کارل مارکس: تفاوت میان نسخه‌ها
| [نسخهٔ بررسی‌نشده] | [نسخهٔ بررسی‌نشده] |
اصلاح سخن بی اعتبار راجع به کارل مارکس و حذف محتوای حاوی خشونت کلامی برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
|عنوان= ''کارل مارکس'' |
|عنوان= ''کارل مارکس'' |
||
|سرشناسی= |
|سرشناسی= |
||
|تصویر= [[پرونده: |
|تصویر= [[پرونده:Marx-last.jpg|250px]]{{سخ}}کارل مارکس |
||
|نام کامل= '''کارل هاینریش مارکس''' |
|نام کامل= '''کارل هاینریش مارکس''' |
||
|لقب= |
|لقب= |
||
نسخهٔ ۳ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۲۹
| کارل مارکس | |
|---|---|
 کارل مارکس | |
| نام هنگام تولد | کارل هاینریش مارکس |
| زادهٔ | ۵ مه ۱۸۱۸ تریر، پروس، پروس |
| درگذشت | ۱۴ مارس ۱۸۸۳ لندن،  بریتانیا، بریتانیا |
| آرامگاه | گورستان هایگیت-لندن |
| همسر(ها) | جنی وستفالن |
| فرزندان | لورا ، الینور |
| مکتب | سوسیالیسم |
تأثیرگرفته از | |
تأثیرگذار بر
| |
| امضاء | |
 | |
کارل هاینریش مارکس (به آلمانی: Karl Heinrich Marx) (زادهٔ ۵ مه ۱۸۱۸ در شهر تری یر پروس - درگذشتهٔ ۱۴ مارس ۱۸۸۳ در لندن، انگلستان) متفکر انقلابی، فیلسوف، جامعه‌شناس، شاعر، تاریخدان، اقتصاددان آلمانی و از تأثیرگذارترین اندیشمندان تمام اعصار است.[۱][۲][۳]
او به همراه فردریش انگلس، مانیفست کمونیست[۴] (۱۸۴۸) را که مشهورترین رسالهٔ تاریخ جنبش سوسیالیستی است منتشر کرده‌است. مارکس همچنین مؤلّف «سرمایه» مهم‌ترین کتاب این جنبش است. این آثار به‌همراه سایر تألیفات او و انگلس، بنیان و جوهرهٔ اصلی تفکّر مارکسیسم را تشکیل می‌دهد.[۱] «تاریخ همهٔ جوامع تا کنون، تاریخ مبارزهٔ طبقاتی بوده‌است.» از جمله مشهورترین جملات مارکس دربارهٔ تاریخ است که در خط اوّل مانیفست کمونیست خلاصه شده‌است.
زندگی و تأثیرات
کارل مارکس فرزند سوم هاینریش مارکس لوی (Marx Levi)، یک وکیل دادگستری یهودی بود که از خانوادهٔ خاخامهای معروف شهر محسوب می‌شد. هاینریش «مارکس لوی» به خاطر محدودیت‌هایی که دولت پروس برای حقوق‌دانان یهودی قائل شده بود و به خاطر این که بتواند شغل خود را در دادگستری حفظ کند، به شاخهٔ پروتستان مسیحیت گروید و از آن پس خود را هاینریش مارکس نامید. در سال ۱۸۲۴ فرزندان وی نیز به مسیحیت گرویدند.
کارل مارکس در شهر تریر دورهٔ دبیرستان را به پایان رساند و در دانشگاه شهر بن به تحصیل رشتهٔ حقوق پرداخت. یک سال بعد به برلین عزیمت کرد و در دانشگاه آن شهر در رشته‌های فلسفه و تاریخ به تحصیل ادامه داد. مارکس در سال ۱۸۴۱ با ارائهٔ تز دکترای خود دربارهٔ اختلاف فلسفهٔ طبیعت دموکریتوس و اپیکور تحصیلات دانشگاهی خود را از راه مکاتبه‌ای در دانشگاه ینا به پایان رساند. او به امید آن که بتواند در دانشگاه بن تدریس کند به آن شهر رفت ولی دولت پروس مانع اشتغال وی به‌عنوان استاد دانشگاه شد. مارکس در این زمان به روزنامهٔ نوبنیاد لیبرالهای جبههٔ اپوزیسیون شهر کلن پیوست و به‌عنوان عضو ارشد کادر تحریریهٔ روزنامه مشغول به کار شد. در این دوره مارکس یک فیلسوف هگلی بود و در برلین به حلقهٔ هگلی‌های چپ (شامل برونو باوئر و دیگران) تعلّق داشت. در طول همین سال‌ها لودویگ فویرباخ نقد خود را از مذهب آغاز نموده و به تبیین دیدگاه ماتریالیستی خود پرداخت. ماتریالیسم فویرباخ در سال ۱۸۴۱ در کتاب جوهر مسیحیت به اوج خود رسید. دیدگاه‌های فویرباخ، به‌خصوص مفهوم بیگانگی مذهبی او، تأثیر زیادی بر سیر تحوّل اندیشهٔ مارکس گذاشت. این تأثیرات را می‌توان به‌وضوح در کتاب «دست‌نوشته‌های اقتصادی فلسفی ۱۸۴۴» و به‌صورت پخته‌تری در کتاب سرمایه مشاهده کرد.
