اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Sajad96a (بحث | مشارکت‌ها)
پیوندهای اضافه شده
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه ویرایش با برنامهٔ اندروید
افزودن مطلب
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۹: خط ۴۹:
* [[ایلام]]
* [[ایلام]]
* [[قم]]
* [[قم]]
* [[یزد]]
* [[ساری]]
* [[رشت]]
}}| casualties1 = ۱۲ معترض کشته شدند <small>(منابع جمهوری اسلامی)</small><ref name="k6">{{Cite web|url=https://www.bbc.com/persian/iran-50451927|title=اعتراض‌ها به گران شدن بنزین در ایران؛ اختلال در اطلاع‌رسانی، هشدار به معترضان|website=BBCPersian|accessdate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191118001257/https://www.bbc.com/persian/iran-50451927|archivedate=۱۸ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>{{سخ}}
}}| casualties1 = ۱۲ معترض کشته شدند <small>(منابع جمهوری اسلامی)</small><ref name="k6">{{Cite web|url=https://www.bbc.com/persian/iran-50451927|title=اعتراض‌ها به گران شدن بنزین در ایران؛ اختلال در اطلاع‌رسانی، هشدار به معترضان|website=BBCPersian|accessdate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191118001257/https://www.bbc.com/persian/iran-50451927|archivedate=۱۸ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>{{سخ}}
حداقل ۱۳۸ معترض کشته شدند (رادیو فردا)<ref name="kdk6">{{Cite web|url=https://www.radiofarda.com/a/latest-estimation-of-death-toll-in-recent-Iran-protest/30282926.html|title=اختصاصی رادیو فردا؛ دستکم ۱۳۸ کشته در پنج روز سرکوب اعتراض‌های ایران|website=رادیو فردا|accessdate=۲۰ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191120214841/https://www.radiofarda.com/a/latest-estimation-of-death-toll-in-recent-Iran-protest/30282926.html|archivedate=۲۰ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>{{سخ}}</small>{{سخ}}بیش از ۱۰۰۰ نفر دستگیر شدند (آمار [[عفو بین‌الملل]])<ref>{{یادکرد وب|عنوان=We're horrified at reports that dozens of protesters have been killed in #Iran, hundreds injured & over 1000 arrested since Friday. We're alarmed that authorities have shut down the internet to create an information blackout of their brutal crackdown. We're investigating.|نشانی=https://twitter.com/amnesty/status/1196468883915497472|وبگاه=@amnesty|تاریخ=|بازبینی=2019-11-19|کد زبان=en|نام=Amnesty|نام خانوادگی=International|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191119151312/https://twitter.com/amnesty/status/1196468883915497472|archivedate=۱۹ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>
حداقل ۱۳۸ معترض کشته شدند (رادیو فردا)<ref name="kdk6">{{Cite web|url=https://www.radiofarda.com/a/latest-estimation-of-death-toll-in-recent-Iran-protest/30282926.html|title=اختصاصی رادیو فردا؛ دستکم ۱۳۸ کشته در پنج روز سرکوب اعتراض‌های ایران|website=رادیو فردا|accessdate=۲۰ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191120214841/https://www.radiofarda.com/a/latest-estimation-of-death-toll-in-recent-Iran-protest/30282926.html|archivedate=۲۰ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>{{سخ}}</small>{{سخ}}بیش از ۱۰۰۰ نفر دستگیر شدند (آمار [[عفو بین‌الملل]])<ref>{{یادکرد وب|عنوان=We're horrified at reports that dozens of protesters have been killed in #Iran, hundreds injured & over 1000 arrested since Friday. We're alarmed that authorities have shut down the internet to create an information blackout of their brutal crackdown. We're investigating.|نشانی=https://twitter.com/amnesty/status/1196468883915497472|وبگاه=@amnesty|تاریخ=|بازبینی=2019-11-19|کد زبان=en|نام=Amnesty|نام خانوادگی=International|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191119151312/https://twitter.com/amnesty/status/1196468883915497472|archivedate=۱۹ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>

نسخهٔ ‏۲۳ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۲۳

اعتراضات سراسری به گرانی بنزین در ایران
تجمع در صادقیه، تهران
تاریخ۲۴ آبان ۱۳۹۸-اکنون
موقعیت
روش‌هاتظاهرات، شورش، تحصن، ایستادگی مدنی، کنشگری اینترنتی
طرف‌های مدنی درگیر
معترضان به گرانی، تورم، شرایط سخت اقتصادی و معیشتی
اپوزسیون برانداز جمهوری اسلامی

یگان‌های ویژه نیروی انتظامی
نوپو
سپاه پاسداران
شبه‌نظامیان بسیج
وزارت اطلاعات
اطلاعات سپاه
شورای عالی امنیت ملی
شخصیت‌های پیشرو
بدون ساختار رهبری ایران علی خامنه‌ای
حسن روحانی
تعداد
هزاران نفر
تلفات و کشته‌ها

۱۲ معترض کشته شدند (منابع جمهوری اسلامی)[۱]

حداقل ۱۳۸ معترض کشته شدند (رادیو فردا)[۲]

بیش از ۱۰۰۰ نفر دستگیر شدند (آمار عفو بین‌الملل)[۳]
۳ نیروی امنیتی کشته شدند (منابع جمهوری اسلامی)[۱]

اعتراضات سراسری ۱۳۹۸ ایران یا اعتراضات علیه گرانی بنزین مجموعهٔ اعتراضات مردمی و ضد حکومتی در سراسر ایران در سال ۱۳۹۸ است که به‌دنبال افزایش قیمت بنزین در آبان ماه ۱۳۹۸ آغاز شد. سهمیه‌بندی بنزین و گران‌شدن آن با نرخ دولتی آزاد در نیمه‌شب ۲۴ آبان ۹۸ بدون اعلام قبلی اجرا شد. بر اساس اعلام شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران، از این پس قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای ۱۵۰۰ تومان و نرخ هر لیتر بنزین آزاد ۳۰۰۰ تومان شد.[۴] بر اساس گزارش نهادهای امنیتی، ۲۸ استان و بیش از صد شهر دستخوش ناآرامی‌های پس از افزایش قیمت بنزین بودند.[۵]

در شامگاه ۲۴ آبان اعتراضات سراسری به سهمیه‌بندی بنزین در شهرهایی چون اهواز، مشهد، سیرجان و شیراز آغاز شد و به‌سرعت به بندرعباس، اصفهان، ماهشهر، گچساران، خرمشهر، بابل، بیرجند، شوشتر، اندیمشک، قم و بهبهان گسترش یافت.[۶] در این روز اینترنت در شهرهایی چون امیدیه و اهواز مختل و ضعیف شد. نت‌بلاکس، سازمان غیردولتی نظارت بر اینترنت، اختلال در تلفن همراه و اینترنت در بسیاری از شهرهای ایران از جمله تهران و مشهد را تأیید کرده‌است.[۶] از روز شنبه ۲۵ آبان دسترسی عموم کاربران به شبکه جهانی اینترنت قطع شد، به طوری که آمار دسترسی به اینترنت جهانی در ایران در پی قطعی اینترنت، به حدود ۴–۷٪ آمار معمول رسیده‌است.[۷]

اعتراضات که عمدتاً متمرکز در محلات کارگری و فقیرنشین شهری بود، در بدو امر نسبتاً مسالمت آمیز بود و بتدریج به یک شورش خشونت‌آمیز علیه سیستم تبدیل شد. زمانی که نیروهای امنیتی برای ممانعت اقدام کردند، اعتراض کنندگان جسورتر شدند و در بسیاری از شهرها خیابان‌ها به صورت منطقه جنگی درآمد و ساختمان‌ها، بانک‌ها و مغازه‌های فراوانی به آتش کشیده شد و جریان عادی کسب و کار و آمد و شد مختل گشت. در برخی مناطق شهری در شیراز شبکه حمل و نقل شهری کلا تخریب و فروشگاه‌ها غارت شد.[۸]

تلفات آغاز اعتراضات سراسری یک کشته و یک مجروح در شهر سیرجان بود.[۹][۱۰] به گفتهٔ خبرگزاری‌های داخل ایران وسعت اعتراض‌های روز جمعه در استان‌های خوزستان و کرمان بیشتر از نقاط دیگر بوده و در سیرجان معترضان سعی کردند انبار نفت شهر را آتش بزنند که با واکنش نیروی انتظامی تلاش‌شان ناکام ماند.[۱۰] در مشهد هم، نیروهای امنیتی برای مقابله با معترضان به شلیک گاز اشک‌آور متوسل شدند.[۱۱]

با گسترش تجمعات اعتراضی در روز شنبه، نهادهای امنیتی ایران با ارسال پیامک تهدیدآمیز به تلفن همراه شهروندان از آنها خواستند که تجمعات را ترک کنند.[۱۲] هم‌زمان دادستان کل ایران معترضان به افزایش قیمت بنزین را اخلالگر خواند و تهدید کرد که با آنان برخورد جدی خواهد شد.[۱۳]

تا ۳۰ آبان ۱۳۹۸، بنا بر گزارش سازمان عفو بین‌الملل دستکم ۱۰۶ تن در ۲۱ شهر ایران کشته شده‌اند،[۱۴] در حالی که رادیو فردا این تعداد را دستکم ۱۳۸ کشته در ۳۱ شهر اعلام کرده‌است.[۱۵] تا کنون آمار رسمی از سوی حکومت ایران منتشر نشده‌است.

