حسن روحانی: تفاوت میان نسخه‌ها

صفحه نیمه‌حفاظت‌شده
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
←‏اتهامات سرقت علمی رساله دکتری: نرم افزار مورد استفاده برای تحلیل آیثنتیکیت بوده است
SINAGROUPS3 (بحث | مشارکت‌ها)
۱۷۶ ویرایش‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
| birth_place = [[سرخه]]، [[استان سمنان|سمنان]]، [[ایران]]
| birth_place = [[سرخه]]، [[استان سمنان|سمنان]]، [[ایران]]
| birth_date = ۹ دی ۱۳۲۷{{سخ}}{{تاریخ تولد و سن|۱۹۴۸|۱۲|۳۰|df=y}}
| birth_date = ۹ دی ۱۳۲۷{{سخ}}{{تاریخ تولد و سن|۱۹۴۸|۱۲|۳۰|df=y}}
| office = [[رئیس‌جمهور ایران|هفتمین رئیس‌جمهور ایران]]
| office = [[رئیس‌جمهور ایران|هشتمین رئیس‌جمهور ایران]]
|1blankname = {{Nowrap|رهبر}}
|1blankname = {{Nowrap|رهبر}}
|1namedata = [[سید علی خامنه‌ای]]
|1namedata = [[سید علی خامنه‌ای]]
|vicepresident = [[اسحاق جهانگیری]]
|vicepresident = [[اسحاق جهانگیری]]
| order =
| order =
| term_start = ۱۲ مرداد ۱۳۹۲
| term_start = ۱۲ مرداد 1396
| term_end =تاکنون
| term_end =تاکنون
| predecessor = [[محمود احمدی‌نژاد]]
| predecessor = [[محمود احمدی‌نژاد]]
خط ۴۰: خط ۴۰:
| office4 =[[مرکز تحقیقات استراتژیک|رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک{{سخ}}مجمع تشخیص مصلحت نظام]]
| office4 =[[مرکز تحقیقات استراتژیک|رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک{{سخ}}مجمع تشخیص مصلحت نظام]]
| term_start4 = ۱۰ مرداد ۱۳۷۱
| term_start4 = ۱۰ مرداد ۱۳۷۱
| term_end4 = ۱۲ مرداد ۱۳۹۲
| term_end4 = ۱۲ مرداد ۱۳۹2
| appointer4 = [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]
| appointer4 = [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]
| predecessor4 = [[سید محمد موسوی خوئینی‌ها]]
| predecessor4 = [[سید محمد موسوی خوئینی‌ها]]
خط ۵۳: خط ۵۳:
| term_end10 = ۶ خرداد ۱۳۷۹
| term_end10 = ۶ خرداد ۱۳۷۹
| constituency10 = [[سمنان]] <small>(دورهٔ ۱)</small>{{سخ}}[[تهران]] <small>(دورهٔ ۲، ۳، ۴، ۵)</small>
| constituency10 = [[سمنان]] <small>(دورهٔ ۱)</small>{{سخ}}[[تهران]] <small>(دورهٔ ۲، ۳، ۴، ۵)</small>
⚫
| allegiance = {{پرچم|Iran}}
| allegiance = [[پرونده:Joint Staff of IRI.Army Seal.svg|25px]] [[ارتش جمهوری اسلامی ایران]]
⚫
| serviceyears = ۱۳۵۰–۵۱ {{small|(خدمت)}}<ref name="mashreghnews" />{{سخ}}۹۱–۱۹۸۵<ref name="CSR">{{یادکرد وب|عنوان=دکتر حسن روحانی |نشانی=http://maslahat.ir/DocLib2/Strategic%20research%20Center/cfr%20chief%20resume.aspx.html|ناشر=مجمع تشخیص مصلحت نظام|تاریخ بازبینی=۱۲ فروردین ۱۳۹۶}}</ref>
| serviceyears = ۱۳۶۱–۱۳۶۷
| rank =
| rank =
| commands = [[پرونده:Seal of the Islamic Republic of Iran Air Defense Force.svg|22px]] [[قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا|فرماندهٔ قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا]] (۱۳۷۰–۱۳۶۴){{سخ}}[[پرونده:Seal of the General Staff of the Armed Forces of the Islamic Republic of Iran.svg|22px]] [[نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران|معاون دوم فرماندهی جنگ]] (۱۳۶۴–۱۳۶۲)
| commands = [[پرونده:Seal of the Islamic Republic of Iran Air Defense Force.svg|22px]] [[قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا]] {{small|(۹۱–۱۹۸۵)}}<ref name="CSR" />{{سخ}}[[پرونده:Seal of the General Staff of the Armed Forces of the Islamic Republic of Iran.svg|25px]] [[نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران]] {{small|(۸۹–۱۹۸۸)}}<ref name="CSR" />
| alma_mater = [[دانشگاه کلدونین گلاسگو]]{{سخ}}[[دانشگاه تهران]]{{سخ}}[[حوزه علمیه قم]]
| alma_mater = [[دانشگاه کلدونین گلاسگو]]{{سخ}}[[دانشگاه تهران]]{{سخ}}[[حوزه علمیه قم]]
| party = رهبر [[حزب اعتدال و توسعه]]<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.isna.ir/news/92041609713/موسویان-از-روحانی-و-انتخابات-88-می-گوید |عنوان=موسویان از روحانی و انتخابات ۸۸ می‌گوید | ناشر =ایسنا |تاریخ =۱۶ تیر ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۱۲ فروردین ۱۳۹۶}}</ref>
| party = رهبر [[حزب اعتدال و توسعه]]<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.isna.ir/news/92041609713/موسویان-از-روحانی-و-انتخابات-88-می-گوید |عنوان=موسویان از روحانی و انتخابات ۸۸ می‌گوید | ناشر =ایسنا |تاریخ =۱۶ تیر ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۱۲ فروردین ۱۳۹۶}}</ref>
خط ۶۷: خط ۶۷:
|signature = Rouhani signature.png
|signature = Rouhani signature.png
|website = [http://president.ir/ وب سایت دولت]{{سخ}}[http://rouhani.ir/ وب سایت شخصی]
|website = [http://president.ir/ وب سایت دولت]{{سخ}}[http://rouhani.ir/ وب سایت شخصی]
⚫
|allegiance = {{پرچم|Iran}}
⚫
|serviceyears = ۱۳۵۰–۵۱ {{small|(خدمت)}}<ref name="mashreghnews" />{{سخ}}۹۱–۱۹۸۵<ref name="CSR">{{یادکرد وب|عنوان=دکتر حسن روحانی |نشانی=http://maslahat.ir/DocLib2/Strategic%20research%20Center/cfr%20chief%20resume.aspx.html|ناشر=مجمع تشخیص مصلحت نظام|تاریخ بازبینی=۱۲ فروردین ۱۳۹۶}}</ref>
|unit = [[:fa:سپاه دانش|سپاه دانش]] [[نیشابور]] {{small|(۵۱–۱۳۵۰)}}<ref name="mashreghnews">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mashreghnews.ir/fa/news/230397/خاطره-سربازی-روحانی-در-نیشابور|عنوان=خاطره سربازی روحانی در نیشابور|ناشر=مشرق‌نیوز|تاریخ=۱۷ تیر ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=۱۲ فروردین ۱۳۹۶}}</ref>
|unit = [[:fa:سپاه دانش|سپاه دانش]] [[نیشابور]] {{small|(۵۱–۱۳۵۰)}}<ref name="mashreghnews">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mashreghnews.ir/fa/news/230397/خاطره-سربازی-روحانی-در-نیشابور|عنوان=خاطره سربازی روحانی در نیشابور|ناشر=مشرق‌نیوز|تاریخ=۱۷ تیر ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=۱۲ فروردین ۱۳۹۶}}</ref>
|commands = [[پرونده:Seal of the Islamic Republic of Iran Air Defense Force.svg|22px]] [[قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا]] {{small|(۹۱–۱۹۸۵)}}<ref name="CSR" />{{سخ}}[[پرونده:Seal of the General Staff of the Armed Forces of the Islamic Republic of Iran.svg|25px]] [[نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران]] {{small|(۸۹–۱۹۸۸)}}<ref name="CSR" />
|battles = [[جنگ ایران و عراق]]
|battles = [[جنگ ایران و عراق]]
|awards = درجه ۱ نشان نصر<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=11510|عنوان=اعطای نشان درجه یک نصر به جمعی از فرماندهان دفاع مقدس|ناشر=دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای|تاریخ=۲ خرداد ۱۳۷۹|تاریخ بازبینی=۱۲ فروردین ۱۳۹۶}}</ref>{{سخ}}[[پرونده:Fath Medal.jpg|30px]] درجه ۲ [[نشان فتح]]<ref name="Fars News">{{یادکرد خبر|نام=مهدی|نام خانوادگی=پورصفا|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13921029000489|ناشر=[[خبرگزاری فارس]]|عنوان=گزارش فارس از تاریخچهٔ نشان‌های نظامی ایران، از «اقدس» تا «فتح»؛ مدال‌هایی که بر سینهٔ سرداران ایرانی نشسته‌است|تاریخ=۳۰ دی ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=۱۲ فروردین ۱۳۹۶}}</ref>
|awards = درجه ۱ نشان نصر<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=11510|عنوان=اعطای نشان درجه یک نصر به جمعی از فرماندهان دفاع مقدس|ناشر=دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای|تاریخ=۲ خرداد ۱۳۷۹|تاریخ بازبینی=۱۲ فروردین ۱۳۹۶}}</ref>{{سخ}}[[پرونده:Fath Medal.jpg|30px]] درجه ۲ [[نشان فتح]]<ref name="Fars News">{{یادکرد خبر|نام=مهدی|نام خانوادگی=پورصفا|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13921029000489|ناشر=[[خبرگزاری فارس]]|عنوان=گزارش فارس از تاریخچهٔ نشان‌های نظامی ایران، از «اقدس» تا «فتح»؛ مدال‌هایی که بر سینهٔ سرداران ایرانی نشسته‌است|تاریخ=۳۰ دی ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=۱۲ فروردین ۱۳۹۶}}</ref>

نسخهٔ ‏۴ ژوئن ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۵۳

«روحانی» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، روحانی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

حسن روحانی
هشتمین رئیس‌جمهور ایران
دوره مسئولیت
۱۲ مرداد 1396 – تاکنون
معاون رئیس‌جمهوراسحاق جهانگیری
رهبرسید علی خامنه‌ای
پس ازمحمود احمدی‌نژاد
نماینده مجلس خبرگان رهبری
دوره مسئولیت
۲۹ بهمن ۱۳۷۸ – تاکنون
حوزه انتخاباتیاستان سمنان (دورهٔ سوم)
استان تهران (دورهٔ چهارم و پنجم)
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
دوره مسئولیت
۱۸ اردیبهشت ۱۳۷۰ – تاکنون
دبیرکل جنبش عدم تعهد
دوره مسئولیت
۱۲ مرداد ۱۳۹۲ – ۲۷ شهریور ۱۳۹۵
پس ازمحمود احمدی‌نژاد
پیش ازنیکلاس مادورو
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک
مجمع تشخیص مصلحت نظام
دوره مسئولیت
۱۰ مرداد ۱۳۷۱ – ۱۲ مرداد ۱۳۹2
گمارندهاکبر هاشمی رفسنجانی
پس ازسید محمد موسوی خوئینی‌ها
پیش ازعلی اکبر ولایتی
نماینده رهبر در شورای عالی امنیت ملی
دوره مسئولیت
۲۲ آبان ۱۳۶۸ – ۱۹ شهریور ۱۳۹۲
رهبرسید علی خامنه‌ای
پیش ازعلی شمخانی
دبیر شورای عالی امنیت ملی
دوره مسئولیت
۲۲ مهر ۱۳۶۸ – ۲۴ مرداد ۱۳۸۴
رئیس‌جمهوراکبر هاشمی رفسنجانی
سید محمد خاتمی
پیش ازعلی لاریجانی
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی
دوره مسئولیت
۷ خرداد ۱۳۷۱ – ۶ خرداد ۱۳۷۹
پس ازبهزاد نبوی
پیش ازسید محمدرضا خاتمی
نماینده مجلس شورای اسلامی
دوره مسئولیت
۷ خرداد ۱۳۵۹ – ۶ خرداد ۱۳۷۹
حوزه انتخاباتیسمنان (دورهٔ ۱)
تهران (دورهٔ ۲، ۳، ۴، ۵)
اطلاعات شخصی
زاده۹ دی ۱۳۲۷
۳۰ دسامبر ۱۹۴۸ ‏(۷۵ سال)
سرخه، سمنان، ایران
حزب سیاسیرهبر حزب اعتدال و توسعه[۱]
دیگر عضویت‌های سیاسیحزب جمهوری اسلامی
(۱۳۵۷–۱۳۶۶)
همسر(ان)صاحبه عربی (زادهٔ ۱۳۳۳)[۲]
فرزندان۳ پسر و ۲ دختر
محل تحصیلدانشگاه کلدونین گلاسگو
دانشگاه تهران
حوزه علمیه قم
جایزه‌هادرجه ۱ نشان نصر[۳]
درجه ۲ نشان فتح[۴]
خویشاوندانپدر: اسدالله فریدون
مادر: سکینه پیوندی
برادر: حسین فریدون
امضا
وبگاه
خدمات نظامی
وفاداری ایران
سال‌های خدمت۱۳۵۰–۵۱ (خدمت)[۵]
۹۱–۱۹۸۵[۶]
یگانسپاه دانش نیشابور (۵۱–۱۳۵۰)[۵]
فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا (۹۱–۱۹۸۵)[۶]
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران (۸۹–۱۹۸۸)[۶]
جنگ‌ها/عملیات‌جنگ ایران و عراق

حسن روحانی (با نام پیشین حسن فریدون؛[۷] زادهٔ ۹ دی ۱۳۲۷ (در شناسنامه: ۲۱ آبان ۱۳۲۷)[۸]‏ در سرخه، استان سمنان[۹]) روحانی و سیاست‌مدار ایرانی، رئیس‌جمهوری فعلی جمهوری اسلامی ایران، استاد پژوهشی مرکز تحقیقات استراتژیک[۱۰] و همچنین نماینده مردم استان تهران در مجلس خبرگان رهبری از سال ۱۳۷۸،[۱۱] و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از سال ۱۳۷۰ است.[۱۲] روحانی از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴ دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و رئیس تیم هسته‌ای و مذاکره‌کننده ارشد ایران با سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا دربارهٔ برنامه هسته‌ای ایران[۱۳]: ۱۳۸ ، از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۲ عضو شورای عالی امنیت ملی به نمایندگی از رهبر جمهوری اسلامی ایران ‏[۱۴] و از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۹۲ رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز بوده است.[۱۵] روحانی سابقه پنج دوره نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی را دارد و نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در دوره چهارم و دوره پنجم، بوده است.[۱۵]

در ۲۲ فروردین ۱۳۹۲، حسن روحانی با نام «دولت تدبیر و امید»، شعار اعتدال‌گرایی، نماد کلید و رنگ بنفش برای انتخابات ریاست جمهوری رسماً اعلام نامزدی کرد.[۱۶][۱۷] وی در ۱۷ اردیبهشت، با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور، نام خود را برای رقابت ۲۴ خرداد ثبت کرد.[۱۸][۱۹] سرانجام وی با اعلام وزارت کشور با کسب ۱۸٬۶۱۳٬۳۲۹ رأی و کسب ۵۰/۷۰ درصد آرا رسماً به عنوان هفتمین رئیس جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد.[۲۰] روحانی برای انتخاب مجدد با شعار دوباره ایران در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ رقابت کرد. درپی انتخاباتی که در روز جمعه ۲۹ اردیبهشت در ایران و با شرکت ایرانیان سراسر جهان برگزار شد، حسن روحانی با ۲۳٬۵۴۹٬۶۱۶ رای و کسب ۵۷ درصد آرا رئیس جمهور ایران باقی ماند.

