شاخص توده بدنی

شاخص توده بدنی، نمایه توده بدنی یا شاخص کوتله یا بی‌ام‌آی (به انگلیسی: BMI، مخفف body mass index) سنجشی آماری برای مقایسه وزن و قد یک فرد است. در واقع این سنجش میزان چاقی را اندازه‌گیری نمی‌کند بلکه ابزاری مناسب است تا سلامت وزن فرد با توجه به قدش تخمین زده شود. این شاخص در بین سال‌های ۱۸۳۰ تا ۱۸۵۰ توسط آدولف کوتله دانشمند بلژیکی ابداع شد. نحوه محاسبه آن بسیار ساده است و در بسیاری جاها برای مشخص کردن اضافه وزن و کسر وزن استفاده می‌شود. شاخص توده بدنی از طریق تقسیم وزن فرد بر حسب کیلوگرم بر توان دوم(x²) قدش بر حسب متر بدست می‌آید و فرمول محاسبه آن در سیستم متریک چنین است:

منحنی شاخص توده بدنی مناسب.

$\mathrm {BMI}$
$={\frac {{\mbox{mass}}(\mathrm {kg} )}{\left({\mbox{height}}(\mathrm {m} )\right)^{2}}}$
	$={\frac {{\mbox{mass}}(\mathrm {lb} )}{\left({\mbox{height}}(\mathrm {in} )\right)^{2}}}\times 703$
	$={\frac {{\mbox{mass}}(\mathrm {lb} )}{\left({\mbox{height}}(\mathrm {ft} )\right)^{2}}}\times 4.88$
	$={\frac {{\mbox{mass}}(\mathrm {st} )}{\left({\mbox{height}}(\mathrm {in} )\right)^{2}}}\times 9840$

رده	حدود شاخص جرم بدن - kg/m۲
دچار کمبود وزن شدید	کمتر از ۱۶٫۵
کمبود وزن	از ۱۶٫۵ تا ۱۸٫۵
عادی	از ۱۸٫۵ تا ۲۵
اضافه وزن	از ۲۵ تا ۳۰
چاقی کلاس ۱	از ۳۰ تا ۳۵
چاقی کلاس ۲	از ۳۵ تا ۴۰
چاقی کلاس ۳	بیش از ۴۰

نمودار رشد برای سنین زیر ۱۸ سال

شاخص یا نمایه توده بدنی برای افراد زیر ۱۸ سال به شکل معمول کاربرد ندارد. برای دختران و پسران تا رسیدن به سن ۱۸ سالگی از نمودارهای پایش رشد استفاده می‌شود. از سال ۱۹۷۷ پزشکان اطفال و پیراپزشکان از نمودارهای رشد استفاده می‌کنند. نمودارهای رشد برای دختران و پسران و برای سنین صفر تا دو سال و دو سال به بالا بر حسب قد، وزن، پیرامون سر و همچنین نمایه توده بدنی استفاده می‌شود. این نمودار‌ها ترکیبی از منحنی‌های بر حسب درصد توزیع فراوانی هستند که نشان می‌دهد کودک در سن مشخص نسبت به دیگر بچه‌ها در همان سن چه وضعیتی دارد. اینکه کودک روی کدام منحنی درصد قرار دارد از اهمیت کمتری برخوردار است نسبت یه اینکه روند رشد کودک چگونه است. لذا از بدو تولد پزشک اطفال، والدین و یا مراکز آموزشی باید اطلاعات قد و وزن کودک را در سنین مختلف پایش کنند تا از روند طبیعی رشد همواره مطلع باشند. امروزه برخی نرم‌افزارهای اینترنتی این امکان را ایجاد کرده‌اند تا به راحتی و با دقت بتوان کار پایش را انجام داد. مثلا نرم‌افزار تحت وبسایت خورشاد علاوه بر نمودارهای رشد قد، وزن و نمایه توده بدنی، میزان انرژی مورد نیاز روزانه کودک بر حسب کالری را هم محاسبه می‌کند.

جستارهای وابسته

فهرست کشورها بر پایه شاخص توده بدنی

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Body mass index». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۷ مارس ۲۰۰۹.