مدرسه عالی شهید مطهری

مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری

پرونده:Shahid motahari university.png
نوع	دانشگاه عمومی
بنیانگذاری شده	۱۲۶۱ه‍.ش
بنیان گذار	میرزا حسین خان سپهسالار
وابستگی	وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
رئیس	محمد امامی کاشانی
کارمندان مدیریتی	دکتر ابوالقاسم نقیبی(معاون آموزشی) حجت الاسلام فرخ(معاون دانشجویی) دکتر محسن رحمانی تبار(معاون پژوهشی)
موقعیت	تهران، ایران
وبگاه	motahari.ac.ir

منبر و محراب مسجد سپهسالار تهران

مدرسهٔ سپهسالار یا مدرسهٔ عالی سپهسالار یا مدرسهٔ ناصری یا مدرسه عالی شهید مطهری یا دانشگاه شهید مطهری مدرسهٔ بزرگی با بنای ارزنده از قرن سیزدهم هجری قمری در تهران است.

ساختمان بنای معظم مدرسه در دوران ناصرالدین شاه قاجار در ۱۲۹۶ ه.ق.(۱۲۵۷ هجری شمسی) توسط وزیر خارجه و جنگ وقت میرزا حسین خان سپهسالار (که پیشتر سابقهٔ صدارت عظما نیز داشته) شروع شد و پس از مرگ وی برادرش میرزا یحیی خان مشیرالدوله ساختمان آن را به اتمام رسانید. مدرسهٔ سپهسالار در جنوب کاخ بهارستان در ضلع شرقی میدان بهارستان ساخته شد و تمامی این بناهای تاریخی در قسمتی از اراضی باغ سردار ساخته شده‌است. باغ سردار در زمان فتحعلی شاه توسط محمدحسن خان سردار ایروانی ایجاد شده‌است. بعد از فوت سردار حسن‌خان باغ را قطعه‌قطعه کردند و فروختند. قسمتی از اراضی باغ را حاج علی خان حاجب‌الدوله (اعتمادالسلطنه اول) خرید و بعدها چون احتیاج به پول داشت پنج دانگ و نیم از اراضی را نزدپاشاخان امین‌الملک از پیشخدمت‌های خاصه ناصرالدین شاه گروه گذاشت. حاجب‌الدوله چون نتوانست پول دریافتی را در وقت مناسب پرداخت کند میرزا حسین‌خان سپهسالار آن پول را پرداخت و به جای پنج دانگ و نیم تمام شش دانگ زمین را تصرف کرد. سپهسالار صدراعظم وقت که مردی متمول بود و فرزندی نداشت نگران بود بعد از مرگ اراضی و ثروتش را ناصرالدین شاه تصاحب کند برای همین در کنار ساختن کاخ بهارستان برای خود در جنوب آن نیز مسجد و مدرسهٔ سپهسالار را بنا کرد.

دربارهٔ ساخت مدرسه نوشته‌اند: «مرحوم حاجی میرزا حسین‌خان مشیرالدوله سپهسالار اعظم فرزند میرزا نبی‌خان امیر دیوان، مدرسه و مسجد مشهور به سپهسالار را در ۱۲۹۶ ه. ق شروع به بنا نمود. در شوال ۱۲۹۷ وقف‌نامه را مسوده کرده و در منزل شخصی ایشان در حضور مرحوم حاج آقا محمد نجم‌آبادی اجرای صیغه شده و در ۱۲۹۹ بعد از فوت مرحوم سپهسالار وقف‌نامه مسجل و به امضای علمای محضر مذکور و دیگران رسیده که مدلول وقف‌نامه هم حاکی است. در ۱۲۹۷ که مرحوم سپهسالار از امور لشکری و کشوری و وزارت خارجه برکنار گردید و به حکومت قزوین مأمور شده در این موقع هم مشغول ساختمان مدرسه بوده و در اوایل ۱۲۹۸ مجدداً به تهران آمده و بنای مقدماتی و بعضی از قسمت‌های مدرسه را بالا برده که مأمور خراسان و والی آن‌جا و نایب‌التولیه گردیده در ۲۱ ذی‌حجه ۱۲۹۸ در سن ۵۷ سالگی در خراسان به سرای جاودان ارتحال می‌نماید. بعد از فوت سپهسالار مرحوم یحیی‌خان مشیرالدوله برادر ارشد او با اهتمام مخصوص دولت وقت در امر تکمیل بنا مبادرت کرده قسمت‌های عمده آن را تا ۱۳۰۲ و بقیه را تا زمان وفات خود در ۱۳۰۹ انجام می‌دهد.

املاک بسیاری بر مدرسه وقف شده‌است و تولیت آن به موجب وقف‌نامه با پادشاه عصر است. مدرسهٔ سپهسالار مشتمل بر مسجد سپهسالار، مکتب‌خانه و کتابخانه‌است. کتابخانهٔ آن به دلیل داشتن نسخ خطی بی‌نظیر اهمیت خاصی دارد. این بنا زمانی محل دانشکدهٔ معقول و منقول، مؤسسهٔ وعظ و خطابه، و فرهنگستان ایران بود. ورودی اصلی مدرسه در خیابان بهارستان واقع شده‌است. مجموعهٔ این بنای باشکوه (مدرسه و مسجد) مشتمل است بر جلوخان، سردر، دهلیز، حجره‌های دوطبقه، چهار ایوان، گنبد عظیم و شبستان (چهلستون)، هشت گلدسته، منارهٔ کاشیکاری و مخزن کتابخانه. شاهکاری از معماری و کاشیکاری مشهور به هفت‌کاسه (طاق معلق) در آن به یادگار مانده‌است، و از لحاظ کاشی‌های مصور خشتی رنگارنگ و نیز حجاری ستون‌های یکپارچه و سنگ‌های ازاره به این بنا برجستگی خاصی داده‌است.