| بخشی از سلسله مقالات دربارهٔ |
| مارکسیسم |
|---|
 |
| بخشی از مجموعه مباحث درباره |
| سوسیالیسم |
|---|
 |
| بخشی از سلسله‌مقالات درمورد: |
| جامعه‌شناسی |
|---|
.svg) |
مارکس مبارزهٔ عملی سیاسی و فلسفی را به‌همراه دوست نزدیکش، فردریک انگلس، آغاز کرد و با او بود که یک سال پیش از انقلاب‌های ۱۸۴۸ «بیانیهٔ کمونیست» را به رشتهٔ تحریر درآورد. مارکس در این سال‌ها با محیط دانشگاهی و ایده‌آلیسم آلمانی و هگلی‌های جوان قطع رابطه کرد و به مسائل جنبش کارگری اروپا پرداخت و از ابتدا در انجمن بین‌الملل اول که در ۱۸۶۴ تأسیس شد، نقش بازی کرد و نهایتاً دبیر این انجمن شد. او اوّلین جلد کتاب مشهورش، سرمایه، را در ۱۸۶۷ منتشر کرد. این کتاب حاوی نظریات او در نقد اقتصاد سیاسی است.
کارل عاشق دختری شد و با پدرش قهر کرد و با معشوقه‌اش به پاریس و سپس لندن رفت. او بیش از ۳۰ سال آخر عمر را در لندن و در تبعید گذراند و همان‌جا درگذشت. عقاید وی که در زمان خودش نیز طرفداران بسیاری یافتند، پس از مرگ توسّط افراد بیشتری تبلیغ می‌شدند. با پیروزی و قدرت‌گیری بلشویکها در روسیه در ۱۹۱۷ طرفداران کمونیسم و مارکسیسم در همه جای دنیا رشد کردند و چند سال پس از جنگ جهانی دوم، یک سوم مردم دنیا حکومت‌های مارکسیست داشتند. رابطهٔ این «مارکسیست»های متعدّد با اندیشهٔ مارکس مورد اختلاف‌نظر است. خود مارکس یک بار در مورد دیدگاه‌های حزبی سوسیال دموکراتیک در فرانسه که خود را مارکسیست می‌دانست، گفت: «خوبست حداقل می‌دانم که من مارکسیست نیستم!»
در یک نظرخواهی از شنوندگان «رادیو ۴» (ایستگاه رادیویی متعلّق به رادیوی بی‌بی‌سی انگلستان در سال ۲۰۰۵)، کارل مارکس به عنوان بزرگترین متفکر هزارهٔ دوم انتخاب شد. پیشتر در آغاز هزارهٔ جدید کاری مشابه توسّط وبگاه انگلیسی زبان بی‌بی‌سی انجام گرفته بود که ۲ میلیون نفر از مردم کشورهای گوناگون از سرتاسر جهان در این نظرخواهی شرکت کرده و از میان اندیشمندان هزاره، کارل مارکس مقام نخست را یافت و آلبرت انیشتین و آیزاک نیوتون با فاصله‌ای بسیار از او به‌عنوان نفرات دوم و سوم انتخاب شدند.[۵][۶][۷][۸][۹]
برتراند راسل، فیلسوف مشهور انگلیسی بر این عقیده است که مارکس از یک جهت مانند هاجسکین محصول رادیکال‌های فلسفی است، و مذهب عقلانی آن‌ها و مخالفتشان را با رمانتیکها ادامه می‌دهد؛ از جهت دیگر احیاکننده مجدد فلسفه مادی است. مارکس تعبیر تازه‌ای از این فلسفه به دست داده و میان آن و تاریخ بشر رابطه جدیدی برقرار کرده‌است. باز از جهت دیگر، مارکس آخرین فرد سلسله دستگاه سازان بزرگ و جانشین هگل است؛ و مانند هگل به یک فرمول عقلانی که سیر تکامل نوع بشر را خلاصه می‌کند اعتقاد دارد. تأکید بر هر کدام از این جهات به قیمت فراموش کردن جهات دیگر منظره مخدوشی از فلسفه مارکس به دست خواهد داد.[۱۰]
کتاب‌شناسی
ترجمه‌شده به فارسی
- سرمایه (کاپیتال)، ترجمهٔ ایرج اسکندری، اولین انتشار: ۱۳۵۲، چاپ جدید: ۱۳۸۳، انتشارات فردوس
- سرمایه، نقدی بر اقتصاد سیاسی (جلد یکم)، ترجمهٔ حسن مرتضوی، چاپ اول: ۱۳۸۶، انتشارات آگاه.
