فرهاد فخرالدینی

فرهاد فخرالدینی
اطلاعات پس‌زمینه
زاده	۱۳۱۶(۸۶ سال) تبریز
ژانر	موسیقی سنتی ایرانی موسیقی فیلم موسیقی کلاسیک
ساز(ها)	ویولن پیانو
سال‌های فعالیت	از سال ۱۳۴۷ و با فیلم شوهر آهو خانم آهنگ‌سازی فیلم را شروع کرد
سازهای اصلی
ویولن
علت سرشناسی	موسیقی سریال های «سربداران»، «بوعلی سینا»، «روزی روزگاری»، «امام علی» و «کیف انگلیسی»
بنیانگذار	در سال ۱۳۷۷ ارکستر موسیقی ملی ایران را بنیان گذاشت

فرهاد فخرالدینی - جشنواره موسیقی فجر ۱۳۹۴

فرهاد فخرالدینی (زادهٔ ۲۱ اسفند ۱۳۱۶ در تبریز) موسیقی‌دان، آهنگساز و رهبر ارکستر اهل ایران است. او به مدت ۱۱ سال رهبر ارکستر ملی ایران بود و هم‌اکنون یکی از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران است.

پدرش محمدعلی فخرالدینی متخلص به «محزون» (۱۳۶۵–۱۲۷۸)، از شعرای آذربایجان بود که نزد مردم آن سرزمین از احترام خاصی برخوردار بود. برادر بزرگش فخرالدین فخرالدینی، عکاس نامدار پرتره است. برادر کوچکترش فاروق فخرالدینی ضمن اشتغال به حرفه عکاسی، از ورزشکاران بنام بوده و سال‌ها سمت مربی‌گری تیم ملی والیبال ایران را به عهده داشته‌است.

زندگی‌نامه

فخرالدینی نواختن ویلون را از کودکی آغاز کرد و تحصیلات موسیقی‌اش را در هنرستان عالی موسیقی ملی و «مؤسسه موسیقی‌شناسی» -که تنها برای یک دوره چهار ساله در سال‌های دههٔ ۴۰ در تهران بنیاد شده بود-گذراند. هنوز تحصیلاتش در هنرستان عالی به پایان نرسیده بود که از طرف حسین دهلوی (ریاست وقت هنرستان) به تدریس در آن‌جا دعوت شد. از اساتیدی که فخرالدینی نزد آن‌ها موسیقی را فراگرفته می‌توان از احمد مهاجر، ابوالحسن صبا، علی تجویدی و امانوئل ملیک اصلانیان نام برد.

فعالیت حرفه‌ای

او از سال ۱۳۴۷ و با شوهر آهو خانم آهنگ‌سازی فیلم را شروع کرد و تا به امروز برای بیش از ۱۵ فیلم و سریال موسیقی ساخته‌است. در سال ۱۳۵۲ همهٔ ارکسترهای موجود در سازمان رادیو تلویزیون در هم ادغام شدند و ارکستر بزرگ سازمان را به وجود آوردند. در مسابقه‌ای که برای گزینش رهبر این ارکستر برگزار شد، فخرالدینی بیشترین امتیاز را آورد و از آن سال تا سال ۱۳۵۸ سرپرستی و رهبری ارکستر رادیو و تلویزیون را بر عهده داشت.

موسیقی‌شناسی

فخرالدینی در سال‌های پس از انقلاب و با دشواری‌هایی که برای کار با ارکستر و برگزاری کنسرت‌های بزرگ پیش‌آمد، بیشتر به موسیقی فیلم پرداخت. در این میان موسیقی او برای مجموعه‌های تلویزیونی سربداران، امام علی و بوعلی سینا با استقبال بسیار روبرو شدند. موسیقی متن مجموعه‌های تلویزیونی روزی روزگاری و کیف انگلیسی از دیگر ساخته‌های او هستند.

