خط سیریلیک: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 180.94.84.214 (بحث) به آخرین تغییری که FreshmanBot انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
خط ۱۰: خط ۱۰:
در [[سده ۹ (میلادی)|سده نهم میلادی]] و پس از پاگرفتن [[اسلاو]]ها در سرزمین [[موراویا]]، [[راستیسلاو]] فرمانروای این سرزمین برای پاکسازی این سرزمین از [[کلیسای کاتولیک|کلیسای رم]]، از [[کنستانتین]] امپراتور [[بیزانس]] درخواست کرد که آموزگارانی را برای وی بفرستد تا مردم را به زبان خود با مسیحیت آشنا کنند. پس از آن دو برادر روحانی به نام‌های [[سیریل]] (درگذشته به سال ۸۶۹ میلادی) و [[متودیوس]] (درگذشته به سال ۸۸۵ میلادی) به یک گروه [[اسلاو]] سپرده شدند و آنان نیز در برابر ایستادگی سرسختانه [[کلیسای کاتولیک|کلیسای رم]] که برگردان [[کتاب مقدس]] را تنها به زبان‌های [[زبان عبری|عبری]]، [[زبان یونانی|یونانی]] و [[زبان لاتین|لاتین]] پذیرفته می‌دانست، [[انجیل]] را به [[زبان‌های اسلاوی|زبان اسلاوی]] برگرداندند. بدین‌سان الفبای سیریلیک که دارای برخی نویسه‌های [[الفبای یونانی|یونانی]] است، به نام پدیدآورنده‌اش [[سیریل]] شناخته و سیریلیک رفته‌رفته خط اسلاوها شد. آنگاه [[روس]]ها، [[اوکراین]]یها، [[بلغار]]ها و [[صرب]]ها این خط را به همراه آیین [[ارتدکس]] [[یونان]]ی پذیرفتند و سیریلیک الفبای [[زبان روسی]] گشت.
در [[سده ۹ (میلادی)|سده نهم میلادی]] و پس از پاگرفتن [[اسلاو]]ها در سرزمین [[موراویا]]، [[راستیسلاو]] فرمانروای این سرزمین برای پاکسازی این سرزمین از [[کلیسای کاتولیک|کلیسای رم]]، از [[کنستانتین]] امپراتور [[بیزانس]] درخواست کرد که آموزگارانی را برای وی بفرستد تا مردم را به زبان خود با مسیحیت آشنا کنند. پس از آن دو برادر روحانی به نام‌های [[سیریل]] (درگذشته به سال ۸۶۹ میلادی) و [[متودیوس]] (درگذشته به سال ۸۸۵ میلادی) به یک گروه [[اسلاو]] سپرده شدند و آنان نیز در برابر ایستادگی سرسختانه [[کلیسای کاتولیک|کلیسای رم]] که برگردان [[کتاب مقدس]] را تنها به زبان‌های [[زبان عبری|عبری]]، [[زبان یونانی|یونانی]] و [[زبان لاتین|لاتین]] پذیرفته می‌دانست، [[انجیل]] را به [[زبان‌های اسلاوی|زبان اسلاوی]] برگرداندند. بدین‌سان الفبای سیریلیک که دارای برخی نویسه‌های [[الفبای یونانی|یونانی]] است، به نام پدیدآورنده‌اش [[سیریل]] شناخته و سیریلیک رفته‌رفته خط اسلاوها شد. آنگاه [[روس]]ها، [[اوکراین]]یها، [[بلغار]]ها و [[صرب]]ها این خط را به همراه آیین [[ارتدکس]] [[یونان]]ی پذیرفتند و سیریلیک الفبای [[زبان روسی]] گشت.


== الفبای کیریل در [[زبان روسی]] ==
== الفبای سیریلیک در [[زبان روسی]] ==
{| border="1"
{| border="1"
|-
|-

نسخهٔ ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۲۳:۵۱

نقشه پراکندگی الفبای سیریلیک در جهان. کشورهای سبز تیره خط سیریلیک در آنها تنها خط رسمی است و در سبزهای روشن یکی از خط‌های رسمی است.

