یوزف هایدن: تفاوت میان نسخه‌ها

یوزف هایدن
یوزف هایدن
اطلاعات پس‌زمینه
نام تولد	فرانتس یوزف هایدن
زاده	۳۱ مارس ۱۷۳۲ روهراو، اتریش
درگذشته	۳۱ مهٔ ۱۸۰۹ (۷۷ سال) وین، اتریش

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۳۰ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۳۹

امضای هایدن

فرانتس یوزف هایدن (به آلمانی: Franz Joseph Haydn) (زادهٔ ۳۱ مارس ۱۷۳۲ در روهراو، اتریش - درگذشتهٔ ۳۱ مهٔ ۱۸۰۹ در وین) آهنگساز و موسیقی‌دان اتریشی و یکی از پایه‌گذاران موسیقی کلاسیک ^{^{[نیازمند منبع]}} و همچنین از پرکارترین و برجسته‌ترین موسیقی‌دانان در این دوره است. او همچنین به‌دلیل سهم بسزا در توسعهٔ موسیقی و نیز کثرت آثارش به «پدر سمفونی» و «پدر کوارتت زهی» در این دو فرم ملقب است. هایدن ازطرفی پرورش‌دهنده و استاد موسیقی‌دان بزرگی چون بتهوون بود و از طرف دیگر آیندگانی چون فرانتس شوبرت، مندلسون، و برامس را تحت تأثیر شیوهٔ موسیقایی خود قرار داد. او همچنین استاد و دوست نزدیک آهنگساز شهیر، موتسارت بود. هایدن بیشتر عمر طولانی خویش را در اتریش گذراند و در هنگام مرگ، یکی از معروف‌ترین آهنگسازان اروپایی به‌شمار می‌رفت.

زندگی

هایدن، در روستایی کوچک در روه‌راو اتریش زاده شد. پدرش چرخ ارابه می‌ساخت و هایدن کوچک تا شش سالگی به جز آوازهای عامیانه، که پدرش دلبستهٔ خواندن آنها بود، و نیز رقص‌هایی روستایی، که هنگام جشن و سرور در گوشه و کنار زادگاهش بر پا می‌شد، چیزی از موسیقی نمی‌شناخت.
در ۸ سالگی به وین رفت تا به عضویت پسران آوازخوان کلیسای سن‌اشتفان درآید. در آن‌جا اگر چه صدای دلنشین او مورد توجه قرار گرفت، اما هیچ امکانی برای تحصیل آهنگ‌سازی و هنر نوازندگی برایش فراهم نیامد و هنگامی که در عنفوان جوانی صدای خوشش را از دست داد، او را بدون کمترین پول از سِن اشتفان روانهٔ گوشهٔ خیابان کردند.

او دربارهٔ این دوره چنین گفته‌است:

با تدریس موسیقی به بچه‌های ۷–۸ ساله بود که به‌زحمت می‌توانستم زنده بمانم.

او در آن ایام در تلاش بود تا فن آهنگ‌سازی را خود به تنهایی بیاموزد و همزمان به هر کاری که می‌توانست، از جمله نوازندگی ویولن در گروه محبوب نوازندگان خیابان وین، که اسباب سرگرمی و تفریح شبانهٔ مردم را فراهم می‌کرد، می‌پرداخت.

هایدن گرچه خود را اسیر شغلش حس می‌کرد، اما بعدها در توصیفی خردمندانه از وضعیت خود چنین گفت: «آن‌جا نه فقط دلگرم به اقبال و پذیرش مداوم بودم بلکه در مقام رهبر ارکستر می‌توانستم تجربه کنم و دریابم که چه چیز سبب تقویت جلوه‌ای صوتی می‌شود یا آن را تضعیف می‌کند و به این ترتیب می‌توانستم به دلخواه خود ترکیب سازها را بهبود بخشم، آن‌ها را تغییر دهم و سازهایی را حذف یا اضافه کنم. از دنیا دور افتاده بودم.»

هایدن رهیاب سبک کلاسیک در تکامل بخشیدن به سمفونی و کوارتت زهی پیشرو بود. موتسارت و بتهوون از سبک او تأثیر پذیرفته بودند.

هایدن در سال ۱۸۰۹ هنگام اشغال وین توسط ارتش ناپلئون در ۷۷ سالگی در گذشت.^[۱]

برخی از آثار

۱۰۴ سمفونی از جمله سمفونی مشهور «شگفتی» (شماره ۹۴)
۸۳ کوارتت زهی
۱۲۳ قطعه موسیقی مجلسی
۵۲ سونات برای پیانو
اوراتوریوی آفرینش
۶ کوارتت برای فلوت و سازهای زهی
۶ سونات برای فلوت، ویولن، ویولنسل
۳ پیانو تریو
۶ کوارتت اپوس ۱ (۱۷۵۹/ ۱۷۵۷)
۶ دیوِرتیمنتو (کوارتت) اپوس ۲ (۱۷۶۲/۱۷۶۰)
۱۴ مَس

اپراها:

