وزارت راه و شهرسازی: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۳۵°۴۴′۴۸٫۲″ شمالی ۵۱°۲۵′۱۴٫۵″ شرقی / ۳۵٫۷۴۶۷۲۲°شمالی ۵۱٫۴۲۰۶۹۴°شرقی / 35.746722; 51.420694
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۲۲: خط ۲۲:
|minister1_pfo=
|minister1_pfo=
|minister2_name=
|minister2_name=
|minister2_pfo=
|minister2_pfo=
|chief1_name=
|chief1_name=
|chief1_position=
|chief1_position=

نسخهٔ ‏۱۸ دسامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۳:۳۰

وزارت راه و شهرسازی
سازمان دید کلی
بنیان‌گذاری۶ تیر ۱۳۹۰
حوزهٔ قدرتجمهوری اسلامی ایران
ستادتهران
وزیر مسئول
وبگاه

وزارت راه و شهرسازی یکی از وزارت‌خانه‌های دولت ایران است. در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۹۰ با رأی مجلس و تأیید شورای نگهبان وزارت راه و ترابری با وزارت مسکن و شهرسازی ادغام شده وزارت راه و شهرسازی را تشکیل داد.

این وزارت مسئول اداره امور حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی در محدوده داخلی کشور و ارتباطات ترابری میان ایران و دیگر کشورهای جهان بود.

هدف وزارت راه و ترابری عبارت بود از پی‌ریزی سیاست جامع و هماهنگ برای ترابری کشور، توسعه، تجهیز، گسترش، نگاهداری و ایجاد تأسیسات زیربنایی آن با توجه به مقتضیات توسعه اقتصادی، اجتماعی و عمرانی و دفاع ملی. بدین ترتیب احداث راه‌های ارتباطی کشور اعم از زمینی (راه و راه‌آهن) و راه‌های آبی و فراهم آوردن وسایل ترابری و تنظیم مقررات استفاده صحیح از آنها- تأمین ترابری کشور جزو هدف اساسی این وزارت محسوب می‌شد.

هم‌اکنون محمد اسلامی مسوول این وزارتخانه است.

تاریخچه وزارتخانه

ساختار و سازمان وزارت راه و ترابری در طول مدتی که از فعالیت آن می‌گذشته‌است به دلیل ضرورت‌های ملی به دفعات دچار تغییر و تحول گشته‌است. روند این تحول را می‌توان به دوره‌های زیر تقسیم‌بندی نمود:

وزارت فوائد عامه

در سال ۱۲۹۸ هجری قمری و در دوران سلطنت ناصرالدین‌شاه وزارت فوائد عامه تأسیس شد و امور مربوط بر احداث راه، پل و راه‌داری برعهده وزارت‌خانه مذکور گذاشته شد. این وزارتخانه تدریجاً در سال‌های پس از تأسیس به وظائف دیگری مانند تجارت و فلاحت پرداخته که به همین دلیل بعدها به نام فوائد عامه و تجارت و فلاحت تغییر نام یافته‌است. هزینه‌های راه‌سازی در این دوران با اخذ «باج راه» که در راه‌دارخانه‌ها گرفته می‌شده تأمین می‌گردید و این مبلغ سالیانه از سه میلیون ریال تجاوز نمی‌کرد.

اداره کل طرق و شوارع

از سال ۱۳۰۱ اداره‌ای به نام «اداره کل طرق و شوارع» در وزارت فلاحت و تجارت و فوائد عامه به منظور اقدام مؤثر برای ساختمان راه‌ها، نگهداری و بهره‌برداری تشکیل گردید. اداره کل طرق و شوارع، راه‌های کشور را به نواحی مختلف تقسیم و مسئولیتی برای اداره امور تعمیر و نگهداری آن‌ها معین کرد.

تشکیل وزارت طرق و شوارع

در سال ۱۳۰۸ به موجب قانونی که از مجلس شورای ملی گذشت، اداره کل طرق و شوارع به وزارت طرق و شوارع تبدیل شد. با تأسیس وزارت مذکور راه‌سازی در ایران گسترش یافت و با امکاناتی که تدریجاً فراهم شد برنامه‌ها و پروژه‌های راه‌سازی ادامه پیدا کرد.

تشکیل وزارت راه

در سال ۱۳۱۵ وزارت طرق و شوارع با تصویب مجلس شورای ملی به وزارت راه تغییر نام یافت.

تغییر نام وزارت راه به وزارت راه و ترابری

در تاریخ ۱۶ تیر ۱۳۵۳ به‌منظور اعمال سیاست جامع و هماهنگ برای ترابری کشور و توسعه و تجهیز، گسترش، نگاهداری و ایجاد تأسیسات زیربنایی آن با توجه به مقتضیات توسعه اجتماعی، اقتصادی و عمرانی و دفاع ملی با رعایت قوانین مربوط نام وزارت راه به وزارت راه و ترابری تغییر یافت.