خط سیریلیک یا آزبوکا یک خط الفبایی است که در امپراتوری مجارستان اول طی قرن ۱۰م میلادی در مدرسه ادبیات پرسلاو به خاطر بوریس یکم بلغارستان که می‌خواست بلغارها سیستم نوشتاری خودشان را داشته باشند، ایجاد شد. این خط اساس الفباهای مورد استفاده در زبان‌های مختلف، به ویژه آن‌هایی که از منشأ اسلاوی هستند، و زبان‌های غیراسلاوی تأثیر گرفته از روسی، چه در گذشته و چه امروزه، است.

خط سیریلیک از خط یونانی باستان با حروف بزرگ گرفته شده‌است.

زبان فارسی تاجیکی نیز در تاجیکستان با خط سیریلیک که کمی تغییر یافته‌است و خط تاجیکی نام دارد، نوشته می‌شود.

تاریخچه

در سده نهم میلادی و پس از پاگرفتن اسلاوها در سرزمین موراویا، راستیسلاو فرمانروای این سرزمین برای پاکسازی این سرزمین از کلیسای رم، از کنستانتین امپراتور بیزانس درخواست کرد که آموزگارانی را برای وی بفرستد تا مردم را به زبان خود با مسیحیت آشنا کنند. پس از آن دو برادر روحانی به نام‌های سیریل (درگذشته به سال ۸۶۹ میلادی) و متودیوس (درگذشته به سال ۸۸۵ میلادی) به یک گروه اسلاو سپرده شدند و آنان نیز در برابر ایستادگی سرسختانه کلیسای رم که برگردان کتاب مقدس را تنها به زبان‌های عبری، یونانی و لاتین پذیرفته می‌دانست، انجیل را به زبان اسلاوی برگرداندند. بدین‌سان الفبای سیریلیک که دارای برخی نویسه‌های یونانی است، به نام پدیدآورنده‌اش سیریل شناخته و سیریلیک رفته‌رفته خط اسلاوها شد. آنگاه روسها، اوکراینیها، بلغارها و صربها این خط را به همراه آیین ارتدکس یونانی پذیرفتند و سیریلیک الفبای زبان روسی گشت.

الفبای سیریلیک در زبان روسی

بزرگ کوچک ایتالیک ایتالیک کوچک نام آوانویسی مثال کاربرد
А а А а اَ /a/ ادب
Б б Б б بِه /b/ ناب
В в В в وِه /v/ وزن
Г г Г г گِه /g/ گ‍ـام
Д д Д д دِه /d/ دبیر
Е е Е е یِه /je/ یِ‍ـگانه
Ё ё Ё ё یُ /jo/ ریو
Ж ж Ж ж ژِه / ʒ / ژاله
З з З з زِه /z/ زنگ
И и И и ایـ /i/ شادی
Й й Й й ایگریگ یا y ایـ کوتاه /j/ چای یا Yes
К к К к کا /k/ پاک
Л л Л л اِل /l/ زال
М м М м اِم /m/ گام
Н н Н н اِن /n/ ن‍یکی
О о О о آ یا اُ /o/ الو به معنی سلام
П п П п پِه /p/ پـ‍اریس
Р р Р р اِر /r/ رادیو
С с С с اِس /s/ س‍ـرای
Т т Т т تِه /t/ تـ‍بر
У у У у او /u/ دوش
Ф ф Ф ф اِف /f/ ف‍ـاز
Х х Х х خا /x/ شاخ
Ц ц Ц ц تْسه /ts/ ع‍طس‍ه
Ч ч Ч ч چِه /t∫/ چـ‍اه
Ш ш Ш ш شا /∫/ آش
Щ щ Щ щ شْچا /∫t∫/ خروشْچ‍ف
Ъ ъ Ъ ъ نشان سختی & مسـ‍ـ‍ؤول، وضـ‍ـ‍ع
Ы ы Ы ы اَیی /ɨ/ Почтительный
پاچتیتیل‌نی به معنی محترم
Ь ь Ь ь نشان نرمی معادل ندارد
Э э Э э اِ / ə / اِکباتان
Ю ю Ю ю یو /ju/ یونان
Я я Я я یَه /ja/ یَ‍ـواش

منابع

پیوند به بیرون