آمار دستگیر‌شدگان در اعتراض‌های اخیر در ۱۸ استان دست‌کم ۴۸۰۰ نفر بوده است.[۱۶]

از سوی دیگر، مقام‌های رسمی تاکنون مرگ هفت نفر از مأموران امنیتی یا اداری شامل سه نفر بسیجی، دو افسر پلیس، یک کارمند شهرداری و یک کارمند جهاد دانشگاهی را تأیید کرده‌اند.

زمینه‌ها

در نیمه‌شب ۲۴ آبان ۹۸ بدون اعلام قبلی بهای بنزین آزاد در ایران سه برابر شد.[۱۷] شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران، بر اساس اطلاعیه‌ای قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای را ۱۵۰۰ تومان و نرخ هر لیتر بنزین آزاد را ۳۰۰۰ تومان اعلام کرد.

قیمت بنزین

  • قیمت بنزین معمولی سهمیه‌ای هر لیتر ۱۵۰۰ تومان خواهد بود.
  • قیمت بنزین معمولی غیرسهمیه‌ای هر لیتر ۳۰۰۰ تومان خواهد بود.
  • قیمت بنزین سوپر هر لیتر ۳۵۰۰ تومان خواهد بود.

سهمیهٔ ماهانه بنزین

براساس اعلام شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران، میزان سهمیهٔ خودروهای مختلف به شرح زیر است:[۱۸]

ردیف کاربری میزان سهمیهٔ بنزین ماهانه
۱ سواری شخصی بنزینی ۶۰ لیتر
دوگانه سوز ۳۰ لیتر
۲ تاکسی بنزینی ۴۰۰ لیتر
دوگانه سوز ۲۰۰ لیتر
۳ موتورسیکلت * ۲۵ لیتر
۴ وانت کم مصرف بنزینی ۲۰۰ لیتر
دوگانه سوز ۶۰ لیتر
۵ وانت پرمصرف بنزینی ۳۰۰ لیتر
دوگانه سوز ۱۲۰ لیتر
۶ آمبولانس * ۵۰۰ لیتر

ساعاتی بعد از اعلام نرخ جدید، حسن روحانی دلیل این افزایش را تقسیم درآمد حاصله بین شصت میلیون ایرانی عنوان کرد و گفت «ریالی از این پول به خزانه نخواهد رفت».[۱۹] او تلاش دولت برای جبران کسری بودجه از محل افزایش قیمت بنزین را تکذیب کرد و گفت این تصمیم به نفع مردم و قشر تحت فشار جامعه است.[۲۰] جمشید پژویان اقتصاددان، ادعای دولت ایران مبنی بر اینکه درآمد حاصل از افزایش قیمت بنزین، صرف قشر کم‌درآمد جامعه شود را شبیه شوخی دانست.[۲۱]

اختلال در اینترنت

در پی آغاز اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین اینترنت در ایران با اختلال روبرو شد.[۲۲] از صبح دومین روز اعتراضات و پس از آن که اعتراض‌ها در ایران گسترش یافت و به خشونت کشیده شد، دسترسی به وب‌سایت شماری از خبرگزاری‌های ایران غیرممکن بود. اطلاع‌رسانی رسانه‌ها دربارهٔ حوادث با محدودیت روبه‌رو شد و شهروندان هم برای ارسال فیلم و تصاویر با مشکلاتی مواجه شده‌اند و نهایتاً تا پایان روز، ۹۵درصد اینترنت در ایران قطع شد. برخی خبرها از تصویب قطع همگانی اینترنت با دستور شورای امنیت کشور خبر می‌داد تا این که علی ربیعی، سخنگوی دولت، این خبر را تأیید کرد. پس از آن ریچارد گرنل، سفیر ایالت متحده آمریکا در آلمان در توییتی نوشت: «توانایی فنی برقراری اینترنت بدون سانسور و کنترل دولتی در ایران را داریم» که محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات گفت: این ادعا در حال حاضر ممکن نیست بلکه «[آن‌ها] برنامه‌هایی برای سال ۲۰۲۵ دارند که [الان] مطرح کرده‌اند».[۲۳]

وبسایت نت‌بلاکس اعلام کرد که آمار دسترسی به اینترنت جهانی در ایران در پی قطعی اینترنت، به حدود ۴–۷٪ آمار معمول رسیده‌است.[۲۴] همچنین این وبسایت گزارش داد که قطعی اینترنت در ایران، روزانه ۳۶۹ میلیون دلار زیان به اقتصاد کشور وارد می‌کند.[۲۵]

برآورد سایت‌های داخلی در ایران نشان می‌دهد که قطعی اینترنت در روزهای گذشته ۹۰۰ میلیارد تومان به اقتصاد ایران خسارت زده‌است. محاسبات نت بلاکس از یک میلیارد و ۴۷۸ میلیون دلار خسارت به اقتصاد ایران در اثر محدود شدن اینترنت در چهار روز قطعی اینترنت سخن می‌گوید.[۲۶]

وزارت خزانه‌داری آمریکا روز جمعه یکم آذر اعلام کرد نام محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران را به دلیل نقش داشتن در «سانسور گسترده اینترنت» به سیاهه تحریمی‌های کاخ سفید اضافه کرده‌است.[۲۷]

بر اساس ادعای علیرضا عسکری مارانی، مدیر عامل اسبق شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران، به دلیل اختلال در شبکه بین‌المللی اینترنت ارزش معاملات خرد بورس تهران به میزان ۱۱۴۷ میلیارد تومان کاهش داشته‌است.[۲۸]

تأثیر اقتصادی

انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران، گفته‌است بیشترین خسارت‌های ناشی از اعتراضات در تهران، در غرب این استان و در شهرستان‌های ملارد، بهارستان، قدس و شهریار رخ داده‌است. او گفت که در این شهرستان‌ها بانک‌ها و جایگاه‌های پمپ بنزین آتش گرفته‌اند و فروشگاه‌های زنجیره‌ای مانند رفاه و اتکا غارت شده‌اند.[۲۹]

حیدر اسکندرپور شهردار شیراز نیز می‌گوید حجم خسارت‌های این شهر در جریان اعتراض‌ها بسیار زیاد بوده و بخش‌های زیادی از زیرساخت‌های این شهر ویران شده‌است. به گفتهٔ او «زیرساخت‌های بخش ترافیک شهری در مناطق ۴، ۵، ۹ و ۱۰ شهرداری شیراز کاملاً از بین رفته‌است».[۳۰]

امیرخسرو فخریان، رئیس اتحادیهٔ فروشگاه‌های زنجیره‌ای، مجموع خسارات وارد شده به تجهیزات، کالاها و فضای فروشگاه‌های زنجیره‌ای را بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده‌است که بخش اعظم خسارت وارد شده به فروشگاه‌های زنجیره‌ای از سوی آشوبگران مربوط به حاشیه استان تهران و استان البرز بوده‌است[۳۱]

همزمان شرکت وی‌اف‌اس گلوبال، که در بسیاری از کشورهای جهان خدمات صدور ویزا ارائه می‌کند، اعلام کرده‌است که «تا اطلاع ثانوی» نمی‌تواند در دفتر تهران خود تقاضانامه‌های ویزای شهروندان ایرانی را بپذیرد. این شرکت در اطلاعیه‌ای گفته پس از برقراری دوباره اینترنت، کارکنانش با متقاضیان ویزا در تماس خواهند بود.[۳۲]