سازمانهای تابعه

ادغام و جابه‌جایی

طبق برنامهٔ پنجم توسعه برای کوچک‌سازی دولت قرار بود که وزارت‌خانه‌های دولت از ۲۱ (که پس از تشکیل وزارت ورزش و جوانان به ۲۲ تا رسید) به ۱۷ تا بکاهد. برای همین دولت تصمیم گرفت که فرایند ادغام چند وزارت‌خانه را آغاز کند؛ از جمله ادغام وزارت راه و ترابری در مسکن و شهرسازی. از این رو ماجرا در هیئت دولت تصویب شد و آمادهٔ ارائه به مجلس.[۱]

پس در آغاز ادغام دو وزارت‌خانهٔ راه و ترابری و مسکن و شهرسازی در هیئت دولت تصویب شد و وزارت امور زیربنایی نام گرفت. در آن هنگام وزارت راه و ترابری پس از استیضاح وحید بهبهانی هنوز زیر دست رئیس‌جمهور بود. وی همان وزیر مسکن و شهرسازی علی نیکزاد را به سرپرستی وزارت گماشت و برای وزارت امور زیربنایی به مجلس معرفی کرد.[۲]

در ۴ خرداد ۱۳۹۰ لایحهٔ وظیفه‌ها و اختیارات وزارت را به مجلس دادند.[۳]

۱۱ خرداد مجلس به ادغام وزارت‌خانه‌های راه و ترابری، مسکن و شهرسازی و ارتباطات و فناوری اطلاعات رای داد و وزارت امور زیربنایی و ارتباطات رای داد[۴] که شورای نگهبان، چون دولت ادغام وزارت ارتباطات با این دو را تصویب نکرده‌بود، رد کرد.

در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۹۰ با تصویب مجلس شورای اسلامی و در ۱ تیر تأیید شورای نگهبان قانون اساسی،[۵] وزارت راه و ترابری با وزارت‌خانهٔ مسکن و شهرسازی ادغام شد و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از او بیرون رفت،[۶] و با تصویب مجلس تغییر نام آن را،[۷] وزارت راه و شهرسازی درست شد. پس همهٔ وظیفه‌های دو وزارت‌خانه و وزیرهایشان به وزارت نوین و وزیر او رسید.[۸]

