حاجی بابا خان چهارلنگ بختیاری: تفاوت میان نسخهها
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز ←فعالیت سیاسی نظامی حاجی باباخان: اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی |
جز ویرایش متنی |
||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
|امضاء= |
|امضاء= |
||
}} |
}} |
||
'''حاجی باباخان''' چهارلنگ بختیاری در زمان [[صفویان|صفویه]] در ناحیهٔ چهارلنگنشین [[بختیاری (ناحیه)| |
'''حاجی باباخان''' چهارلنگ بختیاری در زمان [[صفویان|صفویه]] در ناحیهٔ چهارلنگنشین [[بختیاری (ناحیه)|بختیاری]] به دنیا آمد. او از خوانین سرشناس ایل [[مردم بختیاری|بختیاری]] بود . همچنین حاجی باباخان عموزاده (عموی) [[علیمردانخان چهارلنگ|علیمردانخان]] نایب السلطنه ایران بعد از نادرشاه افشار و حاکم [[اصفهان]] پس از فتح آن شهر توسط بختیاری ها بود. <ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ بختیاری|نام خانوادگی=علیقلی خان سردار اسعد|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ گمشده بختیاری|نام خانوادگی=داوود حیدری پبدنی|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref><ref name=":2">{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ گیتی گشا در خاندان زند|نام خانوادگی=نامی اصفهانی|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref><ref name=":3">{{یادکرد کتاب|عنوان=رستم التواریخ|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref><ref name=":4">{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع التواریخ|نام خانوادگی=گلستانه|نام=ابوالحسن|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref><ref name=":5">{{یادکرد کتاب|عنوان=یادداشتهای انوشیروان چهارلنگ|نام خانوادگی=حیدری|نام=سعید|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref> |
||
== فعالیت سیاسی نظامی حاجی باباخان == |
=== فعالیت سیاسی نظامی حاجی باباخان === |
||
وی یکی از همراهان همیشگی [[علیمردانخان چهارلنگ|علیمردانخان چهارلنگ]] که بعدها لقب نایب السلطنهای را بدست آورد بود. او به احتمال زیاد به دلیل مشارکت و معاونت علیمردانخان، در نبرد بختیاریها با محمودافغان که سپاه سیهزار نفری [[محمود هوتکی|محمودافغان]] توسط بختیاریها شکست خورد و همچنین شکست [[پاشا|پاشای]] [[موصل]] توسط بختیاریها و[[مردم فیلی|لرهای فیلی]] حضور داشت.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> هنگام ورود نادرشاه(طهماسب قلی)،به عرصهٔ کشورداری، وی به سپاه [[نادرشاه|نادر شاهافشار]] پیوست. و در نبرد فتح قعلهٔ [[قندهار]] [[افغانستان]] توسط بختیاریها، در میدان نبرد حاضر بود. باباخان همچنین در [[جنگ کرنال|نبرد کرنال]] و فتح هندوستان، یکی از افراد سپاه نادرشاه بود.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> بعد از قتل نادرشاهافشار در [[قوچان]] توسط سردارانش، او همراه بختیاریهایی که در خراسان بودند به [[چهار محال بختیاری]] بازگشت. |
|||
علیمردانخان پس از مرگ نادرشاهافشار |