روزشمار

اعتراضات در شهر تهران در ۲۶ آبان ۱۳۹۸

۲۴ آبان

  • در اهواز روز جمعه ۲۴ آبان ۱۳۹۸ با تجمع مردم در مناطقی از شهر با سر دادن شعار «اهوازی با غیرت، ماشینتو خاموش کن» خواستار خودداری شهروندان از خرید و مصرف بنزین شدند.[۳۳][۳۴] در فلکه کیان‌پارس اهواز تجمع و تظاهرات افزایش یافت که با حمله موتورسواران ضدشورش مردم با آنها درگیر شدند.[۳۵]
  • در سیرجان در ۲۴ آبان اعتراضات بالا گرفت و دست‌کم یک پمپ بنزین به آتش کشیده شد و یک نفر هم در حمله نیروهای امنیتی به تجمع‌کنندگان کشته شد.[۳۵][۳۶][۳۳][۳۷]
  • در مشهد معترضان به گران شدن بنزین در ۲۴ آبان خودروهای خود را در بلوار وکیل آباد خاموش کرده و از حرکت سر باز زدند و شعار سر می‌دادند: «روحانی حیا کن، مملکت را رها کن» و «دیکتاتور حیا کن، مملکت را رها کن». نیروهای امنیتی برای مقابله با معترضان به شلیک گاز اشک‌آور متوسل شدند.[۱۱][۳۸][۳۳][۳۴]
  • در بهبهان مردم معترض شعار می‌دادند که «بنزین گران‌تر شده، فقیر فقیرتر شده»[۳۹] و یک شعبهٔ بانک ملی را به آتش کشیدند.[۴۰]
  • مردم در امیدیه دست به تجمع و اعتراض زدند و جاده این شهر به آغاجاری را بستند و ترافیک بسیار سنگینی را ایجاد کردند.[۳۹][۳۵]
  • در شهرک قدس تهران مردم در شامگاه جمعه تجمع و اعتراض کرده و یکی از خودروهای یگان ویژه را واژگون کردند.[۴۱]

۲۵ آبان

  • شنبه ۲۵ آبان اعتراضات در تهران بالا گرفت و مردم برخی از اتوبان‌ها از جمله اتوبان همت و اتوبان تهران کرج و بلوار بابایی و تهرانپارس را بستند و در زیر پل ستارخان شعار سر دادند: «پول نفت گم شده خرج فلسطین شده»، «مرگ بر گرانی» و «مرگ بر دیکتاتور» ، «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم»، «توپ تانک فشفشه، آخوند باید گم بشه».[۴۱] همچنین مردم در اتوبان امام علی در شرق تهران، با سنگ و آجر، جاده را بستند و با حضور نیروهای انتظامی که به سمت آنان گاز اشک‌آور پرتاب کردند درگیر شدند.[۴۲]
  • در شیراز و اصفهان مردم معترض خودروهای خود را در خیابان‌ها خاموش کرده و مسیر را بسته و شعار سردادند: «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران»[۴۱]
  • ادامه اعتراضات و درگیری‌ها به بندرعباس، اصفهان، ماهشهر، گچساران، خرمشهر، بابل، بیرجند، شوشتر، اندیمشک و قم هم کشید و در اصفهان و کرمان پمپ بنزین را به آتش کشیدند.[۴۳]
  • این اعتراضات شنبه ۲۵ آبان در تبریز، بوشهر، ارومیه، کرج، کرمانشاه، سرپل ذهاب، سقز، مریوان، رشت، گرمسار، کردستان، لرستان، اسلامشهر، ساری، گرگان، یاسوج، دهدشت، جیرفت، نجف‌آباد، شاهین‌شهر، رامهرمز، مریوان، جوانرود، پاسارگاد، شهر قدس، دماوند، سنندج، بندر ریگ، یزد، نیشابور، سقز، چابهار، اهر، رودهن، گچساران، زاهدان، فردیس کرج، قزوین، همدان و خرم‌آباد ادامه دارد.[۴۲][۴۴]
  • در شهریار معترضان مجسمهٔ انگشتر سید روح‌الله خمینی که در میدان امام خمینی آن شهر نصب شده‌بود را به آتش کشیدند. همچنین گزارشها از تیراندازی و تیرخوردن تعدادی از معترضان در شهریار حکایت دارند.[۴۵]
  • چند بانک در تهران، اسلام‌شهر، بهبهان و جاده ساوه و یک حوزه علمیه در اصفهان در این اعتراضات توسط مردم به آتش کشیده شد.[۴۴]
  • نهاد نت‌بلاکس در گزارشی تأیید کرد که دولت ایران تقریباً دسترسی کامل به اینترنت در سراسر کشور را قطع کرده‌است.[۴۶]

۲۶ آبان

  • در یکشنبه ۲۶ آبان ماه در شهرهای شیراز، اصفهان، بوشهر، قائم‌شهر، نجف‌آباد، تبریز، خرم‌آباد، کرج، کرمانشاه، گرگان، اندیمشک، بابل، گچساران، ساری، قزوین، چابهار، مریوان، یزد، نیشابور، بهبهان، گرمسار، قرچک، اسلام‌شهر، ماهشهر، جوانرود، رشت، اهواز و… همچنان اعتراض‌ها ادامه داشته‌است.[۴۷]
  • براساس گزارش‌های تأیید نشده، تعداد کشته‌شدگان در درگیری مأموران امنیتی با مردم به ده‌ها نفر رسیده‌است. در برخی شهرها، شاهدان از شلیک مستقیم گلوله به معترضان خبر می‌دهند.[۴۷]
  • علی خامنه‌ای رهبر ایران در ۲۶ آبان گفت که "گفته بودم اگر سران سه قوه تصمیم بگیرند از آن حمایت می‌کنم" و خطاب به مسئولان در جمهوری اسلامی گفته‌است که در "حفظ امنیت به وظایف خود عمل کنند" و به مردم نیز توصیه کرده که "با هوشیاری و بصیرت اقدام کرده‌" و "این بار هم از افرادی که تخریب می‌کنند فاصله بگیرند".[۴۸]

۲۸ آبان

وضعیت شهرهایی که اعتراضات آن‌ها در خبرگزاری‌ها بازتاب داشته
  اعتراضات مسالمت آمیز یا بدون برخورد چشم‌گیر
  اعتراضات به خشونت کشیده شده
  در اعتراضات کشته گزارش شده
  داده‌ای در دسترس نیست
  • نماینده مجلس از شوش اعلام کرد که شهر شوش به خاطر اعتراض‌های کارگران نیشکر هفت‌تپه به تعطیلی کشیده شده‌است.[۴۹]
  • سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرد، از شمار بالای کشته‌ها، زخمی‌ها و بازداشتی‌ها در اعتراضات ایران «وحشت‌زده» شده و نگران قطعی اینترنت در این کشور برای «سرکوب خونین» در خلاء خبری است.[۵۰] این سازمان با استناد به تصاویر ویدئویی راستی‌آزمایی شده، شهادت شاهدان عینی و اطلاعات به دست آمده از فعالان خارج از ایران گفت که نیروهای امنیتی ایران رویه‌ای دلخراش از کشتار غیرقانونی را در پیش گرفته‌اند.[۵۱]
  • علی خامنه‌ای رهبر ایران اعلام کرد که در این اعتراضات «دشمن را عقب راندیم» و «این اعتراضات، مردمی نبود بلکه امنیتی بود».[۵۲]

۲۹ آبان

  • براساس گزارش رادیو فردا اعتراضات و درگیری بین مردم و نیروهای امنیتی در خوزستان و شهرهای اندیمشک، دزفول، کوت عبدالله باوی ادامه دارد و تا تاریخ ۲۹ آبان ۵۸ نفر در این استان کشته شده‌اند که ۲۸ نفر از این کشته‌ها متعلق به ماهشهر است.[۵۳]
  • حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران معترضان را «آشوبگران شروری» خواند که در روزهای اخیر خیابان‌ها را به تصرف خود درآورده بودند و شمارشان را «اندک» خواند.[۵۲]
  • نت‌بلاکس اعلام کرد اینترنت برای روز چهارم در ایران همچنان قطع بوده‌است که هزینه‌ای معادل ۲۴۲ میلیون دلار در چهار روز و در حدود ۶۱ میلیون دلار در هر روز به اقتصاد این کشور صدمه می‌زند. همچنین نت‌بلاکس میزان دسترسی به اینترنت را با ۴ درصد همچنان رو به کاهش دانست.[۵۴]

۳۰ آبان

  • پس از حدود ۱۰۰ ساعت قطعی اینترنت، دسترسی به اینترنت در برخی از شهرها به تدریج برقرار شد. شرکت نت‌بلاکس تأیید کرد که اتصال به اینترنت در بعضی نقاط ایران به‌صورت محدود در حال برقرار شدن است.
  • در شهرهای پاکدشت، رباط‌کریم، و اسلامشهر تظاهراتی در حمایت از حکومت ایران برگزار شد.[۵۵]

۱ آذر

  • نت‌بلاکس میزان دسترسی به اینترنت را با ضریب ۱۵ درصد گزارش کرد.[۵۶]

روش‌های اعتراض و سرکوب

اعتراض به گرانی بنزین با توقف خودروها در خیابان، تهران، ۲۴ آبان ۱۳۹۸.

