عقل سلیم: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Aminfakher (بحث | مشارکت‌ها)
جز شور متعارف به شعور متعارف اصلاح شد
Aminfakher (بحث | مشارکت‌ها)
دیدگاه ویلیام جیمز و ادوارد مور در خصوص شعور متعارف اضافه شد
خط ۷: خط ۷:


عقل سلیم گاه این‌طور تعریف می‌شود: «قضاوت مستدل برآمده از [[تجربه]] به جای مطالعه.»<ref>{{یادکرد وب | نام خانوادگی=Hutson | نام=Matthew | عنوان=Common Sense Is Neither Common nor Sense | وب‌گاه=Psychology Today | تاریخ=2011-07-12 | سال=2011 | پیوند=http://www.psychologytoday.com/blog/the-power-prime/201107/common-sense-is-neither-common-nor-sense | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2015-01-23}}</ref> می‌توان عقل سلیم را درک طبیعی متعارف و مورد اتفاق نظر عموم در خصوص موضوعات در نظر گرفت.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=نظریه چیست؟ (2) | وب‌گاه=رادیو فرهنگ | تاریخ=2012-02-05 | سال=2012 | پیوند=http://radiofarhang.ir/index.php?mode=content&content_id=29292 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-01-23}}</ref>
عقل سلیم گاه این‌طور تعریف می‌شود: «قضاوت مستدل برآمده از [[تجربه]] به جای مطالعه.»<ref>{{یادکرد وب | نام خانوادگی=Hutson | نام=Matthew | عنوان=Common Sense Is Neither Common nor Sense | وب‌گاه=Psychology Today | تاریخ=2011-07-12 | سال=2011 | پیوند=http://www.psychologytoday.com/blog/the-power-prime/201107/common-sense-is-neither-common-nor-sense | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2015-01-23}}</ref> می‌توان عقل سلیم را درک طبیعی متعارف و مورد اتفاق نظر عموم در خصوص موضوعات در نظر گرفت.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=نظریه چیست؟ (2) | وب‌گاه=رادیو فرهنگ | تاریخ=2012-02-05 | سال=2012 | پیوند=http://radiofarhang.ir/index.php?mode=content&content_id=29292 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-01-23}}</ref>

اگرچه کاربرد این واژه تا دوره‎ی یونان باستان قدمت دارد، لیکن در مفهوم امروزی آن می‎توان [[ویلیام جیمز]] را اولین فیلسوفی دانست که از این مفهوم برای تبیین فلسفه پراگماتیسم ( [[عمل‌گرایی]] ) بهره برد. در سخنرانی پنجم از کتاب پراگماتیسم، جیمز این تِز را بیان می‎کند که: "شیوه‎های تفکر ما درخصوص اشیا، کشفیات اسلاف خیلی دور ما هستند که توانسته‎اند خود را در طول تجربه‎ی همه‎ی دوران پس از خود حفظ کنند."

تقریبا هم‎زمان با [[ویلیام جیمز]]، فیلسوف برجسته‎ی بریتانیایی [[جرج ادوارد مور]] دفاع جانانه‎ای از شعور متعارف ارائه کرد. <ref>{{Cite journal|date=2017-11-24|title=A Defence of Common Sense|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=A_Defence_of_Common_Sense&oldid=811798053|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۵ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۴۷

ارسطو را می‌توان از نخستین افرادی دانست که از این مفهوم بهره گرفته‌اند. به نظر او عقل سلیم نوعی توانایی فهم با استفاده از مجموعهٔ حواس است و حسی است تا خردبنیان.

عَقلِ سَلیم یا "قضاوت عقلانی" یعنی توانایی فهمیدن و قضاوت کردن دربارهٔ موضوعات و اشیاء به صورتی که تقریباً بیشتر انسان‌ها به‌طور منطقی آن را انجام می‌دهند. فهمیدن و قضاوت کردن بر اساس عقل سلیم به آن‌گونه از فهم و درک و قضاوت اشاره دارد که معمولاً از انسان‌هایی با درک و فهم متعارف انتظار می‌رود و به‌طور عادی مناقشه‌ای بر سر آن نیست.

عقل سلیم البته تحت تأثیر نوع جوامع و فرهنگ‌ها است و ممکن است از یک فرهنگ تا فرهنگ دیگر تفاوت‌هایی از خود نشان دهد.

به عقل سلیم گاه، درک عام، فهم عامه[۱] یا فهم متعارف[۲] یا عرف عام[۳] و شعورِ متعارف نیز گفته می‌شود.

عقل سلیم گاه این‌طور تعریف می‌شود: «قضاوت مستدل برآمده از تجربه به جای مطالعه.»[۴] می‌توان عقل سلیم را درک طبیعی متعارف و مورد اتفاق نظر عموم در خصوص موضوعات در نظر گرفت.[۵]

اگرچه کاربرد این واژه تا دوره‎ی یونان باستان قدمت دارد، لیکن در مفهوم امروزی آن می‎توان ویلیام جیمز را اولین فیلسوفی دانست که از این مفهوم برای تبیین فلسفه پراگماتیسم ( عمل‌گرایی ) بهره برد. در سخنرانی پنجم از کتاب پراگماتیسم، جیمز این تِز را بیان می‎کند که: "شیوه‎های تفکر ما درخصوص اشیا، کشفیات اسلاف خیلی دور ما هستند که توانسته‎اند خود را در طول تجربه‎ی همه‎ی دوران پس از خود حفظ کنند."

تقریبا هم‎زمان با ویلیام جیمز، فیلسوف برجسته‎ی بریتانیایی جرج ادوارد مور دفاع جانانه‎ای از شعور متعارف ارائه کرد. [۶]

منابع

  1. ویلفردکار؛ سجادی، سیدمهدی (۱۳۷۶). «تئوری تربیتی و ارتباط آن با عمل تربیتی». مدرس علوم انسانی (۳): ۱۶–۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۲۳.
  2. فطورچی، پیروز (۱۳۸۱). «شک گرائی از نگاه خواجه نصیر». فرهنگ (۴۴): ۲۵۹–۲۹۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۲۳.
  3. مایکل‌دویت؛ شاهمرادی، ایوب؛ سعیدی، حمید (۱۳۸۷). «پرونده: واقعگرایی - ضد واقعگرایی». اطلاعات حکمت و معرفت (۳۵): ۳۰–۳۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۲۳.
  4. Hutson, Matthew (2011-07-12). "Common Sense Is Neither Common nor Sense" (به انگلیسی). Retrieved 2015-01-23. {{cite web}}: Unknown parameter |وب‌گاه= ignored (help)نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
  5. «نظریه چیست؟ (2)». ۲۰۱۲-۰۲-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۲۳. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)
  6. "A Defence of Common Sense". Wikipedia (به انگلیسی). 2017-11-24.