سرمتی‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +مرتب+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:تاریخ باستان رومانی |
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +مرتب+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:فرهنگ‌های باستانی آسیا+رده:فرهنگ‌های باستان‌شناختی اروپای شرقی+رده:فرهنگ‌های باستان‌شناختی اروپای جنوب شرقی+رده:تاریخ قفقاز شمالی |
||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
[[رده:تاریخ رومانی]] |
[[رده:تاریخ رومانی]] |
||
[[رده:تاریخ قزاقستان]] |
[[رده:تاریخ قزاقستان]] |
||
[[رده:تاریخ قفقاز شمالی]] |
|||
[[رده:تاریخ مولداوی]] |
[[رده:تاریخ مولداوی]] |
||
[[رده:عشایر اوراسیا]] |
[[رده:عشایر اوراسیا]] |
||
[[رده:فرهنگ‌های باستانی آسیا]] |
|||
[[رده:فرهنگ‌های باستان‌شناختی اروپای جنوب شرقی]] |
|||
[[رده:فرهنگ‌های باستان‌شناختی اروپای شرقی]] |
|||
[[رده:کوچ‌گردان ایرانی‌تبار]] |
[[رده:کوچ‌گردان ایرانی‌تبار]] |
||
[[رده:کوچ‌نشینان اوراسیا]] |
[[رده:کوچ‌نشینان اوراسیا]] |
||
نسخهٔ ۶ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۱۲
سَرمَت یا سرم‌ها یکی از مجموعه اقوام باستانی ساکن استپ‌های جنوب روسیه بودند. سرمتها قومی ایرانی‌زبان بودند و شاخه غربی از سکاها به‌شمار می‌آمدند که در قرن ۴ و ۵ پیش از میلاد زندگی می‌کردند.[۱][۲] البته به مروز زمان نام سرمت به مجموعه بزرگی از ایل‌های با تبارهای گوناگون اطلاق شد ولی قوم غالب در میان آنها به ویژه در منطقه جنوبی «سرمتستان» قوم ایرانی‌تبار بود. این قوم پس از قرن چهارم پیش از میلاد رفته رفته با آغاز دوره مهاجرت‌ها(هون‌ها، گوت‌ها) از جمعیتش کاسته شد، نوادگان این قوم در آغاز قرون پس از میلاد به آلان‌ها معروف شدند و در قرون جدید آنها را با نام آسی‌ها می‌شناسند که در منطقه اوستیا زندگی می‌کنند.[۳]
به گفتهٔ هرودت، سرمتها از اقوام ایرانی سکایی بوده‌اند که از سکاهای جوان و آمازون‌ها شکل گرفته‌اند. این قوم متعلق به شعبهٔ شمالیِ گروهِ ایرانی زبانِ ساکن در آسیا بوده‌اند که در قرن سوم قبل از میلاد جانشین سکاها در جنوب اوکراین شدند و تا حملهٔ گوت‌ها و هون‌ها در این سرزمین باقی مانده و با مادها، پارسها، و پارتها از نظر نژادی، پیوستگی نزدیکی داشته‌اند. زبان آنها وابسته به زبان اوستایی بوده که از زبان سکاها گرفته شده‌است.[۴]
گسترده‌ترین ناحیه‌ای که سرمتی‌ها در آن سکونت یافتند از یک سو سرزمین میان رودخانه ویستولا تا ریزشگاه رود دانوب و از سوی شرق تا ولگا، و از سوی دیگر از منطقه اسرارآمیز هیپربوری‌ها در شمال تا دریای سیاه و دریای خزر در جنوب بود. سرزمین‌های میان دریای سیاه و خزر تا کوه‌های قفقاز هم در محدوده آنها به‌شمار می‌آمد.
ریشه نام سرمت را همریشه با واژه اوستایی zarema- به معنی «پیر» دانسته‌اند و نظر زبانشناسان بر این است که این نام معنی ارشد و پیش‌کسوت را تداعی می‌کرده‌است.
