خط سیریلیک: تفاوت میان نسخه‌ها

ویرایش پیوندها
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
←‏الفبای سیریلیک در زبان روسی: حذف دو ستون ایتالیک به دلیل غیر-کاربردی بودن، ایتالیک فقط حروف را کمی کج می‌کنه، دلیلی برای افزودنشون به جدول نیست.
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها
۳۶۵٬۹۷۹ ویرایش‌ها
خط ۱۶: خط ۱۶:
*[[الفبای قبطی]]
*[[الفبای قبطی]]
*[[الفبای ارمنی]]
*[[الفبای ارمنی]]
*[[الفبای یونانی]]}}|unicode={{ublist |class=nowrap |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U0400.pdf U+0400–U+04FF] {{smaller|Cyrillic}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U0500.pdf U+0500–U+052F] {{smaller|Cyrillic Supplement}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U2DE0.pdf U+2DE0–U+2DFF] {{smaller|Cyrillic Extended-A}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/UA640.pdf U+A640–U+A69F] {{smaller|Cyrillic Extended-B}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U1C80.pdf U+1C80–U+1C8F] {{smaller|Cyrillic Extended-C}}}}|iso15924=Cyrl|iso15924 note=<br><code>Cyrs</code> (کلیسای قدیمی گوناگون اسلاونی)|sample=Romanian Cyrillic - Lord's Prayer text.svg}}[[پرونده:Cyrillic alphabet world distribution.svg|350px|farme|بندانگشتی|چپ|نقشه پراکندگی الفبای سیریلیک در جهان. کشورهای سبز تیره خط سیریلیک در آنها تنها خط رسمی است و در سبزهای روشن یکی از خط‌های رسمی است.]]
*[[الفبای یونانی]]}}|unicode={{ublist |class=nowrap |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U0400.pdf U+0400–U+04FF] {{smaller|Cyrillic}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U0500.pdf U+0500–U+052F] {{smaller|Cyrillic Supplement}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U2DE0.pdf U+2DE0–U+2DFF] {{smaller|Cyrillic Extended-A}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/UA640.pdf U+A640–U+A69F] {{smaller|Cyrillic Extended-B}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U1C80.pdf U+1C80–U+1C8F] {{smaller|Cyrillic Extended-C}}}}|iso15924=Cyrl|iso15924 note={{سخ}}<code>Cyrs</code> (کلیسای قدیمی گوناگون اسلاونی)|sample=Romanian Cyrillic - Lord's Prayer text.svg}}[[پرونده:Cyrillic alphabet world distribution.svg|350px|farme|بندانگشتی|چپ|نقشه پراکندگی الفبای سیریلیک در جهان. کشورهای سبز تیره خط سیریلیک در آنها تنها خط رسمی است و در سبزهای روشن یکی از خط‌های رسمی است.]]

'''خط سیریلیک''' یا '''آزبوکا''' یک [[خط (نوشتار)|خط]] الفبایی است که در [[امپراتوری نخست بلغارستان|امپراتوری یکم بلغارستان]] طی قرن ۱۰م میلادی در [[مدرسه ادبیات پرسلاو]] به خاطر [[بوریس یکم بلغارستان]] که می‌خواست بلغارها سیستم نوشتاری خودشان را داشته باشند، ایجاد شد. این خط اساس [[الفبا]]های مورد استفاده در زبان‌های مختلف، به ویژه آن‌هایی که از منشأ [[زبان‌های اسلاوی|اسلاوی]] هستند، و زبان‌های غیراسلاوی تأثیر گرفته از روسی، چه در گذشته و چه امروزه، است.
'''خط سیریلیک''' یا '''آزبوکا''' یک [[خط (نوشتار)|خط]] الفبایی است که در [[امپراتوری نخست بلغارستان|امپراتوری یکم بلغارستان]] طی قرن ۱۰م میلادی در [[مدرسه ادبیات پرسلاو]] به خاطر [[بوریس یکم بلغارستان]] که می‌خواست بلغارها سیستم نوشتاری خودشان را داشته باشند، ایجاد شد. این خط اساس [[الفبا]]های مورد استفاده در زبان‌های مختلف، به ویژه آن‌هایی که از منشأ [[زبان‌های اسلاوی|اسلاوی]] هستند، و زبان‌های غیراسلاوی تأثیر گرفته از روسی، چه در گذشته و چه امروزه، است.


