دانشنامه ایرانیکا: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| oclc = ۵۹۶۰۵۲۰۰ |
| oclc = ۵۹۶۰۵۲۰۰ |
||
}} |
}} |
||
{{ایران‌شناسی}} |
|||
'''''دانشنامهٔ ایرانیکا''''' {{به انگلیسی|''Encyclopædia Iranica''}} یک پروژهٔ گروهی بین‌المللی و بزرگ‌ترین و جامع‌ترینِ پروژه‌های [[ایران‌شناسی]] است<ref>[http://web.archive.org/web/20090307153931/http://www.radiozamaneh.org/pejman/2007/04/post_23.html اعتراض دانشنامه «ایرانیکا» به آسوشیتدپرس] (''رادیو زمانه'')</ref> که به سردبیری [[احسان یارشاطر]] و شورای ویراستاران که همگی از پژوهشگران بین‌المللی برجسته در زمینهٔ [[ایران‌شناسی|مطالعات ایران]] هستند، در [[دانشگاه کلمبیا]] در شهر [[نیویورک]] آمریکا در حال انتشار است. از ابتدای فعالیت این دانشنامه یارشاطر سردبیر این دانشنامه بود ولی از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی، [[التون دانیل]] به سردبیری این دانشنامه منصوب شده‌است. شورای ویراستاران متشکل از ۳۸ پژوهشگر برجستهٔ بین‌المللی از دانشگاه‌ها و مراکز علمی مختلف است که هرکدام از آن‌ها در زمینهٔ خاصی از مطالعات ایرانی صاحب‌نظرند و وظیفهٔ آن‌ها کمک به سردبیر برای انتخاب عنوان مدخل‌ها، گزینش نویسندگان هر مدخل و تهیهٔ اصول کلی برای نوشتن مدخل‌ها در زمینهٔ مورد تخصص‌شان است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=حیدرزاده|نام=محمد|ناشر=انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز|سال=۱۳۹۶|شابک=۳-۲۰۷-۱۴۱-۶۰۰-۹۷۸|فصل=پیشگفتار مترجمان|کتاب=[[تاریخ ماد به‌گزارش دانشنامهٔ ایرانیکا]]|ترجمه=[[شهرام جلیلیان]] و محمد حیدرزاده|شهر=اهواز}}</ref> |
'''''دانشنامهٔ ایرانیکا''''' {{به انگلیسی|''Encyclopædia Iranica''}} یک پروژهٔ گروهی بین‌المللی و بزرگ‌ترین و جامع‌ترینِ پروژه‌های [[ایران‌شناسی]] است<ref>[http://web.archive.org/web/20090307153931/http://www.radiozamaneh.org/pejman/2007/04/post_23.html اعتراض دانشنامه «ایرانیکا» به آسوشیتدپرس] (''رادیو زمانه'')</ref> که به سردبیری [[احسان یارشاطر]] و شورای ویراستاران که همگی از پژوهشگران بین‌المللی برجسته در زمینهٔ [[ایران‌شناسی|مطالعات ایران]] هستند، در [[دانشگاه کلمبیا]] در شهر [[نیویورک]] آمریکا در حال انتشار است. از ابتدای فعالیت این دانشنامه یارشاطر سردبیر این دانشنامه بود ولی از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی، [[التون دانیل]] به سردبیری این دانشنامه منصوب شده‌است. شورای ویراستاران متشکل از ۳۸ پژوهشگر برجستهٔ بین‌المللی از دانشگاه‌ها و مراکز علمی مختلف است که هرکدام از آن‌ها در زمینهٔ خاصی از مطالعات ایرانی صاحب‌نظرند و وظیفهٔ آن‌ها کمک به سردبیر برای انتخاب عنوان مدخل‌ها، گزینش نویسندگان هر مدخل و تهیهٔ اصول کلی برای نوشتن مدخل‌ها در زمینهٔ مورد تخصص‌شان است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=حیدرزاده|نام=محمد|ناشر=انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز|سال=۱۳۹۶|شابک=۳-۲۰۷-۱۴۱-۶۰۰-۹۷۸|فصل=پیشگفتار مترجمان|کتاب=[[تاریخ ماد به‌گزارش دانشنامهٔ ایرانیکا]]|ترجمه=[[شهرام جلیلیان]] و محمد حیدرزاده|شهر=اهواز}}</ref> |