جایگاه در متون تاریخی
در متون کهن اسلامی از آنها به صورت سرم و سلم یاده شده و در اساطیر ایرانی از سلم به عنوان یکی از پسران فریدون یاد شده که بخش غربی سرزمین پدری اش را فرمانروایی می‌کرده. بر اساس نظر غالب خاورشناسان، قوم سلم را همان طوایف sarmat می‌دانند.[۵]
در اَوِستا نیز از سرمتها تحت عنوان «سئیریم» یاد شده و در فروردین یشت بند ۱۴۳ چنین آمده‌است:[۵]
می‌ستاییم فروهرهای راست‌مردان سرزمین‌های «ایرانی» را، می‌ستاییم فروهرهای راست‌زنان سرزمین‌های «ایرانی» را،
می‌ستاییم فروهرهای راست‌مردان سرزمین‌های «تورانی» را، می‌ستاییم فروهرهای راست‌زنان سرزمین‌های «تورانی» را،
می‌ستاییم فروهرهای راست‌مردان سرزمین‌های «سَئیریم» را، می‌ستاییم فروهرهای راست‌زنان سرزمین‌های «سَئیریم» را.
قبایل و دسته‌های سرمتی
سرزمین
نکته دستوری زبان سکاها
در زبان سکایی (اسکیتی) «ت» یا «د» نشان جمع است همانند «ان» یا «ها» یا «ا» در زبان پارسی.
- اسکی = سکا (مفرد) | اسکیت = سکاها (جمع)
- آمار = آمار (مفرد) | آمارت = آمارها (جمع)
- سرم = سلم (مفرد) | سرمت = سلم‌ها (جمع)
- پار = پار (مفرد) | پارت = پارها (جمع)
- اُس = اس (مفرد) | اُست = اس‌ها (جمع)
منابع
- ↑ J.Harmatta: "Scythians" in UNESCO Collection of History of Humanity - Volume III: From the Seventh Century BC to the Seventh Century AD. Routledge/UNESCO. 1996. pg. 182
- ↑ (2007). Encyclopædia Britannica, s.v. "Sarmatian". Retrieved May 20, 2007, from [Encyclopædia Britannica Online: http://www.britannica.com/eb/article-9065786]
- ↑ James Minahan, "One Europe, Many Nations", Published by Greenwood Publishing Group, 2000. pg 518: "The Ossetians, calling themselves Iristi and their homeland Iryston are the most northerly Iranian people. … They are descended from a division of Sarmatians, the Alans who were pushed out of the Terek River lowlands and in the Caucasus foothills by invading Huns in the fourth century A.D.
- ↑ کاظم‌زاده، محمد (۱۳۸۸). «اوست‌ها: میراث داران ایران فرهنگی در قفقاز». فصلنامه مطالعات ملی.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ شریعتی، سید محمدعلی (۱۳۸۴). «اوستی‌ها، ایرانیانی در قلب قفقاز». مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز.
- Brzezinski, R. , et al, The Sarmatians 600 BC-AD 450 (in series Men-At-Arms 373) ISBN 1-84176-485-X
- Davis-Kimball, Jeannine. 2002. Warrior Women: An Archaeologist's Search for History's Hidden Heroines. Warner Books, New York. 1st Trade printing, 2003. ISBN 0-446-67983-6 (pbk).
- تادئوش سولیمیرسکی، The Sarmatians (vol. 73 in series "Ancient People and Places") Praeger Publishers, 1970
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ سرمتی‌ها موجود است. |
پیوند به بیرون
- سرمتی‌ها (به انگلیسی)
 | این یک مقالهٔ خرد تاریخ است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
- سرمتی
- اقوام باستانی
- الانها
- انحلالهای سده ۴ (میلادی) در آسیا
- انحلالهای سده ۴ (میلادی) در اروپا
- بنیانگذاریها در سده ۵ (پیش از میلاد) در آسیا
- بنیانگذاریها در سده ۵ (پیش از میلاد) در اروپا
- پادشاهی بسفور
- تاریخ اورال
- تاریخ اوکراین
- تاریخ باستان اوکراین
- تاریخ باستان رومانی
- تاریخ روسیه
- تاریخ رومانی
- تاریخ قزاقستان
- تاریخ قفقاز شمالی
- تاریخ مولداوی
- عشایر اوراسیا
- فرهنگ‌های باستانی آسیا
- فرهنگ‌های باستان‌شناختی اروپای جنوب شرقی
- فرهنگ‌های باستان‌شناختی اروپای شرقی
- کوچ‌گردان ایرانی‌تبار
- کوچ‌نشینان اوراسیا
- مردمان ایرانی‌تبار
- مردمان باستانی ایران