خط ۱۱۳: خط ۱۱۲:
{{دامنه سطح‌بالای کد کشوری}}
{{دامنه سطح‌بالای کد کشوری}}
{{زبان‌های روسی}}
{{زبان‌های روسی}}
{{فهرست سامانه‌های نوشتاری}}

[[رده:الفبای سیریلیک]]
[[رده:الفبای سیریلیک]]
[[رده:آسیای مرکزی]]
[[رده:آسیای مرکزی]]

نسخهٔ ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۱۵

سیریلیک
نوعالفبا
زبان‌هاالفبای رسمی در:
("زبان‌های استفاده‌کننده از سیریلیک" را ببینید)
دورهٔ زمانینوع اولیه از ۹۴۰
سامانهٔ مادر
سامانهٔ خواهر
ایزو ۱۵۹۲۴Cyrl, 220
 
Cyrs (کلیسای قدیمی گوناگون اسلاونی)
جهتچپ به راست
مخفف یونیکدCyrillic
دامنه یونیکد
نقشه پراکندگی الفبای سیریلیک در جهان. کشورهای سبز تیره خط سیریلیک در آنها تنها خط رسمی است و در سبزهای روشن یکی از خط‌های رسمی است.

خط سیریلیک یا آزبوکا یک خط الفبایی است که در امپراتوری یکم بلغارستان طی قرن ۱۰م میلادی در مدرسه ادبیات پرسلاو به خاطر بوریس یکم بلغارستان که می‌خواست بلغارها سیستم نوشتاری خودشان را داشته باشند، ایجاد شد. این خط اساس الفباهای مورد استفاده در زبان‌های مختلف، به ویژه آن‌هایی که از منشأ اسلاوی هستند، و زبان‌های غیراسلاوی تأثیر گرفته از روسی، چه در گذشته و چه امروزه، است.

خط سیریلیک از خط یونانی باستان با حروف بزرگ گرفته شده‌است.

زبان فارسی تاجیکی نیز در تاجیکستان با خط سیریلیک که کمی تغییر یافته‌است و خط تاجیکی نام دارد، نوشته می‌شود.

تاریخچه

در سده نهم میلادی و پس از پاگرفتن اسلاوها در سرزمین موراویا، راستیسلاو فرمانروای این سرزمین برای پاکسازی این سرزمین از کلیسای رم، از کنستانتین امپراتور بیزانس درخواست کرد که آموزگارانی را برای وی بفرستد تا مردم را به زبان خود با مسیحیت آشنا کنند. پس از آن دو برادر روحانی به نام‌های سیریل (درگذشته به سال ۸۶۹ میلادی) و متودیوس (درگذشته به سال ۸۸۵ میلادی) به یک گروه اسلاو سپرده شدند و آنان نیز در برابر ایستادگی سرسختانه کلیسای رم که برگردان کتاب مقدس را تنها به زبان‌های عبری، یونانی و لاتین پذیرفته می‌دانست، انجیل را به زبان اسلاوی برگرداندند. بدین‌سان الفبای سیریلیک که دارای برخی نویسه‌های یونانی است، به نام پدیدآورنده‌اش سیریل شناخته و سیریلیک رفته‌رفته خط اسلاوها شد. آنگاه روسها، اوکراینیها، بلغارها و صربها این خط را به همراه آیین ارتدکس یونانی پذیرفتند و سیریلیک الفبای زبان روسی گشت.

الفبای سیریلیک در زبان روسی

بزرگ کوچک نام آوانویسی مثال کاربرد
А а اَ /a/ ادب
Б б بِه /b/ ناب
В в وِه /v/ وزن
Г г گِه /g/ گ‍ـام
Д д دِه /d/ دبیر
Е е یِه /je/ یِ‍ـگانه
Ё ё یُ /jo/ ریو
Ж ж ژِه / ʒ / ژاله
З з زِه /z/ زنگ
И и ایـ /i/ شادی
Й й ایگریگ یا y ایـ کوتاه /j/ چای یا Yes
К к کا /k/ پاک
Л л اِل /l/ زال
М м اِم /m/ گام
Н н اِن /n/ ن‍یکی
О о آ یا اُ /o/ الو به معنی سلام
П п پِه /p/ پـ‍اریس
Р р اِر /r/ رادیو
С с اِس /s/ س‍ـرای
Т т تِه /t/ تـ‍بر
У у او /u/ دوش
Ф ф اِف /f/ ف‍ـاز
Х х خا /x/ شاخ
Ц ц تْسه /ts/ ع‍طس‍ه
Ч ч چِه /t∫/ چـ‍اه
Ш ш شا /∫/ آش
Щ щ شْچا /∫t∫/ خروشْچ‍ف
Ъ ъ نشان سختی & مسـ‍ـ‍ؤول، وضـ‍ـ‍ع
Ы ы اَیی /ɨ/ Почтительный
پاچتیتیل‌نی به معنی محترم
Ь ь نشان نرمی معادل ندارد
Э э اِ / ə / اِکباتان
Ю ю یو /ju/ یونان
Я я یَه /ja/ یَ‍ـواش

منابع

  1. ↑ Oldest alphabet found in Egypt. BBC. 1999-11-15. Retrieved 2015-01-14.

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=خط_سیریلیک&oldid=27220384»