وی یکی از همراهان همیشگی [[علیمردانخان چهارلنگ|علیمردانخان چهارلنگ]] که بعدها لقب نایب السلطنهای را بدست آورد بود. او به احتمال زیاد به دلیل مشارکت و معاونت علیمردانخان، در نبرد بختیاریها با محمودافغان که سپاه سیهزار نفری [[محمود هوتکی|محمودافغان]] توسط بختیاریها شکست خورد و همچنین شکست [[پاشا|پاشای]] [[موصل]] توسط بختیاریها و[[مردم فیلی|لرهای فیلی]] حضور داشت.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> هنگام ورود نادرشاه(طهماسب قلی)،به عرصهٔ کشورداری، وی به سپاه [[نادرشاه|نادر شاهافشار]] پیوست. و در نبرد فتح قعلهٔ [[قندهار]] [[افغانستان]] توسط بختیاریها، در میدان نبرد حاضر بود. حاجی باباخان همچنین در [[جنگ کرنال|نبرد کرنال]] و فتح هندوستان، یکی از افراد سپاه نادرشاه بود.(در کتاب تاریخ بختیاری سردار اسعد اشاره شده است در نبرد های نادرشاه افشار سرداری چهارلنگ ها با علی مردان خان چهارلنگ بوده است و حاجی باباخان به دلیل اینکه مشاور وهمراه علی مردان خان بوده به احتمال زیاد در این نبرد ها حضور ذاشته)<ref name=":1" /><ref name=":0" /> بعد از قتل نادرشاهافشار در [[قوچان]] توسط سردارانش، او همراه بختیاریهایی که در خراسان بودند به سرپرستی علی مردان خان به [[چهار محال بختیاری|بختیاری]] بازگشتند.پس از بازگشت از خراسان حاجی بابا خان به کمک علیمردان خان پرداخت.و علیمردانخان پس از مرگ نادرشاهافشار توانست [[خوانسار]]، [[گلپایگان]]، [[فریدن]]، [[استان خوزستان|خوزستان]]، [[استان لرستان|لرستان]]، و بختیاری را به تصرف درآورد، و قصد کرد تا [[اصفهان]] را نیز متصرف کند. بار نخست در [[مورچهخورت]] از حاکم اصفهان [[ابوالفتحخان بختیاری|ابوالفتح خان بختیاری]] و سلیم خان افشار فرستادهٔ شاهرخ شاه افشار، شکست خورد.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /> |
||
علیمردان خان بعد از این شکست به جمعآوری نیرو پرداخت و حاجی باباخان و عدهای دیگر را به نزد کریمخان برای دعوت به پیوستن به خود به [[ملایر]] فرستاد. [[کریمخان زند|کریم خان]] این دعوت را پذیرفت و به فریدن برای پیوستن به علیمردانخان عازم شد. |
علیمردان خان بعد از این شکست به جمعآوری نیرو پرداخت و حاجی باباخان و عدهای دیگر را به نزد کریمخان برای دعوت به پیوستن به خود به [[ملایر]] فرستاد. [[کریمخان زند|کریم خان]] این دعوت را پذیرفت و به فریدن برای پیوستن به علیمردانخان عازم شد. |
||
علیمردانخان بعد از اینکه سپاه کریمخان به او پیوست. سپاه پنجاه هزار نفری ابوالفتح خان را در صحرای کهریز شکست داد؛ و اصفهان را فتح و [[شاه اسماعیل سوم]] را بر تخت نشاند. همچنین از قتل ابوالفتح خان به درخواست سرداران زند درگذشت.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /> |
علیمردانخان بعد از اینکه سپاه کریمخان به او پیوست. سپاه پنجاه هزار نفری ابوالفتح خان را در صحرای کهریز شکست داد؛ و اصفهان را فتح و [[شاه اسماعیل سوم]] را بر تخت نشاند. همچنین از قتل ابوالفتح خان به درخواست سرداران زند درگذشت.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /> |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
بعد از اعزام کریمخان به غرب کشور، علیمردانخان، ابوالفتحخان را به دلیل اختلافی که با او داشت به قتل رساند، و حکومت اصفهان را به حاجی باباخان سپرد. و خود با سپاه به [[فارس]] برای تصرف آنجا لشکر کشید؛ و آنجا را فتح کرد.<ref name=":4" /><ref name=":1" /><ref name=":0" /> |
بعد از اعزام کریمخان به غرب کشور، علیمردانخان، ابوالفتحخان را به دلیل اختلافی که با او داشت به قتل رساند، و حکومت اصفهان را به حاجی باباخان سپرد. و خود با سپاه به [[فارس]] برای تصرف آنجا لشکر کشید؛ و آنجا را فتح کرد.<ref name=":4" /><ref name=":1" /><ref name=":0" /> |
||
[[کریمخان زند|کریمخان]] که میخواست از اطاعت و فرمان برداری علیمردانخان خود را رها سازد به بهانه قتل ابولفتحخان و به تحریک [[سلیم خان افشار قرقلو|سلیمخانافشار]] به اصفهان لشکر کشید. و چون حاجی باباخان توانایی مقابله با کریمخان را نداشت |