||
نسخهٔ ۲۲ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۲۷
| ویراستار(ها) | سرویراستار: التون دانیل تیم ویراستار: احمد اشرف نیکلاس سیمز ویلیامز کریستوفر برونر محسن آشتیانی منوچهر کاشف کیومرث قرقلو ستی رضوی حورا یاوری حبیب برجیان داگمار ریدل |
|---|---|
| نویسنده(ها) | ۱۲۰۰ مشارکت‌کننده |
| عنوان اصلی | Encyclopædia Iranica |
| زبان | انگلیسی |
| موضوع(ها) | ایران‌شناسی |
| گونه(های) ادبی | دانشنامه |
| ناشر | Bibliotheca Persica Press[۱] |
تاریخ نشر | ۱۹۸۵ تاکنون |
| شابک | شابک ۱۵۶۸۵۹۰۵۰۴ |
| شماره اوسی‌ال‌سی | ۵۹۶۰۵۲۰۰ |
| از سلسله مقالات دربارهٔ |
| ایران‌شناسی |
|---|
دانشنامهٔ ایرانیکا (به انگلیسی: Encyclopædia Iranica) یک پروژهٔ گروهی بین‌المللی و بزرگ‌ترین و جامع‌ترینِ پروژه‌های ایران‌شناسی است[۲] که به سردبیری احسان یارشاطر و شورای ویراستاران که همگی از پژوهشگران بین‌المللی برجسته در زمینهٔ مطالعات ایران هستند، در دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک آمریکا در حال انتشار است. از ابتدای فعالیت این دانشنامه یارشاطر سردبیر این دانشنامه بود ولی از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی، التون دانیل به سردبیری این دانشنامه منصوب شده‌است. شورای ویراستاران متشکل از ۳۸ پژوهشگر برجستهٔ بین‌المللی از دانشگاه‌ها و مراکز علمی مختلف است که هرکدام از آن‌ها در زمینهٔ خاصی از مطالعات ایرانی صاحب‌نظرند و وظیفهٔ آن‌ها کمک به سردبیر برای انتخاب عنوان مدخل‌ها، گزینش نویسندگان هر مدخل و تهیهٔ اصول کلی برای نوشتن مدخل‌ها در زمینهٔ مورد تخصص‌شان است.[۳]
این دانشنامه به بررسی تاریخ و تمدن ایران در خاورمیانه، قفقاز، آسیای مرکزی و شبه‌قارهٔ هند می‌پردازد و همهٔ جنبه‌های تاریخ و فرهنگ ایران از جمله ادبیات و زبان‌های ایرانی را پوشش می‌دهد.[۳]
پیشینه
هنگامی که ویرایش دوم دانشنامه اسلام منتشر شد، احسان یارشاطر از برنارد لوئیس (یکی از ویراستاران ویرایش دوم دانشنامهٔ اسلام) پرسیده بود که «چرا مدخل‌های دانشنامه اسلام در رابطه با ایران (مثل مدخل احمدشاه قاجار) این قدر کم محتوا است؟» و لوئیس پاسخ داد که با نظر یارشاطر موافق بوده و علت آن‌ها مخالفت با ایران‌شناسی نیست بلکه کمبود پژوهشگر در زمینهٔ موضوعات ایران‌شناسی است. یارشاطر می‌گوید به همین خاطر ایدهٔ نوشتن دانشنامه‌ای برای خود ایرانی‌ها به ذهنش خطور کرد تا مطالبی که برای خود ایرانی‌ها مهم است، در این دانشنامه ثبت گردد.[۴]
یارشاطر در سال ۱۹۶۹ میلادی کوشید تا دانشنامهٔ اسلام به زبان فارسی ترجمه شود ولی به‌دلیل آنکه در مورد بسیاری از موضوعات مربوط به ایران، اطلاعات این دانشنامه را ناکافی می‌دانست، در سال ۱۹۷۵ میلادی دانشنامه‌ای جدید را که ترجمه‌ای از دانشنامهٔ اسلام به‌همراه مدخل‌هایی تألیفی بود تحت عنوان دانشنامهٔ ایران و اسلام منتشر کرد که تا فعالیت آن تا جلد دهم ادامه یافت ولی با پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامهٔ کار متوقف شد و آخرین جلد آن را در سال ۱۹۸۰ میلادی منتشر کرد.