وزارت راه در دوره پهلوی
وزارت راه در دوره پهلوی نام کابینه
۳ آبان ۱۳۱۸ تا ۵ تیر ۱۳۱۹ محمد سجادی احمد متین دفتری
۱۳ آذر ۱۳۲۰ تا ۱۵ اسفند ۱۳۲۰ امان‌الله جهانبانی محمد علی فروغی
۸ اسفند ۱۳۲۰ تا ۱۰ مرداد ۱۳۲۱ یدالله عضدی علی سهیلی
۱۸ مرداد ۱۳۲۱ تا ۱۵ بهمن ۱۳۲۱ یدالله عضدی احمد قوام
۲۸ بهمن ۱۳۲۱ تا ۱۵ آذر ۱۳۲۲ یدالله عضدی علی سهیلی
۲۳ آذر ۱۳۲۲ تا ۲۵ اسفند ۱۳۲۲ عبدالحسین هژیر علی سهیلی
۶ فروردین ۱۳۲۳ تا ۵ شهریور ۱۳۲۳ یدالله عضدی محمد ساعد مراغه‌ای
۱۱ شهریور ۱۳۲۳ تا ۲۰ اردیبهشت ۱۳۲۴ نصرالله انتظام مرتضی قلی بیات
۲۷ اردیبهشت ۱۳۲۴ تا ۱۸ خرداد ۱۳۲۴ نادر آراسته ابراهیم حکیمی
۲۲ خرداد ۱۳۲۴ تا اول آبان ۱۳۲۴ نادر آراسته محسن صدر
۹ آبان ۱۳۲۴ تا ۲۵ آذر ۱۳۲۴ محمدحسین فیروز ابراهیم حکیمی
۲۹ آذر ۱۳۲۴ تا ۲ بهمن ۱۳۲۴ نادر آراسته ابراهیم حکیمی
۲۵ بهمن ۱۳۲۴ تا ۹ مرداد ۱۳۲۵ نادر آراسته احمد قوام
۱۲ مرداد ۱۳۲۵ تا ۲ خرداد ۱۳۲۶ محمدحسین فیروز احمد قوام
۳۰ خرداد ۱۳۲۶ تا ۱۹ آذر ۱۳۲۶ غلامحسین فروهر احمد قوام
۶ دی ۱۳۲۶ تا ۱۴ بهمن ۱۳۲۶ علی معتمدی ابراهیم حکیمی
۱۵ بهمن ۱۳۲۶ تا ۱۷ خرداد ۱۳۲۷ امان‌الله اردلان ابراهیم حکیمی
۸ تیر ۱۳۲۷ تا ۱۶ آبان ۱۳۲۷ وزیر راه نداشت عبدالحسین هژیر
۲۷ آبان ۱۳۲۷ تا ۲۲ اسفند ۱۳۲۷ محمد سجادی محمد ساعد مراغه‌ای
۲۳ اسفند ۱۳۲۷ تا ۸ اردیبهشت ۱۳۲۸ نادر آراسته محمد ساعد مراغه‌ای
۹ اسفند ۱۳۲۸ تا ۲ فروردین ۱۳۲۹ حمید سیاح محمد ساعد مراغه‌ای
۸ فروردین ۱۳۲۹ تا ۲۳ خرداد ۱۳۲۹ منوچهر اقبال علی منصور
۴ خرداد ۱۳۲۹ تا ۳۰ تیر ۱۳۲۹ محمد سجادی علی منصور
۶ مرداد ۱۳۲۹ تا ۱۷ اسفند ۱۳۲۹ جعفر شریف امامی حاجیعلی رزم آرا
۱۸ فروردین ۱۳۳۰ تا ۵ اردیبهشت۱۳۳۰ حسن ارفع حسین علا
۸ اردیبهشت ۱۳۳۰ تا ۲۶ تیر ۱۳۳۰ جواد بوشهری محمد مصدق
۲۷ تیر ۱۳۳۰ تا ۳۰ تیر ۱۳۳۰ منوچهر اقبال احمد قوام
۳۱ تیر ۱۳۳۰ تا ۱۵ مهر ۱۳۳۱ داود رجبی محمد مصدق
۱۵ مهر ۱۳۳۱ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ جهانگیر حق‌شناس محمد مصدق
۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تا ۱۷ اردیبهشت ۱۳۳۳ غلامعلی میکده فضل‌الله زاهدی
۱۷ اردیبهشت ۱۳۳۳ تا ۱۰ فروردین ۱۳۳۴ عباس گرزن فضل‌الله زاهدی
۲۰ فروردین ۱۳۳۴ تا ۱۰ آبان ۱۳۳۶ ولی انصاری حسین علا
۱۵ فروردین ۱۳۳۶ تا ۸ شهریور ۱۳۳۹ ولی انصاری منوچهر اقبال
۱۰ شهریور ۱۳۳۹ تا۱۵ اردیبهشت ۱۳۴۰ ابوالحسن بهنیا جعفر شریف‌امامی
۱۹ اردیبهشت ۱۳۴۰ تا ۹ تیر ۱۳۴۱ جمال گنجی علی امینی
۱۲ تیر ۱۳۴۱ تا ۱۰ اسفند ۱۳۴۲ حسن شالچیان اسدالله علم
۱۹ اسفند ۱۳۴۲ تا ۸ بهمن ۱۳۴۳ محمود کشفیان حسنعلی منصور
۱۱ آبان ۱۳۴۶ تا اول مهر ۱۳۵۴ حسن شالچیان امیرعباس هویدا
۳ مهر ۱۳۵۴ تا اول شهریور ۱۳۵۶ جواد شهرستانی امیرعباس هویدا
۳ شهریور ۱۳۵۶ تا ۲۰ شهریور ۱۳۵۷ مرتضی صالحی جمشید آموزگار
۲۳ شهریور ۱۳۵۷ تا ۳۰ آذر ۱۳۵۷ حسن شالچیان جعفر شریف‌امامی
اول دی ۱۳۵۷ تا ۲۵ دی ۱۳۵۷ حسن شالچیان غلامرضا ازهاری