[[کریمخان زند|کریمخان]] که میخواست از اطاعت و فرمان برداری علیمردانخان خود را رها سازد به بهانه قتل ابولفتحخان و به تحریک [[سلیم خان افشار قرقلو|سلیمخانافشار]] به اصفهان لشکر کشید. و چون حاجی باباخان توانایی مقابله با کریمخان را نداشت |
||
<ref>حاجی باباخان دویست نفر سرباز داشت و زندیه چهل هزار نفر سرباز داشتند</ref> اصفهان را رها کرده به علیمردانخان پیوست و در سه نبرد علیمردانخان با کریمخانزند در [[شهرستان کوهرنگ|کوهرنگ]]، [[کرمانشاه]]، و[[نهاوند]] حضور داشت و بعد از ترور علیمردانخان در [[دربند (ازنا)|دربند ازنا]] لرستان توسط [[محمد خان زند]]،<ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":1" /> و چند سال پس از آن واقعه و پس از مرگ حیدرخان فرزند علیمردانخان، بزرگی و خانی طایفه [[محمودصالح]] به عهدهٔ پسران باباخان به خصوص [[ابدال خان چهارلنگ بختیاری|ابدال خان]] که داماد علیمردانخان نیز بود رسید. و کلیهٔ خوانین محمودصالح از نسل حاجی باباخان هستند.<ref name=":5" /> |
<ref>حاجی باباخان دویست نفر سرباز داشت و زندیه چهل هزار نفر سرباز داشتند</ref> اصفهان را رها کرده به علیمردانخان پیوست و در سه نبرد علیمردانخان با کریمخانزند در [[شهرستان کوهرنگ|کوهرنگ]]، [[کرمانشاه]]، و[[نهاوند]] حضور داشت و بعد از ترور علیمردانخان در [[دربند (ازنا)|دربند ازنا]] لرستان توسط [[محمد خان زند]]،<ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":1" /> و چند سال پس از آن واقعه و پس از مرگ حیدرخان فرزند علیمردانخان، بزرگی و خانی طایفه [[محمودصالح]] به عهدهٔ پسران باباخان به خصوص [[ابدال خان چهارلنگ بختیاری|ابدال خان]] که داماد علیمردانخان نیز بود رسید. و کلیهٔ خوانین حالیه محمودصالح از نسل حاجی باباخان هستند.<ref name=":5" /> |
||
== فرزندان == |
== فرزندان == |
||
'''حاجی باباخان دارای ۷ فرزند پسر به نامهای [[ابدال خان چهارلنگ بختیاری|ابدال خان]]،اسماعیل خان،فتاح خان،علی همت خان،علی مدد خان،حبیب الله خان و محمد باقر خان بود''' |
'''حاجی باباخان دارای ۷ فرزند پسر به نامهای [[ابدال خان چهارلنگ بختیاری|ابدال خان]]،اسماعیل خان،فتاح خان،علی همت خان،علی مدد خان،حبیب الله خان و محمد باقر خان بود''' |
نسخهٔ ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۳۲
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
حاجی باباخان چهارلنگ بختیاری | |
---|---|
زادهٔ | اواخر صفویان مناطق چهارلنگ نشین |
ملیت | ایران |
پیشه | سردار علیمردانخان حاکم اصفهان |
کارهای برجسته | مشارکت در فتح هندوستان قندهار اصفهان |
منصب | بزرگ طایفه محمودصالح |
حاجی باباخان چهارلنگ بختیاری در زمان صفویه در ناحیهٔ چهارلنگنشین بختیاری به دنیا آمد. او از خوانین سرشناس ایل بختیاری بود . همچنین حاجی باباخان عموزاده (عموی) علیمردانخان نایب السلطنه ایران بعد از نادرشاه افشار و حاکم اصفهان پس از فتح آن شهر توسط بختیاری ها بود. [۱][۲][۳][۴][۵][۶]
فعالیت سیاسی نظامی حاجی باباخان