حسن روحانی اولین رئیس جمهور ایران است که بعد از انقلاب ایران، با رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، ارتباط برقرار نمود. این ارتباط با باراک اوباما و از طریق مکالمه تلفنی صورت گرفت.[۲۱] همچنین او اولین رئیس جمهور ایران است که بعد از انقلاب اسلامی با نخست وزیر انگلیس، دیوید کامرون، به عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی انگلستان دیدار کرد.[۲۲]

خانواده

حسن روحانی در نوجوانی

حسن روحانی در سال ۱۳۲۷ در شهرستان سرخه در استان سمنان زاده شد. پدر وی حاج اسدالله فریدون در بازار سمنان مغازه داشت و نماینده آیت‌الله بروجردی بود[۲۳] و به سبب مبارزات علنی علیه رژیم پهلوی، نخستین‌بار در سال ۱۳۴۱ دستگیر و به زندان افتاد و به دلیل استمرار مبارزات تا پیروزی انقلاب اسلامی بیش از بیست بار دستگیر و زندانی شد.[۲۴] پدر و مادرش (سکینه پیوندی[۲۵]) پیش از تولد حسن صاحب یک پسر و یک دختر می‌شوند که هر دو در کودکی درگذشتند. وی یک برادر و سه خواهر کوچک‌تر از خود هم دارد. برادرش حسین فریدون در نخستین روزهای پیروزی انقلاب فرماندار نیشابور و روزگاری فرماندار کرج بود، سپس سفیر جمهوری اسلامی ایران در مالزی شد و چند سال هم از سفرای ایران در سازمان ملل متحد بود و سپس مشاور وزیر امور خارجه شد. حسین فریدون هم اکنون دستیار ارشد رئیس جمهور است. سه خواهرش طوبی، فاطمه و طاهره نام دارند که هر سه ازدواج کرده‌اند.[۲۶] بنا به گفته حسن روحانی وی از یازده سالگی با کار در دوره تابستان با کشاورزی و قالیبافی مخارج تحصیلش را تأمین می‌کرد.[۲۷] مادر روحانی، سکینه پیوندی در ۲۹ اسفند ۱۳۹۳ درگذشت.[۲۸]

او دارای ۳ پسر و ۲ دختر است که یکی از پسران وی (محمد روحانی) در سال ۱۳۷۶ درگذشته است. یکی از دختران حسن روحانی در اتریش زندگی می‌کند. همسر روحانی، صاحبه عربی خانه‌دار است و به فعالیت سیاسی یا اجتماعی چندانی مشغول نیست.[۲۹]

روحانی در همایش بیمهٔ سلامت همگانی در خردادماه ۱۳۹۳، مسئولیت پدرخواندگی دو کودک شیرخوار را برعهده گرفت.[۳۰]

تغییر نام خانوادگی از «فریدون» به «روحانی»

روحانی در کتاب خاطراتش که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی چاپ شده است، علل تغییر نام خانوادگی خود را از فریدون به روحانی چنین شرح می‌دهد[۳۱]

وقتی در سال ۱۳۴۰ وارد قم شدم، دوستان طلبه به نام‌خانوادگی من ایراد می‌گرفتند و می‌گفتند: فردا که آیت‌الله شدید، مردم شما را آیت‌الله فریدون بخوانند؟! اصلاً این نام فامیل مناسب فعالیت آینده شما نیست و باید آن را تغییر دهید. برخی از دوستان هم نام‌خانوادگی «فریدون» را مناسب می‌دانستند و می‌گفتند: بسیاری از طلبه‌ها ۲ نام خانوادگی دارند، یعنی به نام فامیلی که در شناسنامه آنها ثبت شده است، خوانده نمی‌شوند، بلکه از آنان با نامی دیگر یاد می‌شود که به آن نام معروف شده‌اند. در نهایت تصمیم گرفتم نام فامیل خود را در حوزه تغییر بدهم ولی در شناسنامه تغییری ندهم؛ لذا با دوستان مختلف مشورت کردم تا بتوانم نام فامیل مناسبی انتخاب کنم. مثلاً یکی پیشنهاد می‌کرد نام خانوادگی خود را «اسلامی» انتخاب کنم و دیگری «امامی» یا «تشیعی» را مطرح می‌کرد. هر کس نامی را پیشنهاد می‌کرد تا در نهایت نام «روحانی» را برای خود برگزیدم و به اصرار دوستان سور هم دادم و از آن پس به همین نام معروف شدم. در دفتر مدرسه و دفتر شهریه مراجع نیز نام جدید من ثبت شد ولی برای مدتی عنوان «فریدون» را هم داخل پرانتز ثبت می‌کردند که این هم به‌تدریج برچیده شد و آن نام فامیل فراموش شد و دیگر همه مرا به اسم «حسن روحانی» می‌شناختند. پس از انقلاب، زمانی که به عنوان نماینده مردم سمنان وارد مجلس شورای اسلامی دوره اول شدم، مناسب دیدم نام‌خانوادگی خودم را در شناسنامه هم تغییر دهم و لذا در سال ۱۳۶۰ تقاضای تغییر نام فامیل کردم و نام‌خانوادگی «روحانی» به طور رسمی در شناسنامه من ثبت شد.

تحصیلات

حسن روحانی در دوران طلبگی، دانشجویی و خدمت سربازی

حوزه

وی دوره ابتدایی را در سرخه و فراگیری دروس دینی را از سال ۱۳۳۹، نخست در مدرسهٔ علمیهٔ صادقیه در سمنان آغاز[۳۲]: ۵۵  و سپس در سال ۱۳۴۰ در حوزهٔ علمیهٔ قم ادامه داد.[۳۲]: ۷۶  وی از دروس و مباحث اساتیدی چون سید محمد محقق داماد، شیخ مرتضی حائری، سید محمدرضا گلپایگانی، سلطانی، محمد فاضل لنکرانی، محمد بهشتی و مرتضی مطهری و شیخ محمد شاه‌آبادی بهره برد.[۲۷][۳۲]: ۸۱ 

دانشگاه

او همزمان با تحصیلات حوزوی در سال ۱۳۴۸ به دانشگاه تهران راه یافت و در سال ۱۳۵۱ دانش‌نامه لیسانس خود را در مقطع کارشناسی در رشته حقوق قضایی اخذ کرد.[۳۲]: ۳۰۹–۳۱۲ حسن روحانی با ادامه تحصیل در بریتانیا، مدرک کارشناسی ارشد (M.Phil) در رشته حقوق عمومی به تاریخ ۱۹۹۵ میلادی (۱۳۷۳–۱۳۷۴) و دانشنامهٔ دکتری (Ph.D) در رشتهٔ حقوق اساسی را از دانشگاه کلدونین گلاسگو به‌تاریخ ۱۹۹۸ میلادی (۱۳۷۶–۱۳۷۷) دریافت کرد.[۱۵][۳۳][۳۴][۳۵] وی با کسب پروانهٔ وکالت از کانون وکلای دادگستری مرکز در تاریخ ۱ آبان ۱۳۸۶ وکیل پایه‌یک دادگستری شد.[۳۶][۳۷]

حسن روحانی دارای مرتبهٔ علمی استاد پژوهشی مرکز تحقیقات استراتژیک است. وی به زبان‌های عربی و انگلیسی مسلط است.[۳۸]

محل تحصیل مقطع رشته سال‌های تحصیل عنوان پایان‌نامه
آغاز پایان
حوزه علمیه قم سطح چهار فقه و اصول ۱۳۴۰ ۱۳۵۷ بدون پایان‌نامه
دانشگاه تهران کارشناسی حقوق قضایی ۱۳۴۸ ۱۳۵۱
دانشگاه کلدونین گلاسگو کارشناسی ارشد حقوق عمومی ۱۳۶۹ ۱۳۷۴ The Islamic Legislative Power
دکترا حقوق اساسی ۱۳۷۴ ۱۳۷۸ The Flexibility of Shariah; Islamic Law

بررسی‌ها دربارهٔ مدرک تحصیلی

مقدمه مصاحبه حسن روحانی با روزنامه جمهوری اسلامی «... در سال ۵۸ از دانشگاه لندن در رشته جامعه‌شناسی حقوقی دکتری گرفت…»

در ۵ و ۸ بهمن ۱۳۹۱، وبگاه ایران‌الکشن‌واچ، دربارهٔ مدرک دکتری حسن روحانی گمانه‌زنی‌هایی را مطرح کرده[۳۹][۴۰] که بر اساس استعلام از دانشگاه گلاسگو است؛ در حالی که روحانی با نام خانوادگی قبلی خود «فریدون» در دانشگاه کلدونین گلاسگو تحصیل کرده که دانشگاه دیگری است.[۳۴] در وبگاه هرالد اسکاتلند (The Herald)، در اخبار آرشیوی، نام حسن روحانی با فامیلی قبلی‌اش (حسن فریدون Hassan Feridon) در لیست دوره‌ای دانش‌آموختگان دانشگاه کلدونین گلاسگو دیده می‌شود.[۴۱] نام پدر حسن روحانی، اسدالله فریدون و برادرش حسین فریدون است.[۲۴]

در سال ۲۰۱۳ دانشگاه کلدونین گلاسگو در صفحه سایت خود درج نمود، دانشگاه کلدونین گلاسکو برگزیده‌شدن دانشجوی سابق خود، حسن روحانی را به عنوان رئیس‌جمهور ایران به وی تبریک می گید. پاملا جیلیس معاون اول دانشگاه کلدونین گلاسکو در پیامی به حسن روحانی آورده است: «مایلم به دانشجویان این دانشگاه انتخاب حسن روحانی را به عنوان رئیس‌جمهور منتخب ایران تبریک بگویم، انتخابی که حقیقتاً دستاورد بزرگی است من امیدوارم دوره تحصیلاتی آقای روحانی در دانشگاه کلدونین گلاسکو بتواند در دوره ریاست‌جمهوری ایشان مفید فایده واقع شود؛ برای ایشان موفقیت‌های پی‌درپی را در مسیر آینده مثبت ایران و مردم آن آرزو دارم.»[۴۲]

در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۲، ایران‌الکشن‌واچ در پاسخ به ایمیل مرکز تحقیقات استراتژیک، ضمن اعلام نام صحیح دانشگاه، نماگرفت‌هایی را از وبگاه آن مرکز ارائه داده و مدعی شد که تحقیق و بررسی آنها موجب شده تا بیوگرافی رسمی حسن روحانی در وبگاه آن مرکز تصحیح شود. ایران‌الکشن‌واچ، این مطلب را با گذشت ۳۲ روز از دریافت توضیحات و اعتراض آن مرکز منتشر کرد.[۴۳]

در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۹۲، وبگاه رسمی دانشگاه کلدونین گلاسگو اعلام کرد که رئیس‌جمهوری آیندهٔ ایران در گذشته با نام «حسن فریدون» در آن دانشگاه تحصیل کرده و مدرک کارشناسی‌ارشد و دکتری خود را به‌ترتیب در سال‌های ۱۹۹۵ و ۱۹۹۹ اخذ کرده است.[۳۳][۴۴]

در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۹۲، دانشگاه کلدونین گلاسگو رسماً ویدئویی را از لحظهٔ اهدای مدرک دکتری تخصصی به روحانی منتشر کرد.[۴۵]

روزنامهٔ جمهوری اسلامی در زمان مدیرمسئولی سید علی خامنه‌ای در ۱۹ اسفند ۱۳۵۸ و در مقدمهٔ مصاحبه‌ای با حسن روحانی مدعی شد: حسن روحانی در سال ۵۸ از دانشگاه لندن در رشته جامع‌شناسی حقوقی دکترا گرفت. بعد از این گفتگو نام وی در لیست انتخاباتی ۱۹، ۲۱ و ۲۲ام ۱۳۵۸ اسفند حزب جمهوری اسلامی برای انتخابات مجلس اول، برخلاف یکم تا هجدهم اسفند از «حسن فریدون (روحانی)» به «دکتر حسن فریدون (روحانی)» تغییر یافت. به‌علاوه براساس مدارک ثبت‌شده در معرفی نمایندگان مجلس اول، مندرج در سایت رسمی مجلس شورای اسلامی، روحانی دارای مدرک دکترای حقوق معرفی شده بود.[۴۶][۴۷]

اتهامات سرقت علمی رساله دکتری

در سال ۱۳۹۲، به گفته بهداد مرشدی، شبیه بودن جملات رساله دکترای حسن روحانی به متن یک کتاب به نویسندگی محمد هاشم کمالی، نویسنده افغان باعث شد که جهت درخواست ملغی نمودن مدرک روحانی توسط دانشگاه، امضا جمع‌آوری شود. چارلز مک گی، سخنگوی دانشگاه کلدونین گلاسکو اعلام نمود که درخواست مشابهی را از طرف یک فعال در آمریکا دریافت نموده است.[۴۸]

سید حسن امین، استاد سابق دانشگاه کلدونین گلاسگو که استاد حسن روحانی بوده‌است در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی فارسی در پاسخ به سؤال خبرنگاری که پرسید «در اینترنت گفته شده بخش‌هایی از پروپزال آقای روحانی از روی نوشتهٔ دیگری کپی شده»، پاسخ داد: «قطعاً این مسله دروغ است که پروپزال ایشان از روی نوشتهٔ دیگری کپی شده‌باشد و من چنین چیزی اصلاً نشنیده‌ام؛ برای اینکه این به‌نوعی نتیجه و حاصل پروپزال ارائه‌شده به‌وسیلهٔ ایشان بود با تغییرات وسیعی که من در چند نوبت انجام دادم تا مقبول کمیسیون تحقیقات عالی دانشگاه قرار بگیرد».[۴۹]

در سال ۱۳۹۶، همزمان با انتخابات ریاست جمهوری ایران، این موضوع دوباره توسط رسانه‌های دولتی مطرح شد.[۵۰] آیت الله کلانتری، دانشیار دانشگاه شیراز و نماینده فارس در مجلس خبرگان رهبری، نیز مدعی شد که بخش‌هایی از رساله روحانی از کتاب وی کپی برداری شده است. وزیر علوم، محمد فرهادی، این موضوع را تکذیب نمود. کلانتری نیز در پاسخ به واکنش وزیر علوم، اظهار تاسف نمود و این اقدام فرهادی را عجولانه خواند. کلانتری مدعی شد که «بر اساس تحقیقات گسترده و بر پایه اظهار نظر کارشناسان» بیش از هفتاد درصد فصل چهارم رساله دکترای روحانی، بدون ارجاع دادن به آن، از روی کتاب وی تحت عنوان «حکم ثانوی در تشریع اسلامی» کپی برداری شده است.[۵۱] گروهی از دانشجویان در ایران و آمریکا اقدام به بررسی رساله دکترای روحانی نمودند. این پویش دانشجویی نتیجه یافته‌های خود را در وبگاه اینترنتی خود قرار دادند. طبق گفته این گروه،براساس نتایج تحلیل تز با استفاده از نرم افزار تشخیص سرقت علمی آیثنتیکیت در فصل‌های یک تا چهار این رساله به ترتیب ۳۹٪، ۴۳٪، ۴۰٪ و ۸۲٪ از کارهای دیگران کپی برداری شده است.[۵۲] به گفته کیوان ابراهیمی، دانشجوی دکترای دانشگاه آیوا و عضو این پویش، بیشتر قسمت‌های رساله روحانی از آثار کلانتری، ضیاءالدین سردار، نوئل کالسون، حمید عنایت، وائل حلاق، سید ابوالاعلی مودودی، پاتریک بنرمن، هاشم کمالی، ویلیام مونتگومری کپی برداری شده است.[۵۳] روحانی در پاسخ به سؤالی در این رابطه گفته است: «من مدرک دکتری خودم را از یک دانشگاه معتبر بین‌المللی گرفتم و زمین ندادم که مدرک بگیرم.»[۵۴]