- سرمایه، نقد اقتصاد سیاسی (جلد دوم)، ترجمهٔ حسن مرتضوی، چاپ اول: ۱۳۹۳، انتشارات آگاه.
- سرمایه (کاپیتال)، تحلیل نقادانه تولید کاپیتالیستی (جلد یک)، ترجمهٔ جمشید هادیان، انتشار کاغذی: ۱۳۸۶، انتشار نسخه رایگان الکترونیکی: ۱۳۸۷.
- گروندریسه، مبانی نقد اقتصاد سیاسی، ترجمهٔ باقر پرهام و احمد تدین، چاپ اول ۱۳۶۳، انتشارات آگه
- دربارهٔ مسئلهٔ یهود؛ گامی در نقد فلسفهٔ حق هگل، ترجمهٔ دکتر مرتضی محیط، ویراستاران: محسن حکیمی-حسن مرتضوی، چاپ اول: ۱۳۸۱، نشر اختران
- دست‌نوشته‌های اقتصادی فلسفی ۱۸۴۴، ترجمهٔ حسن مرتضوی، چاپ اول ۱۳۷۷، انتشارات آگه
- دربارهٔ تکامل مادی تاریخ (دو رساله و ۲۸ نامه)، ترجمهٔ خسرو پارسا، چاپ اخیر: ۱۳۸۰، نشر دیگر.
- صورت‌بندی‌های اقتصادی پیشاسرمایه‌داری، ترجمهٔ خسرو پارسا، چاپ اول: ۱۳۵۳ چاپ اخیر: ۱۳۷۸، نشر دیگر.
- لودویگ فوئرباخ و ایدئولوژی آلمانی، ترجمهٔ پرویز بابایی، چاپ اول: ۱۳۷۹، نشر چشمه
- رسالهٔ دکترای فلسفه (اختلاف بین فلسفهٔ طبیعت دموکریتی و اپیکوری)، ترجمهٔ دکتر محمود عبادیان، حسن قاضی‌مرادی. چاپ اول:۱۳۸۱، نشر اختران
- هیجدهم برومر لوئی بناپارت، ترجمهٔ باقر پرهام، چاپ اوّل: ۱۳۷۷، نشر مرکز
- نبردهای طبقاتی در فرانسه، ترجمهٔ باقر پرهام، چاپ اوّل: ۱۳۷۹، نشر مرکز
- جنگ داخلی در فرانسه ۱۸۷۱، ترجمهٔ باقر پرهام، چاپ اوّل: ۱۳۸۰، نشر مرکز
- پنج مقالهٔ مارکس و انگلس دربارهٔ ایران، ترجمهٔ دکتر داور شیخاوندی، چاپ اوّل: ۱۳۷۹، نشر آتیه
- سانسور و آزادی مطبوعات، ترجمهٔ حسن مرتضوی، چاپ اول: ۱۳۸۴، نشر اختران.
- فقر فلسفه، ترجمهٔ آرتین آراکل، چاپ اوّل: ۱۳۸۳، نشر اهورا.
- خانواده مقدس، (مترجم) تیرداد نیکی، تهران: نشر آمه، ۱۳۸۸.
- گزیده نوشته‌ها در باره استعمار (با فردریش انگلس)، ترجمهٔ حمید محوی، پاریس: ۲۰۱۹.