۲۷ دی ۱۳۵۷ تا ۲۰ بهمن ۱۳۵۷ وزیر راه نداشت شاپور بختیار
وزارت راه پس از انقلاب اسلامی
وزارت راه پس از انقلاب اسلامی نام کابینه
۲۳ بهمن ۱۳۵۷ تا ۲۵ آبان ۱۳۵۸ یوسف طاهری قزوینی مهدی بازرگان
۲۵ آبان ۱۳۵۸ تا ۱۰ خرداد ۱۳۵۹ یوسف طاهری قزوینی شورای انقلاب
۱۱ خرداد ۱۳۵۹ تا ۷ تیر ۱۳۶۰ موسی کلانتری محمدعلی رجایی
۲۶ مرداد۱۳۶۰ تا ۸ شهریور ۱۳۶۰ احمد امری (سرپرست) محمد جواد باهنر
۱۰ شهریور ۱۳۶۰ تا ۲۶ مهر ۱۳۶۰ هادی نژادحسینیان شورای موقت ریاست جمهوری
۱۱ آبان ۱۳۶۰ تا ۲۲ اسفند ۱۳۶۳ هادی نژادحسینیان میرحسین موسوی
۲۲ اسفند ۱۳۶۳ تا ۵ آبان ۱۳۶۴ سیدابوالحسن خاموشی (سرپرست) میرحسین موسوی
۶ آبان ۱۳۶۴ تا ۵ شهریور ۱۳۶۸ محمد سعیدی‌کیا میرحسین موسوی
۷ شهریور ۱۳۶۸ تا ۶ شهریور ۱۳۷۲ محمد سعیدی‌کیا اکبر هاشمی رفسنجانی
۱۰ شهریور ۱۳۷۲تا۸ شهریور ۱۳۷۶ اکبر ترکان اکبر هاشمی رفسنجانی
۱۰ شهریور ۱۳۷۶ تا ۱۱ دی ۱۳۷۹ محمود حجتی سید محمد خاتمی
۱۱ دی ۱۳۷۹ تا ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۰ رحمان دادمان سید محمد خاتمی
۲۷اردیبهشت۱۳۸۰تا۹شهریور۱۳۸۰ صادق افشار (سرپرست) سید محمد خاتمی
۹شهریور۱۳۸۰ تا۱۲مهر ۱۳۸۳ احمد خرم سید محمد خاتمی
۱۳ مهر۱۳۸۳ تا ۷ آبان ۱۳۸۳ احمد صادق بناب (سرپرست) سید محمد خاتمی
۷ آبان ۱۳۸۳ تا ۲۰ شهریور ۱۳۸۴ محمد رحمتی سید محمد خاتمی
۲۰ شهریور ۱۳۸۴ تا ۱۷ تیر ۱۳۸۷ محمد رحمتی محمود احمدی‌نژاد
۱۷ تیر ۱۳۸۷ تا ۱۲ بهمن ۱۳۸۹ حمید بهبهانی محمود احمدی‌نژاد
وزارت مسکن و شهرسازی پس از انقلاب
وزارت مسکن و شهرسازی پس از انقلاب نام کابینه
۲۳ بهمن ۱۳۵۷ تا ۲۵ آبان ۱۳۵۸ مصطفی کتیرایی مهدی بازرگان
۲۵ آبان ۱۳۵۸ تا ۱۰ خرداد ۱۳۵۹ محسن یحیوی شورای انقلاب
۱۱ خرداد ۱۳۵۹ تا ۸ شهریور ۱۳۶۰ محمدشهاب گنابادی محمد علی رجایی
۱۰ شهریور ۱۳۶۰ تا ۲۶ مهر ۱۳۶۰ محمدشهاب گنابادی شورای موقت ریاست جمهوری
۱۱ آبان ۱۳۶۰ تا ۱۰ شهریور ۱۳۶۴ محمدشهاب گنابادی میرحسین موسوی
۱۱ شهریور ۱۳۶۴ تا ۵ مهر ۱۳۷۲ سراج‌الدین کازرونی میرحسین موسوی ، اکبر هاشمی رفسنجانی
۶ مهر ۱۳۷۲ تا۸ شهریور ۱۳۷۶ عباس آخوندی اکبر هاشمی رفسنجانی
۱۰ شهریور ۱۳۷۶ تا ۲۰ شهریور ۱۳۸۴ علی عبدالعلی‌زاده سید محمد خاتمی
۲۰ شهریور ۱۳۸۴ تا ۲۲ شهریور ۱۳۸۸ محمد سعیدی‌کیا محمود احمدی‌نژاد
۲۳ شهریور ۱۳۸۸ تا ۱۲ اسفند ۱۳۹۰ علی نیکزاد محمود احمدی‌نژاد
دوره مدیریتی وزارت راه و شهرسازی
دوره مدیریتی وزارت راه و شهرسازی نام کابینه
۱۲ اسفند ۱۳۹۰ تا۲۰ شهریور۱۳۹۲ علی نیکزاد محمود احمدی‌نژاد
۲۰ شهریور۱۳۹۲ تا ۲۸ مهر ۱۳۹۷ عباس آخوندی حسن روحانی
۵ آبان ۱۳۹۷ تا کنون محمد اسلامی حسن روحانی

معاونت‌های ستادی وزارت راه و شهرسازی

  • معاونت برنامه‌ریزی و مدیریت منابع
  • معاونت مسکن و ساختمان
  • معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی
  • معاونت حمل و نقل
  • معاونت معماری و شهرسازی
  • معاونت حقوقی، امور مجلس و استان ها

منابع

پیوند به بیرون