در ایمیلی که یان هیوم، دبیر و معاون نظارتی دانشگاه کلدونین به مسئول کمیته حقیقت یاب تز دکترای حسن روحانی فرستاده شده آمده است: «در زمان انتخاب دکتر روحانی، پوشش رسانه‌ای و تحقیق و تفحص کاملی در این باره صورت گرفت و سوالاتی از سوی شبکه‌های سی‌ان‌ان و بی‌بی‌سی، روزنامه تایمز و دیلی تلگراف و بسیاری از شبکه‌های دیگر ملی و بین‌المللی مطرح شد که دانشگاه به آن‌ها پاسخ داد. بسیاری از این سؤالات به شماری از چکیده‌های منتشرشده از تز مورد نظر مربوط می‌شدند. همچنین معلوم شد آثاری که این تز از آن‌ها بهره برده اما به این چکیده‌ها مربوط نمی‌شدند، مورد تأیید قرار گرفته و در خود این تز به آن‌ها ارجاع شده است. هرگز تاکنون مدرکی قابل توجه مبنی بر سرقت علمی در تز آقای روحانی در اختیار ما قرار نگرفته است.» وی در ادامه چنین گفت: «شما امروز ۱۲ می ۲۰۱۷ مستندات بسیار گسترده‌ای را برای بنده ارسال کردید که مدعی وقوع سرقت علمی اند. بنده وصول این مدارک را تأیید می‌کنم. ما سرقت ادبی را تخلفی بسیار بزرگ می‌دانیم و اسناد و مدارک دال بر انجام شدن چنین خلافی از سوی هر دانشجو یا فارغ‌التحصیلی، طبق موازین سیاست‌های مربوطه بررسی می‌گردد.»[۵۵] هم‌چنین سید حسن امین، استاد راهنمای روحانی در مصاحبه‌ای با روزنامهٔ قانون در ۱ خرداد ۱۳۹۶، بار دیگر تأکید کرد که رسالهٔ آقای روحانی شایستهٔ دریافت مدرک دکترا بوده و او با امضای ۵ استاد، که بعضی از آن‌ها خارج از دانشگاه بوده‌اند، مدرک دکترا دریافت کرده است. همچنین دو استاد خارج از دانشگاه که آقای روحانی را نمی‌شناخته‌اند، رساله را بررسی کرده‌اند و به مورد خاصی نرسیده‌اند. او دربارهٔ مطالبی که گفته می‌شود آقای روحانی از کتاب‌های دیگر کپی کرده نیز گفت که این کاری معمول در نوشتن رساله است که مطالبی از مراجع مختلف نقل شود و منابع نیز در پایان رساله ذکر شده و این که صرفاً شبیه بودن برخی جملات رساله به کتاب و صحبت‌های دیگران چیز معمولی است و به معنی سرقت علمی نیست.[۵۶]

فعالیت‌های سیاسی پیش از انقلاب

حسن روحانی در آغاز جوانی، فعالیت سیاسی خود را با پیروی از آیت‌الله خمینی آغاز کرد. وی از سال ۱۳۴۴، سفرهای تبلیغی و سخنرانی علیه حکومت وقت را در شهرهای مختلف ایران آغاز نمود و در همان نخستین سفر، توسط مأموران حکومتی بازداشت شد.[۳۲]: ۲۳۲  وی در طول سال‌های مبارزه بارها دستگیر و ممنوع‌المنبر شد.[۳۴]

نخستین به‌کارگیرندهٔ لقب «امام» برای سید روح‌الله خمینی

روحانی در آبان ۱۳۵۶، در مراسم بزرگداشت مصطفی خمینی در مسجد ارک تهران، برای نخستین بار لقب «امام» را برای آیت‌الله سید روح‌الله خمینی (رهبر در تبعید نهضت اسلامی) به کار برد.[۳۲]: ۳۷۵ [۵۷][۵۸]

خروج از کشور

با تحت تعقیب قرار گرفتن توسط ساواک، به‌توصیهٔ محمد بهشتی و مرتضی مطهری از کشور خارج شد[۳۲]: ۳۸۵  و مدتی به سخنرانی و تبلیغ برای دانشجویان خارج از کشور پرداخت و پس از ورود خمینی به پاریس، به او پیوست.[۳۲]: ۴۱۰ 

دستگیری و بازداشت توسط پلیس انگلیس

حسن روحانی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، هنگامی که در اسکاتلند زندگی و تحصیل می‌کرده، از سوی پلیس به‌ظن فعالیت‌های سیاسی دستگیر شده است. پلیس بریتانیا در سال آخر رژیم پهلوی او را دستگیر و به بازداشتگاه منتقل کرده است.[۵۹]


پس از انقلاب

با پیروزی انقلاب، حسن روحانی در نخستین اقدام در سال ۱۳۵۸، به سامان‌دهی ارتش آشفته و پادگان‌های از هم پاشیده پرداخت.[۳۲]: ۵۱۵  وی در ابتدای انقلاب که بحث مناظره با گروه‌های مارکسیستی داغ بود به نقد افکار آنها می‌پرداخت وی در مناظره با رهبر مجاهدین خلق آنها را متهم ساخته که می‌خواهند به زور و به تحریف و به تقطیع (انتخاب گزینشی) آیات قرآن، مطالب مارکسیستی را از قرآن درآورند و قرآن را بر آنها منطبق سازند. برخلاف آنها که مبارزه با امپریالیزم را در دوستی با شوروی می‌دانند ما این را در انقلابمان ثابت کردیم که در برابر شوروی و آمریکا هر دو ایستاده‌ایم.[۶۰]

مجلس شورای اسلامی

پرونده:RohaniKhatami1stMajlis.jpg
حسن روحانی در کنار سید محمد خاتمی

حسن روحانی در سال ۱۳۵۹ از حوزهٔ انتخابیهٔ سمنان به نمایندگی اولین دورهٔ مجلس شورای اسلامی انتخاب شد و پنج دوره قانون‌گذاری به‌مدت بیست سال (از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۷۹) در مجلس حضور داشت. او نایب رئیس اول مجلس (در دوره‌های چهارم و پنجم) و رئیس کمیسیون‌های دفاع (دوره‌های اول و دوم) و سیاست خارجی (دوره‌های چهارم و پنجم) بود.

حسن روحانی یکی از معروف‌ترین نمایندگان مجلس دوم بود که در سال ۱۳۶۴ با نخست‌وزیری میرحسین موسوی مخالفت کردند. ماجرایی جنجالی که باعث شد تا نمایندگان مخالف به گروه ۹۹ نفر معروف شوند.[۶۱]

در مجلس پنجم روحانی، بیشتر با جناح میانه که تقریباً ۳۰ نفر می‌بودند کار می‌کرد.[۶۲]

روحانی کاندیدای انتخابات مجلس ششم در شهر تهران نیز بود و در فهرست «جامعه روحانیت مبارز و پیروان خط امام و رهبری» و چکاد آزاداندیشان (فهرست‌های جناح راست) و کارگزاران سازندگی قرار داشت اما موفق به ورود به مجلس نشد.[۶۳]

مسئولیت‌ها در جنگ

پرونده:Hassan Rouhani, Operation Karbala-5.jpg
فرمان آغاز عملیات کربلای ۵‏[۶۴]: ۷۵۵ 

در دوران جنگ ایران و عراق، روحانی مسئولیت‌های متعددی، از جمله عضویت در شورای عالی دفاع (از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۷)، عضویت در شورای عالی پشتیبانی جنگ و رئیس کمیسیون اجرائی آن (از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۷)، معاونت فرماندهی جنگ (از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۴)، ریاست ستاد قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء (از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶) و فرماندهی پدافند هوایی کل کشور (از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۰) را برعهده داشت. روحانی یکی از ۳ نفری بود که به نمایندگی از هاشمی رفسنجانی، در گفتگوهای پنهانی با مک فارلین شرکت داشت.[۶۵] روحانی بین سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۸ به معاونت جانشین فرماندهی کل قوا منصوب شد.[۱۵][۳۴] بعد از پایان جنگ، حسن روحانی به همراه تعدادی از فرماندهان سپاه و ارتش، نشان درجه دو فتح[۶۶] و در مراسم دیگری در سالروز آزادسازی خرمشهر، به همراه جمعی دیگر از فرماندهان و مسؤولان پشتیبانی جنگ، نشان درجه یک نصر را از آیت‌الله خامنه‌ای فرمانده کل قوا، دریافت کرد.[۶۷] عضویت و ریاست شورای سرپرستی سازمان صدا و سیما از سال ۱۳۵۹ تا سال ۱۳۶۲ نیز از دیگر مسئولیت‌های وی در دوران پس از انقلاب بوده است.[۱۵][۳۴]

مسئولیت‌ها پس از جنگ

پس از جنگ و با آغاز به کار دولت هاشمی رفسنجانی، حسن روحانی گزینه اول وی برای وزارت اطلاعات بود، اما این دو بر سر مسئله بودجه نتوانستند با هم به توافق برسند و علی فلاحیان به عنوان وزیر اطلاعات به مجلس معرفی شد.[۶۸] روحانی پس از بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تشکیل نهاد شورای عالی امنیت ملی، سمت نمایندگی آیت‌الله خامنه‌ای را در این شورا تا سال ۱۳۹۲ که به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد، در اختیار داشته[۱۴] و به مدت ۱۶ سال (از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴) در دوره‌های ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده است.[۶۹][۷۰] وی همچنین به مدت ۱۳ سال (از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ و از ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴) مشاور امنیت ملی رئیس جمهور وقت بوده است.[۱۵][۳۴]

روحانی از سال ۱۳۷۰ به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب[۱۲] و تاکنون در این سمت فعالیت دارد.[۷۱] وی ریاست کمیسیون سیاسی-امنیتی-دفاعی این مجمع را نیز برعهده دارد.[۱۵][۳۴]

روحانی در انتخابات میان‌دوره‌ای سومین دوره مجلس خبرگان رهبری در ۲۹ بهمن ۱۳۷۸، از حوزه انتخابیه استان سمنان به نمایندگی مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد. در سال ۱۳۸۵ نیز به عنوان نماینده استان تهران به عضویت دورهٔ چهارم این مجلس برگزیده شد.[۱۱] سمت‌های وی در مجلس خبرگان، ریاست کمیسیون سیاسی-اجتماعی این مجلس (از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ و از ۱۳۹۲ تاکنون)[۷۲] و عضویت هیئت رئیسه و ریاست دفتر دبیرخانه این مجلس در تهران (از ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷) بوده است.[۱۵][۳۴]

دبیری شورای عالی امنیت ملی

حسن روحانی در ۲۲ آبان ۱۳۶۸ به عنوان نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی منصوب شد.[۷۳] او از سال ۱۳۶۸ به مدت ۱۶ سال مسئولیت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را بر عهده داشت؛ سمتی که در دولت هاشمی به او رسید و در دولت خاتمی نیز ادامه یافت.[۶۹][۷۰] از جمله رخدادهای دوره تصدی وی، وقایع کوی دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۸ بود، که او اعلام کرد تظاهرکنندگانی که به اموال عمومی خسارت زده‌اند باید به عنوان دشمنان حکومت محاکمه شوند -جرمی که می‌تواند مجازات مرگ در پی داشته باشد.[۷۴]

بازدید روحانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی از بیمارستان صحرایی فما در جریان زمین‌لرزه بم

موضع‌گیری در برابر حوادث تیر ۱۳۷۸

سخنرانی حسن روحانی در راه‌پیمایی ترتیب داده شده در ۲۳ تیر ۱۳۷۸ و پس از حمله به کوی دانشگاه تهران در ۱۸ تیر به دست شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، یکی از مهمترین فرازهای حیات سیاسی اوست.[۷۵] روحانی در سخنان طولانی خود، حمله به کوی دانشگاه تهران را غیرقانونی و خلاف اصول اخلاقی و دینی دانست و با اشاره به مسئولیت شورای عالی امنیت ملی در ریشه‌یابی این حادثه، قول بررسی و شناسایی و سپردن عوامل آن به دست عدالت را داد. او در بخشی دیگر از سخنانش گفت: «من در همین‌جا لازم می‌دانم از دانشجویان عزیز بیدار، هوشیار و قهرمان تشکر و قدردانی کنم که با هوشیاری و با دید نافذشان تا متوجه شدند که این عناصر مفسد و معاند در کنار آنها قرار گرفته‌اند، بلافاصله اعلام بیزاری و برائت کردند و خودشان را کنار کشیدند. این نشان هوشیاری و بیداری دانشجویان انقلابی و مسلمان و قهرمان ما است. افرادی که اتوبوس و اموال عمومی را آتش می‌زنند، آنها که ماشین بیت‌المال را آتش می‌زنند و حتی اتومبیل شخصی افراد را از بین می‌برند… بی‌تردید این افراد دشمن مردم ایران و ارزش‌های این مرز و بوم هستند، این اوباش حتی به مساجد هم تعرض کردند. ادامه این وضع برای نظام ما کشور ما و ملت ما قابل تحمل نخواهد بود. دیروز نسبت به این عناصر دستور قاطع داده شد، دیروز غروب دستور قاطع صادر شد تا هر گونه حرکت این عناصر فرصت‌طلب، هر کجا که باشد با شدت و با قاطعیت برخورد شود و سرکوب شوند. مردم ما شاهد خواهند بود که از امروز نیروی انتظامی، نیروی قهرمان بسیج حاضر در صحنه، با این عناصر فرصت‌طلب و آشوبگر – اگر جرات ادامه حرکت مذبوحانه داشته باشند- چه خواهند کرد… آن عاملی که امروز ملت ما را متحد کرده است و پیوند ناگسستنی در ملت ما ایجاد کرده است، اسلام و [اسلامیت نظام] است و مظهر این اسلامیت، رهبری و مقام ولایت است… مسئله ولایت مظهر اقتدار ملی ما است….»[۷۵][۷۶][۷۷]

سرلشکر رحیم‌صفوی بعدها در این باره گفت که در آن زمان پس از پیش‌آمدن یک درگیری لفظی، روحانی به نفع سپاه رأی داده است و گفته است: «سپاه باید بیاید؛ برای دفع فتنه تهران»[۷۸]

روحانی در سال ۱۳۹۲، در گفتگویی با روزنامهٔ شرق دربارهٔ وقایع ۱۸ تیر اعلام کرد که تلاش آن‌ها این بوده که بین دانشجویان و انتقادات دانشجویی با آشوب‌گران و اقدامات تخریبی تفکیک قائل شوند و هدف جمع‌شدن سریع ناامنی در تهران بوده است. به گفته روحانی «آشوب خیابانی» به صورت امنیتی حل نشد و «کاری که ما در ۱۸ تیر کردیم این بود که وقتی دیدیم مسئله به آشوب خیابانی تبدیل شد و دیگر بحث دانشجو و دانشگاه نیست، از خود مردم خواستیم بیایند و اعلام نظر کنند و ماجرا با حضور مردم در ۲۳ تیر تمام شد.» او اقدامات شورا در این وقایع را درست و خردورزانه دانست.[۷۹]

ریاست گروه مذاکره‌کننده در پرونده هسته‌ای

اولین مذاکره هسته‌ای با سه کشور اروپایی، کاخ‌موزه سعدآباد تهران - ۲۹ مهر ۱۳۸۲

دوران تصدی روحانی در پرونده هسته‌ای از ۱۳۸۲/۷/۱۴ تا ۱۳۸۴/۵/۲۴ (۶۷۸ روز) بود. این دوران پس از طرح موضوع هسته‌ای ایران در سطح بین‌المللی و صدور قطعنامه شدیداللحن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز گردید. شورای حکام آژانس، نخست در خرداد ۱۳۸۲ طی یک بیانیه و سپس در شهریور همان سال طی قطعنامه‌ای به پرونده هسته‌ای ایران پرداخته و تلاش کرد تا تعهدات سختی را بر دوش ایران قرار دهد. در این هنگام که مقارن با پیروزی آمریکا در عراق و تشدید فضای جنگ در منطقه بود، جامعه جهانی دچار بحران و تنش بی‌سابقه‌ای بود و نسبت به روند پیشرفت‌های هسته‌ای ایران نیز حساسیت خاصی به وجود آمده بود.[۱۳]: ۱۲۰–۱۲۶ 

با افزایش تنش‌ها و با توجه به ناسازگاری‌های موجود میان وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی، با پیشنهاد کمال خرازی وزیر امور خارجه و موافقت رئیس جمهور و همچنین سایر اعضای جلسه سران نظام، تصمیم گرفته می‌شود تا با تشکیل یک هسته قوی کارآمد سیاسی-فنی-حقوقی، مسئولیت مذاکرات برعهده حسن روحانی گذاشته شود تا با اختیارات ویژه، برنامه جامعی برای ادامه کار تهیه کند و هماهنگی لازم بین ارگان‌های ذی‌ربط را برقرار نماید. بدین ترتیب با حکم سید محمد خاتمی و تأیید سید علی خامنه‌ای، حسن روحانی در تاریخ ۱۳۸۲/۷/۱۴ مسئول پرونده هسته‌ای می‌شود[۱۳]: ۱۳۸–۱۴۰  و از آن تاریخ، این پرونده بطور کامل به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی محول می‌گردد. متعاقباً مذاکرات ایران با سه کشور اروپایی از تهران (سعدآباد) شروع و در ماه‌های بعد در بروکسل، ژنو و پاریس ادامه می‌یابد.

