گرمازدگی

گرمازدگی
تخصص	مراقبت‌های ویژه پزشکی
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام	780.6
دادگان بیماری‌ها	18924
سمپ	D005334

گرمازدگی (به انگلیسی: Hyperthermia) عدم توانایی بدن در دفع گرما و افزایش دمای درون بدن به حدود چهل درجه سانتی‌گراد است که به علت فعالیت شدید یا گرمای هوا ایچاد می‌شود. به عبارت دبگر گرمازدگی به هم خوردن تعادل در مکانیسم‌های تنظیم دمایی بدن است و تولید گرما در بدن، بعلت افزایش شدید حرارت محیط و ناتوانی در دفع حرارتِ ایجاد شده، باعث گرمازدگی می‌شود.

گرمازدگی براحتی قابل پیشگیری است. در صورت بروز افزایش دمای شدید به فوریتهای پزشکی و درمان فوری برای جلوگیری از آسیب‌های جدی و یا مرگ است.

گرمازدگی کلاسیک

فرم کلاسیک گرمازدگی بیشتر در سنین بالا و در بیماران قلبی عروقی، بیماریهای مزمن، بیماریهای روانی، معلولان، افراد چاق، افرادی که به هر دلیل دچار کاهش آب بدن شده‌اند، افراد الکلی و استفاده کنندگان از بعضی داروها پس از چند روز تماس با هوای گرم که امکان تهویه مناسب محیط هم نباشد اتفاق می‌افتد.

گرمازدگی فعالیتی

فرم فعالیتی گرمازدگی در سنین پائین‌تر و به دنبال فعالیتها و ورزشهای سنگین در آب و هوای گرم (مانند کسانی که مسافت زیادی می‌دوند، بازیکنان فوتبال و…) و در شرایط کمبود آب بدن اتفاق می‌افتد.

علل

• فعالیت شدید در گرما
• پوشش زیاد بدن
• عدم تعادل گرمایی (حتی در سرما هم احتمال بروز گرمازدگی وجود دارد)

شایع ترین علل قرار گرفتن در گرمای بیش از 40/6 درجه سانتی گراد (105.1 °F) و واکنش های جانبی به مواد مخدر هستند.

علائم

• افزایش دمای بدن
• سردرد
• سرگیجه و منگی
• حال بد و بی اشتهایی
• تشنگی شدید
• تپش قلب
• تند نفس کشیدن
• تعریق شدید و پوست رنگ پریده و نمناک
• انقباضات شدید عضلانی

علائم در همه سنین یکسان است اما کودکان، سالمندان، زنان باردار و افرادی که بیماری‌های جدی دارند آسیب‌پذیرتر هستند.

عوارض

اختلالات ناشی از گرمازدگی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• کرامپهای عضلانی ناشی از گرما
• خستگی مفرط ناشی از گرما
• هیپوترمی در گرمازدگی

اقدامات اولیه

• فرد گرمازده را به جای خنک منتقل کنید
• لباسهای اضافی را درآورید
• به او مقدار زیادی آب بدهید
• پوست را با اسفنج یا اسپری با آب نمناک خنک کنید
• در کنار فرد بمانید تا حالش بهتر شود و هر چند دقیقه یک بار چک کنید آیا سرعت تنفس یا ضربان قلبش کمتر شده است یا نه
• معمولاً پس از نیم ساعت باید حال فرد بهتر شود

پیشگیری

• مقدار زیادی آب خنک بنوشید بخصوص اگر در گرما ورزش می‌کنید
• در روزهای بسیار گرم بین ساعت‌های ۱۱ صبح تا سه بعدازظهر حتی الامکان بیرون نروید
• حتی‌الامکان زیر تابش مستقیم آفتاب نمانید
• پوست خود را مرتب با آب خنک کنید
• دوش آب سرد بگیرید
• لباس گشاد و به رنگ روشن بپوشید
• در ورزش افراط نکنید
• در هوای خیلی گرم از نوشیدن الکل حتی الامکان پرهیز کنید

در هوای گرم به چه چیز نیاز است

• همراه داشتن مقدار کافی آب برای نوشیدن و خنک کردن پوست
• پوشش مناسب: لباس گشاد به رنگ روشن و کلاه لبه‌دار
• کرم‌های ضد آفتاب وسیع‌الطیف (که از هر دو پرتو ماوراء بنفش A و B محافظت می‌کنند) با درجه محافظت (SPF) سی به بالا
• عینک آفتابی مناسب که کناره‌های چشم را محافظت کند، محافظت صد در صد در مقابل پرتو ماوراء بنفش بدهد و UV ۴۰۰ باشد. برای اطمینان از مرغوبیت عینک می‌توانید به نشان استاندارد اتحادیه اروپا (CE) یا آمریکا (ANSI) اعتماد کنید.