(Il diavolo Zoppo (1753 (شیطان لنگ) (ازدست‌رفته)
(Acide e Galatea (1762
(la Canterina (1766
(lo speziale (1768
(le pescatrici (1769
(L'infedeltà delusa (1777
(L'incontro improvviso (1775
(Il mondo della luna (1777
(La vera costanza (1779
(L'isola disabitata (1779
(La fedeltà premiata (1781
(Orlando Paladino (1782
(Armida (1784
(L'anima del filosofo (1791

جستارهای وابسته

منابع

↑ http://it.wikipedia.org/wiki/Haydn

پیوند به بیرون

الگو:EB9 Poster

یوزف هایدن در دانشنامهٔ بریتانیکا
"Haydn material". BBC Radio 3 archives.
Haydn Festival Eisenstadt
Albert Christoph Dies: (German) Biographische Nachrichten von Joseph Haydn. Wien: Camesinaische Buchhandlung, 1810.
Haydn's Late Oratorios: The Creation and The Seasons by Brian Robins
Full text of the biography Haydn by J. Cuthbert Hadden, 1902, from Project Gutenberg. The end of book contains documentary material including a number of Haydn's letters. Alternatively scanned copy Haydn at archive.org.
No Royal Directive: Joseph Haydn and the String Quartet by Ron Drummond
musicologie.org, with biography (فرانسوی)
"Haydn – Quartet in F minor, Op. 20 No. 5", lecture by Professor Roger Parker, with the Badke Quartet, Gresham College, 8 April 2008 (available for video, audio and text download)
Haydn anniversary page on Bachtrack, includes lists of live performances
Joseph Haydn در IMDb

[1] ttp://it.wikipedia.org/wiki/Haydn

[۱]

