دربند (روسیه): تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۴۲°۴′۹″ شمالی ۴۸°۱۷′۴۵″ شرقی / ۴۲٫۰۶۹۱۷°شمالی ۴۸٫۲۹۵۸۳°شرقی / 42.06917; 48.29583
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Gilanmehr (بحث | مشارکت‌ها)
←‏دژ دربند: اشتباهات اصلاح شد
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه ویرایش با برنامهٔ اندروید
با فرض حسن نیت ویرایش Gilanmehr (بحث) خنثی‌سازی شد. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
}}
}}
{{مردم آذری}}
{{مردم آذری}}
'''دَربَند''' ({{Lang-ru|Дербе́нт}}; {{Lang-fa|دربند}}; {{Lang-az|Dərbənd}}; {{Lang-lez|Кьвевар}}; {{Lang-av|Дербенд}}), مرکز [[شهرستان دربند (روسیه)|شهرستان دربند]] شهری بندری در حاشیه [[دریای کاسپی]]؛ که در جنوبی‌ترین قسمت [[فدراسیون روسیه]] واقع شده است. این شهر به لحاظ اهمیت دومین شهر [[جمهوری داغستان]] با جمعیتی بالغ بر ۱۱۹۲۰۰ نفر (آمار سال ۲۰۱۰) می‌باشد. [[آذربایجانی‌ها]]، [[لزگی]]‌ها و [[مردمان تاباساری|تبرسری‌ها]] بیشترین ساکنان این شهر را تشکیل می‌دهند. دربند مرکز فرهنگی داغستان است و بر دشت ساحلی باریکی میان کوه‌های بزرگتر قفقاز و [[دریای کاسپی]] ،به فاصلهٔ ۲۲۵ کیلومتری شمال غربی باکو واقع است و با راه آهن و جاده به باکو مرتبط می‌باشد. این ناحیهٔ دارای منابع نفت و گاز طبیعی و همچنین باغستان‌ها، صنعت ماهی‌گیری و کارخانه‌های تهیهٔ مواد غذایی و نساجی است.
'''دَربَند''' ({{Lang-ru|Дербе́нт}}; {{Lang-fa|دربند}}; {{Lang-az|Dərbənd}}; {{Lang-lez|Кьвевар}}; {{Lang-av|Дербенд}}), مرکز [[شهرستان دربند (روسیه)|شهرستان دربند]] شهری بندری در حاشیه [[دریای خزر]]؛ که در جنوبی‌ترین قسمت [[فدراسیون روسیه]] واقع شده است. این شهر به لحاظ اهمیت دومین شهر [[جمهوری داغستان]] با جمعیتی بالغ بر ۱۱۹۲۰۰ نفر (آمار سال ۲۰۱۰) می‌باشد. [[آذربایجانی‌ها]]، [[لزگی]]‌ها و [[مردمان تاباساری|تبرسری‌ها]] بیشترین ساکنان این شهر را تشکیل می‌دهند. دربند مرکز فرهنگی داغستان است و بر دشت ساحلی باریکی میان کوه‌های بزرگتر قفقاز و دریای خزر، به فاصلهٔ ۲۲۵ کیلومتری شمال غربی باکو واقع است و با راه آهن و جاده به باکو مرتبط می‌باشد. این ناحیهٔ دارای منابع نفت و گاز طبیعی و همچنین باغستان‌ها، صنعت ماهی‌گیری و کارخانه‌های تهیهٔ مواد غذایی و نساجی است.