روحانی و تیم او که متشکل از دیپلمات‌هایی بودند که ولایتی و خرازی آنان را به عنوان بهترین‌های وزارت امور خارجه معرفی کرده بودند،[۱۳]: ۱۴۱٬۱۰۹  به دلیل شرایط سیاسی-امنیتی و تبلیغاتی که علیه ایران بود، تاکتیک خود را بر گفتگو و اعتمادسازی استوار کردند. بدین صورت که در گام اول از گسترده‌شدن اتهامات و مجموعه مسائلی که علیه ایران مطرح می‌شد، ممانعت کردند تا از ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل جلوگیری شود. از این رو در مسیر اعتمادسازی، در چند مقطع، برخی فعالیت‌های هسته‌ای ایران بصورت داوطلبانه تعلیق شد.

اگرچه همزمان با اعتمادسازی، تثبیت حقوق ایران، کاستن فشارهای بین‌المللی، ایجاد شکاف در غربی‌ها و دور شدن از ارجاع پرونده به شورای امنیت،[۸۰][۸۱][۸۲] ایران توانست چرخه سوخت خود را تکمیل کرده و پیشرفت‌های قابل توجهی بکند[۱۳]: ۶۶۰–۶۶۷  ولی بعداً به تصمیمات دوران مسئولیت روحانی انتقادات فراوانی مطرح شد.[۸۳][۸۴][۸۵]

بعد از روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد، حسن روحانی در تاریخ ۱۳۸۴/۵/۲۴ از سمت دبیری شورای عالی امنیت ملی، بعد از ۱۶ سال کناره‌گیری کرد[۱۳]: ۶۰۱٬۵۹۴ [۸۶][۸۷] و علی لاریجانی به عنوان دبیر جدید منصوب شد[۸۸][۸۹] و مسئولیت پرونده هسته‌ای را برعهده گرفت. او نیز با سیاست‌های دولت جدید کنار نیامد و در تاریخ ۱۳۸۶/۷/۲۸ استعفاء داد و سعید جلیلی جایگزین وی شد.[۹۰] با انتخاب حسن روحانی به عنوان هفتمین رئیس جمهوری ایران، این بار مسئولیت مذاکرات هسته‌ای بر دوش محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجهٔ دولت یازدهم و از اعضاء تیم سابق مذاکره کنندهٔ حسن روحانی قرار گرفت.

خاطرات هسته‌ای

مقالهٔ اصلی: امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای
سال‌شمار حسن روحانی
  ۱۳۲۷ • تولد در سرخه سمنان
  ۱۳۳۹ • شروع به تحصیل در حوزه علمیه صادقیه در سمنان
  ۱۳۴۰ • شروع به تحصیل در حوزه علمیه قم
  ۱۳۴۱ • بازداشت برای نخستین بار به دلیل پخش کردن اعلامیه‌های آیت‌الله خمینی در سمنان
  ۱۳۴۴ • سفرهای تبلیغی و سخنرانی علیه حکومت وقت
  ۱۳۴۷ • اخذ مدرک دیپلم متوسطه
  ۱۳۴۸ • شروع به تحصیل در دانشگاه تهران در رشته حقوق قضایی
  ۱۳۵۱ • دریافت مدرک کارشناسی در رشته حقوق قضایی
  ۱۳۵۶ • دادن لقب «امام» برای آیت‌الله خمینی در مراسم بزرگداشت مصطفی خمینی
خروج از کشور به خاطر تحت تعقیب قرار گرفتن توسط ساواک و نهایتا" پیوستن به آیت‌الله خمینی در پاریس
  ۱۳۵۷ • بازگشت به ایران در بهمن‌ماه
  ۱۳۵۸ • ساماندهی ارتش آشفته و پادگان‌های از هم پاشیده
• ورود به حزب جمهوری اسلامی تا سال ۱۳۶۶
  ۱۳۵۹ • انتخاب به نمایندگی مجلس شورای اسلامی تا سال ۱۳۷۹ به تعداد پنج دوره قانونگذاری
• ریاست شورای سرپرستی صدا و سیما تا سال ۱۳۶۲
  ۱۳۶۱ • عضویت در شورای عالی دفاع تا سال ۱۳۶۷
  ۱۳۶۲ • معاونت فرماندهی جنگ تا سال ۱۳۶۴
  ۱۳۶۴ • ریاست ستاد قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء تا سال ۱۳۶۶
• فرماندهی پدافند هوایی کل کشور تا ۱۳۷۰
  ۱۳۶۵ • عضویت در شورای عالی پشتیبانی جنگ و رئیس کمیسیون اجرائی آن تا ۱۳۶۷
  ۱۳۶۶ • ورود به جامعه روحانیت مبارز تاکنون
  ۱۳۶۷ • معاونت جانشین فرماندهی کل قوا تا سال ۱۳۶۸
  ۱۳۶۸ • دبیر شورای امنیت ملی تا سال ۱۳۸۴
• دریافت نشان درجه دو فتح و مشاور امنیت ملی رئیس جمهور تا سال ۱۳۷۶
• نماینده رهبر ایران در شورای عالی امنیت ملی تاکنون
• مشاور امنیت ملی رئیس جمهور تا سال ۱۳۷۶
  ۱۳۷۰ • عضو و رئیس کمیسیون سیاسی-امنیتی-دفاعی مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکنون
  ۱۳۷۱ • رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکنون
• انتخاب به عنوان نایب رئیس مجلس شورای اسلامی تا سال ۱۳۷۹
  ۱۳۷۳ • شروع به تحصیل در دانشگاه کلدونیان گلاسگو بریتانیا در رشته حقوق عمومی
  ۱۳۷۴ • اخذ مدرک کارشناسی ارشد در رشته حقوق عمومی
• عضو هیأت امنای دانشگاه‌های تهران و منطقه شمال تا سال ۱۳۷۸
  ۱۳۷۶ • شروع به تحصیل در دانشگاه کلدونیان گلاسگو بریتانیا در رشته حقوق اساسی
  ۱۳۷۷ • اخذ مدرک دکتری (Ph.D) در رشته حقوق اساسی
  ۱۳۷۸ • نماینده مجلس خبرگان رهبری تاکنون
• موفقیت در انتخابات میان‏دوره‏ای سومین دوره مجلس خبرگان رهبری از حوزه انتخابیه استان سمنان
  ۱۳۷۹ • دریافت نشان درجه یک نصر از آیت‌الله خامنه‌ای و مشاور امنیت ملی رئیس جمهور تا سال ۱۳۸۴
  ۱۳۸۰ • ریاست کمیسیون سیاسی-اجتماعی مجلس خبرگان تا سال ۱۳۸۵
  ۱۳۸۲ • رئیس تیم هسته‌ای و مذاکره‌کننده ارشد ایران با سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا از ۱۳۸۲/۷/۱۴ تا ۱۳۸۴/۵/۲۴
  ۱۳۸۵ • برگزیدگی به عنوان نماینده استان تهران در دورهٔ چهارم مجلس خبرگان رهبری، عضویت در هیأت رئیسه و ریاست دفتر دبیرخانه مجلس خبرگان تا سال ۱۳۸۷
  ۱۳۸۶ • کسب پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری مرکز به عنوان وکیل پایه یک دادگستری
  ۱۳۹۰ • نوشتن کتاب امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای
  ۱۳۹۲ • ریاست کمیسیون سیاسی-اجتماعی مجلس خبرگان تاکنون
• انتخاب به عنوان هفتمین رئیس جمهور ایران


کتاب امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای که شرح عملکرد و نیز خاطرات دوران تصدی حسن روحانی به عنوان مسئول پرونده هسته‌ای ایران و در مقام دبیری شورای عالی امنیت ملی است، چگونگی تصمیم‌گیری در ساختار سیاسی ایران، نقش نهادهای عالی‌رتبه در پرونده هسته‌ای و تمام مراحل مذاکرات با اروپایی‌ها را با ذکر مستندات روایت می‌کند. این خاطرات، جزئیات خواندنی و مهمی را شامل می‌شود که قضاوت دربارهٔ عملکرد این گروه و تصمیم‌هایی که مقامات و رهبران بلندپایه ایران طی آن گرفته‌اند را ممکن می‌سازد.[۹۱]

انتشار این کتاب در دورانی که روحانی و تیم وی به «وادادگی در برابر کشورهای غربی» متهم می‌شوند و درحالیکه شاهد تشدید دامنه تحریم‌ها و مشکلات سیاسی-اقتصادی ناشی از رویکرد اتمی و تصمیمات جانشینان او هستیم، نوعی پاسخ به تاریخ و حضور در برابر هیئت منصفه افکار عمومی است.[۹۱]

کتاب امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای، در دوازده فصل و هفت پیوست در ۱۲۰۹ صفحه نگارش شده و نخستین کتاب فراگیر در موضوع انرژی هسته‌ای ایران است که تاکنون به چاپ رسیده و در دسته کتاب‌های تاریخ شفاهی ایران قرار می‌گیرد.

رویکرد مردمی به این کتاب انگیزه‌ای برای چاپ چندباره آن در هنگامه کوتاهی شده و در زمستان ۱۳۹۱ برای بار پنچم چاپ گردید.[۹۲][۹۳] گزیده‌ای از این کتاب نیز تحت عنوان «روایت تدبیر و امید» همراه با تصاویری از مذاکرات در ۵۵۲ صفحه، در اسفند ۱۳۹۱ منتشر شده است.

شیخ دیپلمات

گرچه حسن روحانی به عنوان رئیس شورای سرپرستی سازمان صدا و سیما، رئیس کمیسیون‌های دفاع و سیاست خارجی مجلس و پس از آن با مقام نایب رئیسی مجلس و دبیری شورای عالی امنیت ملی، در نقش یک دیپلمات، ظاهر شده و دیدارها و گفتگوهای پرشماری را با سران کشورهای بیگانه تجربه کرده بود ولی ریاست و حضور او در نشست‌های هسته‌ای بود که انگیزه‌ای گردید تا به وی عنوان «شیخ دیپلمات» را دادند.

« این‌که به من عنوان دیپلمات یا سیاستمدار یا عنوان مشابه دیگری لقب می‌دهند، شاید به این دلیل است که من هشت سال در مجلس رئیس کمیسیون سیاست خارجی و شانزده سال دبیر شورای عالی امنیت ملی بودم و در این مدت ملاقات‌های خارجی فراوان و گاهی سفرهای خارجی داشتم و به مدت ۲۲ ماه مسئول پرونده هسته‌ای بودم شاید همه این‌ها زمینه شد تا به من عنوان دیپلمات داده شود. »

حسن روحانی در گفتگو با خبرگزاری ایلنا[۹۴]

این عنوان برای نخستین بار در آبان ۱۳۸۲ در تیتر صفحه اول روزنامه نوپای شرق نقش بست[۹۵][۹۶] و بعد از آن بارها در رسانه‌های داخلی و خارجی فارسی‌زبان تکرار شد و به نظر برای همیشه برای او ماندگار شد. روحانی تنها شیخ عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران تا به امروز بوده است.

پیروزی در یازدهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری

مقالهٔ اصلی: حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)
همچنین ببینید: روزشمار حسن روحانی از برگزیدگی تا تحلیف ریاست‌جمهوری

حسن روحانی، در روز ۲۲ فروردین ۹۲، با شعار «دولت تدبیر و امید» در میان هوادارانش رسماً اعلام کاندیداتوری کرد.[۹۷] در این همایش که با حضور جمعی از حامیان و مسؤولین برگزار شد، یاسر و فاطمه، فرزندان هاشمی رفسنجانی نیز حضور داشتند.

روحانی که پیشتر اعلام کرده بود مستقل می‌آید،[۹۸] در همایش اعلام کاندیداتوری خود گفت: رئیس جمهوری باید مسئولیت را به عهده بگیرد که ملی باشد نه حزبی.[۹۹] وی تدوین «منشور حقوق شهروندی» را از جمله اولویت‌های خود در صورت انتخاب برای ریاست جمهوری عنوان کرد و گفت: دولت من، دولت تدبیر و امید است و گفتمان آن، «نجات اقتصاد، احیای اخلاق و تعامل با جهان» است.[۹۹][۱۰۰] در ۳۱ اردیبهشت ۹۲، حسن روحانی به همراه ۷ نامزد دیگر برای انتخابات ریاست جمهوری تأیید صلاحیت شدند.[۱۰۱]

در ۷ خرداد ۹۲، پس از آنکه حسن روحانی در برنامه زنده تلویزیونی، کلیدی را به عنوان «کلید تدبیر» به مردم نشان داد، ستاد انتخاباتی وی اعلام کرد که «کلید» نماد ستاد انتخاباتی اوست.[۱۰۲]

« بعد از پایان انتخابات ریاست جمهوری که الحق مردم در این راه سنگ تمام گذاشتند و شکوهی آفریدند و صحنه‌ای را خلق کردند که حتی دشمنان را به حیرت وادار کرد، هیچ‌کس نتوانست در این انتخابات زیبا و با شکوه در داخل و خارج تردید کند. »

حسن روحانی، سخنرانی در مجلس تیر ۱۳۹۲[۱۰۳]

حسن روحانی در عصر یازدهم خرداد ۱۳۹۲ در حسینیه جماران، در میان خیل هوادارانش که شعار "درود بر خاتمی، سلام بر روحانی"، "درود بر هاشمی، سلام بر روحانی"، "صلی علی محمد بوی بهشتی آمد"، "سران در حصر ما آزاد باید گردند"، "موسوی و کروبی آزاد باید گردند"، "درود بر موسوی، سلام بر روحانی" و "درود بر موسوی، سلام بر کروبی" سر می‌دادند و پلاکاردهایی با تصویر سید محمد خاتمی، هاشمی رفسنجانی، حسن روحانی، میرحسین موسوی و مهدی کروبی در دست داشتند، حضور یافت. در جریان سخنرانی، روحانی ضمن اشاره به غنی سازی اورانیوم و بهره‌برداری اولین سانتریفیوژ در دوران اصلاحات و بازدید وی و میرحسین موسوی از فعالیت‌های هسته‌ای انجام شده، در سخنانی اظهار داشت که افتخار مربوط به فناوری هسته‌ای از آن دولت اصلاحات و دولت سازندگی است و عده‌ای تازه به دوران رسیده بر سفره آماده نشسته‌اند. روحانی در پایان اعلام کرد که "یک کلمه به صورت مبهم بگویم: امسال یعنی سال ۹۲، سال ۸۸ نخواهد شد، شما را از صندوق رأی دور نکنند.»[۱۰۴] پس از سخنرانی و به دنبال برخی شعارها در حمایت از سید محمد خاتمی و علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی، سه تن از اعضای ستاد روحانی از جمله سعید الله بداشتی، رئیس ستاد جوانان و دانشجویان حامی حسن روحانی دستگیر شدند. کمی بعد ستاد حسن روحانی و محمدرضا عارف در بیانیه‌هایی جداگانه این عمل نیروی انتظامی را محکوم کرده و خواهان آزادی جوانان دستگیر شده، گشتند.[۱۰۵] در اولین مستند تبلیغاتی حسن روحانی، سید محمد خاتمی پس از چهار سال در رسانه ملی دیده شد.[نیازمند منبع] در این مستند که بخش‌هایی از آن به حضور هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی و حجت‌الاسلام محمدی گلپایگانی در میتینگ تبلیغاتی حسن روحانی اختصاص داشت، خاتمی و هاشمی رفسنجانی به حمایت از عملکرد وی در شورای عالی امنیت ملی و در رابطه با مذاکرات هسته‌ای پرداختند.[۱۰۶]

سفر انتخاباتی به اصفهان در تاریخ ۱۴ خرداد ۱۳۹۲

در سومین مناظره انتخاباتی ۱۳۹۲، محمدباقر قالیباف، اظهار داشت که روحانی زمانی که شورای عالی امنیت ملی بوده است، به دانشجویان برای برگزاری یادبود کوی دانشگاه مجوز نداده است. اما روحانی در جواب گفت: «شما می‌گفتید اجازه دهید دانشجویان بیایند، به شکل گازانبری برای آنها برنامه دارید و کار را تمام می‌کنید، اما من گفتم راه این نیست، اگر می‌خواهید این‌ها را به خیابان بیاورید و بعد گازانبری این‌ها را محاصره کنید و برایشان پرونده درست کنید این کار را نکنید. اگر می‌خواهید مجوز بدهید باید آزاد بگذارید، نقطه آغاز و مقصد مشخص باشد و تظاهرات بکنند.»، قالیباف نیز در پاسخ او گفت که این حرف گازانبری که روحانی می‌گوید درست نیست و ادامه داد «من در مقابل لباس‌شخصی‌ها ایستادم و گفتم کسی خلاف قانون نکند و هزینه‌اش را دادم. حرفم این بود که آن زمان می‌گفتم به دفتر تحکیم اجازه بدهیم طبق قانون احزاب تجمع کنند»[۱۰۷] مهدی امینی زاده، عضو سابق شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، همان شب طی مصاحبه‌ای، اظهارات محمدباقر قالیباف دربارهٔ حوادث کوی دانشگاه را تکذیب کرد.[۱۰۸][۱۰۹]

حامیان حسن روحانی در میتینگ انتخاباتی وی در آذربایجان شرقی
این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است
نظام جمهوری اسلامی ایران
قانون اساسی
رهبری
قوه مجریه
قوه مقننه
قوه قضائیه
شوراهای عالی
شوراهای انتخابی
شهر و روستا • استان • شورای عالی استان‌ها
انتخابات
ستاد انتخابات کشور • شورای نگهبان
  • انتخابات‌های اخیر و آتی
حزب‌ها
خانه احزاب ایران
اصول‌گرایان • اعتدال‌گرایان • اصلاح‌طلبان

نشان درگاه درگاه ایران

در روز ۱۸ خرداد ۱۳۹۲ میتینگ انتخاباتی حسن روحانی با حضور هزاران نفر در داخل و اطراف ورزشگاه شهید شیرودی با مجری‌گری رضا رشیدپور برگزار شد. ستاد وی به پوشش ناکافی این رخداد در صدا و سیما اعتراض کرد.[۱۱۰]

در روز ۱۹ خرداد ۱۳۹۲ یک خبرگزاری و یک وبگاه اصولگرا، خبری مبنی بر احتمال بررسی مجدد صلاحیت روحانی و احتمال رد صلاحیت وی در جلسهٔ بیستم خرداد شورای نگهبان منتشر کردند که روز بعد عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان این خبر را تکذیب کرد. حسن روحانی در پاسخ به سؤال خبرنگاری که پرسیده بود آیا احتمال رد صلاحیت وی توسط شورای نگهبان وجود دارد، پاسخی نداد و فقط لبخند زد.[۱۱۱][۱۱۲][۱۱۳][۱۱۴] چند روز بعد سحام نیوز (وبسایت حزب اعتماد ملی) وابسته به مهدی کروبی، به نقل از یکی از بزرگان نظام چنین نوشت که ماجرای مربوط به بررسی مجدد صلاحیت روحانی صحت داشته و روز بیستم خرداد در جلسه شورای نگهبان با محوریت تصویب بودجه، احمد جنتی در رابطه با بررسی مجدد صلاحیت وی سخن گفته است و با واکنش تعدادی از اعضای شورای نگهبان و تهدید آن‌ها به ترک جلسه مواجه گردیده و به همین دلیل از ادامه آن منصرف شده و به دستور وی اخبار مربوط به آن نیز به کلی تکذیب شده است.[۱۱۵]

در نیمه شب ۲۰ خرداد ۱۳۹۲، محمدرضا عارف، دیگر کاندیدای اصلاح طلبان از ادامه رقابت‌ها انصراف داد و هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی، سید حسن خمینی، و علی‌اکبر ناطق نوری طی صدور اطلاعیه تحت عنوان جبهه اعتدال‌گرایان، از کاندیداتوری حسن روحانی رسماً حمایت کردند.[۱۱۶] ساعتی بعد دختر آیت‌الله خمینی، زهرا مصطفوی، نیز که پیش از این در نامه‌ای به سید علی خامنه‌ای تجدید نظر در رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی را درخواست کرده بود، طی بیانیه‌ای از سوی جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران، رسماً از کاندیداتوری حسن روحانی حمایت کرد.[۱۱۷] به دنبال انصراف عارف از ادامهٔ کاندیداتوری، روحانی ضمن صدور بیانیه‌ای از وی تشکر کرد. چند ساعت بعد هاشمی رفسنجانی نیز در جمع جوانان فعال سیاسی اصلاح‌طلب و اصول‌گرا رسماً اظهار داشت که با احترام نسبت به همهٔ نامزدها به حسن روحانی رأی خواهد داد.[۱۱۸] پس از هاشمی، محمد شریعتمداری نیز رسماً از کاندیداتوری حسن روحانی حمایت کرده و از محمدرضا عارف تشکر کرد.[۱۱۹] در شبانگاه سه‌شنبه، بیست و یکم خرداد ۱۳۹۲، مجمع روحانیون مبارز طی صدور بیانیه‌ای ضمن تشکر از انصراف محمدرضا عارف رسماً از کاندیداتوری حسن روحانی حمایت کرد.[۱۲۰] جمع کثیری از هنرمندان و فرهنگیان و ۲۵۵ تن از اساتید دانشگاه‌های کشور نیز طی صدور بیانیه‌هایی جداگانه حمایت خود را از وی اعلام کردند. آیت‌الله یوسف صانعی، سید هادی خامنه‌ای و مصطفی معین از حامیان بعدی روحانی بوند. در روز رأی‌گیری پس از آن که محمدرضا عارف رأی خود را در صندوق انداخت، اعلام کرد که به نفع حسن روحانی از رقابت‌ها کنار کشیده است.[۱۲۱] روحانی روز ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ با حضور در مسجد امام رضا در شهر ری رأی خود را به صندوق انداخت.[۱۲۲]

حسن روحانی بنا بر اطلاعیه وزارت کشور که در ۲۵ خرداد ۱۳۹۲ منتشر شد با کسب ۱۸٬۶۱۳٬۳۲۹ رای در یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری در ایران (۵۰٫۷۱٪ کل آرا) رسماً به عنوان هفتمین رئیس جمهور ایران برگزیده شد.[۱۲۳]

حسن روحانی پس از اعلام پیروزی وی در انتخابات، در پیام پیروزی و در اولین اظهارات رسمی خود ضمن تشکر از مردم و رهبر انقلاب، صراحتاً از حمایت‌های علی اکبر هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی تشکر کرد و گفت: «بی‌شک نقش امیدآفرین آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد خاتمی که از چهره‌های درخشان نظام در این خیزش خروش بودند شایسته قدرشناسی است.»[۱۲۴]

پیروزی در دوازدهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری

مقالهٔ اصلی: حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۶)

حسن روحانی در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۳۹۶ نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران شد[۱۲۵]و در تاریخ ۳۱ فروردین ۱۳۹۶ صلاحیت وی رسماً از طرف شواری نگهبان احراز گردید.[۱۲۶]

پوستر تبلیغاتی روحانی در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری

این بار رقبای اصلی روحانی را سید ابراهیم رییسی و محمدباقر قالیباف تشکیل می‌دادند. از طرفی اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی نیز به عنوان کاندیدای پوششی وی و برای بیان اقدامات دولت وارد عرصه رقابت‌ها شد. پس از انجام مناظرات انتخاباتی که با درگیری لفظی شدید میان روحانی و جهانگیری با قالیباف همراه بود، و به دنبال درخواست ائتلاف اصولگرایان، قالیباف از صحنه رقابت‌ها انصراف داد و رییسی به رقیب اصلی روحانی تبدیل شد.[۱۲۷]

پرونده:Rouhani meeting at Azadi 2.jpg
همایش حامیان روحانی در سالن دوازده هزار نفری آزادی تهران

با نزدیک شدن به روز ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶، سید محمد خاتمی، رئیس جمهور اسبق ایران، علی اکبر ناطق نوری، رئیس مجلس اسبق ایران و سید حسن خمینی، نوه آیت الله خمینی مجدداً از حسن روحانی اعلام حمایت نمودند و حتی میرحسین موسوی و مهدی کروبی رهبران جنبش سبز از حصر پیام دادند که به روحانی رای خواهند داد.[۱۲۸]

نهایتاً با برگزاری انتخابات و شمارش آراء حسن روحانی با کسب ۲۳٬۵۴۹٬۶۱۶ (۵۷٪ کل آرا) برای یک دوره چهار ساله دیگر رئیس جمهوری اسلامی ایران باقی ماند.[۱۲۹]

مواضع و دیدگاه‌های سیاسی

موضع‌گیری و سیاست داخلی

مقالهٔ اصلی: دیدگاه‌های حسن روحانی در سیاست داخلی

دیدگاه‌های حسن روحانی در خصوص سیاست داخلی؛ تأکید بر فراجناحی بودن و شایسته‌سالار محوری کابینه، عدم تعهد دولت به احزاب و جناح‌های مختلف و وام‌دار نبودن به آنها، تثبیت جامعه به سمت رسانه‌های داخلی و خوش‌آمدگویی به تکثر و تنوع دیدگاه‌ها و دوری گزیدن از هر گونه خودسری؛ افراط و تفریط می‌باشد.[۱۳۰] وی همچنین وعده داده است تا انجمن صنفی روزنامه‌نگاران را فعال نماید.[۱۳۱]

تحصن مجلس ششم

روحانی تحصن نمایندگان مجلس ششم را «نشانگر نهاد جدید دمکراتیک ایران و اعتراض یک نهاد به عملکرد یک نهاد دیگر» دانست و گفت این بحث‌ها ثابت می‌کند ایران کشور آزادی‌ست.[۱۳۲]

انتخابات سال ۸۸

او در مصاحبه با روزنامه شرق، حوادث پس از انتخابات ۸۸، را تا روز جمعه ۲۹ خرداد ۸۸ و بعد از آن متفاوت دانست و گفت اعتراضات پس از آن روز می‌بایست به شیوه دیگری طرح می‌شد و همه مسائل به قانون سپرده می‌شد. اصولگرایان با اشاره به سخنرانی او در ۲۳ تیر ۷۸ او را به سکوت متهم می‌کردند.[۱۳۳]

روحانی تا کنون هیچ گونه موضع رسمی در قبال اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۸۸ وقوع تقلب در انتخابات و اقدام میرحسین موسوی و مهدی کروبی در حمایت از معترضان اتخاذ نکرده است و از همین روی از سوی اصولگرایان افراطی «ساکت فتنه» لقب گرفته است.[۱۳۴][۱۳۵][پیوند مرده] روحانی تظاهرات عاشورای سال ۱۳۸۸ را از سوی اندکی «فریب خورده» دانست که «به امام حسین هتاکی کردند، آنهایی که به اموال عمومی تعرض کردند و آنهایی که قانون را زیرپا گذاشتند»[۱۳۶] و در مورد تظاهرات ۹ دی آن سال گفت «به اعتقاد من پاسخ مردم در تجمع روز چهارشنبه ۹ دی ماه، یک پاسخ قاطع و محکمی بود در برابر هتاکان و در برابر آنهایی که در خارج از کشور با تحلیل‌های غلط فکر می‌کنند که انقلاب و نظام ما در معرض خطر و در شرف نابودی قرار گرفته است.»[۱۳۷][۱۳۸] او بعداً در سخنرانی خود در ۹ دی ۱۳۹۵ گفت که «مردم ما به خاندان رسالت عشق دارند. ببینید در ۹ دی مردم چه کردند. آن‌ها احساس کردند که به امام حسین (ع) توهین شده است.»[۱۳۹]

روحانی پیش از انتخابات ریاست جمهوری در سخنرانی خود در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران گفت: «ما باید در این انتخابات کاری کنیم که مردم به صندوق رای اطمینان پیدا کنند. هیچ خیانتی در کشور بالاتر از خیانت به صندوق ملی نیست باید تردیدها را برطرف کنیم… چرا لیست کنار صندوق‌ها محرمانه تلقی می‌شود؟ مردم باید از آرای خود آگاه شوند و بعد باید بلافاصله در سایت وزارت کشور منعکس شود. همزمان با وزارت کشور افکار عمومی هم باید بتوانند آرا را جمع بزنند… باید کاری کنیم که انتصابات به انتخابات تبدیل شوند… حضور مردم یک اعتراض طبیعی بود، اما ادامه آن را نمی‌پسندیدم چرا که ادامه آن نمی‌توانست مسئله را حل کند، پیشنهاد من این بود که ۲۰ درصد صندوق‌ها را به صورت تصادفی بشماریم و اگر اختلافات بسیار بود همه صندوق‌ها بازشماری شود. اما این پیشنهاد عملی نشد، بنابراین به نظر من ادامه تظاهرات خیابانی نیز ثمری نداشت.» وی در ادامه گفت: «فتنه از سال قبل از سال ۸۸ بود، ای کاش وقتی حرکت خلاق قانون در صدا و سیما انجام گرفت، مسئولین اقدام می‌کردند.» او همچنین ضمن اشاره به تلاش خود در شورای عالی امنیت ملی برای رفع حصر آیت‌الله حسینعلی منتظری به دانشجویان وعده داد که تمام تلاش خود را برای آزادی زندانیان سیاسی و کسانی که بدون محاکمه در حبس و حصر قرار گرفته‌اند، انجام دهد.[۱۴۰]

دانشگاه و احزاب

حسن روحانی معتقد است دانشجویان باید بار فقدان احزاب فعال را بکشند و همچنین دانشگاه‌ها بهتر است به شکلی فعال عمل کنند. وی در اواخر سال ۱۳۹۱ از شکسته شدن فضای کنونی دانشگاه‌ها و فعال‌تر شدن در حوزه سیاسی و همچنین افراطی‌گرایی برخی جریانات دانشجویی انتقاد کرده بود. وی معتقد است که همواره جریان‌های افراطی در دانشگاه‌ها وجود داشته است و گاهی احساسات بر عقل و تدبیر پیروز می‌شده است و مشکلات را عملاً دو چندان می‌کرده است. وی می‌گوید بایستی شرایطی را فراهم کنیم تا قانون‌گرایی در جامعه حکمفرما شود. این کار نیز با تدبیر و مدیریت میسر است. حالا شرایط ایران عادی نیست، بلکه شرایط فوق‌العاده است؛ و لذا بهتر است، جدا از اندیشه‌های صرف اصلاح‌طلبانه و یا اصولگرایانه، بیشتر به فکر زدودن مشکلات ملت باشیم.[۱۴۱]

رابطه با دیگر قوا

حسن روحانی دربارهٔ تعامل قوه مجریه با دو قوه دیگر می‌گوید «تعامل و رابطه رئیس مجریه با دو قوه قضاییه و مقننه چارچوبش همانی می‌باشد که قانون اساسی ما وضع کرده است و همان است که مطلوب مردم است. این تعامل رابطه‌ای است که منافع مردم را تأمین می‌کند هنگامی که تعامل بین قوا به گونه‌ای باشد که مردم احساس بکنند منافع آنها کمتر مد نظر است خدایی نکرده با یک مسایلی شخصی یا بخشی مطرح می‌شود این همانجایی است که مردم را نگران می‌کند.»[۱۴۲]

رسانه و مطبوعات

« منبع جوشان امید، تدبیر و اعتدال، حسن روحانی نیست، بلکه منبع جوشان آن، ملت است. حسن روحانی مثل همه آدم‌هاست و فرقی با دیگران ندارد، معجزه‌گر یا معجزه قرن و دهه نیست و معجزه‌ای ندارد و اتصال ویژه‌ای به آسمان و پشت پرده هم ندارد. معجزه را حُسن تدبیر، وحدت ملی، ایثار کارکنان نظام، هماهنگی و انسجام و وحدت ایجاد می‌کند. »

سخنرانی حسن روحانی در مراسم تودیع و معارفه وزرای کشور دولت دهم و دولت یازدهم[۱۴۳]

حسن روحانی می‌گوید خواسته دولت این است که رسانه‌ها یک طرفه عمل نکنند و از آنجا که احزاب ما به آن صورت فعالیت ندارند، قسمتی از فعالیت احزاب بر عهده رسانه‌ها می‌باشد. در این میان این رسانه‌ها هستند که با کار خود ناظر پی در پی بر حکومت و به خصوص دولت هستند. وی بر این باور است نقد دلسوزانه رسانه‌ها می‌تواند به نظام و دولت یاری برساند. وی وعده داده است که ارتباط خوبی مابین رسانه‌ها و دولت در دولت تدبیر و امید برقرار خواهد شد و ارتباط دولت با رسانه‌ها دو طرفه خواهد بود.[۱۴۴]

پرونده:President Rouhani interviews with medias during his trip to UN headquarters 03.jpg
مصاحبه حسن روحانی در مقر سازمان ملل متحد - ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۴
نظارت استصوابی

در ۲۸ مرداد ۱۳۹۴ و در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی، حسن روحانی، رئیس جمهوری در نشست مشترک هیئت دولت و استانداران سراسر کشور، با بیان این که مجلس شورای اسلامی آینده متعلق به یک حزب و جناح نخواهد بود، گفت: «مگر مجلس اول که در آن زمان حتی شورای نگهبان وجود نداشت بهترین مجلس تاریخ این کشور نبود؟.. شورای نگهبان «چشم» است و نمی‌تواند کار «دست» را بکند. این نظر مقام معظم رهبری و گفته قانون اساسی ماست و مگر می‌شود جناحی بگوید که من یک خم رنگرزی پیدا کرده‌ام که می‌توانم آنجا را به هر رنگی که بخواهم درآورم؛ اینگونه نیست. ما جایی را در کشور نداریم که بخواهد افراد صالح و دلسوز را که می‌خواهند با استفاده از تجربیاتشان به کشور خدمت کنند حالا از هر جناحی که باشند رد صلاحیت کند. تمام گروه‌ها و دسته‌جات سیاسی قانونی مورد احترام هستند. همه از نظر دولت برابرند و آن جایی که باید بگوید فردی برای شرکت در انتخابات صالح است یا نه هیئت‌های اجرایی هستند و ما هیئت اجرایی نداریم که یک جناح را تأیید صلاحیت کند و یک جناح دیگر را تأیید صلاحیت نکند. شورای محترم نگهبان ناظر است نه مجری. مجری انتخابات دولت است. دولت مسئول برگزاری انتخابات است و دستگاهی هم پیش‌بینی شده که نظارت کند تا خلاف قانون صورت نگیرد. شورای نگهبان چشم است و چشم نمی‌تواند کار دست را بکند، نظارت و اجرا نباید مخلوط شوند باید به قانون اساسی کاملاً توجه کرده و عمل کنیم.»[۱۴۵]

رد صلاحیت گسترده اصلاح طلبان در انتخابات مجلس

پس از آنکه هیئت نظارت شورای نگهبان در جریان انتخابات مجلس دهم، نود و نه درصد کاندیدهای اصلاح طلب را در سراسر کشور رد صلاحیت کرد، حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در ۲۷ دی ۱۳۹۴، در نشست خبری پس از اجرایی شدن برجام در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران پیرامون واکنش دولت به رد صلاحیت گسترده اصلاح طلبان گفت: «اطلاعات اولیه خیلی خوشحال‌کننده نبود. در مرحله ثبت نام استقبال خیلی خوب بود. همچنین در مرحله دوم و در مرحله هیئت‌های اجرایی هم خیلی خوب و امیدوار کننده بود اما در مرحله نظارت به تعبیر خودشان افراد زیادی احراز صلاحیت نشدند، لذا بسیار امیدواریم شورای نگهبان دخالت کند و موارد مشکل را حل کند. به عنوان رئیس جمهور از همه اختیاراتم استفاده می‌کنم، شورای نگهبان نهاد بسیار مهمی است و پاسدار قانون اساسی است.» روحانی با اشاره به این نکته که ما و شورای نگهبان وظایف مشترکی داریم و هر دو پاسدار و نگهبان قانون اساسی هستیم تا قانون اساسی در قوانین موضوعه نقض نشود، اظهار داشت: «امیدوارم شورای نگهبان به گونه‌ای موضوع را حل کند تا انتخابات پرشوری داشته باشیم و حتی کسانی که به فرمایش رهبر معظم انقلاب با نظام هم مشکل دارند، حضور یابند.»[۱۴۶] حسن روحانی، همچنین در دومین همایش استانداران و فرمانداران کشور، ضمن انتقاد شدید از رد صلاحیت‌های گسترده هیئت نظارت شورای نگهبان گفت: «در قانون اساسی آمده که یهودی‌ها باید نماینده داشته باشند یا چقدر زرتشتی داریم، یا چقدر آشوری و ارمنی داریم، اگر جناحی در این کشور جمعیتش هفت یا ده میلیون جمعیت دارد آن‌ها هم باید نماینده داشته باشند، اسم مجلس خانه ملت است نه خانه یک جناح. همه باید بیایند پای صندوق، اگر کسی با نظام مسئله دارد او هم بیاید، همه باید پای صندوق بیایند اما زمانی که ما شور و حرارت ایجاد کنیم، اگر یک جناح هست خب نیاز به انتخابات نیست همان‌ها دوباره تشریف ببرند مجلس. باید هردو جناح باشند.»[۱۴۷]

ناجا

روحانی در همایش سراسری فرماندهان ناجا در ۹۴/۰۲/۰۵، سخنی پرواکنش دربارهٔ وظیفهٔ پلیس در ایران گفت:

پلیس موظف به اجرای اسلام نیست، هیچ پلیسی نمی‌تواند بگوید من این کار را کردم چون خدا گفته است، پلیس یک وظیفه بیشتر ندارد و آن هم اجرای قانون است.[۱۴۸]

موضع‌گیری و سیاست خارجی

مقالهٔ اصلی: دیدگاه‌های حسن روحانی در سیاست خارجی
مقاصد حسن روحانی در سفرهای خارجی دوران ریاست جمهوری
حسن روحانی در اجلاس شانگهای - ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴

خلاصه گفتمان سیاست خارجی حسن روحانی؛ آرمان‌خواهی واقع‌گرایانه، قدرت‌جویی بین‌المللی محاسبه‌گرانه، تعامل با نظم بین‌المللی، موازنه قدرت بر اساس مفهوم اعتدال، تنش‌زدایی به ویژه با همسایگان و رویکرد هزینه-فایده می‌باشد.[۱۴۹] حسن روحانی دربارهٔ هدف ورودش به انتخابات ریاست جمهوری گفته بود «ما برای اینکه به اهداف ملی دست پیدا کنیم و برای اینکه کشور را از تحریم ظالمانه نجات دهیم و برای اینکه روابطمان را با دنیا براساس تعامل سازنده بنیانگذاری کنیم در این عرصه ورود کرده‌ایم.»[۱۵۰]

رابطه با آمریکا

وی دربارهٔ رابطه با آمریکا می‌گوید رابطه ایران با آمریکا مسئله پیچیده و دشواری است؛ ساده نیست. زخم کهنه‌ای وجود دارد که باید درمان شود. دنبال افزایش تنش نخواهیم بود. عقل سلیم هم حکم می‌کند دولت و کشور به فکر آینده باشند و ترمیم گذشته. هرگونه سخن گفتن با آمریکا باید بر مبنای منافع و احترام متقابل و از موضع برابر باشد.[۱۵۱] روابط امروز ایران با آمریکا در حد دشمنی و تخاصم است، باید سعی کنیم این حد را با برنامه‌ریزی و تدبیر پایین آوریم و حداقل روابط را از دشمنی به تنش برسانیم. در وضعیت کنونی قادر نیستیم بگوییم با آمریکا می‌خواهیم تنش‌زدایی کنیم زیرا امروز بحث تهدید و تخاصم است. در ۸ یا ۱۰ سال پیش می‌شد اما امروز در مرحله دیگری قرار گرفته‌ایم.[۱۵۲]

پس از پیروزی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری، باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا با ارسال نامه‌ای پیروزی وی را تبریک گفت و روحانی نیز به نامه اوباما پاسخ داد. خبر ارسال این نامه و محتوای آن یک ماه پس از آغاز کار دولت یازدهم در ۲۶ شهریور ۱۳۹۲ به وسیله مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران منتشر گردید.[۱۵۳]

روحانی در سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل(۲۰۱۳)، دربارهٔ رابطه با آمریکا خاطر نشان کرد:

«ایران به دنبال تعامل سازنده بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک با دیگر کشورهاست و در این چارچوب در پی افزایش تنش با ایالات متحده آمریکا نیز نیست. من سخنان امروز پرزیدنت اوباما را با دقت دنبال کردم؛ در صورت عزم سیاسی رهبران آمریکا و خودداری از دنبال کردن منافع گروه‌های فشار جنگ طلب، می‌توان به چارچوبی برای مدیریت اختلافات رسید. در این چارچوب موضع برابر، احترام متقابل و اصول مسلم شناخته شده بین‌المللی باید مبنا باشد؛ البته در این زمینه انتظار ما از واشینگتن شنیدن صدای واحد است.»[۱۵۴]

روحانی در ۵ مهر ۱۳۹۲، هنگام بازگشت به ایران در فرودگاه جان اف کندی با رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، پرزیدنت باراک اوباما مکالمه تلفنی کرد.[۲۱] این اولین ارتباط مستقیم سران دو کشور در سطح رئیس جمهور بود.

رابطه با انگستان

در ۲ مهر ۱۳۹۳، حسن روحانی با نخست وزیر انگلیس، دیوید کامرون، به عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی انگلستان دیدار کرد.[۱۵۵] این اولین دیدار سران دو کشور در سطح عالی‌ترین مقام اجرایی بود.[۱۵۵]

پرونده هسته‌ای
مقالهٔ اصلی: دیدگاه‌ها و سیاست حسن روحانی در پرونده هسته‌ای و تحریم‌ها

سیاست حسن روحانی در مسئله هسته‌ای ایران، تلاش برای خروج پرونده ایران از شورای امنیت در کنار تکمیل فناوری هسته‌ای در کشور است.[۱۵۶] حسن روحانی می‌گوید هم برای ایران و هم برای دشمنان و کشورهای غربی تنها روش، گفتگو و مذاکره است. مقصود دولت بایستی در نهایت این باشد که تحریم‌ها زدوده شود؛ چرا که به سود ملت ما نمی‌باشد. اینکه در کدام نشست و به چه شکل موضوع لغو تحریم‌ها را مطرح کنیم، یک تاکتیک مذاکراتی است. باید مقداری راهکارها و لحن و ادبیات‌مان تغییر کند. ضمن اینکه به نظم جهانی انتقاداتی دارم اما به معنی تقابل با دنیا هم نیست. باید به نوعی با دنیا در تعامل باشیم که هزینه‌هایمان را کاهش دهیم و خود را به مقاصدی که در سند چشم‌انداز است نزدیک کنیم. اگر غرب حقیقتاً به دنبال اعتماد نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای ایران است روشی جز مذاکره ندارد و ما هم برای نیل به حقوق‌مان و شکستن تحریم‌ها و گذر از مسیری که اکنون دشمن برای ما به وجود آورده است مذاکره بهترین روش است. در جهان سیاست خارجی نیاز است به دنبال یارگیری باشیم. در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۳۵ کشور وجود دارد که باید از میان آنها یارگیری کنیم تا به مقصودمان برسیم. حسن روحانی گفته است بایستی اسلوبی را برگزینیم که ایران را به هدفش برساند نه راهی که تکبیرآفرین باشد. یکی از مجال‌هایی که برای آمریکایی‌ها موجود است در صحنه ۱+۵ است. اگر آنها قصد دارند در خصوص پرونده هسته‌ای سخن بگویند مذاکرات فرصت مناسبی است، اما اینکه آمریکا به جلسات می‌آید و سختگیری و مقاومت نابجا می‌کند فرصتی است که از دست می‌رود.[۱۵۷] او معتقد است دوره تعلیق غنی سازی گذشته است ولی باید اعتماد بین‌المللی برای غنی سازی ایران را جلب کرد.[۱۳۲]

بحران سوریه

حسن روحانی در مورد جنگ داخلی سوریه گفته است: حل معضلات سوریه بر عهده مردم سوریه است. تصمیم‌گیر نهایی نسبت به عاقبت سوریه؛ ملت سوریه است. البته ما با تروریسم، جنگ داخلی و دخالت‌های کشورهای دیگر موافق نیستیم. دولت کنونی سوریه باید به عنوان دولت در نظر همه کشورهای جهان باشد. در انتخابات ۲۰۱۴ نظر ملت سوریه هر چه بود، حاکم خواهد شد. وی بر لزوم حضور دولت کنونی (بشار اسد) تا انتخابات ۲۰۱۴ تأکید کرد.[۱۵۸][۱۵۹]

روز قدس و تحریف سخنان روحانی

حسن روحانی در گفتگو با خبرنگاران در حاشیه راهپیمایی روز قدس، گفت: «در منطقه ما در سایه اشغال سرزمین فلسطین و قدس عزیز، زخمی بر بدن دنیای اسلام نشسته و این یادآور آن است که مردم مسلمان این حق تاریخی خود را فراموش نخواهند کرد و در برابر ظلم و تجاوز ایستادگی خواهند کرد.» اما دو خبرگزاری ایسنا و تسنیم، به نقل از حسن روحانی نوشته بودند: «رژیم صهیونیستی زخمی است که سال‌ها بر بدن دنیای اسلام نشسته است و این زخم باید از بین برود.»[۱۶۰] این خبر، بازخورد فراوانی در بسیاری از خبرگزاری‌های خارجی داشت، به طوری که بنیامین نتانیاهو پس از انتشار این خبر گفت: «روحانی زودتر از آنکه ما انتظار داشتیم چهره واقعی خود را نمایان ساخت.» اما بعد از مشخص شدن تحریف سخنان روحانی توسط خبرگزاری‌ها و اینکه وی جمله‌ای مبنی بر «از بین بردن اسرائیل» به کار نبرده است، نخست‌وزیر اسرائیل آنچه را که نقل قول اشتباه برخی خبرگزاری‌های داخلی ایران از سخنان حسن روحانی رئیس جمهوری منتخب خواند، محکوم کرد.[۱۶۱][۱۶۲] روز بعد، روزنامه کیهان نیز سخنان تحریف شده حسن روحانی را بار دیگر در صفحه اول خود منتشر ساخت.[۱۶۳]

