فرم (موسیقی): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

نسخهٔ ‏۶ مارس ۲۰۱۸، ساعت ۰۰:۴۰

در تئوری موسیقی، قالب یا فرم (انگلیسی: form) اشاره به ساختار یک قطعهٔ موسیقی دارد. قالب یک قطعه موسیقی سعی می‌کند که آن قطعه را با شکستن به اجزایی توصیف کند. به عبارتی دیگر شکل، ساختمان و نظم یک اثر موسیقایی است و مفاهیمی مشابه در تعریف معماری، نقاشی، مجسمه‌سازی و … دارد.^[۱]

تعریف

هر اثر هنری دارای طرح، قالب، یا الگویی است که محتوای کار را در درون آن جای می‌دهد. در واقع فرم در برابر محتوا قرار می‌گیرد و هر اثر هنری در فرم، مجموعه ای است از اجزا که هر یک نسبت به کل پیوند دارد. در بررسی شکل ظاهری یک اثر موسیقی می‌توان سه عنصر را تشخیص داد:

بیان اول یا سوژه اصلی (الف)
بسط و گسترش (ب)
برگشت و یادآوری بیان اول (الف)

وجود فرم در موسیقی بیانگر شکل ظاهری، نظم، آرایش، عدم یکنواختی و دوره زمانی آن اثر می‌شود و در هر دوره معنای متفاوتی داشته‌است.^[۲]

تاریخچه

گرایش به فرم در موسیقی به صورتهای گوناگون و با رهیافتهای متفاوت مورد توجه قرار گرفته‌است و دارای پیچیدگی‌های فراوان است.^[۳]

نمودار فرم در دوره‌های موسیقی کلاسیک:


دروه قرون وسطی	دوره رنسانس	دوره باروک	دوره کلاسیک	دوره رمانتیک	دوره مدرن	دوره معاصر
		کنسرتو گروسو	سمفونی	سمفونی	سمفونی
		کنسرتو	کنسرتو	کنسرتو	کنسرتو
		سونات	سونات	سونات	سونات
		سونات تریو	کوارتت زهی	کوارتت زهی	کوارتت زهی
	رقص	سوئیت		سوئیت	سوئیت
				پوئم سمفونیک	پوئم سمفونیک
				اورتور	اورتور
		اپرا	اپرا	اپرا	اپرا
	مس	مس	مس	مس	مس
		اوراتوریو	اوراتوریو	اوراتوریو	اوراتوریو
		کانتات	کانتات	کانتات	کانتات
		فوگ
						موسیقی الکترونیک
	مادریگال			سرود تصنیعی	سرود تصنیعی
				قطعه به مناسبت	قطعه به مناسبت
سرودهای گرگوریایی

انواع فرم در موسیقی کلاسیک

انواع فرم در موسیقی ایرانی

پانویس

↑ کریم گوگرد چی. «فرم در موسیقی». سایت موسیقی بیان.
↑ زیگموند اسپات، ترجمه پرویز منصوری (۱۳۵۶). چگونه از موسیقی لذت ببریم. انتشارات زمان. صص. ۱۱۰.
↑ حسن زندباف (۱۳۶۴). فرم در موسیقی. تهران: انتشارات پارت. صص. ۷.

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Musical form». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۶.

پیوند به بیرون

این یک مقالهٔ خرد موسیقی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[1] کریم گوگرد چی. «فرم در موسیقی». سایت موسیقی بیان.

[2] زیگموند اسپات، ترجمه پرویز منصوری (۱۳۵۶). چگونه از موسیقی لذت ببریم. انتشارات زمان. صص. ۱۱۰.

[3] حسن زندباف (۱۳۶۴). فرم در موسیقی. تهران: انتشارات پارت. صص. ۷.

