حمودیان: تفاوت میان نسخه‌ها
ImanFakhri (بحث | مشارکت‌ها) ابرابزار، اصلاح نویسه، اصلاح ارقام |
ImanFakhri (بحث | مشارکت‌ها) |
||
| خط ۱۴۱: | خط ۱۴۱: | ||
در اوایل قرن ۵ قمری بود که [[سلیمان بن حکم]] حکومت ولایات [[سبته]] و [[طنجه]] را به فردی به نام [[علی بن حمود]] که نسب وی به [[ادریسیان|ادریسان مغرب]] می‌رسید، واگذار کرد و همچنین قسمت‌های جنوبی اندلس، [[جزیره خضرا]]، را نیز به بردار علی یعنی [[قاسم بن حمود]] اعطا کرد.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۴۶۲}}</ref> |
در اوایل قرن ۵ قمری بود که [[سلیمان بن حکم]] حکومت ولایات [[سبته]] و [[طنجه]] را به فردی به نام [[علی بن حمود]] که نسب وی به [[ادریسیان|ادریسان مغرب]] می‌رسید، واگذار کرد و همچنین قسمت‌های جنوبی اندلس، [[جزیره خضرا]]، را نیز به بردار علی یعنی [[قاسم بن حمود]] اعطا کرد.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۴۶۲}}</ref> |
||
در این زمان که دستگاه خلافت از آشفتگی فراوانی رنج می‌برد، علی با به تحریک فردی به نام [[خیران]] که از سرداران بربر بود بر علیه سلیمان شورید<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۴۶۳}}</ref> |
در این زمان که دستگاه خلافت از آشفتگی فراوانی رنج می‌برد، علی با به تحریک فردی به نام [[خیران]] که از سرداران بربر بود بر علیه سلیمان شورید<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۴۶۳}}</ref> |
||
و توانست وی را شکست و [[قرطبه]] را فتح کند. پس از تصرف قرطبه سلیمان و پدرش جکم به دستور علی به قتل رسیدند و خود علی نیز با لقت المتوکل علی الله به مسند خلافت رسید.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۴۶۴}}</ref> وی پس از چندی حکومت شرایط سختی را برای مردم قرطبه به وجود آورد که سبب شورش علیه وی شد که وی به خشونت همگی را سرکوب کرد و همچنین رفتار بد وی موجب رنجش بربرها علی‌الخصوص خیران شد<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۴۶۵}}</ref> |
و توانست وی را شکست و [[قرطبه]] را فتح کند. پس از تصرف قرطبه سلیمان و پدرش جکم به دستور علی به قتل رسیدند و خود علی نیز با لقت المتوکل علی الله به مسند خلافت رسید.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۴۶۴}}</ref> وی پس از چندی حکومت شرایط سختی را برای مردم قرطبه به وجود آورد که سبب شورش علیه وی شد که وی به خشونت همگی را سرکوب کرد و همچنین رفتار بد وی موجب رنجش بربرها علی‌الخصوص خیران شد.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۴۶۵}}</ref> در همین حال فردی به نام عبدالرحمن توانست به کمک خیران و امیران [[سرقسطه]]، [[شاطبه]] و [[والنسیا]] شورش بزرگی را علیه علی بن حمود به راه بیاندازد و علی نیز دست به اقدام متقابل زد و آماده نبرد شد اما توانست ۳ تا از غلامان خود کشته شد.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۴۶۶}}</ref> |
||
=== قاسم بن حمود === |
=== قاسم بن حمود === |
||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
=== جانشینان یحیی === |
=== جانشینان یحیی === |
||
پس از یحیی، بردارش [[ادریس بن علی]] که ولایت طنجه و سبته را برعهده داشت با لقب المتاید الله به مسند خلافت اندلس رسید<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۶۶۸}}</ref> |
