سید حسن امامی

از چپ: جمشید آموزگار نخست‌وزیر، جعفر شریف‌امامی رئیس سنا، عبدالله ریاضی رئیس مجلس شورای ملی و سید حسن امامی امام جمعه تهران. اسفند ۱۳۵۶، شهر ری، مراسم یکصدمین سال تولد رضاشاه

سید حسن امامی (۱۲۸۱ در تهران- ۱۳۵۸ در لوزان، سوئیس) فقیه ، حقوقدان ، قاضی و سیاستمدار ایرانی و امام جمعه تهران در زمان محمدرضا پهلوی بود. امامی تحصیلات دینی خود را در نجف و تحصیلات دانشگاهی خود را در سوئیس گذرانده بود. وی پس از فوت عمویش سید محمد امام‌زاده در سال ۱۳۲۴ منصب امامت جمعه تهران را بر عهده گرفت و تا انقلاب ۱۳۵۷ آن را در اختیار داشت.

سید حسن امامی
زادهٔ	سال ۱۲۸۱ هجری شمسی ایران ، تهران
درگذشت	سال ۱۳۵۸ هجری شمسی لوزان ، سوئیس
محل زندگی	تهران ، لوزان سوئیس
شهروندی	ایران
تحصیلات	دکتری تخصصی حقوق خصوصی اجتهاد در فقه و اصول
محل تحصیل	دانشگاه تهران - دانشگاه لوزان - حوزه علمیه نجف
پیشه	حقوقدان ، مجتهد ، قاضی ، استاد دانشگاه ، امام جمعه تهران
آثار	کتاب حقوق مدنی در چندین جلد

حسن امامی در سال ۱۳۳۱ در انتخابات جنجالی مجلس هفدهم به عنوان مخالف دولت جبهه ملی، وارد مجلس شد. وی برای مدت کوتاهی (۱۰ تیر تا ۳۱ تیر) به ریاست مجلس شورای ملی نیز رسید؛ ولی پس از حوادث ۳۰ تیر از ریاست کناره گرفته و در نشستهای مجلس نیز شرکت نمی‌کرد. پس از آن فعالیت خود را بیشتر در دانشگاه متمرکز کرد و یکی از مهم‌ترین استادان حقوق ایران به‌شمار می‌رفت. ضمن اینکه به عضویت مجلس سنا نیز درآمد

حسن امامی دو روز بعد از خروج شاه در دی ۱۳۵۷ ایران را به مقصد سوئیس ترک کرد. در آخرین سفر شاه، او برای انجام مراسم دعا در فرودگاه حاضر نشد. او در مرداد ماه سال ۱۳۵۸ در سوئیس بر اثر سرطان فوت کرد.

تحصیلات

وی فرزند سید میرزا ابوالقاسم تهرانی و نوه سید زین‌العابدین امام جمعه بود. جدش میرزا ابوالقاسم تهرانی از امامان جمعه تهران بوده‌است. در سال ۱۲۸۱ هجری شمسی در تهران به دنیا آمد. پس از تحصیلات مقدماتی در مدرسه پروکیمنیاژ که توسط روس‌ها اداره می‌شد، برای فراگیری علوم فقهی و دینی، ادبیات عرب، منطق و سایر علوم به حوزه علمیه نجف رفت و به درجه اجتهاد نائل شد. در سال ۱۳۰۷ به منظور فراگیری علم حقوق نوین به سوئیس رفت. پس از پنج سال اقامت و تحصیل در رشته حقوق خصوصی در دانشکده حقوق دانشگاه لوزان، در سال ۱۳۱۲ با ارائه رساله خود با عنوان «اساس قضائی مهر در فقه شیعه اسلامی» موفق به اخذ درجه دکترای حقوق شد.

زندگی علمی

امامی پس از بازگشت به ایران، مدتی به تدریس «تاریخ حقوق و حقوق اسلام» در مدرسه عالی حقوق و دانشکده معقول و منقول پرداخت. در سال ۱۳۱۷ به منصب قضاوت رسید و در سال ۱۳۲۳ رئیس کل دادگستری شهرستان تهران گردید. مدت‌ها کرسی تدریس دروس «حقوق ثبت اسناد»، «اصول محاکمات حقوقی»، «حقوق مدنی» و «شرح قانون مدنی» در دانشگاه تهران را در دست داشت. مدتی مجدداً به سوئیس سفر کرد و حاصل این سفر، تألیف شش جلد کتاب «حقوق مدنی» بود که هنوز هم یکی از اصلی‌ترین منابع و مراجع تدریس، مطالعه و تحقیق در این زمینه به‌شمار می‌رود.

شاگردان برجسته

• سید حسن امین
• محمدجعفر جعفری لنگرودی
• مهدی شهیدی
• سید حسین صفایی
• ناصر کاتوزیان

درگذشت

دو روز بعد از خروج شاه در دی ۱۳۵۷ ایران را به مقصد سوئیس ترک کرد امامی در سال ۱۳۵۸ در اثر ابتلا به بیماری سرطان در سوئیس درگذشت و به خاک سپرده شد.

پیوند به بیرون

• متن کامل کتاب حقوق مدنی اثر سید حسن امامی
• سخنرانی سید حسن امین