اعتصابات

در پی اعتصابات گسترده در ایران، بازار تهران شاهد اعتصابات گسترده و همچنین فضای به شدت امنیتی بود، در تصاویری که در روز یکشنبه ۲۶ آبان انتشار یافت، نشان می‌داد که بخش‌هایی از مغازه‌ها در بازار تهران تعطیل است و نیروهای ضد شورش در آن مناطق مستقر شده‌اند.[۵۷]

راهپیمایی و بستن خیابان‌ها

در فیلم‌هایی که از اعتراض‌ها منتشر شده، معترضان با راهپیمایی در خیابان‌ها و مسدود کردن حرکت خودروها در حال شعار دادن هستند.[۵۸][۵۹] در مقابل نیروی انتظامی اقدام به متفرق کردن معترضان کرده‌است و فیلم‌هایی از شلیک مستقیم گلوله و گاز اشک آور مأموران به تظاهرات کنندگان منشر شده‌است و مأموران اقدام به بازداشت تظاهرات کنندگان کرده‌اند. در برخی از شهرها از جمله اصفهان نیز معترضان با الهام گرفتن از روشی اعتراضی در لبنان، آن اقدام به بستن و کشیدن قلیان در خیابان کرده‌اند.[۶۰]

اعتراضات در توییتر

چندین هشتگ در اعتراض به سرکوب اعتراضات در ایران و همچنین قطع اینترنت در توییتر همه‌گیر شد که به رویدادی جهانی به ویژه در روز ۲۸ آبان ماه تبدیل شدند. در این میان هشتگ‌هایی با دیکته اشتباه یا کسره هم مورد استفاده قرار گرفت که تغییر نوشتاری کوچک آن باعث تفاوت آن با هشتگ اصلی می‌شد که بر باور عده‌ای این هشتگ‌ها از طرف طرفداران حکومت و در جهت جلوگیری از ترند شدن هشتگ‌های اصلی صورت گرفته‌است.[۶۱]

تخریب زیرساخت خدمات شهری

بانک تخریب شده، ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹.

جمعیت معترض در مناطق حاشیه ای شهری ساختمان‌ها، بانک‌ها و مغازه‌های فراوانی را به آتش کشیدند و جریان عادی کسب و کار و آمد و شد مختل گشت. در برخی مناطق شهری در شیراز شبکه حمل و نقل شهری کلا تخریب و فروشگاه‌ها غارت شد.[۶۲] امید منتظری عنوان می‌کند که ده سال پیش در اعتراضاتی که با تشکیک دربارهٔ نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ آغاز شد، شماری از فعالان سیاسی به دنبال الگوبرداری از جنبش‌های عدم خشونت در اروپای شرقی بودند. اما در تازه‌ترین دور اعتراض‌ها در ایران «پرهیز از خشونت» بحث روز نیست و اعتقاد دارد از سال ۱۳۸۸جریان اعتراضات تغییر کرده و ناراضیان اعتمادی به هیچ‌یک از جریان‌های درون حکومت ندارند و آن را پایان استراتژی «عدم خشونت» می‌داند.[۶۳]


حمله به حوزه‌های علمیه و دفترهای امامان جمعه

در مدت اعتراض ها، چندین حوزه علمیه، دفتر و بیت مربوط به امامان جمعه و نمایندگان ولیه فقیه مورد حمله واقع شد. بنابر گزارش های رسمی، مدرسه علمیه زنان کوثر کرج[۶۴]، المهدی اهواز[۶۵]، زینبیه اصفهان[۶۶]، خاتم‌الانبیا شیراز[۶۷]، سفیران هدایت شیراز[۶۷]، امام حسن شهر گویم[۶۷]، حوزه علمیه شهرستان کازرون[۶۷]، مصلی و دفتر امام جمعه شهر قدس[۶۸]، دفتر امام جمعه شهر صدرا[۶۹]، دفتر و بیت نماینده ولی فقیه در یزد[۷۰] و امام جمعه بندر امام[۷۱] مورد حمله قرار گرفتند و برخی از این مکان ها توسط معترضان به آتش کشیده شدند.[۶۹]

شلیک مستقیم به معترضان

گزارش‌ها و فیلم های ضبط شده نشان می‌دهد در برخی از شهرها از جمله شیراز، شهریار، کرمانشاه و جوانرود پلیس و نیروهای امنیتی به سوی معترضان شلیک شدید و مستقیم می‌کند.[۷۲][۷۳][۷۴][۷۵][۷۶][۷۷]

تهدید معترضان

در ۲۷ آبان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیه‌ای معترضان را به «برخورد قاطع» تهدید کرد و آنان را «اغتشاشگر» و «کینه‌توز» نامید و ادعا کرد که در اکثر شهرها و استان‌های ایران مردم «ضامن ثبات و آرامش» جامعه بوده‌اند، «به‌گونه‌ای که حتی یک گزارش ناامنی، تخریب، غارت و چپاول اموال عمومی از آن مناطق دریافت نشده‌است». با این حال استاندار تهران عنوان کرد که در بیش از ۷۰ درصد شهرهای ایران اعتراضات رخ داده‌است. همچنین روابط عمومی سپاه امام حسن مجتبی اعلام کرد که در اعتراضات ۲۵ و ۲۶ آبان ۱۵۰ نفر در استان البرز دستگیر شده‌اند.[۷۸]

روزنامه کیهان در تاریخ ۲۸ آبان با انتشار متنی مدعی شد که معترضان «اقرار» کرده‌اند که «در خارج از کشور آموزش دیده‌اند» و همچنین این روزنامه بیان کرد که حکم اعدام با طناب دار برای «سرگروه‌های آشوب اخیر» قطعی است.[۷۹]

سید ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضاییه و امام جمعه تهران در تاریخ ۳۰ آذر در جمع دانشجویان بسیجی مدعی شد که «مجازات سختی» در انتظار کسانی است که «در جامعه اغتشاش و ناامنی ایجاد کردند و دل زن و بچه مردم را لرزاندند و به اموال مردم دست‌اندازی کردند و به اموال عمومی و مردم خسارت وارد کردند».[۸۰]

«اعترافات» تلویزیونی

در تاریخ ۲۹ آبان تلویزیون ایران اقدام به پخش «اعترافات» یکی از بازداشت‌شدگان کرد که در آن به «نقش تأثیرگذار زنان و همچنین مخالفان حکومت ایران در رهبری اعتراضات» اشاره شده بود و تلویزیون ایران ادعا می‌کند که این زن که با نام «فاطمه داوند» از او یاد می‌شود بوسیله «سربازان گمنام امام زمان» در هنگام فرار در یکی از شهرهای مرزی ایران بازداشت شده‌است. اما پس از آن شاهد علوی ادعا کرد که این زن کسی است که در خیابان بوکان گلوله خورد و مجروح بازداشت شده‌است. همچنین مازیار ابراهیمی، که در «اعترافات اجباری» مسئولیت سوءقصد به جان دانشمندان هسته‌ای ایران را پذیرفت، از سرنوشت بازداشت‌شدگان روزهای اخیر اظهار نگرانی کرده‌است.[۸۱]

کشته و زخمی

تعداد کشته‌شدگان در ایران به تفکیک استان‌ها براساس آمار رادیو فردا[۱۵]
  بیش از ۴۰ نفر کشته
  بین ۳۰ تا ۳۹ نفر کشته
  بین ۲۰ تا ۲۹ نفر کشته
  بین ۱۰ تا ۱۹ نفر کشته
  بین یک تا ۹ نفر کشته
  داده‌ای در دسترس نیست

