کنفسیوس‌گرایی

پرونده:تندیس کنفسیوس.jpg

تندیس کنفسیوس در شانگهای

آئین کنفوسیانیسم (Confucianism) توسط کنفوسیوس (Confucius) حکیم و سیاست‌مدار چینی بنیان‌گذاری شد که با وجود مقبولیت عامه، پس از چندی از رونق افتاد و جای خود را به آئین بودا داد.

تعالیم کنفوسیوس ترکیبی بود از اصول اخلاقی، سیاست مُدُن و مقداری مسائل دینی.

تعالیم

تعالیم کنفوسیوس این بود که خیر و شر باهم دیگر یک انسان را می‌سازد و انسان چه خود بداند چه نداند از هردو جنبه استفاده می‌برد. ودیگر تعلیم او اطاعت و مهربانی و اجرای عدالت بودو اینکه تشریفات مجلّل و ادب و عبادت ارزش انسان را بیان می‌کند. کلاً مردم باید نیک باشند و از جنبه‌های شیطانی در امان باشند وخود سرنوشت خود را با خوی نیکو بسازند.

قانون اخلاقى و پايه اى كنفسيوس اين بود: آنچه را نمى پسندى در حق تو انجام دهند، تو نيز در حق ديگران روا مدار. او همچنين تاكيد زيادى بر تعلّم و برگزارى صحيح مراسم دينى به عنوان صور مختلفى از آموزش اخلاقى داشت. او معتقد بود كه خداوند منبع انسان براى خير و فعل صحيح است، ولى در عين حال گمان مى كرد خداوند به ندرت مستقيما با مردم اذتباط برقرار مى كند.

لی

وی معتقد بود که اجداد مردم طبق قاعده لی (Li) زندگی می‌کردند و به همین خاطر، از انواع نیکی‌ها و برکات برخوردار بودند، ولی مردم زمان وی بر اثر رها کردن آن شیوه، از آن امور محروم مانده‌اند. لی از دیدگاه کنفوسیوس معانی مختلفی داشت و برای پاکی، ادب، تشریفات و عبادت به کار می‌رفت. وی معتقد بود با پیروی از لی هر چیزی بسامان می‌آید و جامعه آرمانی تشکیل می‌شود.

اصول اخلاقی

معبد ونمایو، یک معبد کنفوسی در چین

وی پنج رابطه را مطرح کرد که هرگاه درست باشند، همه چیز درست می‌شود:

1. مهربانی در رابطه میان پدر و پسر
2. لطف برادر بزرگ‌تر به برادر کوچک‌تر و تواضع برادر کوچک‌تر در مقابل برادر بزرگ‌تر
3. عدالت شوهر با زن و اطاعت زن از شوهر
4. علاقه‌مندی زبردستان به زیردستان و اطاعت زیردستان از زبردستان
5. مهربانی فرمانروایان به رعایا و وفاداری رعایا به فرمانروایان

آرمانشهر

کنفوسیوس در مورد آرمانشهر و رابطه شهریار با رعایا تعلیم می‌داد که هرگاه کشور نیز مطیع قانون می‌شوند. وی دربارهٔ انسان کامل نیز سخن گفت و صفات پنجگانه وی را چنین نشان داد:

1. عزت نفس
2. علو همت
3. خلوص نیت
4. شوق به عمل
5. خوش رفتاری

پیروان

شاگردان کنفوسیوس که گفته می‌شود ۷۰ نفر بودند، به سراسر کشور چین رفتند و به تعلیم حاکمان و صاحب منصبان مشغول شدند و گروهی از آنان نیز گوشه‌گیری را برگزیدند. تعالیم این حکیم به وسیله شاگردانش تا یکی دو نسل پس از وی گسترش یافت.

منابع

• حسین توفیقی،آشنایی با ادیان بزرگ، سمت، شابک ۹۶۴۴۵۹۴۱۰x
• ویکی‌پدیای انگلیسی