ادیب بیضایی آرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۹: خط ۴۹:
}}
}}


'''علی‌محمد بیضایی آرانی''' (۱۳۱۲–۱۲۶۰ خورشیدی) متخلّص به '''بیضائی''' و شهره به '''ادیب'''، شاعر ایرانی اواخر سدهٔ ۱۳ و اوایل سدهٔ ۱۴ خورشیدی است. تذکرهٔ او را [[شیخ آقا بزرگ تهرانی]] و [[ذکائی بیضائی]] و [[محمّدباقر برقعی]] نوشته‌اند.
'''علی‌محمد بیضایی آرانی''' (۱۳۱۲–۱۲۶۰ خورشیدی) متخلّص به '''بیضائی''' و شهره به '''ادیب'''، شاعر ایرانی اواخر سدهٔ ۱۳ و اوایل سدهٔ ۱۴ خورشیدی است. تذکرهٔ او را [[شیخ آقا بزرگ تهرانی]] و [[ذکائی بیضائی]] و [[محمّدباقر برقعی]] نوشته‌اند و در ''[[لغت‌نامهٔ دهخدا]]'' نیز آمده است.


== زندگی ==
== زندگی ==

نسخهٔ ‏۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۰۵:۴۰

ادیب بیضایی آرانی
نام اصلی
علی محمد بیضایی
زاده۱۲۶۰ خورشیدی
آران
درگذشته۱۳۱۲ خورشیدی
آران و بیدگل
آرامگاهقبرستان قدمگاه کاشان
لقبادیب
تخلصبیضائی
پیشهشاعر
ملیت ایران
دیوان اشعاردیوان ادیب بیضائی کاشانی (۱۳۲۷)
همسر(ها)رضیه
فرزند(ان)پرتو بیضایی آرانی
پدر و مادرملا محمدرضا، متخلّص به ابن روح

علی‌محمد بیضایی آرانی (۱۳۱۲–۱۲۶۰ خورشیدی) متخلّص به بیضائی و شهره به ادیب، شاعر ایرانی اواخر سدهٔ ۱۳ و اوایل سدهٔ ۱۴ خورشیدی است. تذکرهٔ او را شیخ آقا بزرگ تهرانی و ذکائی بیضائی و محمّدباقر برقعی نوشته‌اند و در لغت‌نامهٔ دهخدا نیز آمده است.

زندگی

میرزا علی‌محمد بیضایی آرانی فرزند ملا محمدرضا متخلص به ابن روح آرانی، در سال ۱۲۹۹ قمری در شهر آران و بیدگل دیده به جهان گشود. وی خواندن و نوشتن فارسی و خواندن قرآن را نزد پدرش و مقدمات فقه و اصول را نزد ملا محمدباقر آرانی آموخت. سپس به مدرسه سلطانی کاشان رفت و در درس میرزا فخرالدین نراقی دانش‌آموزی نمود.

در اوایل پیدایش مشروطیت، در نتیجه تحرکات اهالی آن قریه (آران و بیدگل) و هم دسیسه متنفذین محلی، ناگزیر با خانواده خود به کاشان کوچ نمود. سپس او در عدلیه کاشان مشغول خدمت شد و از آنجا به اداره دارایی انتقال و تا آخر عمر در آن اداره بسر برد.

وی از همان اوایل جوانی شعر می‌سرود و تلخص خود را شاهر نامیده بود، ولی بعداً به سفارش ملا محمدباقر آرانی تخلص بیضایی را برگزید. او در گفتن انواع شعر توانا بوده، ولی در سرودن ماده تاریخ و قصیده بسیار هنرمند بوده است.[۱]

بخشی از دیوان بیست هزار بیتی او تحت عنوان دیوان ادیب بیضایی با اهتمام فرزندش پرتو بیضایی آرانی و کمک برادرش میرزا نعمت‌الله ذکایی آرانی در سال ۱۳۲۸ در تهران به چاپ رسید. وی با اکثر بزرگان ادب و شعرای هم عصر خود مانند سعید نفیسی و ملک‌الشعرای بهار و میرزا حسن خان وثوق‌الدوله مکاتبه، مراوده و دوستی داشته است.[۲] او در نیمه اسفند سال ۱۳۱۲ خورشیدی (۱۳۵۲ قمری) درگذشت و در قبرستان قدمگاه کاشان دفن گردید.[۳][۴]

او پدر پرتو بیضایی آرانی، برادر ذکایی بیضایی آرانی و عموی بهرام بیضایی است. ابیات زیر از ایشان می‌باشد:

دوش از پیر عقل پرسیدمکای تو دانا به رازهای نهفت
رفت بسیار از علی و عمردر میان صحابه گفت و شنفت
که سزد جانشین پیغمبر؟هین بگو فاش در جوابم گفت
که نشنید به جایش از پس مرگآن که در زندگی به جایش خفت

غزلی را نیز چنین به پایان می‌برد که:

جهان نمی‌برد از یاد نام بیضائیهنوز بوی محبّت ز بیستون آید

آثار ادبی

ملک‌الشعرای بهار در قصیده‌ای[۵] که در پاسخ سؤال پرتو بیضایی آرانی (دربارهٔ کاشانی یا خراسانی بودن ملک‌الشعرا) سروده بوده است از ادیب بیضایی به نیکی یاد کرده و درجه شاعری وی را ستوده است.[۶]

تسدیس قصیده ایوان مداین خاقانی سروده ادیب بیضایی در سال ۱۳۰۵ خورشیدی به مسابقه گذاشته شد که در میان نام‌آوران ادب فارسی رتبه اول آورد.[نیازمند منبع]

مجموعه اشعار وی بیش از بیست هزار بیت است که قسمتی از آن با نام دیوان ادیب بیضائی کاشانی به سال ۱۳۲۷ با تفریظ عباس اقبال آشتیانی به چاپ رسیده است.[۷]

جستارهای وابسته

منابع

  • الذریعه الی تصانیف الشیعه، جلد ۹ صفحهٔ ۱۵۴
  • سلمانی آرانی، حبیب‌الله (۱۳۷۷). نگاهی به آران و بیدگل. انجمن اهل قلم آران و بیدگل. شابک ۹۶۴-۳۳۰-۱۸۳-۴.
  • یادواره شاعران آران، چاپ ۱۳۷۰، صفحهٔ ۱۴
  • تشکری، علی (۱۳۷۴). تاریخچه علم و ادب در آران و بیدگل. انجمن اهل قلم آران و بیدگل.، صفحهٔ ۴۵
  • برقعی، سید محمدباقر (۱۳۷۳). سخنوران نامی معاصر ایران. قم: خرم. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۹۷۲-۷۳-۲.، جلد ۱، صفحهٔ ۶۵۱

‍ پانویس