سازمان عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که بر اساس تحقیقات این سازمان، در جریان اعتراض‌های اخیر دستکم ۱۱۵ تن در ۲۱ شهر ایران کشته شده‌اند، هرچند که گزارش‌های غیررسمی تعداد کشته‌شدگان را تا ۲۰۰ تن نیز تخمین زده‌اند.[۸۲][۱۴] با این حال، علیرضا میر یوسفی، سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد، آمار عفو بین‌الملل از کشته‌شدگان اعتراضات اخیر را ساختگی خواند و آن را بخشی از کارزار شایعه‌پراکنی علیه ایران در خارج از کشور دانست.[۸۳]

در گزارشی که رادیو فردا منتشر کرده، تعداد کشته‌شدگان در پنج روز ابتدایی اعتراض‌ها را دستکم ۱۳۸ کشته در ۳۱ شهر اعلام کرده‌است که تعداد کشته‌شدگان در خوزستان ۵۸ نفر، کرمانشاه ۲۳ نفر، کردستان و آذربایجان غربی ۱۶ نفر، استان فارس ۱۰ نفر، اصفهان ۸ نفر، کرمان ۲ نفر، تهران ۱۳ نفر، البرز ۶ نفر و آذربایجان شرقی ۱ نفر برآورد شده‌است.[۱۵]

آمار اعلام‌شدهٔ عفو بین‌الملل[۱۴]
شهر استان تعداد
آبادان استان خوزستان ۲
اسلامشهر استان تهران ۱
اصفهان استان اصفهان ۱
اهواز استان خوزستان ۲
بهبهان استان خوزستان ۸
بوکان استان آذربایجان غربی ۴
بومهن استان تهران ۲
تهران استان تهران ۱
جوانرود استان کرمانشاه ۱۴
خرمشهر استان خوزستان ۳
رامهرمز استان خوزستان ۶
رباط‌کریم استان تهران ۴
سنندج استان کردستان ۱
سیرجان استان کرمان ۱
شهریار استان تهران ۱
شیراز استان فارس ۶
صدرا استان فارس ۶
کرج استان البرز ۴
کرمانشاه استان کرمانشاه ۱۶
ماهشهر استان خوزستان ۱۴
مریوان استان کردستان ۹
مجموع ۱۰۶

دستگیر‌ی‌ها

در اعتراض‌های اخیر در ۱۸ استان دست‌کم ۴۸۰۰ نفر دستگیر شده‌اند. در خراسان رضوی ۴۰۰ نفر، خوزستان ۴۵۰ نفر، کردستان ۳۰۰ نفر، کرمانشاه ۷۰۰ نفر، آذربایجان غربی ۱۰۰ نفر، اصفهان ۲۰۰ نفر، تهران ۸۰۰ نفر، البرز ۴۰۰ نفر، شیراز ۳۰۰ نفر، آذربایجان شرقی ۳۰ نفر، مازندران ۱۰۰ نفر، کهگیلویه و بویر احمد ۲۵۰ نفر، کرمان ۱۰۰ نفر، لرستان ۲۰۰ نفر، یزد ۴۳ نفر، خراسان جنوبی ۲۹ نفر، زنجان ۳۰ نفر و بوشهر ۱۰۰ نفر دستگیر شدند.[۱۶]

واکنش‌ها

داخلی

  • امامی کاشانی (خطیب جمعه تهران): «این موضوع تصمیمی است که دولت و مجلس و فرهیختگان اقتصادی گرفته‌اند ولی باید در اجرای آن دقت کرده و نظارت داشت و علاوه بر آن نباید کالاها و اجناس گران شود و به همین دلیل همگان را به انصاف توصیه می‌کنم. گران شدن بنزین نباید منجر به گرانی همه چیز در کشور شده و بحران ایجاد شود».[۸۴]
  • سید محمدعلی علوی گرگانی (مرجع تقلید) در دومین روز اعتراضات در پیامی از دولت خواست «تا دیر نشده، در تصمیم خود تجدیدنظر کند».[۸۵]
  • پروانه سلحشوری با اشاره به این‌که افزایش قیمت بنزین در جلسهٔ سران سه قوه تصمیم‌گیری شده، در توییترش نوشت: «مدت‌هاست مجلس در رأس امور نیست» و افزود «همین یک رکن دموکراسی را نیم‌بند داشتیم که فاتحهٔ آن هم خوانده شد. مجلس بعدی را تعطیل کنید، خودش اقتصاد مقاومتی است».[۸۶]
  • سید احمد خاتمی، امام جمعه تهران، در خطبه‌های نماز جمعهٔ ۱ آذر ۱۳۹۸، قرار گرفتن اعتراضات در چارچوب قانون اساسی را پیش‌نیاز خودداری از برخورد با معترضین اعلام کرد. وی از مردم درخواست کرد که «اشرار» را شناسایی کرده و آنان را «بدون کمترین دلسوزی» به مسئولین معرفی کنند. خاتمی همچنین از قوهٔ قضائیه درخواست کرد تا «یاغیان» را به «اشد مجازات» برساند. وی قطع کردن اینترنت را یک «تدبیر ستودنی» خواند و درخواست کرد که اینترنت مجدداً متصل نشود.[۸۷]

بین‌المللی

 ایالات متحده آمریکا
  • مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در توییتی اعلام کرد که آمریکا در کنار مردم ایران است و از آن‌ها حمایت می‌کند.[۸۸]
  • شنبه ۲۵ آبان سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، مورگن اورتگاس قطع اینترنت در ایران را محکوم کرد و گفت: «ایالات متحده در کنار مردم رنج‌دیدهٔ ایران می‌ایستد که اکنون علیه تازه‌ترین بی‌عدالتی توسط حکومت فاسد دست به اعتراض زده‌اند».[۸۹][۹۰]
  • سناتور جمهوری‌خواه تام کاتن: «مردم ایران از این که رژیم خواسته‌های بنیادین‌شان را نادیده گرفته و همزمان مبالغ هنگفتی را برای تروریست‌ها در سراسر خاورمیانه می‌فرستد، به تنگ آمده‌اند. ما باید در کنار معترضان دلیری که خواهان پاسخگو قرار دادن آیت‌الله‌ها هستند، بایستیم».[۹۱]
  • نمایندهٔ مجلس نمایندگان آمریکا ویلیام هرد: «تنها راهی که ما ایران را از حمایت از تروریسم و دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای بازمی‌داریم، تغییر حکومت است، و این تنها زمانی رخ می‌دهد که مردم ایران به پا خیزند… ما باید پیام آنها (مردم ایران) را تقویت کنیم تا این رژیم خودکامه متوقف شود».[۹۱]
  • دونالد ترامپ در اولین واکنش به اعتراضات ایران، در توییتی نوشت که «ایران آنقدر بی‌ثبات شده که رژیم، کل سیستم اینترنت را خاموش کرده تا مردم بزرگ ایران نتوانند از خشونت عظیمی که در کشورشان رخ می‌دهد، حرف بزنند. آنها فکر کرده‌اند جهان از مرگ و مصیبتی که رژیم ایران باعث آن شده، خبردار نمی‌شود».[۹۲]
  • مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا نیز حمایت خود را از معترضان ابراز داشت و گفت: «مردم آمریکا در کنار مردم ایران ایستاده‌اند».
  • در ۱ آذر ۱۳۹۸، وزارت خزانه داری آمریکا محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران، را به‌دلیل نقش وی در «سانسور گستردهٔ اینترنت» تحریم کرد.[۹۳][۹۴][۹۵][۹۶]
  • الیزابت وارن، از نامزدهای پیشتاز حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ۲۰۲۰: «ایرانی‌ها به خیابان‌ها آمده‌اند تا به فساد و اقتدارگرایی اعتراض کنند. این نبردی است که در نهایت باید توسط مردم ایران انجام شود و در آن پیروز شوند، اما ما از خواست آنها برای عزت، آزادی در برقراری ارتباط با جهان و همچنین حق تظاهرات مسالمت‌آمیز حمایت می‌کنیم.»[۹۷]
  • خولیان کاسترو، نامزد‌ حزب دموکرات: «خشونت علیه مردم شجاع ایران که علیه حکومت خود دست به اعتراض زده‌اند، غیرقابل قبول است. قطع عمدی اینترنت توسط حکومت ایران باید کاملا برداشته شود و حق (مردم) برای تظاهرات محترم شمرده شود. ایرانی- آمریکایی ها باید بتوانند با بستگان خود در( داخل ایران) ارتباط داشته باشند.»[۹۷][۹۸]
  • پیت بوتجیچ، نامزد حزب دموکرات: «من شجاعت معترضان ایرانی را تحسین می کنم و در کنار آنها ایستاده ام، کسانی که یک بار دیگر برای مطالبه تغییر قیام کرده‌اند. دولت ایران باید به جای توسل به خشونت و سانسور برای سرکوب اعتراضات، برای بهبود زندگی شهروندان خود اقدام کند.»[۹۷][۹۸]
  • کاملا هریس، از نامزدهای دموکرات‌ها: «حکومت ایران به جای کشتن شهروندان خود، نقض حقوق، خاموش کردن اینترنت و بی‌ثبات کردن منطقه‌، باید به مردم خود گوش فرا دهد و امور را اصلاح کند. من در کنار مردم شجاع ایران ایستاده‌ام.»[۹۷][۹۸]
 آلمان
  • دولت آلمان اقدام نیروهای امنیتی ایران در به کار بردن بیش از حد خشونت در اعتراض‌های اخیر را محکوم کرده‌است. سخنگوی وزارت امور خارجهٔ آلمان در رابطه با اعتراضات روزهای اخیر در ایران و شمار بالای معترضان کشته‌شده به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی گفت: «ما از شنیدن گزارش‌های مربوط به کشته شدن بیش از ۱۰۰ نفر شوکه هستیم و عملکرد نامتناسب نیروهای امنیتی ایران را محکوم می‌کنیم».[۹۹]
 اتحادیه اروپا
  • مایا کوسیانچیچ سخنگوی امور خارجی اتحادیهٔ اروپا از مقامات جمهوری اسلامی خواست در برابر معترضان در ایران حداکثر خویشتن‌داری را از خود نشان دهند و همچنین از حکومت ایران خواست به قطع اینترنت در ایران پایان دهد.[۱۰۰]
 فرانسه
  • دولت فرانسه از گزارش‌ها دربارهٔ کشته‌شدن تعداد زیادی از معترضان به شدت ابراز نگرانی کرد و از حکومت ایران خواست به تعهدات حقوق بشری بین‌المللی خود احترام بگذارد.[۱۰۱]
  • وزارت خارجه فرانسه نیز دربیانیه ای خواهان «لزوم احترام به آزادی بیان و حق اعتراضات مسالمت‌آمیز» در ایران شده است.[۱۰۲]