تبریک عید سال نوی عبری به همهٔ یهودیان در توییتر منسوب به روحانی

هنگام غروب روز ۱۳ شهریور ۱۳۹۲ (۴ سپتامبر ۲۰۱۳)(۵۷۷۴ یهودی)، در صفحه توییتر منسوب به حسن روحانی، فرارسیدن سال نوی عبری، روش هشنه به همه یهودیان به خصوص یهودیان ایران تبریک گفته شد. در این پیام تبریک آمده بود: «در حالی که خورشید در تهران غروب می‌کند، برای همه یهودیان به ویژه یهودیان ایرانی، روش هشنه مبارکی را آرزومندم.» روز پنجشنبه، ۱۴ شهریور (۵ سپتامبر) خبرگزاری فارس به نقل از محمدرضا صادق، به عنوان مشاور رئیس جمهوری، نوشت که «حسن روحانی حساب توئیتر ندارد.» با این حال دفتر حسن روحانی از تکذیب انتساب این حساب توئیتری به رئیس جمهوری و این پیام تبریک به یهودیان خودداری کرد. این پیام تبریک واکنش بسیاری از رسانه‌های اسرائیلی و آمریکایی را برانگیخت.[۱۶۴] در روز پنجشنبه (۵ سپتامبر) محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی نیز در پیامی در صفحه توییتر خود، روش هشنه را به یهودیان تبریک گفته و ضمن رد نفی هولوکاست از سوی ایران، نوشت: «ایران هرگز هولوکاست را نفی نکرده است.»[۱۶۵][۱۶۶] این در حالی است که روابط ایران و اسرائیل در طول تاریخ جمهوری اسلامی در پایین‌ترین سطح ممکن قرار داشته است. کمی بعد، روحانی در مصاحبه با آسوشیتدپرس اعلام کرد که اکانت شخصی در توئیتر ندارد و اکانت‌های موجود از سوی دوستانش اداره می‌شوند.[۱۶۷]

محکومیت کشتار یهودیان و غیریهودیان توسط نازی‌ها

حسن روحانی در ۳ مهر ۱۳۹۲ در مصاحبه با کریستین امانپور، خبرنگار شبکه سی ان ان، ضمن محکوم کردن کشتار یهودیان و غیریهودیان توسط نازی‌ها گفت:

«من قبلاً گفتم که من یک مورخ نیستم و زمانیکه بحث دربارهٔ ابعاد حوادث تاریخی به وجود می‌آید، مورخان هستند که باید بازتاب از خود نشان دهند اما در کل من می‌توانم بگویم که هرگونه جرمی که در تاریخ علیه بشریت به وجود آمده است، از جمله جرمی که نازی‌ها علیه یهودیان و غیریهودیان انجام دادند، تا جایی که به ما مربوط می‌شود، سزاوار سرزنش و محکومیت است.»[۱۶۸]

گفتگوی توییتری با رئیس توییتر[۱۶۹][۱۷۰][۱۷۱]

جک دورسی رئیس و یکی از بنیانگذاران شبکه اجتماعی توییتر در یکی از توییت‌های خود در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۹۲، حسن روحانی را خطاب قرار داده و نوشت: "عصر به خیر رئیس جمهور، آیا شهروندان ایران می‌توانند توییت‌های شما را بخوانند؟"

توییتر منسوب به روحانی در پاسخ به آقای دورسی نوشت: «عصر به خیر جک، همان‌طور که به کریستین امانپور هم گفتم تلاش می‌کنم تا مردم کشورم بتوانند به راحتی به تمام اطلاعات جهانی دسترسی داشته باشند، چون این حق آن‌هاست.»

دورسی هم از پاسخ روحانی سپاس‌گزاری کرده و نوشت: «اگر کمکی برای محقق کردن این موضوع از دست ما برمی‌آید، لطفاً اطلاع دهید.»

رئیس توییتر پیش از این هم ورود رئیس جمهوری ایران را به این شبکه اجتماعی خوش‌آمد گفته و آن را الهام‌بخش خوانده بود.

اقتصاد

« در برنامه مدون من علاوه بر راه حل‌های برای رفع این مشکلات، راه حلهای کوتاه مدتی یک ماه و ۱۰۰ روزه برای حل مشکلات ومعضلات اقتصادی، اجتماعی و سیاست داخلی و خارجی پیش بینی شده است که ما می‌توانیم در یک فرصت کوتاه شاهد تحول اقتصادی باشیم »

برنامه با دوربین سیما[۱۷۲]

مقاله‌های اصلی: دیدگاه‌های اقتصادی حسن روحانی، دیدگاه‌های حسن روحانی دربارهٔ اشتغال و بیکاری، و دیدگاه‌های حسن روحانی دربارهٔ یارانه

دیدگاه‌های اقتصادی حسن روحانی رئیس جمهور ایران در بلند مدت توسعه اقتصادی و در کوتاه مدت افزایش قدرت خرید خانوارها، رشد تولید ملی، افزایش کافی سرمایه‌گذاری، اجرایی شدن سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و بهتر شدن فضای کسب‌وکار می‌باشد.[۱۷۳] حسن روحانی معتقد است در کوتاه مدت، بهتر شدن وضع اقتصادی مردم باید با افزایش قدرت خرید خانوارها و کم شدن فاصله درآمدی دهک‌های بالا و پایین محقق شود. وی کسب این اهداف را در گرو تولید ثروت ملی و توزیع عادلانه ثروت ملی می‌داند. حسن روحانی بر این باور است که اگر ثروت ملی تولید نشود، باید فقر توزیع شود. وی می‌گوید تولید ثروت ملی باعث افزایش درآمد واقعی سرانه می‌گردد و توزیع عادلانه ثروت ملی با هدف افزایش کمک‌های مستقیم و غیرمستقیم به قشرها کم‌درآمد می‌باشد. روحانی مقصود اقتصادی دولت تدبیر و امید را در دوره ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶، افزایش درآمد واقعی خانوارهای ایرانی و افزایش کمک‌های مستقیم و غیرمستقیم به قشرها کم‌درآمد برشمرده است.[۱۷۴] او گام اول دولت خود را احیای سازمان مدیریت و برنامه خوانده است. حسن روحانی به توزیع بهینه یارانه‌ها، کنترل نقدینگی و تورم، افزایش رشد اقتصادی، کاهش واردات اعتقاد دارد.[۱۷۵]

حسن روحانی گفته است با توجه به آثار مخرب تورم در اقتصاد خانوار و در سطح ملی، مهار تورم با جدیت و با چهار روش در «دولت تدبیر و امید» دنبال خواهد شد.[۱۷۶]

وی اعتقاد دارد که در کنار یارانه نقدی باید یارانه کالایی نیز به دهک‌های پایین جامعه داده شود، چراکه در دولت تدبیر و امید، هدف این است که در بخش اقتصادی، آرامش به مردم داده شود و مردم برای کالاهای اساسی خود نگران نباشند. وی با تأکید بر این‌که صدقه گرفتن افتخار نیست، بلکه صدقه دادن افتخار است، گفت: ما باید به نحوی حرکت کنیم که وضع مالی مردم خوب شود تا مالیات دهند و در واقع به سمتی برویم که دست دولت به سمت ملت دراز باشد نه برعکس آن.[۱۷۷]

از سلسله مقالات دربارهٔ
حسن روحانی

رئیس جمهور ایران

روزشمار
یادمان‌ها
جای‌ها
دیگر
کتاب‌شناسی
فهرست سخنرانی‌ها

در ۲۳ تیر ماه ۷۸ • همایش افق رسانه ملی • جمع روحانیون
جمع پیشکسوتان جهاد و شهادت • تنفیذ
تحلیف • رای اعتماد به وزیران
روز رای گیری رای اعتماد به وزیران
مجمع تشخیص مصلحت نظام
معارفه وزیر امور خارجه • مجلس خبرگان
جمع امامان جمعه • اجلاس سران سازمان شانگهای
جمع فرماندهان سپاه • مقاله در واشینگتن پست
رژه نیروهای مسلح • در آیین بازگشایی مدارس
در سازمان ملل متحد • نشست خلع سلاح هسته‌ای
انجمن آسیایی شورای روابط بین الملل آمریکا
ایرانیان مقیم آمریکا
نشست وزرای خارجه جنبش عدم تعهد
نشست مشترک مجلس و دولت

نشست‌های خبری

۵ • ۴ • ۳ • ۲ • ۱

مصاحبه‌ها و گفتگوها

روز قدس ۱۳۹۲ • گفتگوی زنده تلویزیونی
NBC • CNN • PBS
واشنگتون پست • بان کی مون • بازگشت از نیویورک

سیاست‌های اجتماعی و فرهنگی

مقالهٔ اصلی: دیدگاه‌های اجتماعی و فرهنگی حسن روحانی
ورزش

حسن روحانی می‌گوید «ورزش بسیار مهم است ورزش یک امر حاشیه‌ای نیست ورزش حرفه‌ای و قهرمانی هم سر جای خودش اهمیت دارد وقتی که در مسابقات بین‌المللی قهرمانان ما حضور پیدا می‌کنند گاهی اعتماد ملی هم درست می‌کند وقتی می‌بینند ورزشکاران ما با چه قدرتی با چه روحیه‌ای وارد عمل می‌شوند آثار معنوی هم دارد ورزش آثار اخلاقی و دینی دارد ورزش حرفه‌ای برای ما امروز یک ضرورت از نظر غرور ملی و کشوری هست و اهمیت دارد و باید به آن توجه ویژه بشود مخصوصاً در ورزشهایی که جوانهای ما توجه ویژه نسبت به آن دارند.»[۱۷۸] حسن روحانی بر این باور است ورزش محتاج نگاهی استراتژیک از سوی دولت است و در عین حال سیاسی کردن آن را هم به هیچ وجه صلاح نمی‌داند. وی می‌گوید من اساساً ورزش را یکی از موارد تقویت همبستگی جامعه می‌دانم.[۱۷۹]

اقوام

حسن روحانی بارها در مناظرات و بیانیه‌های خود دربارهٔ موضوع پرداختن به مطالبات اقلیت‌های قومی و مذهبی اظهار نظر کرد. وی در بیانیه شماره ۳ که اختصاصاً در این رابطه بود، برنامه‌های خود را در این باره در ۱۰ بند توضیح داد. از جمله موضوعاتی که به آنها اشاره کرده تدریس زبان مادری ایرانیان (کردی، آذری، عربی و…) بطور رسمی در سطوح مدارس و دانشگاه‌ها دراجرای کامل اصل ۱۵ قانون اساسی است.[۱۸۰] روحانی همچنین بر تبعیض وارده بر اقوام و تغییر نگاه امنیتی نسبت به اقوام و فرهنگ‌های ایرانی نیز تأکید کرد. او همچنین در سفرهای استانی اش نشست‌های اختصاصی با سران اقوام همچون دیداری اختصاصی با مردم عرب در اهواز داشت. پیش از آن نیز شیوخ عرب اهواز را در میتینگ انتخاباتی اش به تهران دعوت کرد و با آنها گفتگو کرد.[۱۸۱] روحانی بر این باور است که اقوام این سرزمین از لحاظ حقوقی و شهروندی با یکدیگر برابر خواهند بود.[۱۵۰]

جوانان

روحانی اعتقاد دارد جوانان باید خود را فرزندان جامعه روحانیت و روحانیون بدانند. وی می‌گوید بایستی توجه داشته باشیم که سر و کار ما با ظاهر و جسم جوانان نیست بلکه با اندیشه ایشان است و جز با راه سعه صدر و قول سدید راه دیگری موجود نیست.[۱۸۲] حسن روحانی گفته بود روزی که همه جوان‌های ما شاغل بودند و بیکار نبودند آن روز جشن می‌گیریم.[۱۴۲] وی برای جوانان راهکارهایی مثل تغییر زیربنایی نگاه به امور جوانان، به کارگیری و همیاری همه مردم به ویژه جوانان در امور کشوری، پی‌گیری راهکارهای ارتباط مستقیم جوانان با مسئولان و تشخیص صحیح و دقیق احتیاجات جوانان و به و جود آوردن پل ارتباطی بین نسل‌ها با توجه به مقتضیات زمان را پیشنهاد داده است.[۱۸۳]

گرایش و طبقه‌بندی سیاسی

از اصولگرایی تا اصلاح‌طلبی

حسن روحانی عضو جامعه روحانیت مبارز متعلق به اصولگرایان و در عین حال رهبر حزب اعتدال و توسعه و از چهره‌های نزدیک به اصلاح‌طلبان است.[نیازمند منبع]

وی در دوره اصلاحات، محافظه‌کار قلمداد می‌شد اما پس از کناره‌گیری از دبیری شورای امنیت ملی به سیاستمداری منتقد تبدیل شد و از محمود احمدی‌نژاد انتقادهای شدیدی کرد.[۱۸۴] او در سال‌های اخیر با اصلاح‌طلبان و چهره‌های اصلاح‌طلب قرابت بیشتری داشته است.[نیازمند منبع]

او در گفتگوی تلویزیونی در جریان تبلیغات انتخاباتی گفت: «من یک اعتدال‌گرا هستم و با اصولگرایان و اصلاح‌طلبان معتدل آشنایی دارم و با آنان در ارتباطم و در این ۳۰ سال تفکراتم تغییر نکرده و افراط‌گرا نبودم. من همیشه با اصولگرایان و اصلاح‌طلبان آشنا و نزدیک بوده و کار کرده‌ام، امروز نیز این مسیر را طی می‌کنم؛ در این سی و چند سال مسیر و خطم تغییر نکرده و هیچ‌گاه افراط‌گرا نبودم لذا امروز نیز نماینده کسانی هستم که اعتدال را دوست دارند.»[۱۸۵]

او در سخنرانی خود در میان مدیران صداوسیما پیش از آغاز کار دولتش گفت: «کابینه من یک کابینه کاملاً فراجناحی خواهد بود و تکیه آن بر شایستگی خواهد بود و از آنجا که این دولت هیچ تعهدی به هیچ حزب و جناحی نداده است، وامدار هیچ حزب و جناحی هم نیست؛ شایسته‌ترین افراد از هر حزب و جناحی که باشند، البته به شکل اعتدال و میانه‌روی برای خدمت به مردم برگزیده خواهند شد.»[نیازمند منبع]

او در جریان سخنرانی خود در جلسات رأی اعتماد مجلس گفت: «من با اصلاح‌طلب یا اصولگرا بودن افراد مشکلی ندارم، اما چیزی که اهمیت دارد این است که در دولت تدبیر و امید باید بر اساس خط مشی اعتدال عمل کنند.»[نیازمند منبع]

گفتمان عقلانیت، اعتدال و اصلاحات

روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۰، انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴ و انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ رهبری حزب اعتدال و توسعه را بر عهده داشت که در این سه انتخابات به ترتیب از سید محمد خاتمی، اکبر هاشمی رفسنجانی و میرحسین موسوی حمایت کرد.[۱۸۶]

وی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ رسماً از سوی اکبر هاشمی رفسنجانی و همچنین سید محمد خاتمی حمایت شد.[۱۸۷][۱۸۸]

محمدرضا عارف کاندیدای رسمی اصلاح طلبان درانتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ به درخواست سید محمد خاتمی و به نفع حسن روحانی از کاندیداتوری کناره گرفت. پس از این کناره گیری، روحانی ضمن تشکر از عارف و خاتمی، در نامه‌ای به سید محمد خاتمی نوشت: «باور دارم که گفتمان «عقلانیت و اعتدال و اصلاحات» می‌تواند مطالبات به حق مردم را دنبال کند و به حقوق اساسی ملت، کارآمدی دولت، هماهنگی قوا و تعامل مؤثر با رهبری بزرگوارِ نظام، مدد رساند.»[۱۸۹] او در این نامه از گفتمان مورد نظر خود تحت عنوان گفتمان «عقلانیت، اعتدال و اصلاحات» یاد کرد.