پس از یحیی، بردارش [[ادریس بن علی]] که ولایت طنجه و سبته را برعهده داشت با لقب المتاید الله به مسند خلافت اندلس رسید.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۶۶۸}}</ref> ادریس پایتخت را مالقه انتخاب کرد که محل و مقر اصلی طایفه حمودی بود. دوران حکومت ادریس نسبتاً طولانی بودو تا سال ۴۳۱ پایدار ماند.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۶۶۹}}</ref> |
||
پس از وی، پسرش [[محمد بن ادریس]] به حکومت رسید که حکومت وی نیز دوامی نداشت هم چنان‌که در دوران [[حسن بن یحیی حمودی]]، جانشین محمد، چندان نپائید و در سال ۴۳۴ درگذشت.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= |
پس از وی، پسرش [[محمد بن ادریس]] به حکومت رسید که حکومت وی نیز دوامی نداشت هم چنان‌که در دوران [[حسن بن یحیی حمودی]]، جانشین محمد، چندان نپائید و در سال ۴۳۴ درگذشت.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۶۶۹–۶۷۰}}</ref> |
||
==زوال حمودیان== |
== زوال حمودیان == |
||
پس از آن بربرها با [[ادریس دوم]] با لقب عالی بیعت کردند و او را به مسند رساندند. با توجه به شخصیت هنری و ادبی وی، مملکت از امور سیاسی عقب ماند و در نتیجه باعث بروز تمرد یاغیان و جسورتر شدن آنها شد که توانستند در سال ۴۳۸ وی از حکومت برکنار<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= |
پس از آن بربرها با [[ادریس دوم]] با لقب عالی بیعت کردند و او را به مسند رساندند. با توجه به شخصیت هنری و ادبی وی، مملکت از امور سیاسی عقب ماند و در نتیجه باعث بروز تمرد یاغیان و جسورتر شدن آنها شد که توانستند در سال ۴۳۸ وی از حکومت برکنار<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۶۷۰–۶۷۱}}</ref> و با [[محمد بن قاسم]] با لقب مهدی بعیت کنند.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۶۷۱}}</ref> وی برعکس ادریس دوم، شخصی جسور و قدرتمند بود که باعث نگرانی گروه‌ها به خصوص بربرها شود. پس وی از سلطنت خلع و [[محمد بن ادریس دوم]] با لقب مستعلی به حکومت رساندند.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۶۷۱}}</ref> در دوران وی نیز به مانند اسلافش، هرج و مرج و شورش در سراسر حکومت بیداد می‌کرد و موجب رنجش بیش از پیش اهالی اندلس شده بود تا اینکه در سال ۴۴۶ شخصی به نام [[بادیس بن حبوس]] بر مالقه دست یافت و محمد را دستگیر و به [[افریقیه]] فرستاد. بدین ترتیب حکومت حمودیان پس از ۴۰ سال برافتاد و باردیگر خاندان اموی توانستند قدرت را به دست بگیرند.<ref>{{پک|محمد عبدالله عنان|ک=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|ص= ص۶۷۲–۶۷۳}}</ref> |
||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
{{پانویس|۲}} |
{{پانویس|۲}} |
||
==منابع== |
== منابع == |
||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=عنان|نام=محمد عبدالله|عنوان=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|جلد=۱|مترجم=عبدالمحمد آیتی|ناشر=کیهان|سال چاپ=۱۳۶۶|مکان=تهران}} |
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=عنان|نام=محمد عبدالله|عنوان=تاریخ دولت اسلامی در اندلس|جلد=۱|مترجم=عبدالمحمد آیتی|ناشر=کیهان|سال چاپ=۱۳۶۶|مکان=تهران}} |