 عربستان سعودی
  • ملک سلمان، پادشاه عربستان از ایران خواست از «ایدئولوژی توسعه‌طلبانه» خود که به مردم ایران «آسیب می‌زند» دست بردارد.[۱۰۳]
 اسرائیل
  • وزیر خارجه اسرائیل در پیامی در توییتر، مردم ایران را مورد خطاب قرار داد و با تأکید بر دوستی اسرائیل با مردم ایران آنان را قربانی «یک رژیم سرکوبگر» نامید. در متن این پیام کوتاه آمده «ما دوست شما هستیم. شما مردم ایران توسط رژیم سرکوبگر آخوندی به گروگان گرفته شده‌اید، و شما این رژیم را نمی‌خواهید. ما در کنار شما ایستاده‌ایم.»[۱۰۴]
 سوئد
  • وزیر خارجه سوئد در محکومیت قطع دسترسی اینترنت در توییتر نوشت «تحولات ایران نگران کننده است. حق آزادی بیان و حق تظاهرات مسالمت آمیز باید محترم شناخته شود. دسترسی بدون محدودیت به اینترنت ضروری است.»[۱۰۵]

سازمان‌ها و احزاب

  • رضا پهلوی: «نظامی که با وعدهٔ مجانی کردن آب و برق بر سر کار آمد، نفت را برای حامیان غیرایرانی‌اش، و فقر و رنج را برای ایرانیان رایگان کرده‌است. تنها راه چاره، برانداختن این #فرقه_تبهکار ضدایرانی است. کافی‌ست به قدرت خودمان ایمان داشته باشیم».[۱۰۶]
  • فرح پهلوی: «مایهٔ اندوه بسیار است که امروز این ستم و نابرابری بر شما و ایران عزیزمان روا داشته می‌شود. اطمینان دارم که با همت شما این روزهای سخت سپری و نور بر تاریکی پیروز شده و آبادی و رفاه بازخواهد گشت».[۱۰۷]
  • فراکسیون امید: محمود صادقی عضو هیئت رئیسه فراکسیون امید مجلس از اعلام «طرح فوریتی بازگشت قیمت بنزین به قیمت قبل» در جلسه روز یکشنبه ۲۶ آبان مجلس خبر داد.[۱۰۸]
  • کانون نویسندگان ایران در بیانیه‌ای از مقامات ایران خواست تا به سرکوب مردم معترض پایان دهد و هشدار داد که حاکمان به جای تحقیر، تهدید و سرکوب معترضانی که جز فریاد سلاحی ندارند، به حق آزادی بیان آنها تمکین کنند.[۱۰۹]
  • سازمان گزارشگران بدون مرز با محکومیت قطع اینترنت در ایران آن را «نقض حق بنیادین دسترسی به اطلاعات» توصیف کرد.[۱۱۰]

شعارها

  • اهوازی با غیرت، ماشینتو خاموش کن[۳۳]
  • آسید علی ببخشید، دیگه باید بلند شید[۱۱۱]
  • چه اشتباهی کردیم که انقلاب کردیم[۱۱۱]
  • مرگ بر خامنه‌ای[۱۱۲]
  • روحانی حیا کن، مملکت را رها کن[۳۳][۳۸]
  • دیکتاتور حیا کن، مملکت را رها کن[۳۳][۳۸]
  • بنزین گران‌تر شده، فقیر فقیرتر شده[۳۹]
  • پول نفت گم شده خرج فلسطین شده[۴۱]
  • مرگ بر گرانی[۴۱]
  • مرگ بر دیکتاتور[۴۱]
  • نترسید نترسید ما همه با هم هستیم[۴۱]
  • نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران[۴۱]
  • ایرانی با غیرت، حمایت، حمایت
  • توپ تانک فشفشه، آخوند باید گم بشه
  • رضا شاه روحت شاد[۱۱۳]