@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 [[File:Haydn by Thaler Wien SAM 350 2.jpg|thumb|تندیس هایدن ساخته شده توسط فرانس تایلر ۱۸۰۰]]
-'''فرانتس یوزف هایدن''' (به [[زبان آلمانی|آلمانی]]: Franz Joseph Haydn) (زادهٔ [[۳۱ مارس]] [[۱۷۳۲ (میلادی)|۱۷۳۲]] در روهراو، [[اتریش]] - درگذشتهٔ [[۳۱ مه|۳۱ مهٔ]] [[۱۸۰۹ (میلادی)|۱۸۰۹]] در [[وین]]) [[آهنگساز]] و [[موسیقی‌دان]] اتریشی و یکی از پایه‌گذاران [[موسیقی دوره کلاسیک|موسیقی کلاسیک]] {{مدرک}} و همچنین از پرکارترین و برجسته‌ترین موسیقی‌دانان در این دوره است. او همچنین به‌دلیل سهم بسزا در توسعهٔ موسیقی و نیز کثرت آثارش به «پدر [[سمفونی]]» و «پدر [[کوارتت زهی]]» در این دو فرم ملقب است. هایدن ازطرفی پرورش‌دهنده و استاد موسیقی‌دان بزرگی چون [[لودویگ فان بتهوون|بتهوون]] بود و از طرف دیگر آیندگانی چون [[فرانتس شوبرت]]، [[فلیکس مندلسون|مندلسون]]، و [[یوهانس برامس|برامس]] را تحت تأثیر شیوهٔ موسیقایی خود قرار داد. او همچنین استاد و دوست نزدیک آهنگساز شهیر، [[ولفگانگ آمادئوس موتسارت|موتسارت]] بود.
+'''فرانتس یوزف هایدن''' (به [[زبان آلمانی|آلمانی]]: Franz Joseph Haydn) (زادهٔ [[۳۱ مارس]] [[۱۷۳۲ (میلادی)|۱۷۳۲]] در روهراو، [[اتریش]] - درگذشتهٔ [[۳۱ مه|۳۱ مهٔ]] [[۱۸۰۹ (میلادی)|۱۸۰۹]] در [[وین]]) [[آهنگساز]] و [[موسیقی‌دان]] اتریشی و یکی از پایه‌گذاران [[موسیقی دوره کلاسیک|موسیقی کلاسیک]] {{مدرک}} و همچنین از پرکارترین و برجسته‌ترین موسیقی‌دانان در این دوره است. او همچنین به‌دلیل سهم بسزا در توسعهٔ موسیقی و نیز کثرت آثارش به «پدر [[سمفونی]]» و «پدر [[کوارتت زهی]]» در این دو فرم ملقب است. هایدن ازطرفی پرورش‌دهنده و استاد [[موسیقیدان|موسیقی‌دان]] بزرگی چون [[لودویگ فان بتهوون|بتهوون]] بود و از طرف دیگر آیندگانی چون [[فرانتس شوبرت]]، [[فلیکس مندلسون|مندلسون]]، و [[یوهانس برامس|برامس]] را تحت تأثیر شیوهٔ موسیقایی خود قرار داد. او همچنین استاد و دوست نزدیک آهنگساز شهیر، [[ولفگانگ آمادئوس موتسارت|موتسارت]] بود.
-هایدن بیشتر عمر طولانی خویش را در اتریش گذراند و در هنگام مرگ، یکی از معروف‌ترین آهنگسازان اروپایی به‌شمار می‌رفت.
+هایدن بیشتر عمر طولانی خویش را در [[اتریش]] گذراند و در هنگام مرگ، یکی از معروف‌ترین آهنگسازان اروپایی به‌شمار می‌رفت.
 == زندگی ==
-هایدن، در روستایی کوچک در [[روه‌راو]] [[اتریش]] زاده شد. پدرش چرخ ارابه می‌ساخت و هایدن کوچک تا شش سالگی به جز آوازهای عامیانه، که پدرش دلبستهٔ خواندن آنها بود، و نیز رقص‌هایی روستایی، که هنگام جشن و سرور در گوشه و کنار زادگاهش بر پا می‌شد، چیزی از موسیقی نمی‌شناخت.{{سخ}}
+هایدن، در روستایی کوچک در روه‌راو [[اتریش]] زاده شد. پدرش چرخ ارابه می‌ساخت و هایدن کوچک تا شش سالگی به جز آوازهای عامیانه، که پدرش دلبستهٔ خواندن آنها بود، و نیز رقص‌هایی روستایی، که هنگام جشن و سرور در گوشه و کنار زادگاهش بر پا می‌شد، چیزی از موسیقی نمی‌شناخت.{{سخ}}
 در ۸ سالگی به [[وین]] رفت تا به عضویت پسران آوازخوان کلیسای سن‌اشتفان درآید. در آن‌جا اگر چه صدای دلنشین او مورد توجه قرار گرفت، اما هیچ امکانی برای تحصیل آهنگ‌سازی و هنر نوازندگی برایش فراهم نیامد و هنگامی که در عنفوان جوانی صدای خوشش را از دست داد، او را بدون کمترین پول از سِن اشتفان روانهٔ گوشهٔ خیابان کردند.
 او دربارهٔ این دوره چنین گفته‌است: {{نقل‌قول|با تدریس موسیقی به بچه‌های ۷–۸ ساله بود که به‌زحمت می‌توانستم زنده بمانم.}}
-او در آن ایام در تلاش بود تا فن آهنگ‌سازی را خود به تنهایی بیاموزد و همزمان به هر کاری که می‌توانست، از جمله نوازندگی [[ویولن]] در گروه محبوب نوازندگان خیابان وین، که اسباب سرگرمی و تفریح شبانهٔ مردم را فراهم می‌کرد، می‌پرداخت.
+او در آن ایام در تلاش بود تا فن [[آهنگسازی|آهنگ‌سازی]] را خود به تنهایی بیاموزد و همزمان به هر کاری که می‌توانست، از جمله نوازندگی [[ویولن]] در گروه محبوب نوازندگان خیابان وین، که اسباب سرگرمی و تفریح شبانهٔ مردم را فراهم می‌کرد، می‌پرداخت.
 هایدن گرچه خود را اسیر شغلش حس می‌کرد، اما بعدها در توصیفی خردمندانه از وضعیت خود چنین گفت: «آن‌جا نه فقط دلگرم به اقبال و پذیرش مداوم بودم بلکه در مقام رهبر ارکستر می‌توانستم تجربه کنم و دریابم که چه چیز سبب تقویت جلوه‌ای صوتی می‌شود یا آن را تضعیف می‌کند و به این ترتیب می‌توانستم به دلخواه خود ترکیب سازها را بهبود بخشم، آن‌ها را تغییر دهم و سازهایی را حذف یا اضافه کنم. از دنیا دور افتاده بودم.»
-هایدن رهیاب سبک کلاسیک در تکامل بخشیدن به سمفونی و کوارتت زهی پیشرو بود. [[موتسارت]] و [[بتهوون]] از سبک او تأثیر پذیرفته بودند.
+هایدن رهیاب سبک [[موسیقی کلاسیک|کلاسیک]] در تکامل بخشیدن به [[سمفونی]] و [[کوارتت]] زهی پیشرو بود. [[موتسارت]] و [[بتهوون]] از سبک او تأثیر پذیرفته بودند.
 هایدن در سال ۱۸۰۹ هنگام اشغال وین توسط [[ارتش ناپلئون]] در ۷۷ سالگی در گذشت.<ref>http://it.wikipedia.org/wiki/Haydn</ref>

داده‌های کتابخانه‌ای
عمومی	ISNI 1 ویاف 1 ورلدکت
کتابخانه‌های ملی	نروژ شیلی اسپانیا فرانسه (داده‌ها) کاتالونیا آلمان ایتالیا اسرائیل ایالات متحده آمریکا لتونی ژاپن جمهوری چک استرالیا یونان کره کرواسی هلند لهستان سوئد واتیکان
نهادهای پژوهش هنری	نام هنرمندان (گتی)
واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای	آلمان
سایر	کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی هنرمند موزیک‌برینز ریسم (فرانسه) شناسه RISMبرابر با people/55803 معتبر نیست. ریرو (سوئیس) 1 شبکه‌های اجتماعی و محتوای بایگانی شونده سوداک (فرانسه) 1 تروو (استرالیا) 1