دربارهٔ مارکس
- ایشتوان مساروش (۱۳۸۰)، نظریهٔ بیگانگی مارکس، ترجمهٔ حسن شمس‌آوری، کاظم فیروزمند، نشر مرکز، شابک ۹۶۴-۳۰۵-۶۱۵-۵
- بابک احمدی (۱۳۸۲)، واژه‌نامهٔ فلسفی مارکس، نشر مرکز، شابک ۹۶۴-۳۰۵-۷۲۷-۵
- تری ایگلتون (۱۳۸۳)، مارکس و آزادی، ترجمهٔ علی‌اکبر معصوم‌بیگی، آگه، شابک ۹۶۴-۳۲۹-۱۰۰-۶
- جان بلامی فاستر (۱۳۸۲)، اکولوژی مارکس، ماتریالیسم و طبیعت، ترجمهٔ علی‌اکبر معصوم‌بیگی، نشر دیگر، شابک ۹۶۴-۷۱۸۸-۲۷-۷
- مرتضی محیط (۱۳۸۲)، حسن مرتضوی، ویراستار، کارل مارکس، زندگی و دیدگاه‌های او - بخش اوّل: از ۱۸۱۸ تا «مانیفست»، اختران، شابک ۹۶۴-۷۵۱۴-۱۴-X
- مرتضی محیط (۱۳۸۴)، حسن مرتضوی، ویراستار، کارل مارکس، زندگی و دیدگاه‌های او - بخش دوم: از ۱۸۴۸ تا ۱۸۵۲، اختران، شابک ۹۶۴-۷۵۱۴-۹۵-۶
- میخائیل لیف شیتز (۱۳۸۱)، فلسفهٔ هنر از دیدگاه مارکس، ترجمهٔ مجید مددی، آگاه، شابک ۹۶۴-۴۱۶-۲۱۷-X
- آیزایا برلین (۱۳۸۶)، کارل مارکس، کار و زندگی او، ترجمهٔ سیف‌الله گلکار، نشر ثالث
- لشک کولاکوفسکی، جریان‌های اصلی در مارکسیسم: برآمدن، گسترش، فروپاشی، ترجمه عباس میلانی، (جلد اول و دوم: نشر اختران، جلد سوم: مؤسسه انتشارات آگاه).
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "کارل مارکس" (به انگلیسی). دانشنامه بریتانیکا. Retrieved 20 June 2008.
- ↑ "کارل مارکس (شخصیت‌های تاریخی)" (به انگلیسی). بی‌بی‌سی (bbc.co.uk/history). Retrieved 20 June 2008.
- ↑ "کارل مارکس" (به انگلیسی). دانشنامه انکارتا. Retrieved 20 June 2008.
- ↑ (نام اصلی به آلمانی: Manifest der Kommunistischen Partei)
- ↑ کارل مارکس به عنوان بزرگترین فیلسوف انتخاب شد در وبگاه ایرانیما
- ↑ Karl Marx (Winner of Your Millenium) at bbc.co.uk
- ↑ Karl Marx takes lead in BBC poll of philosophers at Times Online
- ↑ Karl Marx Voted “Greatest Philosopher of All Times” at Labor Standard
- ↑ Karl Marx voted most revered philosopher on BBC web site at Marxist.com
- ↑ راسل، برتراند (۱۳۴۰)، تاریخ فلسفه غرب، ترجمهٔ نجف دریابندری، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی
جستارهای وابسته
- مارکسیسم
- فلسفه مارکس
- فهرست خداناباوران مشهور
- نامداران فلسفه غرب
- فیلسوفان سده نوزدهم
- لومپن‌پرولتاریا
- افیون توده‌ها
منابع
- فلسفه مارکس
- سرگذشت کارل مارکس
- ریتزر، جورج: نظریه جامعه شناختی (مارکس، دورکیم، وبر، زیمل)، ترجمه عزیزالله علیزاده، تهران: فردوس، ۱۳۹۳، ۲۴۸ صفحه. شابک: ۶-۵۰۹-۳۲۰-۹۶۴-۹۷۸.
پیوند به بیرون
 |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به کارل مارکس در ویکیگفتاورد موجود است. |
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ کارل مارکس موجود است. |
- کارل مارکس فیلسوف
- آرشیو اینترنتی مارکسیست‌ها
- کارل مارکس و بحران سرمایه‌داری - بی‌بی‌سی فارسی
- اخلاق، علم و ایدئولوژی از منظر مارکس
- Dead Labour: Marx and Lenin Reconsidered by Paul Craig Roberts
- Hegel, Marx, Engels, and the Origins of Marxism, by David North
- In Praise of Marx Terry Eagleton synopsising his Why Marx was right chronicle.com 10 April 2011.