نگارخانه

جستارهای وابسته

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "اعتراض‌ها به گران شدن بنزین در ایران؛ اختلال در اطلاع‌رسانی، هشدار به معترضان". BBCPersian. Archived from the original on 18 November 2019. Retrieved 17 November 2019.
  2. "اختصاصی رادیو فردا؛ دستکم ۱۳۸ کشته در پنج روز سرکوب اعتراض‌های ایران". رادیو فردا. Archived from the original on 20 November 2019. Retrieved 20 November 2019.
  3. International, Amnesty. "We're horrified at reports that dozens of protesters have been killed in #Iran, hundreds injured & over 1000 arrested since Friday. We're alarmed that authorities have shut down the internet to create an information blackout of their brutal crackdown. We're investigating". @amnesty (به انگلیسی). Archived from the original on 19 November 2019. Retrieved 2019-11-19.
  4. «افزایش قیمت بنزین در سال 98 / بنزین گران شد». fararu.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۵.
  5. www.asriran.com https://www.asriran.com/fa/news/699588/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D9%86%D8%B2%DB%8C%D9%86. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «ادامه ناآرامی‌ها در بیش از ۲۰ شهر ایران و کاهش سرعت اینترنت». dw.com. دویچه وله. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  7. "Internet disrupted in Iran amid fuel protests in multiple cities". NetBlocks (به انگلیسی). 2019-11-15. Archived from the original on 16 November 2019. Retrieved 2019-11-19.
  8. Farnaz Fassihi and Rick Gladstone (2019-11-21). "Iran Declares Protests Are Over, but the Evidence Suggests Otherwise". .nytimes.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-11-23.
  9. «مرگ یک نفر و حمله به مخازن شرکت نفت در سیرجان تأیید شد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «سهمیه‌بندی بنزین؛ تجمعات اعتراضی و "تهاجم" به یک انبار نفت». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «درگیری نیروهای امنیتی با معترضان به افزایش قیمت بنزین؛ حمله به «انبار نفتی» در سیرجان». radiofarda.com. رادیو فردا. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  12. «ارسال پیامک تهدیدآمیز برای شهروندان معترض به افزایش قیمت بنزین». radiofarda.com. رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  13. «دادستان کل ایران معترضان به افزایش قیمت بنزین را تهدید کرد». radiofarda.com. رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ "Iran: More than 100 protesters believed to be killed as top officials give green light to crush protests". Amnesty International (به انگلیسی). 19 November 2019. Archived from the original on 22 November 2019. Retrieved 21 November 2019.
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ «اختصاصی رادیو فردا؛ دستکم ۱۳۸ کشته در پنج روز سرکوب اعتراض‌های ایران». رادیو فردا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ «بازداشت ۴۸۰۰ معترض در ۱۸ استان ایران». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
  17. فردا، رادیو (۲۰۱۹-۱۱-۱۴). «بهای بنزین آزاد در ایران سه برابر شد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  18. «میزان سهمیه‌بندی ماهانه انواع خودرو». باشگاه خبرنگاران جوان. ۲۴ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
  19. «روحانی: پول افزایش قیمت بنزین را بین شصت میلیون نفر توزیع می‌کنیم». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  20. «دفاع روحانی از افزایش قیمت بنزین: «به نفع مردم تحت فشار است»». radiofarda.com. رادیو فردا. ۲۴ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  21. «"اصلاح نرخ بنزین برای حمایت از کم‌درآمدها شوخی است"». dw.com. دویچه وله. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  22. «اختلال در اینترنت در ایران در پی اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین». BBC News فارسی (به اردو). ۲۰۱۹-۱۱-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
  23. «جهرمی: اینترنت اختلال ندارد، به دستور شورای امنیت کشور قطع شده». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۷ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹.
  24. "Internet disrupted in Iran amid fuel protests in multiple cities". NetBlocks (به انگلیسی). 2019-11-15. Archived from the original on 16 November 2019. Retrieved 2019-11-19.
  25. «قطعی اینترنت و تحمیل ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه روزانه بر اقتصاد ایران». ّndependent فارسی (به اردو). ۱۹ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  26. «قطع اینترنت در ایران: ضرر و زیان ۱۱۳ ساعت خاموشی». دویچه وله فارسی. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
  27. «آمریکا آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران را تحریم کرد». یورو نیور فارسی. ۱ آذر ۱۳۹۸.
  28. «سایه سنگین قطعی اینترنت بر کاهش ۱۱۴۶۹ میلیارد ریالی ارزش معاملات خرد بورس تهران». تابناک. ۱۳۹۸/۰۹/۰۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  29. «خسارت‌های ناشی از اغتشاشات هنوز به‌طور کامل برآورد نشده». ایلنا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸.
  30. «اعتراضات در ایران؛ واکنش‌های داخلی و خارجی و ادامه قطع اینترنت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
  31. «۸۰ فروشگاه زنجیره‌ای در اغتشاشات به آتش کشیده شد». خبرگزاری مهر. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
  32. «اعتراضات در ایران؛ واکنش‌های داخلی و خارجی و ادامه قطع اینترنت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
  33. ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ ۳۳٫۲ ۳۳٫۳ ۳۳٫۴ ۳۳٫۵ «افزایش قیمت بنزین؛ شهرهای مختلف ایران صحنه اعتراضات شد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  34. ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ «Protests strike Iran cities over gasoline prices rising». AP NEWS. ۲۰۱۹-۱۱-۱۶. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  35. ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ ۳۵٫۲ Welle (www.dw.com)، Deutsche. «تظاهرات در چندین شهر ایران علیه افزایش قیمت بنزین | DW | 15.11.2019». DW.COM. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  36. «گسترش اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین: یک معترض در سیرجان با شلیک مأموران کشته شد». ایران اینترنشنال. ۲۰۱۹-۱۱-۱۵. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  37. «دست‌کم یک نفر در ناآرامی‌های ایران کشته شد». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۱۹-۱۱-۱۶. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  38. ۳۸٫۰ ۳۸٫۱ ۳۸٫۲ "افزایش قیمت بنزین؛ شهرهای مختلف ایران صحنه اعتراضات شد". news.gooya.com (به انگلیسی). Archived from the original on 16 November 2019. Retrieved 2019-11-16.
  39. ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ ۳۹٫۲ «تجمع و اعتراض در برخی از شهرهای ایران در اعتراض به گرانی بنزین». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  40. «اعتراضات مرگبار در ایران: حمله به بانک‌ها و شعار «مرگ بر خامنه‌ای»». fa.rfi.fr. رادیو فرانسه. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  41. ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ ۴۱٫۲ ۴۱٫۳ ۴۱٫۴ ۴۱٫۵ ۴۱٫۶ ۴۱٫۷ «اعتراضات به گرانی بنزین در ایران به خشونت کشیده شد؛ معترضان خیابان‌ها را در شهرهای مختلف مسدود کردند». صدای آمریکا. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹.
  42. ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ «افزایش اعتراضات به گرانی بنزین همزمان با شعارهای معترضان علیه حکومت». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  43. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «ادامه ناآرامی‌ها در بیش از ۲۰ شهر ایران و کاهش سرعت اینترنت | DW | 16.11.2019». DW.COM. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  44. ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ «قطع گسترده اینترنت در ایران‎؛ گزارش‌های غیررسمی از کشته شدن «۱۰ معترض در روز شنبه»». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  45. «آتش زدن مجسمه انگشتر آیت‌الله خمینی در شهر شهریار و تیراندازی در این شهر». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  46. Ismaeel Naar (16 November 2019). "Iran in 'near-total national internet shutdown' amid ongoing protests". Al Arabiya English (به انگلیسی). Archived from the original on 17 November 2019. Retrieved 17 November 2019.
  47. ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ «افزایش شمار قربانیان در سومین روز اعتراض‌ها: تعداد کشته‌ها به ده‌ها نفر رسید». ایران اینترنشنال. ۲۶ آبان ۱۳۹۸.
  48. «حمایت آیت‌الله خامنه‌ای از افزایش قیمت بنزین». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۶ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  49. «شوش به خاطر اعتراض‌های کارگران نیشکر هفت تپه تعطیل شده‌است». رادیو فردا. ۲۸ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  50. «نگرانی عفو بین‌الملل از قطع اینترنت و "سرکوب خونین" در ایران». دویچه‌وله فارسی. ۲۸ آبان ۱۳۹۸.
  51. «گزارش عفو بین‌الملل؛ استان‌های ایران در اعتراض‌های آبان ۱۳۹۸ چه تعداد کشته دادند؟». farsi.euronews.com. یورونیوز. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