شهر دربند به دست [[قباد یکم]] ساسانی تجدید بنا شد و انوشیروان آن را مستحکم گردانید و در ۲۲ه.ق. به دست عربان گشوده شد روزگاری در دست [[شروان‌شاهان]] بود، یکبار شاه عباس صفوی و بار دیگر نادرشاه آن را از ترکان پس گرفتند و در ۱۷۹۶ میلادی به دست روس‌ها افتاد و [[پیمان گلستان]] آن را از ایران جدا ساخت.<ref>آکینر، شیرین: [https://books.google.nl/books?id=YZmRAgAAQBAJ&pg=PA44&lpg=PA44&dq=derbent+gulistan+treaty&source=bl&ots=nhKoyME4Z0&sig=qT4lBoP89wm6BDyPpvtPaWbqD-8&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwi7kbSYjKLcAhWFzqQKHXysAE04ChDoAQgnMAA#v=onepage&q=derbent%20gulistan%20treaty&f=false The Caspian: Politics, Energy and Security
شهر دربند به دست [[قباد یکم]] ساسانی تجدید بنا شد و انوشیروان آن را مستحکم گردانید و در ۲۲ه.ق. به دست عربان گشوده شد روزگاری در دست [[شروان‌شاهان]] بود، یکبار شاه عباس صفوی و بار دیگر نادرشاه آن را از ترکان پس گرفتند و در ۱۷۹۶ میلادی به دست روس‌ها افتاد و [[پیمان گلستان]] آن را از ایران جدا ساخت.<ref>آکینر، شیرین: [https://books.google.nl/books?id=YZmRAgAAQBAJ&pg=PA44&lpg=PA44&dq=derbent+gulistan+treaty&source=bl&ots=nhKoyME4Z0&sig=qT4lBoP89wm6BDyPpvtPaWbqD-8&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwi7kbSYjKLcAhWFzqQKHXysAE04ChDoAQgnMAA#v=onepage&q=derbent%20gulistan%20treaty&f=false The Caspian: Politics, Energy and Security
خط ۱۲۴: خط ۱۲۴:


== دژ دربند ==
== دژ دربند ==
'''استحکامات دربند''' دیوار سنگی بسیار بلندی بود که در زمان خسرو انوشیروان ساخته شد. طول آن چهل کیلومتر و از کوهستان تا کرانهٔ [[دریای کاسپی]] امتداد داشت و خط دفاعی بسیار مستحکمی در برابر سواران مهاجم به شمار می‌آمد.
'''استحکامات دربند''' دیوار سنگی بسیار بلندی بود که در زمان خسرو انوشیروان ساخته شد. طول آن چهل کیلومتر و از کوهستان تا کرانهٔ دریای خزر امتداد داشت و خط دفاعی بسیار مستحکمی در برابر سواران مهاجم به شمار می‌آمد.


این دیوار که از تخته پوریا سنگ‌های بسیار بزرگ ساخته شده بود بین هیجده تا بیست متر ارتفاع داشت. تعداد سی برج برفراز این دیوار قرار گرفته بود. دیوار سه دروازهٔ آهنی داشت که یک دروازهٔ آن به دریا گشوده می‌شد.
این دیوار که از تخته پوریا سنگ‌های بسیار بزرگ ساخته شده بود بین هیجده تا بیست متر ارتفاع داشت. تعداد سی برج برفراز این دیوار قرار گرفته بود. دیوار سه دروازهٔ آهنی داشت که یک دروازهٔ آن به دریا گشوده می‌شد.

نسخهٔ ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۹:۵۱

دربند
Дербент
نویسه‌گردانی دیگر
 • آذریDərbənd
 • لزگیКьвевар
 • آوارДербенд
نشان دربند
نشان
موقعیت دربند
Map
دربند در روسیه واقع شده
دربند
دربند
موقعیت دربند
دربند در روسیه واقع شده
دربند
دربند
دربند (روسیه)
مختصات: ۴۲°۴′۹″ شمالی ۴۸°۱۷′۴۵″ شرقی / ۴۲٫۰۶۹۱۷°شمالی ۴۸٫۲۹۵۸۳°شرقی / 42.06917; 48.29583
کشورروسیه
تابع فدرالداغستان[۱]
تأسیس۴۳۸
شهر وضعیت از۱۸۴۰
مساحت
 • کل۶۹٫۶۳ کیلومتر مربع (۲۶٫۸۸ مایل مربع)
بلندی
۰ متر (۰ پا)
جمعیت
 • کل۱۱۹۲۰۰
 • برآورد 
(2018)[۴]
۱۲۳٬۷۲۰ (+۳٫۸%)
 • رتبهیکصدوسی‌وهفتمین در ۲۰۱۰
 • تراکم۱۷۰۰/کیلومتر مربع (۴۴۰۰/مایل مربع)
 • تابعهٔشهر دربند[۱]
 • مرکزداغستان[۱]
 • مرکزCity of Derbent,[۱] شهرستان دربند (روسیه)[۱]
 • منطقهٔ شهریDerbent Urban Okrug[۵]
 • مرکزDerbent Urban Okrug,[۵] Derbentsky Municipal District
منطقه زمانییوتی‌سی +۳ (زمان مسکو ویرایش در ویکی‌داده[۶])
کد(های) پستی[۷]
۳۶۸۶۰۰
کد(های) شماره‌گیری+7 ۸۷۲۴۰
شناسه OKTMO82710000001
بخش قدیمی و باروی شهر دربند
میراث جهانی یونسکو
Wall of the Derbent citadel — One if not the largest extant Sassanid fortification(s) in the world.
معیار ثبتفرهنگی: iii, iv
شمارهٔ ثبت۱۰۷۰
تاریخ ثبت۲۰۰۳ (طی نشست 27th)

