یوزف هایدن: تفاوت میان نسخه‌ها
←برخی از آثار: ویرایش و ویکی‌سازی |
|||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| ناشر = |
| ناشر = |
||
| نقش‌های_مرتبط = |
| نقش‌های_مرتبط = |
||
| |
| وبگاه = |
||
| اعضای_کنونی = |
| اعضای_کنونی = |
||
| اعضای_پیشین = |
| اعضای_پیشین = |
||
نسخهٔ ۳ مارس ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۲۶
| یوزف هایدن | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| نام تولد | فرانتس یوزف هایدن |
| زاده | ۳۱ مارس ۱۷۳۲ روهراو، اتریش |
| درگذشته | ۳۱ مهٔ ۱۸۰۹ (۷۷ سال)وین، اتریش |
فرانتس یوزف هایدن (به آلمانی: Franz Joseph Haydn) (زادهٔ ۳۱ مارس ۱۷۳۲ در روهراو، اتریش - درگذشتهٔ ۳۱ مهٔ ۱۸۰۹ در وین) آهنگساز و موسیقی‌دان اتریشی و یکی از پایه‌گذاران موسیقی کلاسیک [نیازمند منبع] و همچنین از پرکارترین و برجسته‌ترین موسیقی‌دانان در این دوره است. او همچنین به‌دلیل سهم بسزا در توسعهٔ موسیقی و نیز کثرت آثارش به «پدر سمفونی» و «پدر کوارتت زهی» در این دو فرم ملقب است. هایدن ازطرفی پرورش‌دهنده و استاد موسیقی‌دان بزرگی چون بتهوون بود و از طرف دیگر آیندگانی چون فرانتس شوبرت، مندلسون، و برامس را تحت تأثیر شیوهٔ موسیقایی خود قرار داد. او همچنین استاد و دوست نزدیک آهنگساز شهیر، موتسارت بود.
هایدن بیشتر عمر طولانی خویش را در اتریش گذراند و در هنگام مرگ، یکی از معروف‌ترین آهنگسازان اروپایی به‌شمار می‌رفت.
زندگی
هایدن، در روستایی کوچک در روهراو اتریش زاده شد. پدرش چرخ ارابه می‌ساخت و هایدن کوچک تا شش سالگی به جز آوازهای عامیانه، که پدرش دلبستهٔ خواندن آنها بود، و نیز رقص‌هایی روستایی، که هنگام جشن و سرور در گوشه و کنار زادگاهش بر پا می‌شد، چیزی از موسیقی نمی‌شناخت.
در ۸ سالگی به وین رفت تا به عضویت پسران آوازخوان کلیسای سن‌اشتفان درآید. در آن‌جا اگر چه صدای دلنشین او مورد توجه قرار گرفت، اما هیچ امکانی برای تحصیل آهنگ‌سازی و هنر نوازندگی برایش فراهم نیامد و هنگامی که در عنفوان جوانی صدای خوشش را از دست داد، او را بدون کمترین پول از سِن اشتفان روانهٔ گوشهٔ خیابان کردند.
او دربارهٔ این دوره چنین گفته‌است:
با تدریس موسیقی به بچه‌های ۷–۸ ساله بود که به‌زحمت می‌توانستم زنده بمانم.
او در آن ایام در تلاش بود تا فن آهنگ‌سازی را خود به تنهایی بیاموزد و همزمان به هر کاری که می‌توانست، از جمله نوازندگی ویولن در گروه محبوب نوازندگان خیابان وین، که اسباب سرگرمی و تفریح شبانهٔ مردم را فراهم می‌کرد، می‌پرداخت.
هایدن گرچه خود را اسیر شغلش حس می‌کرد، اما بعدها در توصیفی خردمندانه از وضعیت خود چنین گفت: «آن‌جا نه فقط دلگرم به اقبال و پذیرش مداوم بودم بلکه در مقام رهبر ارکستر می‌توانستم تجربه کنم و دریابم که چه چیز سبب تقویت جلوه‌ای صوتی می‌شود یا آن را تضعیف می‌کند و به این ترتیب می‌توانستم به دلخواه خود ترکیب سازها را بهبود بخشم، آنها را تغییر دهم و سازهایی را حذف یا اضافه کنم. از دنیا دور افتاده بودم.»
هایدن رهیاب سبک کلاسیک در تکامل بخشیدن به سمفونی و کوارتت زهی پیشرو بود. موتسارت و بتهوون از سبک او تأثیر پذیرفته بودند.
هایدن در سال ۱۸۰۹ هنگام اشغال وین توسط ارتش ناپلئون در ۷۷ سالگی در گذشت.[۱]
برخی از آثار
- ۱۰۴ سمفونی از جمله سمفونی مشهور «شگفتی» (شماره ۹۴)
- ۸۳ کوارتت زهی
- ۱۲۳ قطعه موسیقی مجلسی
- ۵۲ سونات برای پیانو
- اوراتوریوی آفرینش
- ۶ کوارتت برای فلوت و سازهای زهی
- ۶ سونات برای فلوت، ویولن، ویولنسل
- ۳ پیانو تریو
- ۶ کوارتت اپوس ۱ (۱۷۵۹/ ۱۷۵۷)
- ۶ دیوِرتیمنتو (کوارتت) اپوس ۲ (۱۷۶۲/۱۷۶۰)
- ۱۴ مَس
اپراها:
- (Il diavolo Zoppo (1753 (شیطان لنگ) (ازدست‌رفته)
- (Acide e Galatea (1762
- (la Canterina (1766
- (lo speziale (1768
- (le pescatrici (1769
- (L'infedeltà delusa (1777
- (L'incontro improvviso (1775
- (Il mondo della luna (1777
- (La vera costanza (1779
- (L'isola disabitata (1779
- (La fedeltà premiata (1781
- (Orlando Paladino (1782
- (Armida (1784
- (L'anima del filosofo (1791
منابع
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ یوزف هایدن موجود است. |
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| نهادهای پژوهش هنری | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| سایر |
|
- یوزف هایدن
- آهنگسازان اپرا اهل اتریش
- آهنگسازان اپرای مرد
- آهنگسازان اهل اتریش
- آهنگسازان پیانو
- آهنگسازان دوره کلاسیک اهل اتریش
- آهنگسازان کلاسیک اهل اتریش
- آهنگسازان کلاسیک سده ۱۸ (میلادی)
- آهنگسازان کلاسیک مرد
- آهنگسازان کلاسیک مرد اهل اتریش
- آهنگسازان دوره کلاسیک
- اهالی اتریش در سده ۱۸ (میلادی)
- درگذشتگان ۱۸۰۹ (میلادی)
- دور از وطنها در مجارستان اهل اتریش
- زادگان ۱۷۳۲ (میلادی)
- عصر روشنگری
- کاتولیکهای رومی اهل اتریش
- نوازندگان پیانو کلاسیک اهل اتریش
- نویسندگان سرود ملی