افتخارات

وی به درخواست استادش دکتر مهدی برکشلی برای اولین بار تنبور خراسان را به روش ابونصر فارابی که با روایت خود فارابی نوشته و به وسیله دکتر برکشلی شرح داده شده بود، پس از شش ماه پرده بندی نمود. طی کنفرانسی که از طرف هنرستان، در تاریخ ۲۲ بهمن ۱۳۴۱ ترتیب داده شد ساز جدید را نواخت

فخرالدینی در سال ۱۳۶۵ برای فیلم «گزارش یک قتل» و در سال ۱۳۶۶ برای فیلم «پرستار شب» برندهٔ جایزهٔ «بهترین موسیقی متن» از جشنوارهٔ فیلم فجر شده‌است.

موسیقی متن مجموعه تلویزیونی امام علی

فخرالدینی در زمینهٔ پژوهش در آثار موسیقی کهن ایرانی هم فعالیت‌هایی داشته‌است. او در مورد رمزگشایی از یکی از سروده‌های عبدالقادر مراغه‌ای گفته‌است:

عبدالقادر آهنگی دارد در دو کتاب مقاصدالالحان و جامع‌الالحان که با حروف ابجد نوشته شده… و تاکنون شمار زیادی از پژوهشگران خارجی و خودی روی آن کار کرده‌اند ولی هیچ کدامشان موفق نشده‌اند که شعر و آهنگ این قطعه را با هم تطبیق بدهند… توفیق کشف این کار به من رسید که نزدیک ۳۰ سال روی آن کار کرده‌ام.

فخرالدینی برای ساخت موسیقی تیتراژ ابتدایی «سریال امام علی»، از سرودهٔ مراغه‌ای بهره برده‌است.

ارکستر ملی ایران

او در سال ۱۳۷۷ ارکستر موسیقی ملی ایران را بنیان گذاشت و اولین برنامهٔ این ارکستر به اجرای چند اثر از علی تجویدی با آواز محمدرضا شجریان اختصاص یافت. وی در تیرماه سال ۱۳۸۸ و به دنبال واگذاری 3 مجموعه ارکستر ملی ایران، ارکستر سمفونیک و گروه کر دفتر موسیقی به «بنیاد فرهنگی و هنری رودکی» اعلام کرد «دیگر تمایلی به ادامه همکاری با ارکستر ملی و رهبری این مجموعه ندارم.» اما دوباره در خرداد ۱۳۹۴ رهبری ارکستر را به دست گرفت و در مقابل مقامهای دولتی، هنرمندان و سفرا نخستین اجرای خود را پس از سالها دوری از ارکستر انجام داد.

همچنین می‌توان به اجرای کنسرت در شهرهای پکن و شانگ‌های چین، کشور سویس و کویت و همچنین اجراهای متعدد در شهرهای تهران، سنندج، شیراز و اصفهان اشاره کرد.

استادان

فرهاد فخرالدینی از تعلیم استادانی چون: احمد مهاجر، ابوالحسن صبا، علی تجویدی (در رشته ویولن و موسیقی ردیف ایرانی)، ملیک اصلانیان (در اصول تئوری موسیقی و هارمونی و تجزیه و تحلیل موسیقی کلاسیک)، مهدی برکشلی (در تجزیه و تحلیل موسیقی ایرانی) بهره‌مند گردید.

شاگردان فخرالدینی

تعداد شاگردان استاد فخرالدینی شاید از تعداد موزیسین‌های ایرانی داخل و خارج از کشور هم بیشتر باشد. ایشان نوازنده، آهنگساز، پژوهشگر، مدرس موسیقی بوده و نقش مهمی نیز در موسیقی کشورمان داشته‌است. فرهاد فخرالدینی سالهای زیادی به تدریس دروس آهنگسازی مشغول بود که از جمله شاگردان وی می‌توان به علی اکبر قربانی شهرام توکلی،مزدا انصاری ,مازیار حیدری و مهدی حسینی اشاره داشت.

همکاران

فرهاد فخرالدینی در زمینه موسیقی از همکاری حسین دهلوی، مصطفی پورتراب، احمد پژمان، روح‌الله خالقی، جواد معروفی، مرتضی حنانه، فریدون ناصری برخوردار گردید.

جستارهای وابسته

• تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران