کتیا

CATIA

پرونده:CATIA Brand logo.png
توسعه‌دهنده(ها)	داسو سیستم
انتشار ابتدایی	۱۹۷۷
انتشار پایدار	3DEXPERIENCE R2016x و V5-6R2016
سیستم‌عامل	یونیکس / ویندوز
گونه	CAD/CAM/CAE/PLM
پروانه	نرم‌افزار مالکیتی
وبگاه	[۱]

کتیا (به انگلیسی: CATIA) مخفف (به انگلیسی: Computer Aided Three-dimensional Interactive Application) یک نرم‌افزار طراحی به کمک رایانه، مهندسی به کمک رایانه و ساخت به کمک رایانه است که توسط شرکت داسو سیستمز تولید شده‌است. شرکت آی بی ام نیز در امور بازاریابی و فروش این نرم‌افزار با داسو سیستمز همکاری دارد.

رقبای اصلی نرم‌افزار کتیا در بازار کرئو و ان ایکس زیمنس می‌باشد.

تاریخچه

CATIA در سال 1977 توسط شرکت هواپیمایی فرانسوی « Avions Marcel Dassault» ، که در آن زمان مشتری نرم افزار CADAM  برای توسعه هواپیماهای جنگنده Mirage Dassault، توسعه داد. بعدها توسط هوافضا، خودرو، کشتی سازی و سایر صنایع تصویب شد.

در ابتدا CATI ( conception assee tridimensionnelle تعاملی - فرانسوی برای طراحی سه بعدی سه بعدی با کمک ) به نام CATIA تغییر نام داد در سال 1981 هنگامی که Dassault یک شرکت تابعه برای توسعه و فروش نرم افزار ایجاد کرد و قرارداد توزیع غیر منحصر به فرد توزیع را با IBM امضا کرد. 

در سال 1984، شرکت بوئینگ CATIA V2 را به عنوان مهمترین ابزار CAD 3D انتخاب کرد و بزرگترین مشتری آن بود.

در سال 1988 CATIA V3 از رایانه های اصلی به یونیکس منتقل شد .

در سال 1990، شرکت General Dynamics Electric Boat Corp کاتیا را به عنوان مهمترین ابزار 3D CAD خود برای طراحی زیردریایی کلاس ویرجینیا نیروی دریایی ایالات متحده انتخاب کرد. همچنین، از سال 1978، لاکهید سیستم CADAM خود را در سراسر جهان از طریق کانال آی بی ام به فروش رساند.

در سال 1992 CADAM از IBM خریداری شد و CATIA CADAM V4 سال بعد منتشر شد.

در سال 1996، از یک تا چهار سیستم عامل یونیکس از جمله IBM AIX ، Silicon Graphics IRIX ، Sun Microsystems SunOS و Hewlett-Packard HP-UX منتقل شد .

در سال 1998، نسخه V5 منتشر شد و یک نسخه کاملا بازنویسی از CATIA با پشتیبانی از یونیکس، ویندوز NT و ویندوز XP (از سال 2001) بود. 

در سال های پیش از سال 2000، مشکلات ناشی از ناسازگاری بین نسخه های CATIA (نسخه 4 و نسخه 5) به علت سالها تاخیر پروژه در تولید ایرباس A380 به هزینه 6.1 میلیارد دلار رسید. 

در سال 2008 Dassault Systèmes CATIA V6 را عرضه کرد.  در حالی که سرور می تواند در مایکروسافت ویندوز ، لینوکس و یا AIX اجرا شود، پشتیبانی مشتری برای هر سیستم عامل غیر از مایکروسافت ویندوز حذف شد. 

در ماه نوامبر 2010، Dassault Systèmes CATIA V6R2011x، آخرین نسخه PLM2.0 پلت فرم را راه اندازی کرد، در حالی که همچنان به پشتیبانی و بهبود نرم افزار CATIA V5 خود ادامه می داد.

در ماه ژوئن سال 2011، Dassault Systèmes V6 R2012 را راه اندازی کرد.

در سال 2012، Dassault Systèmes V6 2013x را راه اندازی کرد.

در سال 2014، Dassault Systèmes راه اندازی 3DEXPERIENCE Platform R2014x  و CATIA در ابر، یک نسخه ابر از نرم افزار خود را راه اندازی کرد.  و بسیاری از شرکت‌های بزرگ جهان مانند بوئینگ، ایرباس، آئودی و… از استفاده‌کنندگان این نرم‌افزار به شمار می‌روند.

