جرئت اندیشیدن داشته باش: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

نسخهٔ ‏۲۱ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۲۷

صفحهٔ نخست مقالهٔ آلمانی «در پاسخ به پرسش: روشنگری چیست؟» از کانت

جرأت اندیشیدن داشته باش! (به لاتین: Sapere aude) عبارتی است که در اصل توسط هوراس به‌کار رفته بود و با تأکید ایمانوئل کانت در مقالهٔ مشهور روشن‌گری چیست؟، به‌شعار جنبش روشنگری بدل شد.

اصل این سخن از هوراس، شاعر و ادیب رومی است که در رسائل (صفحات ۱، ۲ و ۴۰) به‌کار رفت. این سخن، شعار جمعیت دوستداران حقیقت قرار گرفت که در سال ۱۷۳۶ با هدف گسترش فلسفهٔ لایبنیتس — ولف بنیاد گذاشته شده‌بود.^[۱]

کانت در ابتدای مقالهٔ «در پاسخ به پرسش: روشن‌گری چیست؟»، این جمله را شعار روشن‌گری می‌نامد:^[۲]^[۳]

روشنگری خروج انسان از صغارتی است که خود بر خویش تحمیل کرده‌است. صغارت، ناتوانی در به‌کاربردن فهمِ خود بدون راهنمایی دیگری است. این صغارت، خودْ تحمیلی است اگر علت آن نه در سفیه بودن بلکه در فقدانِ عزم و شهامت در به کارگیری فهم خود بدون راهنمایی دیگری باشد. شعار روشنگری این است: Sapere aude «در به کار گیری فهم خود شهامت داشته باش»

دکتر ابراهیمی دینانی در کتاب فراز و فرود فکر فلسفی دربارهٔ ترس از اندیشیدن می نویسد:^[۴]

کسانی که در اندیشیدن، خطر می بینند، باید توجه داشته باشند که اگر در اندیشیدن احتمال خطر وجود دارد در «نیاندیشیدن» خطر سقوط در ورطه حماقت و نادانی، قطعی و تردید ناپذیر است. ضرب المثلی وجود دارد که می گوید: «دست بکش و بیاندیش» حل مساله ترس از اندیشیدن یکی از مقدمات فهم فلسفی و عمیق است.

تاریخ ما را هر لحظه با مساله تازه ای روبرو می‌سازد و برای روبرو شدن با مسئله جدید، باید از نو اندیشید. زیرا بدون اندیشه یا مسئله جدید پیش نمی آید و تاریخ متوقف می ماند یا اینکه انسان در برابر آنچه آن را نمی شناسد، هویت خویش را از دست می‌دهد. انسان وقتی در نقش یک اندیشمند ظاهر می‌شود، غیر از آن فردی است که نمی اندیشد و تنها از محیط خود اثر می پذیرد.

پانویس

↑ بار: ۱۳۸۶، ص ۳۱
↑ در پاسخ به پرسش: روشنگری چیست؟ نوشتهٔ ایمانوئل کانت ترجمهٔ یدالله موقن
↑ در ترجمهٔ آرین‌پور، از متن اصلی آلمانی، چنین آمده است: (بار: ۱۳۸۶، ص ۳۱)
روشن‌نگری، خروج آدمی است از نابالغیِ به‌تقصیرِ خویشتنِ خود. [...] به‌تقصیر خویشتن است این نابالغی، وقتی که علت آن نه کمبود فهم، بلکه کمبود اراده و دلیری در به‌کار گرفتن آن باشد بدون هدایت دیگری. «دلیر باش (Sapere aude!‎) در به‌کار گرفتن فهم خویش»؛ این است شعار روشن‌نگری.
↑ غلامحسین ابراهیمی دینانی. «مقاله ترس از اندیشیدن».

منابع

ارهارد بار (گردآورنده)، روشن‌نگری چیست؟ نظریه‌ها و تعریف‌ها، ترجمهٔ سیروس آرین‌پور، آگاه: تهران، ویراست دوم: ۱۳۸۶ (ویراست اول: ۱۳۷۶)
فراز و فرود فکر فلسفی، دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی

[1] بار: ۱۳۸۶، ص ۳۱

[2] در پاسخ به پرسش: روشنگری چیست؟ نوشتهٔ ایمانوئل کانت ترجمهٔ یدالله موقن

[3] در ترجمهٔ آرین‌پور، از متن اصلی آلمانی، چنین آمده است: (بار: ۱۳۸۶، ص ۳۱)
روشن‌نگری، خروج آدمی است از نابالغیِ به‌تقصیرِ خویشتنِ خود. [...] به‌تقصیر خویشتن است این نابالغی، وقتی که علت آن نه کمبود فهم، بلکه کمبود اراده و دلیری در به‌کار گرفتن آن باشد بدون هدایت دیگری. «دلیر باش (Sapere aude!‎) در به‌کار گرفتن فهم خویش»؛ این است شعار روشن‌نگری.