یارشاطر پیش‌تر در سال ۱۹۷۲ میلادی تصمیم گرفته‌بود تا دانشنامه‌ای دربارهٔ ایران و به زبان انگلیسی منتشر کند و به همین منظور با اختصاص ۲ میلیون دلار بودجه توسط امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر وقت ایران، کار دانشنامه را آغاز کرد[۵] و آن را دانشنامهٔ ایرانیکا نام نهاد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ادامهٔ تدوین آن در ایالات متحده آمریکا دنبال گردید.[۶]
حامیان و ویراستاران
حامیان مالی این دانشنامه دانشگاه کلمبیا و موقوفه ملی علوم انسانی هستند. این دو بنیاد پس از ده سال تأمین این پروژه، ادامهٔ کمک مالی را منوط به کمک مالی از داخل ایران کردند.[۷]
احسان یارشاطر تا پایان سال ۲۰۱۷ میلادی سرویراستار ایرانیکا بود ولی اکنون التون دانیل جانشین وی شده‌است. هیئت ویراستاران (شامل افرادی چون احمد اشرف و نیکلاس سیمز ویلیامز) و بیش از ۴۰ ویراستار (همانند ویلیام چیتیک) و ۱۶۵۰ پژوهنده، در تکمیل این دانشنامهٔ بزرگ مشارکت دارند.[۸]
جلدهای دانشنامه
نخستین دفتر از دانشنامه در سال ۱۹۸۲ میلادی منتشر شد و نخستین جلد آن که شامل ۸ دفتر می‌شد، در سال ۱۹۸۵ میلادی منتشر گردید. تاکنون (آوریل ۲۰۱۸ میلادی) ۱۵ جلد از دانشنامهٔ ایرانیکا منتشر شده‌است و جلد شانزدهم نیز آخرین مراحل چاپ خود را طی می‌کند. ۵ جلد اول دارای ۸ دفتر بودند ولی از جلد ۶ به بعد، هر جلد دارای ۶ دفتر است که هر ۴ ماه یک‌بار، یک دفتر و هر ۱۸ ماه یک‌بار، یک جلد از دانشنامه منتشر می‌شود. همهٔ مدخل‌های چاپ‌شده به‌صورت آنلاین از طریق وب‌گاه www.iranicaonline.org در دسترس‌اند و افزون بر آن، حدود ۹۰۰ مدخل چاپ‌نشده که در جلدهای بعدی دانشنامه چاپ خواهند شد نیز به‌صورت آنلاین قابل دریافت‌اند.[۳]
دانشنامهٔ ایرانیکا، با هدف بیشترین دسترسی برای خوانندگان در سطح جهانی، به زبان انگلیسی منتشر می‌شود و احتمالاً تا زمانی که دانشنامه به پایان حرف Z برسد، تعداد جلدهای آن ۴۵ عدد خواهد بود.[۹]
| حرف (آغاز و انجام مدخل‌ها) | شابک | سال انتشار | ایتالیک | شمارهٔ جلد |
|---|---|---|---|---|
| ĀB – ANĀHID | ۱۹۸۵ | I | ۱ | |
| ANĀMAKA – ĀṮĀR AL-WOZARĀʾ | ۱۹۸۷ | II | ۲ | |
| ĀTAŠ – BEYHAQI | ۱۹۸۹ | III | ۳ | |
| BĀYJU – CARPETS | ۱۹۹۰ | IV | ۴ | |
| CARPETS – COFFEE | ۱۹۹۲ | V | ۵ | |