دربارهٔ نرم‌افزار

تصویری از فضای کاری در نرم‌افزار

می‌توان قوی‌ترین نرم‌افزار در زمینه CAD و CAM دانست و در زمینه CAE این نرم‌افزار با نرم‌افزار مکمل خود نرم‌افزار آباکوس کامل می‌گردد. به نحوی حل پیچیده‌ترین پروژه‌های آنالیزی جهان نیز در این نرم‌افزار انجام پذیر می‌باشد. البته در سال‌های ۲۰۱۳ به بعد شرکت داسالت سیستم نسخه جدید در قالب شبکه این نرم‌افزار را با نام 3DEXPERIENCE در آپدیت کتیا ورژن ۶ روانه بازار کرده است که از قابلیت‌های شگرفی علی الخصوص توانایی کار در شبکه این نرم‌افزار می‌توان نام برد.

ویژگی‌های نرم‌افزار

1. رابط گرافیکی قوی در نورپردازی در هر لحظه و به طور پیوسته و دوران نقشه بدون دوران نوشته‌های آن
2. هوشمندی در به‌کارگیری دستورات بعد از اجرای هر دستور، دستورات زیر مجموعه آن فعال می‌شود.
3. مراحل ایجاد ترسیم به شکل نمودار درختی قابل مشاهده و به هر مرحله می‌توان مراجعه کرد و تغییرات مورد نظر را به آن بخش اعمال نمود.
4. نرم‌افزار کتیا توانایی ترسیم و تحلیل در اکثر گرایش‌های فنی مانند:

مکانیک، عمران، تأسیسات، برق صنعتی، الکترونیک، و… را دارد.

1. ویژگی ساخت مدل‌های مرکب از سطوح و حجم‌ها
2. ویژگی به شکل مجموعه بودن (مجموعه‌ای از توانایی‌ها)
3. نگهداری تاریخچه تغییرات ایجاد شده بر روی مدل

این ویژگی سبب می‌شود که در این نرم‌افزار بتوان عملیات را به قبل برگرداند یا عملیاتی را حذف یا بی اثر کرد.

1. امکان تعریف ابعاد وابسته

این ویژگی کارایی خود را در مدل‌های پیچیده نشان می‌دهد چون وقتی یکی از ابعاد را تغییر دهیم بقیه هم به دلیل پارامتریک بودن تغییر می‌کنند.

1. مشاهده به هنگام تغییرات

با این ویژگی می‌توان در هنگام اضافه کردن یک مشخصه تغییراتی که در آینده به وجود می‌آید را بعینه ملاحظه کرد.

1. محیط راحت و کارا

محیط گرافیکی قوی و کاربرپسند است و طراحی‌ها به خوبی به نمایش گذاشته شده‌اند.

توانایی‌های دیگر نرم‌افزار

از توانایی‌های جالب دیگر آن در قسمت قطعات مکانیکی، با تولید G-code می‌توان به دستگاه‌های تراشکاری cnc متصل تا قطعه ساخته شود. مدل سازی قطعات ساده تا پیچیده از ماوس گرفته تا بدنه خودرو و هواپیما و همچنین شرکت‌های هواپیماسازی همچون بوئینگ و شرکت‌های خودروسازی همچون فورد و نیسان نیز از نرم‌افزار به طور گسترده‌ای استفاده می‌کنند.

۱. محیط‌های مدل سازی (Solid Model):این قسمت که در زیر مجموعه ماژول Mechanical Design قرار دارد برای مدل کردن قطعات توپر (Solid) و مجموعه مونتاژی و طراحی قالب و طراحی مدل‌های ورق کاری (Sheetmetal)، نقشه‌کشی صنعتی، تلورانس گذاری و… استفاده می‌شود.

۲. مدل سازی سطوح: این قسمت علاوه بر ساخت سطوح پیچیده قابلیت انجام مدل‌سازی روی ابر نقاط و فایل‌های حاصل از اسکن سه بعدی را نیز دارا است.

۳. محیط ماشین‌کاری: پس از ساخت مدل به کمک قابلیت‌های محیط ماشین‌کاری به راحتی می‌توان عملیات ماشین‌کاری مورد نیاز برای تهیه قطعه مدل شده از روی قطعه خام را تعریف کرده و هر مرحله از ماشین‌کاری را به صورت متحرک (انیمیشن) مشاهده کنید.

۴. محیط تحلیل المان محدود: به کمک قابلیت‌های این محیط می‌توانید قطعات و مدل‌های مونتاژی ساخته شده در این نرم‌افزار را تحلیل کرده و مواردی مانند تغییر شکل، توزیع تنش و… را در آن‌ها بدست آورد.