[4] غلامحسین ابراهیمی دینانی. «مقاله ترس از اندیشیدن».

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 کانت در ابتدای مقالهٔ «در پاسخ به پرسش: روشن‌گری چیست؟»، این جمله را شعار روشن‌گری می‌نامد:<ref>[http://www.mahmag.org/farsi/philostudies.php?itemid=1392 در پاسخ به پرسش: روشنگری چیست؟ نوشتهٔ ایمانوئل کانت ترجمهٔ یدالله موقن]</ref><ref>در ترجمهٔ آرین‌پور، از متن اصلی آلمانی، چنین آمده است: (بار: ۱۳۸۶، ص ۳۱) {{نقل قول|روشن‌نگری، خروج آدمی است از نابالغیِ به‌تقصیرِ خویشتنِ خود. [...] به‌تقصیر خویشتن است این نابالغی، وقتی که علت آن نه کمبود فهم، بلکه کمبود اراده و دلیری در به‌کار گرفتن آن باشد بدون هدایت دیگری.  «دلیر باش (Sapere aude!{{چر}}) در به‌کار گرفتن فهم خویش»؛ این است شعار روشن‌نگری.}}</ref>
-{{نقل قول|روشنگری خروج انسان از صغارتی است که خود بر خویش تحمیل کرده‌است. صغارت، ناتوانی در به‌کاربردن فهمِ خود بدون راهنمایی دیگری است. این صغارت، خودْ تحمیلی است اگر علت آن نه در سفیه بودن بلکه در فقدانِ عزم و شهامت در به کارگیری فهم خود بدون راهنمایی دیگری باشد. شعار روشنگری این است: Sapere aude «در به کار گیری فهم خود شهامت داشته باش»}}دکتر [[غلامحسین ابراهیمی دینانی|ابراهیمی دینانی]] در کتاب فراز و فرود فکر فلسفی درباره ترس از اندیشیدن می نویسد:<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=غلامحسین ابراهیمی دینانی|کد زبان=|تاریخ=|وب‌گاه=|نشانی=http://ebrahimi-dinani.com/Fear-of-thinking|عنوان=مقاله ترس از اندیشیدن}}</ref>
+{{نقل قول|روشنگری خروج انسان از صغارتی است که خود بر خویش تحمیل کرده‌است. صغارت، ناتوانی در به‌کاربردن فهمِ خود بدون راهنمایی دیگری است. این صغارت، خودْ تحمیلی است اگر علت آن نه در سفیه بودن بلکه در فقدانِ عزم و شهامت در به کارگیری فهم خود بدون راهنمایی دیگری باشد. شعار روشنگری این است: Sapere aude «در به کار گیری فهم خود شهامت داشته باش»}}دکتر [[غلامحسین ابراهیمی دینانی|ابراهیمی دینانی]] در کتاب فراز و فرود فکر فلسفی دربارهٔ ترس از اندیشیدن می نویسد:<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=غلامحسین ابراهیمی دینانی|کد زبان=|تاریخ=|وب‌گاه=|نشانی=http://ebrahimi-dinani.com/Fear-of-thinking|عنوان=مقاله ترس از اندیشیدن}}</ref>
 کسانی که در اندیشیدن، خطر می بینند، باید توجه داشته باشند که اگر در اندیشیدن احتمال خطر وجود دارد در «نیاندیشیدن» خطر سقوط در ورطه حماقت و نادانی، قطعی و تردید ناپذیر است. ضرب المثلی وجود دارد که می گوید: «دست بکش و بیاندیش» حل مساله ترس از اندیشیدن یکی از مقدمات فهم فلسفی و عمیق است.
-تاریخ ما را هر لحظه با مساله تازه ای روبرو می سازد و برای روبرو شدن با مسئله جدید، باید از نو اندیشید. زیرا بدون اندیشه یا مسئله جدید پیش نمی آید و تاریخ متوقف می ماند یا اینکه انسان در برابر آنچه آن را نمی شناسد، هویت خویش را از دست می دهد. انسان وقتی در نقش یک اندیشمند ظاهر می شود، غیر از آن فردی است که نمی اندیشد و تنها از محیط خود اثر می پذیرد.
+تاریخ ما را هر لحظه با مساله تازه ای روبرو می‌سازد و برای روبرو شدن با مسئله جدید، باید از نو اندیشید. زیرا بدون اندیشه یا مسئله جدید پیش نمی آید و تاریخ متوقف می ماند یا اینکه انسان در برابر آنچه آن را نمی شناسد، هویت خویش را از دست می‌دهد. انسان وقتی در نقش یک اندیشمند ظاهر می‌شود، غیر از آن فردی است که نمی اندیشد و تنها از محیط خود اثر می پذیرد.
 == پانویس ==