- Karl Marx: Did he get it all Right? by Philip Collins, The Times, 21 October 2008
- Karl Marx, Ernest Mandel
- [https://web.archive.org/web/20120214101824/http://www.cato.org/pubs/journal/cj11n3/cj11n3-6.pdf Liberalism, Marxism
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| نگارخانه‌های هنری و موزه‌ها | |
| نهادهای پژوهش هنری | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر |
|
| مفاهیم دینی | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مفهوم خدا |
| ||||||||||||
| وجود خدا |
| ||||||||||||
| الهیات |
| ||||||||||||
| مسئله زبان دینی | |||||||||||||
| مسئله شر | |||||||||||||
(برپایهی تاریخ فعالیت) |
| ||||||||||||
| موضوعات مرتبط | |||||||||||||
| انواع | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| عمومی | |||||
| نظریه | |||||
| برنامهها |
| ||||
| توزیع مجدد/ توزیع مجدد | |||||
| دانشمندان (اثر اصلی) | |||||
| |||||
- کارل مارکس
- آلمانیهای مهاجرتکرده به انگلستان
- آلمانیهای هلندی-یهودیتبار
- اعضای انجمن بین‌المللی کارگران
- افراد آلمانی یهودیتبار
- افراد سلب تابعیتشده
- اقتصاد سیاسی
- اقتصاددانان اهل آلمان
- اقتصاددانان سده ۱۹ (میلادی)
- اقتصاددانان سوسیالیست
- امپریالیسم ستیزی
- انقلابیون اهل آلمان
- اهالی استان راین
- اهالی پروس در سده ۱۹ (میلادی)
- اهالی ترییر
- اهالی لندن
- بیخدایان اهل آلمان
- بیخدایان سده ۱۹ (میلادی)
- بیخدایان یهودی
- تاریخ روش علمی
- تاریخنگاران اقتصاد
- تاریخنگاران اهل آلمان
- تاریخنگاران اهل انگلستان
- تاریخنگاران تفکر اقتصادی
- تاریخنگاران سده ۱۹ (میلادی)
- تاریخنگاران مارکسیست
- تاریخنگاران یهودی
- جامعه‌شناسان اهل آلمان
- جامعه‌شناسان کلاسیک
- جامعه‌شناسان مرد
- جامعه‌شناسان یهودی
- خاکسپاریها در گورستان هایگیت
- دانشآموختگان دانشگاه بن
- دانشآموختگان دانشگاه هومبولت برلین
- دانشآموختگان دانشگاه ینا
- درگذشتگان ۱۸۸۳ (میلادی)
- درگذشتگان به علت برونشیت
- روزنامهنگاران مارکسیست
- روزنامهنگاران مرد
- روزنامهنگاران نظر
- زادگان ۱۸۱۸ (میلادی)
- سوسیالیستها
- سوسیالیستهای اهل انگلستان
- ضد ملیگرایان
- ضدخدایان
- فعالان بی‌خدایی
- فعالان بی‌خدایی اهل آلمان
- فعالان ضد جهانیسازی
- فیلسوفان اجتماعی
- فیلسوفان اخلاق
- فیلسوفان اهل آلمان
- فیلسوفان اهل انگلستان
- فیلسوفان بیخدا
- فیلسوفان تاریخ
- فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی)
- فیلسوفان سیاسی
- فیلسوفان علوم اجتماعی
- فیلسوفان فرهنگ
- فیلسوفان فناوری
- فیلسوفان قارهای
- فیلسوفان یهودی
- کمونیستهای اهل آلمان
- کمونیستهای اهل انگلستان
- مادهباوران
- مخالفان سرمایه‌داری
- منتقدان اجتماعی
- منتقدان ادیان
- منتقدان فرهنگی
- منتقدان مسیحیت
- نویسندگان اهل لندن
- نویسندگان درباره جهانیشدن
- نویسندگان دوره ویکتوریا
- نویسندگان سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان
- نویسندگان کمونیست
- نویسندگان مارکسیست
- نظریهپردازان مارکسیست
- هلندیتبارهای اهل آلمان
- یهودیان اشکنازی
- یهودیان اهل انگلستان
- یهودیان سوسیالیست
- طبقات اجتماعی
- طرفداران مبارزه با فقر