در سال ۱۳۵۸ و پس از شهادت استاد مرتضی مطهری نام آن به مدرسه عالی شهید مطهری تغییر یافت و اداره آن از طرف امام خمینی (ره) به آیت الله محمد امامی کاشانی سپرده شد. در سال ۱۳۸۹ نیز نام آن به دانشگاه شهید مطهری تغییر یافت.

تحصیل در دانشگاه شهید مطهری

مدرسه عالی شهیدمطهری در مقطع لیسانس در رشته‌های : ۱_فقه و حقوق اسلامی ۲_فلسفه و حکمت اسلامی۳_فلسفه وکلام اسلامی ۴_روانشناسی اسلامی درشهرهای تهران ،مشهد،یزد وزاهدان و در مقطع فوق لیسانس در رشته‌های ۱_فقه و حقوق خصوصی ۲_ فقه و حقوق جزا ۳_ فقه و حقوق اسلامی۴_ فلسفه و حکمت اسلامی و مقطع دکتری تخصصی (phd) دررشته‌های: ۱_فقه و حقوق خصوصی ۲_فقه و حقوق جزا ۳_فلسفه تطبیقی۴_کلام اسلامی به صورت غیر متمرکز (ابتدا آزمون سراسری، آزمون کتبی ورودی خود دانشگاه، سپس مصاحبه علمی و گزینش) دانشجو می‌پذیرد. در این دانشگاه دانشجویان پسر و دختر به صورت جدا و در دو مکان مجزا تحصیل می‌کنند و ( دروس رشته فقه) و (دورس رشته حقوق) به‌طور تلفیقی به دانشجویان ارائه می‌گردد، لذا دانش آموختگان آن از صلاحیت‌های لازم علمی و اجرایی درهر دو زمینه برخوردار خواهند بود. به علاوه دانشجویان پذیرفته شده در این دانشگاه طلاب علوم دینی محسوب شده و در مقطع لیسانس پس از پایان دوره تحصیلی،(درصورت تکمیل دروس باقی مانده حوزوی در دانشگاه شهید مطهری)مدرک سطح یک حوزه و در مقطع فوق لیسانس (درصورت تکمیل دروس باقی مانده) مدرک سطح دو حوزه دریافت می‌نمایند. همچنین برادران در صورت تمایل در پایان تحصیلات می‌توانند ملبس به لباس مقدس روحانیت شوند.

مدرسه عالی شهید مطهری از ابتدای انقلاب اسلامی محل پرورش بسیاری از کارگزاران جمهوری اسلامی بوده و بسیاری از فرزندان مقامات ارشد جمهوری اسلامی در این محل تحصیل نموده‌اند از فارغ التحصیلان این مجموعه می‌توان از افراد زیر نام برد: سید مسعود خامنه ای (فرزند سید علی خامنه ای رهبر ایران) مرتضی اشراقی (نوه روح‌الله خمینی رهبر پیشین ایران) ابراهیم رییسی (معاون اول قوه قضاییه) محسن اسماعیلی (حقوقدان سابق شورای نگهبان و عضو مجلس خبرگان رهبری) سید احمد موسوی (سفیر ایران در سوریه) صادق گنجی (رایزن فرهنگی ایران در پاکستان) علی خلفی (مشاور و رئیس حوزه ریاست قوه قضاییه) علی دارابی-(معاون سیمای صدا و سیمای جمهوری اسلامی) یدالله حبیبی (معاون عقیدتی و سیاسی وزارت دفاع) محمد روشن (معاون وزارت دفاع) سید مهدی خاموشی (رئیس سابق سازمان تبلیغات اسلامی و رئیس فعلی اوقاف) محمود بریمانی (مدیر کل سازمان‌های تخصصی و اقتصادی وزارت امور خارجه) مجتبی فردوسی پور (مدیر کل اداره دوم خاورمیانه (خلیج فارس) وزارت امور خارجه) علی مژدهی پور (رئیس سازمان تعزیرات حکومتی) محمد بهرامی (عضو مجلس خبرگان رهبری) محمد جواد حاج علی اکبری (معاون سابق رئیس‌جمهور و رئیس سازمان ملی جوانان و رئیس فعلی شورای سیاست گذاری ائمه جمعه) احمد مؤمنی راد (مشاور ارشد وزیر و مدیر کل حوزه وزارت در وزارت علوم) محمد ابراهیم محمدی (معاون وزارت نفت قاسم شعبانی - از وکلای بین الملی جمهوری اسلامی) محمد مهدی اسماعیلی -(معاون سیاسی و امنیتی استانداری اصفهان). سپهر خلجی (مدیرکل روابط عمومی دفتر رهبری) حسن رضازاده (رایزن فرهنگی ایران در روسیه) اقایان ملا حسینی، نفر، بیات، محمدی، رستمی و … از دیپلمات‌های ارشد وزارت خارجه و نیز تعدادی دیگر از قضات و مدیران عالی‌رتبه و میانی حکومتی که در این محل تحصیل نموده‌اند نام برد.

در ۲۴ فروردین ۱۳۸۹، شورای عالی انقلاب فرهنگی، نام مدرسه عالی را به دانشگاه تغییر داد. این تغییر با مخالفت بسیاری از دانش‌آموختگان مدرسهٔ عالی شهید مطهری مواجه شد.

منابع

• دایرةالمعارف فارسی (به سرپرستی غلامحسین مصاحب)

منابع و پیوند به بیرون

• وب‌گاه اصلی مدرسه عالی شهید مطهری:
  • درباره مدرسه عالی
  • درباره مدرسه عالی - تاریخچه