||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=نعنعی|نام=عبدالمجید|عنوان=دولت امویان در اندلس |جلد=۱|مترجم=محمد سپهری|ناشر=پژوهشگاه حوزه و دانشگاه|سال چاپ=۱۳۸۶|مکان=تهران}} |
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=نعنعی|نام=عبدالمجید|عنوان=دولت امویان در اندلس |جلد=۱|مترجم=محمد سپهری|ناشر=پژوهشگاه حوزه و دانشگاه|سال چاپ=۱۳۸۶|مکان=تهران}} |
||
نسخهٔ ۲۰ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۵:۰۴
آل‌حمود حمودیان | |
|---|---|
| ۱۰۱۶ میلادی / ۴۰۷ قمری–۱۰۵۶ میلادی / ۴۴۶ قمری | |
 طایفه آل‌حمود ساکن در شهر ملاقه در سال ۱۰۳۷ | |
| وضعیت | خلافت آل‌حمود |
| پایتخت | قرطبه |
| پایتخت در تبعید | ملاقه |
| دین(ها) | اسلام، شیعه |
| حکومت | خلافت |
| خلیفه | |
• ۴۰۷–۴۰۸ | علی بن حمود |
• ۴۰۸–۴۱۳ | قاسم بن حمود |
• ۴۱۳–۴۱۷ | یحیی بن علی |
• ۴۱۷–۴۳۱ | ادریس بن علی |
• ۴۳۱–۴۳۴ | محمد بن ادریس حمودی |
• ۴۳۱–۴۳۴ | حسن بن یحیی |
• ۴۳۴–۴۳۸ | ادریس دوم |
• ۴۳۸–۴۴۴ | محمد بن قاسم حمودی |
• ۴۴۴–۴۴۵ | ادریس بن یحیی |
• ۴۴۵–۴۴۶ | محمد بن ادریس دوم |
| دوره تاریخی | قرون وسطا |
• به قدرت رسیدن | ۱۰۱۶ ۱۰۱۶ میلادی / ۴۰۷ قمری |
• زوال نابودی | ۱۰۵۶ ۱۰۵۶ میلادی / ۴۴۶ قمری |
| امروز بخشی از |  اسپانیا  پرتغال  جبل طارق |
حمودیان سلسله‌ای شیعه مذهب در اندلس بود که توسط علی بن حمود در سال ۴۰۷ با استفاده از شرایط آشفته دستگاه خلافت اموی و قتلسلیمان بن حکم، خلیفه اموی، تأسیس شد و به مدت ۴۰ سال بر بخش‌هایی از اندلس حکومت کرد تا سرانجام در عهد محمد بن ادریس دوم، امویان توانستند بار دیگر خلافت را به دست بگیرند و به عمر حکومت طایفه حمودی پایان دهند.[۱]
تأسیس حکومت و خلفای حمودی
علی بن حمود
در اوایل قرن ۵ قمری بود که سلیمان بن حکم حکومت ولایات سبته و طنجه را به فردی به نام علی بن حمود که نسب وی به ادریسان مغرب می‌رسید، واگذار کرد و همچنین قسمت‌های جنوبی اندلس، جزیره خضرا، را نیز به بردار علی یعنی قاسم بن حمود اعطا کرد.[۲] در این زمان که دستگاه خلافت از آشفتگی فراوانی رنج می‌برد، علی با به تحریک فردی به نام خیران که از سرداران بربر بود بر علیه سلیمان شورید[۳] و توانست وی را شکست و قرطبه را فتح کند. پس از تصرف قرطبه سلیمان و پدرش جکم به دستور علی به قتل رسیدند و خود علی نیز با لقت المتوکل علی الله به مسند خلافت رسید.[۴] وی پس از چندی حکومت شرایط سختی را برای مردم قرطبه به وجود آورد که سبب شورش علیه وی شد که وی به خشونت همگی را سرکوب کرد و همچنین رفتار بد وی موجب رنجش بربرها علی‌الخصوص خیران شد.[۵] در همین حال فردی به نام عبدالرحمن توانست به کمک خیران و امیران سرقسطه، شاطبه و والنسیا شورش بزرگی را علیه علی بن حمود به راه بیاندازد و علی نیز دست به اقدام متقابل زد و آماده نبرد شد اما توانست ۳ تا از غلامان خود کشته شد.[۶]
قاسم بن حمود
پس از علی، برادرش قاسم با لقب مأمون[۷] به جای بردار نشست و تا سال ۴۱۳ حکومت قرطبه را برعهده داشت. در همین سال بود که بردار زاده‌اش، یحیی بن علی بر علیه وی شورید و مدعی خلافت شد[۸] و به قرطبه حمله برد و چون قاسم تاب مقاومت نداشت از مقابله با وی گریخت و به اشبیلیه رفت اما بار دیگر توانست با جمع‌آوری نیرو به پایتخت آمده و حکومت بازپس بگیرد. اما یحیی آرام ننشست و بار دیگر قرطبه را متصرف شد و اینبار قاسم را به زندان افکند. قاسم تا عهد ادریس بن علی در زندان بود و سرانجام به دستور وی به قتل رسید.[۹][۱۰]