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-در [[تئوری موسیقی]]، '''قالب''' یا '''فرم''' ({{lang-en|form}}) اشاره به ساختار یک قطعهٔ موسیقی دارد. قالب یک قطعه موسیقی سعی می‌کند که آن قطعه را با شکستن به اجزایی توصیف کند.به عبارتی دیگر شکل، ساختمان و نظم یک اثر موسیقایی است و مفاهیمی مشابه در تعریف معماری، نقاشی، مجسمه سازی و ... دارد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=کریم گوگرد چی|کد زبان=|تاریخ=|وب‌گاه=سایت موسیقی بیان|نشانی=http://www.bayanmusic.ir/index.php?screen=pages/amz&id=32|عنوان=فرم در موسیقی}}</ref>
+در [[تئوری موسیقی]]، '''قالب''' یا '''فرم''' ({{lang-en|form}}) اشاره به ساختار یک قطعهٔ موسیقی دارد. قالب یک قطعه موسیقی سعی می‌کند که آن قطعه را با شکستن به اجزایی توصیف کند. به عبارتی دیگر شکل، ساختمان و نظم یک اثر موسیقایی است و مفاهیمی مشابه در تعریف معماری، نقاشی، مجسمه‌سازی و … دارد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=کریم گوگرد چی|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=سایت موسیقی بیان|نشانی=http://www.bayanmusic.ir/index.php?screen=pages/amz&id=32|عنوان=فرم در موسیقی}}</ref>
 == تعریف ==
-هر اثر هنری دارای طرح، قالب، یا الگویی است که محتوای کار را در درون آن جای می دهد. در واقع فرم در برابر محتوا قرار می گیرد و
+هر اثر هنری دارای طرح، قالب، یا الگویی است که محتوای کار را در درون آن جای می‌دهد. در واقع فرم در برابر محتوا قرار می‌گیرد و
-هر اثر هنری در فرم، مجموعه ای است از اجزا که هر یک نسبت به کل پیوند دارد. در بررسی شکل ظاهری یک اثر موسیقی میتوان سه عنصر را تشخیص داد :
+هر اثر هنری در فرم، مجموعه ای است از اجزا که هر یک نسبت به کل پیوند دارد. در بررسی شکل ظاهری یک اثر موسیقی می‌توان سه عنصر را تشخیص داد:
 # بیان اول یا سوژه اصلی (الف)
 # بسط و گسترش (ب)
 # برگشت و یادآوری بیان اول (الف)
-وجود فرم در موسیقی بیانگر شکل ظاهری، نظم، آرایش، عدم یکنواختی و دوره زمانی آن اثر می شود و در هر دوره معنای متفاوتی داشته است.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=زیگموند اسپات، ترجمه پرویز منصوری|عنوان=چگونه از موسیقی لذت ببریم|تاریخ=1356|ناشر=انتشارات زمان|صفحات=110}}</ref>
+وجود فرم در موسیقی بیانگر شکل ظاهری، نظم، آرایش، عدم یکنواختی و دوره زمانی آن اثر می‌شود و در هر دوره معنای متفاوتی داشته‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=زیگموند اسپات، ترجمه پرویز منصوری|عنوان=چگونه از موسیقی لذت ببریم|تاریخ=۱۳۵۶|ناشر=انتشارات زمان|صفحات=۱۱۰}}</ref>
 == تاریخچه ==
-گرایش به فرم در موسیقی به صورتهای گوناگون و با رهیافتهای متفاوت مورد توجه قرار گرفته است و دارای پیچیدگی های فراوان است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فرم در موسیقی|نام خانوادگی=حسن زندباف|نام=|ناشر=انتشارات پارت|سال=1364|شابک=|مکان=تهران|صفحات=7}}</ref>
+گرایش به فرم در موسیقی به صورتهای گوناگون و با رهیافتهای متفاوت مورد توجه قرار گرفته‌است و دارای پیچیدگی‌های فراوان است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فرم در موسیقی|نام خانوادگی=حسن زندباف|نام=|ناشر=انتشارات پارت|سال=۱۳۶۴|شابک=|مکان=تهران|صفحات=۷}}</ref>
-نمودار فرم در دوره های [[موسیقی کلاسیک]] :
+نمودار فرم در دوره‌های [[موسیقی کلاسیک]]:
 {| class="wikitable"
 |+
@@ خط ۱۴۲: / خط ۱۴۳: @@
 |
 |-
-|سرود های  گرگوریایی
+|سرودهای گرگوریایی
 |
 |
@@ خط ۱۵۰: / خط ۱۵۱: @@
 |
 |}
-== انواع فرم در موسیقی کلاسیک==
+== انواع فرم در موسیقی کلاسیک ==
 {{Div col|cols=۴}}
 * [[سونات]]
@@ خط ۱۷۸: / خط ۱۸۰: @@
 * [[مادریگال]]
 {{Div col end}}
 == انواع فرم در موسیقی ایرانی ==
-* [[پیش‌درآمد (موسیقی)|پیش در آمد]]
+* [[پیش‌درآمد (موسیقی)|پیش‌درآمد]]
 * [[چهار مضراب]]
 * [[رنگ (فرم موسیقایی)|رنگ]]
 * [[تصنیف]]
-*  [[ضربی]]
+* [[ضربی]]
 * [[خالتور]]