  52. ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ «مقامات ایران به‌رغم افزایش آمار کشته‌شدگان در اعتراضات، اعلام پیروزی کردند». رادیو فردا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  53. «اعتراض‌ها در برخی از شهرهای استان خوزستان ادامه دارد». رادیو فردا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  54. «پاسخ مؤسسه «نت بلاکس» به صدای آمریکا؛ قطع اینترنت روزانه به اقتصاد ایران ۶۱ میلیون دلار ضربه می‌زند». صدای آمریکا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  55. «راهپیمایی محکومیت اغتشاشگران در پاکدشت، رباط‌کریم و اسلامشهر». خبرگزاری فارس. ۳۰ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
  56. «آمار بروز نت بلاکس». ۱۳۹۸-۰۹-۰۱.
  57. «اعتصاب بازاریان و فضای امنیتی در بازار تهران؛ ادامه اعتراضات مردمی در سراسر کشور». صدای آمریکا. ۲۶ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
  58. «راهپیمایی اعتراضی در ارتباط با افزایش بهای بنزین / شیراز ۲۵ آبان ۹۸». رادیو فردا. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹.
  59. «اعتراض‌های مردمی در ارتباط با افزایش بهای بنزین/ شیراز ۲۵ آبان ۹۸». رادیو فردا. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹.
  60. «ادامه اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین». رادیو فردا. ۲۶ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹.
  61. «اعتراضات ایران؛ کاربران در خارج صدای خاموش شده معترضان شدند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  62. Farnaz Fassihi and Rick Gladstone (2019-11-21). "Iran Declares Protests Are Over, but the Evidence Suggests Otherwise". .nytimes.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-11-23.
  63. امید منتظری (۲۶ آبان ۱۳۹۸). «اعتراض‌های ایران؛ 'شمشیری که از رو بسته شد'». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
  64. fararu.com https://fararu.com/fa/news/418446/%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1-%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D8%B2%D8%AF%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AC. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  65. «عشایر و روحانیون خوزستانی تجمع می‌کنند». خبرگزاری حوزه. ۲۰۱۹-۱۱-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
  66. : حوزه علمیه زینبیه اصفهان به آتش کشیده شد. ۲۵ آبان, retrieved 2019-11-23
  67. ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ ۶۷٫۲ ۶۷٫۳ «چهار مدرسه علمیه فارس در ناآرامی‌ها آسیب دیدند». انتخاب.
  68. «خبرگزاری فارس - همه اتفاقات دیشب| مردم رفتند؛ اشرار و ضدانقلاب ماندند». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۹-۱۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
  69. ۶۹٫۰ ۶۹٫۱ «حمله به دستکم ۹ حوزه علمیه و دفتر امام جمعه در جریان اعتراضات به افزایش قیمت بنزین». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
  70. «حمله افراد مسلح به بیت و دفتر امام جمعه یزد/اشرار دستگیر شدند». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۹-۱۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
  71. نیوز، اخبار روز ایران و جهان | آفتاب (۱۳۹۸/۰۸/۲۷ - ۱۳:۵۵). «روایت یک خبرگزاری اصولگرا از اعتراضات بنزینی؛ گسترش خشونت‌ها، حمله به حوزه علمیه و پایگاه‌های بسیج و افزایش شمار کشته‌شدگان». fa. دریافت‌شده در 2019-11-23. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  72. «پیام‌های مردمی به ایران اینترنشنال: از جو امنیتی تا شلیک مستقیم به معترضان». ایران اینترنشنال. ۲۷ آبان ۱۳۹۸.
  73. جوانرود کرمانشاه- شلیک مستقیم از بالای ساختمان دادگستری به مردم اعتراضی, retrieved 2019-11-23
  74. ارسالی شما - ماموران پلیس در حال فرار به سمت معترضان در شهریار با گلوله جنگی تیراندازی مستقیم کردند, retrieved 2019-11-23
  75. «کرمانشاه ؛ فیلم نشانه‌روی و تیراندازی مستقیم با گلوله‌های جنگی به سمت تظاهرکنندگان توسط ماموران». ایران کارگر. ۲۰۱۹-۱۱-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
  76. تیراندازی مستقیم ماموران نیروی انتظامی به مردم معترض, retrieved 2019-11-23
  77. تیراندازی مستقیم در کرمانشاه, retrieved 2019-11-23
  78. «دستگیری‌های گسترده و تهدید نهادهای امنیتی در چهارمین روز اعتراضات». دویچه‌وله فارسی. ۲۷ آبان ۱۳۹۸.
  79. «تهدید معترضان به اعدام با طناب دار». ایران اینترنشنال. ۲۸ آبان ۱۳۹۸.
  80. «رئیسی معترضان را به «مجازات سخت» تهدید کرد». رادیو زمانه. ۱ آذر ۱۳۹۸.
  81. «پخش 'اعترافات' تلویزیونی یکی از بازداشت‌شدگان دربارهٔ اعتراضات». بی‌بی‌سی فارسی. ۳۰ آبان ۱۳۹۸.
  82. «عفو بین‌الملل: دست‌کم ۱۱۵ نفر در اعتراض‌های ایران کشته شده‌اند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
  83. «ایران آمار عفو بین‌الملل از کشته‌شدگان اعتراضات اخیر را «ساختگی» خواند». رادیو فردا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
  84. «خبرگزاری فارس - خطیب جمعه تهران: گران شدن بنزین تصمیمی است که دولت و مجلس گرفته‌اند». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۹-۱۱-۱۵. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۵.
  85. «زنده انتقاد مرجع تقلید در دومین روز اعتراض: «تا دیر نشده، تجدید نظر کنید»». radiofarda.com. رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  86. «خیلی وقت است که مجلس در رأس امور نیست/ مجلس بعدی را تعطیل کنید». ilna. ایلنا. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  87. «خاتمی:نظام اسلامی بیدی نیست که با این شرارتهای احمقانه بلرزد/ هیچ‌کس با اعتراض قانونی مخالف نیست». ایسنا. ۲۰۱۹-۱۱-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۲.
  88. آمریکا، صدای (۲۰۱۹-۱۱-۱۶). «واکنش مایک پمپئو به اعتراضات دو روز اخیر مردم ایران: ایالات متحده در کنار شما است». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  89. «واکنش سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به قطع اینترنت توسط ایران: بگذارید مردم حرف‌شان را بزنند». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
  90. «آمریکا اقدام حکومت ایران در قطع اینترنت را محکوم کرد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
  91. ۹۱٫۰ ۹۱٫۱ «واکنش دو عضو جمهوریخواه کنگره به اعتراضات ایران: مردم به تنگ آمده‌اند». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
  92. «انتقاد ترامپ به اعمال خشونت حکومت و قطعی اینترنت در ایران». دویچه وله فارسی. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
  93. "U.S. imposes sanctions on Iran's information minister" (به انگلیسی). 2019-11-22. Retrieved 2019-11-22.
  94. "U.S. Imposes Sanctions on Iran's Information Minister Over Internet Shutdown" (به انگلیسی). 2019-11-22. Retrieved 2019-11-22.
  95. «آمریکا، آذری جهرمی را تحریم کرد». ایسنا. ۲۰۱۹-۱۱-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۲.
  96. «تحریم اوفک». ۱۳۹۸-۰۹-۰۱.
  97. ۹۷٫۰ ۹۷٫۱ ۹۷٫۲ ۹۷٫۳ «حمایت دموکرات‌های نامزد ریاست‌ جمهوری آمریکا از معترضان در ایران». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
  98. ۹۸٫۰ ۹۸٫۱ ۹۸٫۲ «چهار نامزد حزب دموکرات آمریکا هم واکنش نشان دادند: حمایت از معترضان در ایران، اعتراض به جمهوری اسلامی». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
  99. «انتقاد شدید دولت آلمان از اعمال خشونت علیه معترضان در ایران». دویچه وله فارسی. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
  100. «اتحادیه اروپا از ایران خواست به خشونت علیه معترضان پایان دهد». دویچه وله فارسی. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
  101. ناصر اعتمادی (۲۰ نوامبر ۲۰۱۹). «فرانسه از تهران خواست حقوق سیاسی و مدنی مردم ایران را رعایت کند». رادیو بین‌المللی فرانسه. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
  102. «واکنش فرانسه». ۱۳۹۸-۰۹-۰۲.
  103. «ملک سلمان: ایران بداند که پیامدهای تصمیماتش گریبانش را خواهد گرفت». العربیه فارسی. ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
  104. «پیام اسرائیل به مردم ایران: ما در کنار شما ایستاده‌ایم». صدای آمریکا. ۲۸ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
  105. «هشدار ظریف به کشورهایی که از اعتراضات ایران حمایت می‌کنند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۸ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
  106. «رضا پهلوی: جمهوری اسلامی فقر و رنج را برای ایرانیان رایگان کرده‌است». radiofarda.com. رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  107. «پیام رضا و فرح پهلوی دربارهٔ اعتراضات ایران علیه گرانی بنزین». fa.rfi.fr. رادیو فرانسه. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  108. رادیوفردا (۲۰۱۹-۱۱-۱۶). «طرح نمایندگان «فراکسیون امید» مجلس برای لغو افزایش قیمت بنزین». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  109. «کانون نویسندگان ایران: به سرکوب مردم معترض پایان دهید». دویچه وله فارسی. ۳۰ آبان ۱۳۹۸.
  110. «اعتراضات در ایران؛ واکنش‌های داخلی و خارجی و ادامه قطع اینترنت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
  111. ۱۱۱٫۰ ۱۱۱٫۱ رادیوفردا (۲۰۱۹-۱۱-۱۶). «قطع گسترده اینترنت در ایران‎؛ گزارش‌های غیررسمی از کشته شدن «۱۰ معترض در روز شنبه»». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
  112. «اعتراضات مرگبار در ایران: حمله به بانک‌ها و شعار «مرگ بر خامنه‌ای» - سیاست». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۱۹-۱۱-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
  113. ««رضاشاه روحت شاد» یعنی نارضایتی از اشرافیت مذهبی». euronews.com. یورونیوز. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.