سیاره کوتوله: تفاوت میان نسخهها
ویرایش متن |
ویرایش متن نگاره |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
|colspan=2|[[File:Inset-kbos13.jpg|100px|link=Haumea]]{{وسطچین}}[[هائومیا]] (۲۰۰۴){{پایان}} |
|colspan=2|[[File:Inset-kbos13.jpg|100px|link=Haumea]]{{وسطچین}}[[هائومیا]] (۲۰۰۴){{پایان}} |
||
|- |
|- |
||
|colspan=6| |
|colspan=6|پنج سیارهٔ کوتولهٔ تأییدشده: |
||
* {{dp|سرس}} از دیدگاه [[دان (فضاپیما)|فضاپیمای داون (فضاپیما)'' ل]]. این تنها سیاره کوتوله در [[کمربند سیارکها]] است. |
|||
* {{dp|Ceres}} as seen from the [[Dawn (spacecraft)|''Dawn'' spacecraft]]. It is the only dwarf planet in the [[asteroid belt]]. |
|||
* [[پلوتون]] از دیدگاه فضاپیمای روباتیکِ ''[[نیوهورایزنز]]'' در ۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۱۵. |
|||
* [[Pluto]] as viewed by ''[[New Horizons]]'' space probe on July 13, 2015. |
|||
* {{dp|اریس}} و ماه آن [[دیسنومیا (قمر) |دیسنومیا (قمر)]] از دیدگاه تلسکوپ فضایی هابل. |
|||
* {{dp|Eris}} and its moon [[Dysnomia (moon)|Dysnomia]] viewed by the Hubble Space Telescope. |
|||
* {{dp| |
* {{dp|ماکیماکی}} و ماه آن [[۲۰۱۵/اس (۱۳۶۴۷۲) ۱]] از دیدگاه [[تلسکوپ فضایی هابل]]. |
||
* |
* [[انگاشت هنری]] [[ناسا]] از {{dp| هائومیا}}. |
||
|} |
|} |
||
'''سیارهٔ کوتوله'''{{انگلیسی|Dwarf planet}} در تعریف [[اتحادیه بینالمللی اخترشناسی]] (مرجع رسمی برای نوآوردن زبانزدها و واژههای مربوط به [[اخترشناسی]]) از برخی [[جرم آسمانی|جرمهای آسمانی]] در [[سامانه خورشیدی]]، جرمی دارای ۴ ویژگی زیر است: |
'''سیارهٔ کوتوله''' {{انگلیسی|Dwarf planet}} در تعریف [[اتحادیه بینالمللی اخترشناسی]] (مرجع رسمی برای نوآوردن زبانزدها و واژههای مربوط به [[اخترشناسی]]) از برخی [[جرم آسمانی|جرمهای آسمانی]] در [[سامانه خورشیدی]]، جرمی دارای ۴ ویژگی زیر است: |
||
# در مداری به دور [[خورشید]] میگردد. |
# در مداری به دور [[خورشید]] میگردد. |
||
# آنقدر جرم دارد تا خودگرانی آن بر نیروهای جسم صلب غلبه کرده، جسمی با تعادل هیدرواستاتیک (تقریباً گِرد) به وجود آید. |
# آنقدر جرم دارد تا خودگرانی آن بر نیروهای جسم صلب غلبه کرده، جسمی با تعادل هیدرواستاتیک (تقریباً گِرد) به وجود آید. |
نسخهٔ ۱۲ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۲۲:۲۲
سرس (۱۸۰۱)
|
پلوتون (۱۹۳۰)
| ||||
اریس (۲۰۰۵)
|
ماکیماکی
(۲۰۰۵)
|
هائومیا (۲۰۰۴)
| |||
پنج سیارهٔ کوتولهٔ تأییدشده:
|
سیارهٔ کوتوله (به انگلیسی: Dwarf planet) در تعریف اتحادیه بینالمللی اخترشناسی (مرجع رسمی برای نوآوردن زبانزدها و واژههای مربوط به اخترشناسی) از برخی جرمهای آسمانی در سامانه خورشیدی، جرمی دارای ۴ ویژگی زیر است:
- در مداری به دور خورشید میگردد.
- آنقدر جرم دارد تا خودگرانی آن بر نیروهای جسم صلب غلبه کرده، جسمی با تعادل هیدرواستاتیک (تقریباً گِرد) به وجود آید.
- تمام مسیر (مدار) خود را از اجرام ریز و درشت جارو نکردهاست (آنها جذب یا دفع نکرده)
- قمر یک سیاره نیست.
حد بالا و پایینی برای اندازه و جرم سیارههای کوتوله، دقیقاً مشخص نشدهاست. البته حد پایین را تعادل هیدرواستاتیک تعیین میکند، اما اندازهای که در آن، این تعادل را برقرار میسازد، ممکن است با توجه به ترکیب و تاریخچه جسم تغییر کند. برآورد میشود که در سالهای پیشِ رو، ۴۰ تا ۵۰ سیارهٔ کوتوله کشف شود. در حال حاضر پنج سیاره کوتوله در منظومه شمسی وجود دارد؛ مثلاً سیارههای کوتولهٔ سرس، پلوتون، هائومیا، ماکیماکی و اریس. سِرس پیش از این یک سیارک به حساب میآمد، پلوتون یک سیاره بود، و اریس که با نام زینا (Xena) نیز شناخته میشود، نخستین جسم فرانپتونی بود که دریافتند از سیارهٔ مادر پلوتون بزرگتر است.[۱]
جستارهای وابسته
منابع و پانویس
- ↑ کتاب مبانی ستارهشناسی، صفحهٔ ۱۹۷
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Dwarf planet». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۵.
- کارتونن، هانو. مبانی ستارهشناسی. ترجمهٔ غلامرضا شاهعلی. شیراز: انتشارات شاهچراغ. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۶۳۲-۷۴-۹.