دَربَند (روسی: Дербе́нт; فارسی: دربند; ترکی آذربایجانی: Dərbənd; لزگی: Кьвевар; آواری: Дербенд), مرکز شهرستان دربند شهری بندری در حاشیه دریای خزر؛ که در جنوبی‌ترین قسمت فدراسیون روسیه واقع شده است. این شهر به لحاظ اهمیت دومین شهر جمهوری داغستان با جمعیتی بالغ بر ۱۱۹۲۰۰ نفر (آمار سال ۲۰۱۰) می‌باشد. آذربایجانی‌ها، لزگی‌ها و تبرسری‌ها بیشترین ساکنان این شهر را تشکیل می‌دهند. دربند مرکز فرهنگی داغستان است و بر دشت ساحلی باریکی میان کوه‌های بزرگتر قفقاز و دریای خزر، به فاصلهٔ ۲۲۵ کیلومتری شمال غربی باکو واقع است و با راه آهن و جاده به باکو مرتبط می‌باشد. این ناحیهٔ دارای منابع نفت و گاز طبیعی و همچنین باغستان‌ها، صنعت ماهی‌گیری و کارخانه‌های تهیهٔ مواد غذایی و نساجی است.

شهر دربند به دست قباد یکم ساسانی تجدید بنا شد و انوشیروان آن را مستحکم گردانید و در ۲۲ه.ق. به دست عربان گشوده شد روزگاری در دست شروان‌شاهان بود، یکبار شاه عباس صفوی و بار دیگر نادرشاه آن را از ترکان پس گرفتند و در ۱۷۹۶ میلادی به دست روس‌ها افتاد و پیمان گلستان آن را از ایران جدا ساخت.[۸]

تاریخچه

دربند قدیمی‌ترین شهر فدراسیون روسیه است و به عنوان دروازه قفقاز از قرنها قبل به عنوان یک منطقه راهبردی ارزش بسیاری داشته‌است.

این شهر تا سده ۴ میلادی بخشی از آلبانیای قفقاز بوده. نام فارسی دربند از اواخر سده پنجم میلادی بر شهر نهاده شد یعنی از زمان قباد یکم ساسانی. خسرو یکم پسر قباد یکم دستور ساخت دژ دربند را داد تا مرزهای شمالی ایران را از حملات اقوام مهاجم مصون دارد.

شهر دربند در پیرامون دژ ساسانی دربند ساخته شده‌است. این دژ طی ۱۵۰۰ سال بطور پیوسته مورد استفاده بوده‌است.

در لغتنامه دهخدا در مورد دربند آمده است که شهری است مشهور بر لب دریا از بناهای انوشیروان شاه ایران که چون در آن بندند مغول و تاتار را راه به آذربایگان و ایران نبود، اکنون به باب‌الابواب مشهور است و در قدیم آنرا ایران‌دژ می‌نامیده‌اند، یعنی دروازهٔ ایران که چون آنرا می‌بسته‌اند راه آمد و شد با ایران از خارج بسته می‌شد، و بعضی گفته‌اند ایران گریز، یعنی دروازهٔ آهنی.

ناحیهٔ اطراف دربند در ایام باستانی آلبانیا نام داشت و گردنهٔ باریک بین دریا و کوه‌های قفقاز در محل دربند در ایام باستانی، تنگهٔ خزر یا دروازهٔ خزر یا دروازهٔ آلبانیا نام داشت. گردنهٔ دربند از ایام باستانی و هم در دورهٔ اسلامی برای دفاع از حملات مهاجمین شمالی اهمیت بسیار داشت. تاریخ تأسیس دربند و مستحکم کردن گردنهٔ دربند بدرستی معلوم نیست. شهر دربند را معمولاً با شهر باستانی آلبانا پایتخت آلبانیا یکی می‌شمرند و گویند نام فارسی دربند پس از تجدید بنای شهر بدست قباد اول ساسانی رایج شد. خسرو انوشیروان (قرن ششم میلادی) دربند را مستحکم کرد و گویند دیواری بطول هفت فرسنگ از کوه بدریا ساخت و بقایای این دیوار (دیوار قفقاز) که بعضی آنرا همان سد سکندر شمرده‌اند، هنوز باقی است.[۹]

