه جمعه)
  • سید مهدی خاموشی (رئیس سابق سازمان تبلیغات اسلامی و رئیس فعلی اوقاف و امور خیریه)
  • محسن اسماعیلی (حقوقدان سابق شورای نگهبان و عضو مجلس خبرگان رهبری)
  • سید مسعود خامنه ای (فرزند سید علی خامنه ای رهبر ایران)
  • مرتضی اشراقی (نوه روح‌الله خمینی رهبر پیشین ایران)
  • محمد روشن (معاون سابق وزیر علوم)
  • علی خلفی (معاون قضایی ریاست قوه قضاییه)
  • علی مژدهی پور (رئیس سابق سازمان تعزیرات حکومتی و سفیر فعلی حقوقی ایران در سازمان ملل متححد)
  • سید احمد موسوی (معاون حوقی رئیس جمهور در دولت نهم،‌ سفیر سابق ایران در سوریه و رئیس سابق حج و زیارت کشور)
  • شهید صادق گنجی (رایزن سابق فرهنگی ایران در پاکستان)
  • محمد بهرامی (عضو مجلس خبرگان رهبری)

علی دارابی-(معاون سیمای صدا و سیمای جمهوری اسلامی) یدالله حبیبی (معاون عقیدتی و سیاسی وزارت دفاع) محمود بریمانی (مدیر کل سازمان‌های تخصصی و اقتصادی وزارت امور خارجه) مجتبی فردوسی پور (مدیر کل اداره دوم خاورمیانه (خلیج فارس) وزارت امور خارجه) احمد مؤمنی راد (مشاور ارشد وزیر و مدیر کل حوزه وزارت در وزارت علوم) محمد ابراهیم محمدی (معاون وزارت نفت قاسم شعبانی - از وکلای بین الملی جمهوری اسلامی) محمد مهدی اسماعیلی -(معاون سیاسی و امنیتی استانداری اصفهان). سپهر خلجی (مدیرکل روابط عمومی دفتر رهبری) حسن رضازاده (رایزن فرهنگی ایران در روسیه) اقایان ملا حسینی، نفر، بیات، محمدی، رستمی و … از دیپلمات‌های ارشد وزارت خارجه و نیز تعدادی دیگر از قضات و مدیران عالی‌رتبه و میانی حکومتی که در این محل تحصیل نموده‌اند نام برد.

منابع

  1. ابراهیم تیموری، «چهارراه سرچشمه تهران» مجلهٔ بخارا، شمارهٔ ۷۶، مرداد و شهریور ۱۳۸۹، ص ۱۳۵.
  2. ابراهیم تیموری، «چهارراه سرچشمه تهران» مجلهٔ بخارا، شمارهٔ ۷۶، مرداد و شهریور ۱۳۸۹، ص ۱۳۵–۱۳۷.
  3. به نقل از مقالهٔ ابراهیم تیموری، «چهارراه سرچشمه تهران» مجلهٔ بخارا، شمارهٔ ۷۶، مرداد و شهریور ۱۳۸۹، ص ۱۴۱–۱۴۴.

منابع و پیوند به بیرون