| COFFEEHOUSE – DĀRĀ | ۱۹۹۳ | VI | ۶ | |
| DĀRĀ(B) – EBN AL-AṮIR | ۱۹۹۶ | VII | ۷ | |
| EBN ʿAYYĀŠ – EʿTEŻĀD-AL-SALṬANA | ۱۹۹۸ | VIII | ۸ | |
| ETHÉ – FISH | ۱۹۹۹ | IX | ۹ | |
| FISHERIES – GINDAROS | ۲۰۰۱ | X | ۱۰ | |
| GIŌNI – HAREM I | ۲۰۰۳ | XI | ۱۱ | |
| HAREM I – ILLUMINATIONISM | ۲۰۰۴ | XII | ۱۲ | |
| ILLUMINATIONISM – ISFAHAN | ۲۰۰۶ | XIII | ۱۳ | |
| ISFAHAN IX – JOBBĀʾI | ۲۰۰۸ | XIV | ۱۴ | |
| KAŠḠARI, SAʿD-AL-DIN | ۲۰۱۱ | XV | ۱۵ | |
| KASHAN – KAŠŠI, ABU ʿAMR MOḤAMMAD | ۲۰۱۲ | XVI | ۱۶ |
عناوین ترجمه‌شده به فارسی
تاکنون مقالاتی از این دانشنامه با عناوین انقلاب مشروطه، پوشاک در ایران‌زمین، ادبیات داستانی در ایران، خوشنویسی و تاریخ روابط ایران و آلمان توسط انتشارات امیرکبیر و زیر نظر آقای پیمان متین تحت عنوان مجموعهٔ «از سری مقالات دانشنامهٔ ایرانیکا» به فارسی منتشر شده‌اند.
همچنین مقالات حوزهٔ ماد نیز تحت عنوان «تاریخ ماد به‌گزارش دانشنامهٔ ایرانیکا» توسط انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز با ترجمهٔ شهرام جلیلیان و محمد حیدرزاده منتشر شده‌است.
منابع
- ↑ Encyclopædia Iranica
- ↑ اعتراض دانشنامه «ایرانیکا» به آسوشیتدپرس (رادیو زمانه)
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ حیدرزاده، محمد (۱۳۹۶). «پیشگفتار مترجمان». تاریخ ماد به‌گزارش دانشنامهٔ ایرانیکا. ترجمهٔ شهرام جلیلیان و محمد حیدرزاده. اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز. شابک ۳-۲۰۷-۱۴۱-۶۰۰-۹۷۸ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: invalid prefix (کمک). - ↑ Ehsan Yarshater in Conversation with Mandana Zandian, Jun 7, 2016 , p.167
- ↑ «هفتهٔ ایرانیکا» در پاریس (رادیو زمانه)
- ↑ جشن تولد ایرانیکای ۳۵سالهٔ ۱۳جلدی (رادیو زمانه)
- ↑ جشن تولد ایرانیکای ۳۵سالهٔ ۱۳جلدی (رادیو زمانه، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۷)
- ↑ ۱۲ تا ۱۹ اردیبهشت، هفتهٔ جهانی «ایرانیکا» (رادیو فردا)
- ↑ "US-funded encyclopedia revels in Iran greatness" (به انگلیسی). International New York Times. Retrieved 18 October 2007.
پیوند به بیرون
 |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به دانشنامه ایرانیکا در ویکیگفتاورد موجود است. |