وی یکی از همراهان همیشگی علیمردانخان چهارلنگ که بعدها لقب نایب السلطنهای را بدست آورد بود. او به احتمال زیاد به دلیل مشارکت و معاونت علیمردانخان، در نبرد بختیاریها با محمودافغان که سپاه سیهزار نفری محمودافغان توسط بختیاریها شکست خورد و همچنین شکست پاشای موصل توسط بختیاریها ولرهای فیلی حضور داشت.[۲][۱] هنگام ورود نادرشاه(طهماسب قلی)،به عرصهٔ کشورداری، وی به سپاه نادر شاهافشار پیوست. و در نبرد فتح قعلهٔ قندهار افغانستان توسط بختیاریها، در میدان نبرد حاضر بود. حاجی باباخان همچنین در نبرد کرنال و فتح هندوستان، یکی از افراد سپاه نادرشاه بود.(در کتاب تاریخ بختیاری سردار اسعد اشاره شده است در نبرد های نادرشاه افشار سرداری چهارلنگ ها با علی مردان خان چهارلنگ بوده است و حاجی باباخان به دلیل اینکه مشاور وهمراه علی مردان خان بوده به احتمال زیاد در این نبرد ها حضور ذاشته)[۲][۱] بعد از قتل نادرشاهافشار در قوچان توسط سردارانش، او همراه بختیاریهایی که در خراسان بودند به سرپرستی علی مردان خان به بختیاری بازگشتند.پس از بازگشت از خراسان حاجی بابا خان به کمک علیمردان خان پرداخت.و علیمردانخان پس از مرگ نادرشاهافشار توانست خوانسار، گلپایگان، فریدن، خوزستان، لرستان، و بختیاری را به تصرف درآورد، و قصد کرد تا اصفهان را نیز متصرف کند. بار نخست در مورچهخورت از حاکم اصفهان ابوالفتح خان بختیاری و سلیم خان افشار فرستادهٔ شاهرخ شاه افشار، شکست خورد.[۲][۴][۵] علیمردان خان بعد از این شکست به جمعآوری نیرو پرداخت و حاجی باباخان و عدهای دیگر را به نزد کریمخان برای دعوت به پیوستن به خود به ملایر فرستاد. کریم خان این دعوت را پذیرفت و به فریدن برای پیوستن به علیمردانخان عازم شد. علیمردانخان بعد از اینکه سپاه کریمخان به او پیوست. سپاه پنجاه هزار نفری ابوالفتح خان را در صحرای کهریز شکست داد؛ و اصفهان را فتح و شاه اسماعیل سوم را بر تخت نشاند. همچنین از قتل ابوالفتح خان به درخواست سرداران زند درگذشت.[۵][۳][۲] بعداز انتخاب شاه اسماعیل سوم به پادشاهی، علیمردانخان نایب السلطنهٔ او شد و کریمخان را با سپاهی به نواحی غربی کشور اعزام کرد. بعد از اعزام کریمخان به غرب کشور، علیمردانخان، ابوالفتحخان را به دلیل اختلافی که با او داشت به قتل رساند، و حکومت اصفهان را به حاجی باباخان سپرد. و خود با سپاه به فارس برای تصرف آنجا لشکر کشید؛ و آنجا را فتح کرد.[۵][۲][۱] کریمخان که میخواست از اطاعت و فرمان برداری علیمردانخان خود را رها سازد به بهانه قتل ابولفتحخان و به تحریک سلیمخانافشار به اصفهان لشکر کشید. و چون حاجی باباخان توانایی مقابله با کریمخان را نداشت [۷] اصفهان را رها کرده به علیمردانخان پیوست و در سه نبرد علیمردانخان با کریمخانزند در کوهرنگ، کرمانشاه، ونهاوند حضور داشت و بعد از ترور علیمردانخان در دربند ازنا لرستان توسط محمد خان زند،[۳][۴][۵][۲] و چند سال پس از آن واقعه و پس از مرگ حیدرخان فرزند علیمردانخان، بزرگی و خانی طایفه محمودصالح به عهدهٔ پسران باباخان به خصوص ابدال خان که داماد علیمردانخان نیز بود رسید. و کلیهٔ خوانین حالیه محمودصالح از نسل حاجی باباخان هستند.[۶]
فرزندان
حاجی باباخان دارای ۷ فرزند پسر به نامهای ابدال خان،اسماعیل خان،فتاح خان،علی همت خان،علی مدد خان،حبیب الله خان و محمد باقر خان بود
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ علیقلی خان سردار اسعد. تاریخ بختیاری.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ داوود حیدری پبدنی. تاریخ گمشده بختیاری.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ نامی اصفهانی. تاریخ گیتی گشا در خاندان زند.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ رستم التواریخ.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ گلستانه، ابوالحسن. مجمع التواریخ.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ حیدری، سعید. یادداشتهای انوشیروان چهارلنگ.
- ↑ حاجی باباخان دویست نفر سرباز داشت و زندیه چهل هزار نفر سرباز داشتند