اصول دین

اصول دین پایه‌های اعتقادی است که به اعتقاد شیعیان نخست باید به آن‌ها ایمان آورد و سپس به فروعی که از آن بر خواسته‌است پای‌بند بود. اصول دین مربوط به اعتقاد است و فروع دین مربوط به عمل. اصول دین از نظر اهل سنت، توحید، نبوت و معاد, و از نظر شیعه عدل و امامت نیز اضافه می‌گردد پایه‌های اعتقادی ادیان را شامل می‌شود؛ و در زبان‌ها، زمان‌ها و اقوام مختلف صورت‌های متفاوتی به خود گرفته‌است.

اعتقاد

اعتقاد به اصول دین باید از روی تحقیق باشد، نه تقلید. کسی که به اصول دین اعتقاد ندارد، از دین بیرون است. در آغاز برخی از رساله‌های عملیه از اصول دین سخن رفته‌است. توحید، نبوت و معاد اصول مشترک دین اسلام‌اند و دو اصل امامت و عدل از مسلّمات مذهب شیعه‌اند (اصول مذهب) و هر کس به آن‌ها ایمان ندارد از مذهب شیعه بیرون است گر چه از اسلام بیرون نیست.

اصول تشیع

مقالهٔ اصلی: اصول تشیع

اصول مذهب در نزد شیعه پنج تاست که به شرح ذیل است البته توحید، نبوت و معاد اصول دین اسلام اند و دو اصل امامت و عدل از اصول تشیع هستند و هر کس به آن‌ها ایمان ندارد از مذهب شیعه بیرون است؛ گرچه از اسلام بیرون نیست.[۱]

1. توحید: به معنای یگانگی خداوند متعال است.
2. عدل: به معنای آن است که افعال خداوند متعال از سر دادگری و شایستگی است و به هیچ کس ستم نمی‌کند و هر چیزی را در جای خویش نگه می‌دارد و با هر موجودی، چنانکه شایسته‌است رفتار می‌کند.
3. نبوت: به معنای پیامبری محمد بن عبدالله و دیگر پیامبران الهی است.
4. امامت: بدین معنا که پس از پیامبر اسلام امامان منصب خلافت و امامت را بر عهده دارند و آنان منصوب خداوند هستند.
5. معاد: به معنای آن است که روزی همه مکلفان برای بازخواست و حساب در پیشگاه الهی گرد هم می‌آیند و هر کس به پاداش و کیفر خویش می‌رسد.در واقع این روز همان قیامت است.

اصول دین نزد اهل‌سنت

۱.توحید ۲.نبوت ۳.مبداء و معاد به علاوه اهل سنت معتقد به ارکان اسلام هستند که نخستین آن‌ها شهادتین (اقرار به توحید و نبوت) و چهار اصل دیگر چهار عمل عبادی اصلی اسلام است یعنی نماز، روزه، زکات و حج.ومعاد

اصول دین نزد شیعه

شیخیه اصول دین را منحصر در چهار اصل توحید، نبوت، امامت و تولی و تبری یا به عبارت دیگر معرفت مجتهد جامع‌الشرایط می‌دانند

جستارهای وابسته

• اسلام
• تشیع
• دین
• فروع دین

منابع

• سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران
• محمد خطیبی و دیگران، فرهنگ شیعه، انتشارات زمزم هدایت، ۱۳۸۵، شابک: ۷- ۷۳- ۸۷۶۹- ۹۶۴

پیوند به بیرون

• مرکز نشر اعتقادات - بخش اصول دین