در سال ۲۲ه.ق؛ که مسلمانان برای نخستین بار به دربند رسیدند، دربند در تصرف پادگانی ایرانی بود. با وجود تهاجمات اعراب در سده نخست هجری بدین حدود و منازعاتی که با اعراب داشتند ظاهراً این ناحیه اول بار بوسیلهٔ مسلم تحت استیلای اعراب و مسلمین درآمد، و گویند وی دربند را از نو ساخت (۱۱۵ه.ق). در کتب جغرافیایی مسلمانان، احوال استحکامات و دروازه‌های دربند یا بنام عربی آن باب‌الابواب یا باب و الابواب بتفصیل و با لحنی تا حدی مبالغه‌آمیز بیان شده است.

اعراب مسلمان برای محافظت از خلافت عربی در مقابل حملات خزرها، در دربند استحکاماتی بنا کردند. عناوین تعدادی از مناطق مسکونی که تاکنون نیز باقی مانده است گواه نقاط دفاعی در دربند است. در اینجا می‌توان از محمدیه، اغلبی و دیگر عناوین نام برد. علاوه بر آن اعراب، مهاجران شرق مسلمان را در تمام منطقه ساکن کردند. به نوشته تاریخ‌نگاران در دوران مختلف در دربند و داغستان جنوبی، ده‌ها هزار خانواده از عراق و شام و دیگر نواحی جهان عرب در آنجا ساکن شده بودند. در خود دربند ۲۴ هزار جنگجوی عرب با خانواده‌هایشان ساکن شده بودند که به بخش‌های مجزا تقسیم شده بودند - محله فلسطینی‌ها، دمشقی‌ها، خمسی‌ها، موصلی‌ها، جزایری و قیصری‌ها. در هر یک از آنها مسجدی بنا شده بود. علاوه بر آن مسجد بزرگی به نام «مسجد الجامی» ساخته شده بود. این مسجد تا کنون باقی مانده است و از عنوان «جمعه مسجد» برخوردار است. این مسجد یکی از قدیمی‌ترین مساجد موجود در روسیه و در جهان است که نامش در فهرست میراث یونسکو وارد شده است.[۱۰]

امیران دربند یک چند از قرن چهارم هجری دست‌نشاندهٔ شروان‌شاهان بوده‌اند، با این حال بعضی از حکام نیز در این ولایت به استقلال فرمانروایی کرده‌اند و از برخی از آنها بعنوان دارای دربند نام برده شده. در عهد مغول دربند گاه در تصرف شروان‌شاهان و گاه دارای حکام مستقل بود و امیر تیمور نیز که آنجا را گرفت به شروانشاه واگذاشت. در ۸۹۲ه.ق. شیخ حیدر به محاصرهٔ دربند شتافت و در جنگ ترکمانان آق‌قویونلو کشته شد، لیکن پسرش شاه اسماعیل اول صفوی دربند و شیروان را در ۹۱۵ه.ق. تسخیر کرده و بعد از آن دربند تابع حاکم شیروان ماند. در ۹۸۶–۱۰۱۵ه.ق. دربند در دست ترکان عثمانی بود. تا آنکه شاه عباس اول صفوی آن رابازستاند، بعدها پتر کبیر بر آنجا دست یافت (۱۷۲۲م). ولیکن نادرشاه آنرا به ایران بازگرداند (۱۱۴۷ه.ق./۱۷۳۵م). بعد از نادرشاه دربند یک چند استقلال یافت لیکن بعد از فتحعلی خان کوبائی و پسرش شیخ علی خان که در آنجا فرمان راندند دربند بدست روسیه افتاد (۱۷۹۶م). و سرانجام بموجب عهدنامهٔ گلستان (۱۲۲۸ه.ق. / ۱۸۱۳م). دولت ایران آنرا به روسیه واگذار کرد. در جنگ داخلی ۱۹۱۷–۱۹۲۱م. قسمت بزرگی از شهر ویران شد.[۹]

دژ دربند

استحکامات دربند دیوار سنگی بسیار بلندی بود که در زمان خسرو انوشیروان ساخته شد. طول آن چهل کیلومتر و از کوهستان تا کرانهٔ دریای خزر امتداد داشت و خط دفاعی بسیار مستحکمی در برابر سواران مهاجم به شمار می‌آمد.

