شهر سبز

شهرسبز (کَش)

میراث جهانی یونسکو
مکان	ازبکستان
معیار ثبت	فرهنگی: iii, iv
شمارهٔ ثبت	۸۸۵
تاریخ ثبت	۲۰۰۰ (نشست ۲۴ ام)

شهرسبز (در ازبکی: Shahrisabz/Шахрисабз) یکی از شهرهای تاریخی ازبکستان است. نام شهر فارسی است و در گذشته بخشی از ایران بوده‌است. هسته مرکزی این شهر به دلیل اهمیت تاریخی و فرهنگی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است. امیر تیمور گورکانی در ۷۳۶ ه‍.ق / ۱۳۳۵ م در شهرسبز که در آن روزگار کش یا کیش نامیده می‌شد دیده به جهان گشود.

تاریخچه

شهر سبز که قبلاً به عنوان کش یا کیش نیز شناخته می‌شده یکی از قدیمیترین شهرهای آسیای مرکزیست که ۲۷۰۰ سال پیش پایه‌گذاری شده و در دوران مدرن به شهر سبز تغییر نام داده‌است. این شهر از قرن شش تا چهار پیش از میلاد جزئی از شاهنشاهی هخامنشیان بوده‌است.

بطلیموس یکم سردار اسکندر کبیر ساتراپ باختر را تصرف کرد و مدعی تاج و تخت پارسی شد. اگر چه قبل از او اردشیر پنجم به حکومت هخامنشیان در این ناحیه پایان داده بود. اسکندر در سال ۳۲۸ و ۳۲۷ پیش از میلاد زمستانهای خود را در این ناحیه گذراند و با همسر خود روشنک نیز در اینجا ملاقات کرد.

از قرن چهار تا هشت میلادی کش یکی از نواحی شهری سغد بود و بین سال‌های ۵۶۷ تا ۶۵۸ میلادی مالیات خود را به خاقانات ترک غربی می‌پرداختند. در سال ۷۱۰ میلادی این شهر به وسیلهٔ اعراب فتح شد.

شهرسبز زادگاه تیمور بوده‌است که در ۹ آوریل ۱۳۳۶ میلادی در خانواده یکی از اربابان کوچک محلی به دنیا آمد. شهرسبز در سال‌های اولیه سلسله تیموری از حمایت قابل توجهی بهره برد. تیمور از این شهر به عنوان زادگاه خود یاد می‌کرد و در نظر داشت تا مقبره خود را در این شهر بنا کند اگر چه در دوران حکومت خود مرکز فعالیت‌ها را به شهر سمرقند منتقل کرده بود.

شهر در زمان سلطه بخاراییان برای خود مختاری جنگید و روسها در سال ۱۸۷۰ به امیر بخارا برای تسخیر شهر کمک کردند.

موقعیت

این شهر در هشتاد کیلومتری جنوب سمرقند و در ارتفاع ۶۲۲ متری از سطح دریا قرار دارد. جمعیت شهر سبز در سال ۱۹۹۲، ۵۳۰۰۰ نفر بوده‌است.