یحیی بن علی
یحیی پس از به دست گرفتن قدرت با لقب معتلی به تخت خلافت رسید. در عهد وی، قرطبه به شخصی به نام عبدالرحمن بن عطلف یفرنی واگذار شد و خود مقر حکومت را به مالقه منتقل کرد. اما در غیبت وی اهالی قرطبه درصدد شورش برآمدند و با عبدالرحمن ناصر با لقب المعتمد بیعت کردند[۱۱] اما اقدامات آنها محقق نشد تا اینکه توسط یحیی سرکوب شدند.[۱۲]
جانشینان یحیی
پس از یحیی، بردارش ادریس بن علی که ولایت طنجه و سبته را برعهده داشت با لقب المتاید الله به مسند خلافت اندلس رسید.[۱۳] ادریس پایتخت را مالقه انتخاب کرد که محل و مقر اصلی طایفه حمودی بود. دوران حکومت ادریس نسبتاً طولانی بودو تا سال ۴۳۱ پایدار ماند.[۱۴]
پس از وی، پسرش محمد بن ادریس به حکومت رسید که حکومت وی نیز دوامی نداشت هم چنان‌که در دوران حسن بن یحیی حمودی، جانشین محمد، چندان نپائید و در سال ۴۳۴ درگذشت.[۱۵]
زوال حمودیان
پس از آن بربرها با ادریس دوم با لقب عالی بیعت کردند و او را به مسند رساندند. با توجه به شخصیت هنری و ادبی وی، مملکت از امور سیاسی عقب ماند و در نتیجه باعث بروز تمرد یاغیان و جسورتر شدن آنها شد که توانستند در سال ۴۳۸ وی از حکومت برکنار[۱۶] و با محمد بن قاسم با لقب مهدی بعیت کنند.[۱۷] وی برعکس ادریس دوم، شخصی جسور و قدرتمند بود که باعث نگرانی گروه‌ها به خصوص بربرها شود. پس وی از سلطنت خلع و محمد بن ادریس دوم با لقب مستعلی به حکومت رساندند.[۱۸] در دوران وی نیز به مانند اسلافش، هرج و مرج و شورش در سراسر حکومت بیداد می‌کرد و موجب رنجش بیش از پیش اهالی اندلس شده بود تا اینکه در سال ۴۴۶ شخصی به نام بادیس بن حبوس بر مالقه دست یافت و محمد را دستگیر و به افریقیه فرستاد. بدین ترتیب حکومت حمودیان پس از ۴۰ سال برافتاد و باردیگر خاندان اموی توانستند قدرت را به دست بگیرند.[۱۹]
پانویس
- ↑ «حمودیان». لغت‌نامه دهخدا. دریافت‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۱۲.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۴۶۲.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۴۶۳.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۴۶۴.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۴۶۵.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۴۶۶.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۴۶۶.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۴۶۷.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۴۶۸.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۶۶۱.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۴۶۹.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۶۶۷.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۶۶۸.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۶۶۹.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۶۶۹–۶۷۰.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۶۷۰–۶۷۱.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۶۷۱.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۶۷۱.
- ↑ محمد عبدالله عنان، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ص۶۷۲–۶۷۳.