این دیوار که از تخته پوریا سنگ‌های بسیار بزرگ ساخته شده بود بین هیجده تا بیست متر ارتفاع داشت. تعداد سی برج برفراز این دیوار قرار گرفته بود. دیوار سه دروازهٔ آهنی داشت که یک دروازهٔ آن به دریا گشوده می‌شد. ایستمی خان ترک، در زمان خسرو انوشیروان به ایران اعلان جنگ داد و قصد حمله به ایران را داشت ولی استحکامات دربند که ایرانیان در قرن پنجم میلادی برابر هیاطله پدید آورده بودند در نظر ترکان غیرقابل گذر می‌نمود، از این رو حمله ترکان متوقف ماند.

در سال ۶۲۶ میلادی بار دیگر خاقانات غربی ترک جهت حمایت از بیزانس بطرف ایران حمله بردند. در این زمان جنگ شدیدی در جبهه‌های غرب ایران، مابین خسرو پرویز و هراکلیوس در جریان بود. ترکان این بار توانستند با فرماندهی خان بزرگ تون جبغو خان، ضمن حملات مداوم و پی در پی خطوط دفاعی دربند را شکسته و به سوی جلگه‌های قفقاز سرازیر شوند.[۱۱]

حصار دربند در قفقاز برای جلوگیری از هجوم خزرها به ایران در دوره باستان

اقوام

ترکیب قومی دربند بر اساس سرشماری‌های شوروی سابق و روسیه
سال سرشماری
2010[۱۲]
2002[۱۳]
1989[۱۴]
1979[۱۵]
1970[۱۶]
1959[۱۷]
1897[۱۸]
لزگی افزایش۴۰۱۸۸ (۳۳٬۷٪) افزایش۳۲۹۵۵ (۳۲٬۶٪) افزایش۱۶۹۹۳ (۲۱٬۸٪) افزایش۱۱۰۱۳ (۱۶٬۳٪) افزایش۶۴۷۷ (۱۱٬۴٪) افزایش۴۵۸۹ (۹٬۷٪) ۱۳۳ (۰٬۹٪)
آذری افزایش۳۸۵۲۳ (۳۲٬۳٪) افزایش۳۲۰۶۴ (۳۱٬۷٪) افزایش۲۱۶۰۰ (۲۷٬۷٪) افزایش۱۷۸۷۵ (۲۶٬۵٪) افزایش۱۴۳۸۱ (۲۵٬۳٪) افزایش۱۱۱۹۰ (۲۳٬۶٪) ۹۷۶۷ (۶۶٬۷٪)
تبرسران افزایش۱۸۸۳۹ (۱۵٬۸٪) افزایش۱۵۶۰۶ (۱۵٬۴٪) افزایش۸۷۷۶ (۱۱٬۳٪) افزایش۶۱۸۳ (۹٬۲٪) افزایش۳۲۹۶ (۵٬۸٪) افزایش۱۵۲۲ (۳٬۲٪) اطلاعاتی نیست
دارگین افزایش۶۶۹۲ (۵٬۶٪) افزایش۵۵۸۲ (۵٬۵٪) افزایش۳۲۴۲ (۴٬۲٪) افزایش۲۸۳۵ (۴٬۲٪) افزایش۲۳۴۰ (۴٬۱٪) افزایش۱۵۹۱ (۳٬۴٪) ۹۵ (۰٬۶٪)
روس کاهش۴ ۴۵۰ (۳٬۷٪) کاهش۵ ۰۷۳ (۵٬۰٪) کاهش۷ ۶۴۴ (۹٬۸٪) کاهش۱۰ ۴۰۴ (۱۵٬۴٪) کاهش۱۱ ۲۸۴ (۱۹٬۸٪) افزایش۱۲ ۳۱۰ (۲۶٬۰٪) ۱۰۰۴ (۶٬۹٪)
آغول افزایش۳۷۷۵ (۳٬۲٪) افزایش۲۹۵۶ (۲٬۹٪) افزایش۱۱۴۷ (۱٬۵٪) افزایش۴۹۲ (۰٬۷٪) افزایش۶۲ (۰٬۱٪) افزایش۳۰ (۰٬۱٪) اطلاعاتی نیست
ارمنی ۱۳۶۷ (۱٬۲٪) اطلاعاتی نیست اطلاعاتی نیست اطلاعاتی نیست اطلاعاتی نیست اطلاعاتی نیست ۶۲۱ (۴٬۲٪)
تات‌های یهودی کاهش۱۳۴۵ (۱٬۱٪) کاهش۲۰۳۸ (۲٬۰٪) افزایش۱۳۱۱۹ (۱۶٬۹٪) افزایش۱۲۹۱۸ (۱۹٬۲٪) کاهش۱۰۱۳۹ (۱۷٬۸٪) افزایش۱۱۷۰۵ (۲۴٬۷٪) ۲۱۸۱ (۱۴٬۹٪)
رتول افزایش۹۲۱ (۰٬۸٪) افزایش۷۱۶ (۰٬۷٪) افزایش۳۹۲ (۰٬۵٪) افزایش۲۳۶ (۰٬۴٪) ۸ (۰٬۱٪) ۸ (۰٬۱٪) اطلاعاتی نیست
دیگران ۳۱۰۰ (۲٬۶٪) ۴۰۴۱ (۴٬۰٪) ۴۹۳۸ (۶٬۳٪) ۵۴۶۶ (۸۱٪) ۸۸۸۲ (۱۵٬۶٪) ۴۳۷۳ (۹٬۲٪) ۸۴۸ (۵٬۸٪)
در کل ۱۱۹۲۰۰ (۱۰۰٪) ۱۰۱۰۳۱ (۱۰۰٪) ۷۷۸۵۱ (۱۰۰٪) ۶۷۴۲۲ (۱۰۰٪) ۵۶۸۶۹ (۱۰۰٪) ۴۷۳۱۸ (۱۰۰٪) ۱۴۶۴۹ (۱۰۰٪)