۵. طراحی و تحلیل مکانیزم‌ها: به کمک این قابلیت از نرم‌افزار Catia می‌توانید پس از تعریف اتصالات بین اجزای مختلف مکانیزم، حرکت مکانیزم را مشاهده کرده و آن را تحلیل کنید. البته اینها برخی از قابلیت‌های نرم‌افزار می‌شود و قابلیت‌های ان بالتر از این می‌باشد.

یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های این نرم‌افزار این است که به کاربر اجازه می‌دهد به راحتی که از یک محیط کاری به محیط کاری دیگر منتقل گردد. به عنوان مثال شما پس از این که در محیط Digitized Shape Editor از یک ابر نقاط اسکن تهیه کردید به راحتی می‌توان در محیط Generative Shape Design یا Free Style از آن Surface تهیه کنید.

همان‌طور که اطلاع دارید برای اینکه بتوانید مدل خود را از یک محیط به محیط دیگر ببرید ابتدا نیاز است که مدل خود را به صورتی ذخیره یا Import کنید که نرم‌افزار دیگر قابلیت خواندن این اطلاعات را داشته باشند و احتمالاً در این انتقال مدل شما ممکن است data lost (از دست دادن اطلاعات) داشته باشد.

قطعه طراحی شده توسط نرم‌افزار

در نسخه 3DEXPERIENCE ما شاهد انقلاب شگرفی در ساختار نرم‌افزار کتیا ۶ هستیم و آن هم قابلیت مهم کار در شبکه که به کاربران و مدیران این امکان را می‌دهد که براحتی با تعریف کلاینت‌های مختلف در نرم‌افزار با ویژگی در هر زمان و در هر مکان براحتی پروژه‌های بزرگ را تعریف و همزمان با پیشرفت کار بخش‌های مختلف که با کلاینت‌ها و لایسنس‌های مختلف تعریف شده است بتوان اقدام به تعریف و اجرای چنین حجم اطلاعاتی را نمود.

محیط‌های کاری نرم‌افزار

۱-محیط‌های مدل سازی: این قسمت که در زیر مجموعه ماژول Mechanical Design قرار دارد برای مدل کردن قطعات توپر (Solid) و مجموعه مونتاژی و طراحی قالب و طراحی مدل‌های ورقکاری (Sheetmetal)، نقشه‌کشی صنعتی، تلرانس گذاری و … استفاده می‌شود.

۲-مدل سازی سطوح: این قسمت علاوه بر ساخت سطوح پیچیده قابلیت انجام مدلسازی روی ابر نقاط و فایلهای حاصل از اسکن سه بعدی را نیز دارا است.

۳-محیط ماشینکاری: پس از ساخت مدل به کمک قابلیتهای محیط ماشینکاری براحتی می‌توان عملیات ماشینکاری مورد نیاز برای تهیه قطعه مدل شده از روی قطعه خام را تعریف کرده و هر مرحله از ماشینکاری را بصورت متحرک (انیمیشن) مشاهده کنید.

۴-محیط تحلیل المان محدود: به کمک قابلیتهای این محیط می‌توانید قطعات و مدلهای مونتاژی ساخته شده در این نرم‌افزار را تحلیل کرده و مواردی مانند تغییرشکل، توزیع تنش و … را در آنها بدست آورد.

۵-طراحی و تحلیل مکانیزمها: به کمک این قابلیت از نرم‌افزار Catia می‌توانید پس از تعریف اتصالات بین اجزای مختلف مکانیزم حرکت مکانیزم را مشاهده کرده و آنرا تحلیل کنید.

کتیا در ایران:

انجمن کتیا برای اولین بار در ایران دوره های آموزشی کتیا را راه اندازی کرد و هم اکنون به یکی از قوی ترین اموزشگاه ها در زمینه کتیا تبدیل شده است،

که در پایان دوره مدارک بین المللی معتبری به هنرجویان ارائه میکند

که از افراد خبره در این زمینه میتوان افرادی مثل علیرضا خسروی ، سیدمحسن موسوی، مهدی زارعیان و... اشاره کرد.

نگارخانه

• 
• 
• 
• 

جستارهای وابسته

• سالیدورکس
• مهندسی معکوس
• ابر نقاط
• سطوح زیربخش
• نمونه‌سازی سریع
• 3DEXPERIENCE

پیوند به بیرون

• وبگاه رسمی
• آموزش کتیا