شهرهای خواهرخوانده

نگارخانه

پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ Law #16
  2. "База данных показателей муниципальных образований". Retrieved June 9, 2015.
  3. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام 2010Census وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  4. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2018/bul_dr/mun_obr2018.rar; تاریخ بایگانی: 26 ژوئیه 2018; نشانی بایگانی: https://web.archive.org/web/20180726010024/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2018/bul_dr/mun_obr2018.rar.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Law #6
  6. "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (به روسی). 3 June 2011. Retrieved 19 January 2019.
  7. Почта России. Информационно-вычислительный центр ОАСУ РПО. (Russian Post). Поиск объектов почтовой связи (Postal Objects Search) (به روسی)
  8. آکینر، شیرین: [https://books.google.nl/books?id=YZmRAgAAQBAJ&pg=PA44&lpg=PA44&dq=derbent+gulistan+treaty&source=bl&ots=nhKoyME4Z0&sig=qT4lBoP89wm6BDyPpvtPaWbqD-8&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwi7kbSYjKLcAhWFzqQKHXysAE04ChDoAQgnMAA#v=onepage&q=derbent%20gulistan%20treaty&f=false The Caspian: Politics, Energy and Security .]
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ مدخل دربند در لغتنامه دهخدا. برگرفته از دائرةالمعارف فارسی مصاحب.
  10. اولین مسلمانان در خاک روسیه. در: صدای روسیه. ۱ ژانویهٔ ۲۰۱۲.
  11. رضا، عنایت الله. ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. ص ۱۶۵
  12. "НАСЕЛЕНИЕ ПО НАЦИОНАЛЬНОСТИ И ВЛАДЕНИЮ РУССКИМ ЯЗЫКОМ ПО ГОРОДСКИМ ОКРУГАМ И МУНИЦИПАЛЬНЫМ РАЙОНАМ РЕСПУБЛИКИ ДАГЕСТАН". http://dagstat.gks.ru/. {{cite web}}: External link in |publisher= (help)
  13. "НАСЕЛЕНИЕ ДАГЕСТАНА". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.
  14. "ДЕРБЕНТСКИЙ ГОРСОВЕТ (1989 г.)". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.
  15. "ДЕРБЕНТСКИЙ ГОРСОВЕТ (1979 г.)". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.
  16. "ДЕРБЕНТСКИЙ ГОРСОВЕТ (1970 г.)". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.
  17. "ДЕРБЕНТСКИЙ ГОРСОВЕТ (1959 г.)". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.
  18. "КАЙТАГО-ТАБАСАРАНСКИЙ ОКРУГ (1897 г.)". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.

جستارهای وابسته

سومین جنگ ایران و ترکان

منابع

  • رضا، عنایت الله. ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۵
  • ویکی‌پدیای انگلیسی

Wikipedia contributors, «Derbent,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Derbent&oldid=192040543 (accessed February ۱۷، ۲۰۰۸).