وی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ در سخنانی که به صورت زنده در اخبار ساعت ۲۱ شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد گفت: «بی‌شک نقش امیدآفرین آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد خاتمی که از چهره‌های درخشان نظام در این خیزش خروش بودند شایسته قدرشناسی است.»[۱۹۰]

« وزیران من فرماندهان کهنه‌کار هستند نه سربازان میدان »

سخنرانی حسن روحانی در روز رای‌گیری وزیران پیشنهادی مجلس، ۲۴ مرداد ۱۳۹۲[۱۹۱]

حسن روحانی در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ (شعارها، برنامه‌ها ، حامی‌ها) و انتخاب کابینه خود، بسیار به اصلاح طلبان نزدیک شد؛ از همین رو بسیاری چرخش آرام گرایش سیاسی وی از سوی اصولگرایی به سمت اصلاح‌طلبی را تأیید می‌کنند.

ریاست جمهوری اسلامی ایران

مقالهٔ اصلی: ریاست جمهوری حسن روحانی
مراسم تحلیف ریاست جمهوری حسن روحانی - ۱۳ مرداد ۱۳۹۲

از برگزیدگی تا آغاز به کار

مقالهٔ اصلی: روزشمار حسن روحانی از برگزیدگی تا تحلیف ریاست‌جمهوری

سال ۱۳۹۲

تنفیذ، تحلیف و معرفی کابینه

مقاله‌های اصلی: مراسم تحلیف یازدهمین دوره ریاست جمهوری در ایران و روزشمار ریاست‌جمهوری حسن روحانی (۱۳۹۲)
همچنین ببینید: تأیید کابینه حسن روحانی و دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران

در تاریخ ۱۲ مرداد ۱۳۹۲ حکم ریاست جمهوری حسن روحانی توسط سیدعلی خامنه‌ای رهبر ایران تنفیذ گردید و پس از آن مراسم تحلیف وی در تاریخ ۱۳ مرداد در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.[۱۹۲][۱۹۳][۱۹۴][۱۹۵] حسن روحانی در انتهای سخنرانی خود در مراسم تحلیف درخواست بررسی و سابقهٔ کاری اعضای کابینهٔ پیشنهادی دولت تدبیر و امید را به ریاست مجلس ارائه داد که پس از آن توسط دبیر مجلس متن نامه و فهرست اعضای کابینه خوانده شد. بعد از جلسات بررسی رأی اعتماد، نمایندگان به ۱۵ وزیر پیشنهادی رأی اعتماد دادند اما محمدعلی نجفی، وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش، جعفر میلی منفرد، وزیر پیشنهادی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مسعود سلطانی فر، وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان موفق به کسب رأی اعتماد مجلس نشدند. حسن روحانی دو روز بعد به ترتیب، علی‌اصغر فانی، جعفر توفیقی و رضا صالحی امیری را به عنوان سرپرست وزارتخانه‌های مذکور منصوب نمود. روحانی طی روزهای بعد به تدریج سایر اعضای کابینه را نیز مشخص کرد. او در ۲۷ مهر ۱۳۹۲ طی نامه‌ای به علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، برای تصدی وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم تحقیقات و فناوری و وزارت ورزش و جوانان، به ترتیب علی اصغر فانی، رضا فرجی دانا و رضا صالحی امیری را به مجلس معرفی نمود، که فانی و فرجی دانا موفق به اخذ رأی اعتماد شدند، اما وزارت ورزش و جوانان همچنان بی وزیر ماند. در ۱۲ آبان ۱۳۹۲ نصرالله سجادی به عنوان سومین وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان به مجلس شورای اسلامی معرفی شد.[۱۹۶] اما او نیز موفق نشد رأی اعتماد نمایندگان را بدست آورد.[۱۹۷] حسن روحانی در عصر ۱۹ آبان ۱۳۹۲، محمود گودرزی را به عنوان چهارمین وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان دولت یازدهم به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد.[۱۹۸] نهایتاً محمود گودرزی توانست به عنوان وزیر ورزش و جوانان از مجلس رأی اعتماد بگیرد.[۱۹۹]

توافق موقت ژنو با ۱+۵

مقالهٔ اصلی: توافق موقت ژنو بر روی برنامه هسته‌ای ایران

با آغاز به کار دولت روحانی، فصل جدیدی در مذاکرات هسته‌ای ایران و پنج بعلاوه یک گشوده شد. در ۱۴ شهریور ۱۳۹۲ رئیس‌جمهور به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی، دستور بازگشت پرونده هسته‌ای ایران به دستگاه دیپلماسی کشور را صادر کردو محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه، ریاست تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران را بر عهده گرفت.[۲۰۰] چند ماه پس از آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای در ۳ آذر ۱۳۹۲ توافق موقت ژنو بر روی برنامه هسته‌ای ایران منعقد گردید.

سال ۱۳۹۳

مقالهٔ اصلی: روزشمار ریاست‌جمهوری حسن روحانی (۱۳۹۳)

استیضاح وزیر علوم

مقالهٔ اصلی: استیضاح رضا فرجی‌دانا

مهم‌ترین اتفاقی که در سال ۱۳۹۳، در دولت یازدهم رخ داد، استیضاح وزیر علوم، رضا فرجی دانا، توسط مجلس آن هم پس از افشای سه هزار بورسیهٔ غیرقانونی در دولت نهم و دهم بود که در نهایت به برکناری وی منجر گردید.[۲۰۱]

معرفی سه وزیر پیشنهادی برای وزارت علوم

روحانی نیز بلافاصله محمدعلی نجفی را به عنوان سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منصوب کرد. در ۳۰ مهرماه ۱۳۹۳، محمود نیلی احمدآبادی طی نامه‌ای توسط روحانی به عنوان وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری به مجلس معرفی گردید[۲۰۲] که او نیز موفق به کسب رأی اعتماد از مجلس نشد. نهایتاً در ۲۰ آبان ۱۳۹۳ حسن روحانی طی نامه‌ای به علی لاریجانی، فخرالدین احمدی دانش آشتیانی را برای تصدی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به مجلس معرقی کرد.[۲۰۳] اما دانش آشتیانی نیز بعنوان چهارمین وزیر پیشنهادی علوم نتوانست از مجلس رأی اعتماد بگیرد.[۲۰۴] حسن روحانی در ۲۸ آبان ۱۳۹۳ پس از عدم اعتماد مجلس به فخرالدین احمدی دانش آشتیانی در نامه‌ای به رئیس مجلس شورای اسلامی، محمد فرهادی را به عنوان پنجمین وزیر پیشنهادی علوم معرفی کرد[۲۰۵] و محمد فرهادی توانست رأی اعتماد مجلس را کسب کرده و وزیر علوم شود.

سال ۱۳۹۴

مقالهٔ اصلی: روزشمار ریاست‌جمهوری حسن روحانی (۱۳۹۴)
پرونده:President Rouhani meeting with UN Secretary-General Ban Ki-moon.jpg
حسن روحانی در کنار بان کی‌مون - ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۳

استیضاح ناموفق وزیر آموزش و پرورش

مقالهٔ اصلی: استیضاح علی‌اصغر فانی

در ۳ تیر ۱۳۹۴، علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش توسط مجلس شورای اسلامی استیضاح گردید که در نهایت طرح استیضاح وی رأی نیاورد و او بعنوان وزیر آموزش و پرورش ابقاء گردید.

دیدار با نخست وزیر انگلیس

حسن روحانی در در روز سه شنبه ۶ مهر در نیویورک با دیوید کامرون، نخست وزیر انگلستان دیدار کرد. این اولین دیدار مقامات عالی‌رتبه کشورهای ایران و انگلیس پس از بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران به شمار می‌رود.[۲۰۶][۲۰۷]

توافق جامع هسته‌ای با ۱+۵

روحانی و محمد جواد ظریف در کاخ سعدآباد
مقالهٔ اصلی: برجام

یک سال و چند ماه پس از انعقاد توافق موقت ژنو در ۱۳ فروردین ۱۳۹۴ و پس از چندین دور مذاکرات فشرده، تفاهم هسته‌ای لوزان دربارهٔ چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک پیرامون برنامه هسته‌ای ایران میان ایران و ۱+۵ منعقد گردید تا متن سند جامع نیز تا ۱۰ تیر ۱۳۹۴ تدوین شود.[۲۰۸] در نهایت پس از چندین دور مذاکرات فشرده تیم ایران و نمایندگان پنج بعلاوه یک در سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴، توافق جامع هسته‌ای وین یا برنامه جامع اقدام مشترک میان ایران و پنج بعلاوه یک منعقد گردید که به موجب آن در مقابل محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های شورای امنیت و اتحادیه اروپا علیه ایران لغو می‌گردید.[۲۰۹] بسیاری معتقدند توافق‌های بزرگ صورت گرفته میان ایران و پنج بعلاوه یک، فصل جدیدی را در روابط ایران و غرب بخصوص ایالات متحده آمریکا خواهد گشود. پس از این توافق بود که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، در تأیید آن در شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب شد.

فاجعهٔ منا

مقالهٔ اصلی: فاجعه منا (۱۳۹۴)

در روز عید قربان، مقارن با ۲ مهر ۱۳۹۴ (۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵)، به‌دلیل تنگی نفس بر اثر فشار زیاد و ازدحام جمعیت و نرسیدن آب به زائرین مخصوصاً آن‌هایی که بیهوش شده بودند و دیر رسیدن امدادگران، در مراسم رمی جمرات در «خیابان ۲۰۴» نزدیک تقاطع با «خیابان ۲۲۳»، در منطقهٔ منا در شهر مکه بیش از ۴۱۰۰ نفر از جمله ۴۶۴ ایرانی جان خود را از دست دادند. در پی این حادثه، ۳ روز عزای عمومی توسط سید علی خامنه‌ای، رهبر ایران در ایران اعلام شد.[۲۱۰][۲۱۱] حسن روحانی، رئیس جمهوری که همزمان برای شرکت در هفتادمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، عازم نیویورک شده بود، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور را مسئول پیگیری این حادثه و بازگشت پیکر کشته شدگان ایرانی نمود و سفر خود را نیمه کاره رها کرده و به تهران بازگشت.

استیضاح ناموفق وزیر راه و شهرسازی

مقالهٔ اصلی: استیضاح عباس آخوندی

در ۱۴ مهر ۱۳۹۴، عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی نیز استیضاح گردید که استیضاح وی نیز رأی نیاورده و او بعنوان وزیر راه و شهرسازی ابقا شد.

پرونده:President Rouhani speaking in UN General Assembly 06.jpg
سخنرانی حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۲۰۱۵

سفر به ایتالیا و فرانسه

مقالهٔ اصلی: سفر حسن روحانی به ایتالیا و فرانسه (۱۳۹۴)

در ۵ بهمن ۱۳۹۴، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران به دعوت سرجیو ماتارلا، رئیس جمهور ایتالیا و فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه، به منظور سفری چند روزه به اروپا، وارد رم شد و مورد استقبال رئیس جمهور ایتالیا قرار گرفت.[۲۱۲] سفر روحانی به ایتالیا، اولین سفر رئیس جمهوری ایران به یک کشور عضو اتحادیه اروپا پس از یازده سال (دولت دوم سید محمد خاتمی به شمار می‌آمد.[۲۱۳] در این سفر ضمن دیدار و گفتگوهای چندجانبه میان رئیس جمهور ایران با رئیس جمهور و نخست وزیر ایتالیا، چندین سند همکاری امضا شده و مراسم ضیافت رسمی نهار در محل کاخ موزه شهرداری رم برگزار گردید. حسن روحانی همچنین، ضمن این سفر با پاپ فرانسیس یکم، رهبر کاتولیکهای جهان در واتیکان دیدار و گفتگو کرد[۲۱۴] و از پاپ درخواست نمود تا برای وی دعا نماید.[۲۱۵] این اولین دیدار رئیس جمهور ایران با رهبر کاتولیکهای جهان پس از شانزده سال، (دولت اول سید محمد خاتمی) بود.[۲۱۶] رئیس جمهور ایران سپس در ۷ بهمن ۱۳۹۴، عازم پاریس گردید و مورد استقبال فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه قرار گرفت[۲۱۷] و همچنین با رؤسای شرکت نفت و گاز فرانسه، توتال و شرکت هواپیماسازی اروپایی، ایرباس، دیدار نموده و قراردادهایی بین ایران و شرکتهای مذکور در جهت تبادل نفت و گاز و خرید هواپیما منعقد گردید.[۲۱۸]

انتخابات پنجمین دورهٔ مجلس خبرگان رهبری

مقالهٔ اصلی: انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۹۴)
حسن روحانی و اکبر هاشمی رفسنجانی در مجلس خبرگان رهبری

در ۳۰ آذر ۱۳۹۴ و همزمان با ایام ثبت نام نامزدهای پنجمین دورهٔ انتخابات مجلس خبرگان رهبری و دهمین دورهٔ انتخابات مجلس شورای اسلامی، حسن روحانی، رئیس جمهور و عضو فعلی مجلس خبرگان رهبری با حضور در وزارت کشور، برای نامزدی در انتخابات مجلس خبرگان ثبت نام کرد[۲۱۹] و صلاحیت وی توسط شورای نگهبان، احراز گردید.[۲۲۰] روحانی در این دوره از انتخابات خبرگان در هر سه لیست مطرح یعنی، فهرست خبرگان مردم به سرلیستی هاشمی رفسنجانی، فهرست جامعه روحانیت مبارز به سرلیستی محمدعلی موحدی کرمانی و فهرست جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به سرلیستی محمد یزدی، قرار گرفت و خود نیز سرلیست فهرست یاران اعتدال شد که جز در یک مورد مطابق لیست خبرگان مردم بود. همچنین روحانی در ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان: گام دوم که حامی دولت بودند به همراه اکبر هاشمی رفسنجانی به عنوان سر لیست حضور داشت.[۲۲۱][۲۲۲][۲۲۳] در این دوره از انتخابات خبرگان رهبری، حسن روحانی با کسب ۲٬۲۳۸٬۱۶۶ رای و در جایگاه سوم پس از اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد امامی کاشانی وارد مجلس خبرگان پنجم شد. آرای او در استان تهران در این انتخابات نزدیک به آرای وی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در استان تهران (۲٬۳۸۵٬۸۹۰ رای) بود. در این انتخابات احمد جنتی شانزدهم شد و محمد یزدی، رئیس مجلس خبرگان و محمدتقی مصباح یزدی نتوانستند رای مردم را برای ورود به خبرگان پنجم بدست آورند.[۲۲۴]

انتخابات دهمین دورهٔ مجلس شورای اسلامی

مقالهٔ اصلی: انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۵–۱۳۹۴)
حسن روحانی در حال رای دادن در انتخابات مجلس و خبرگان رهبری - ۱۳۹۴

با آغاز ثبت نام‌ها برای دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی تعداد زیادی از چهره‌های اصلاح طلب و اعتدالگرا که حامیان حسن روحانی محسوب می‌شدند، در انتخابات ثبت نام نمودند. اما پس از اعلام نتیجه بررسی صلاحیتها از سوی شورای نگهبان، مشخص گردید که اکثریت مطلق آنها رد صلاحیت شده‌اند. بدنبال آن حسن روحانی، در ۱ بهمن ۱۳۹۴ در دومین همایش استانداران و فرمانداران کشور، ضمن انتقاد شدید از رد صلاحیتهای گسترده هیئت نظارت شورای نگهبان گفت: «در قانون اساسی آمده که یهودی‌ها باید نماینده داشته باشند یا چقدر زرتشتی داریم، یا چقدر آشوری و ارمنی داریم، اگر جناحی در این کشور جمعیتش هفت یا ده میلیون جمعیت دارد آنها هم باید نماینده داشته باشند، اسم مجلس خانه ملت است نه خانه یک جناح. همه باید بیایند پای صندوق، اگر کسی با نظام مسئله دارد او هم بیاید، همه باید پای صندوق بیایند اما زمانی که ما شور و حرارت ایجاد کنیم، اگر یک جناح هست خب نیاز به انتخابات نیست همان‌ها دوباره تشریف ببرند مجلس. باید هردو جناح باشند.»[۱۴۷] تلاش بسیاری از سوی دولت برای تأیید مجدد صلاحیت چهره‌های مذکور صورت گرفت و در مرحله بازنگری صلاحیتها، تعدادی از چهره‌های غیرسرشناس آنان به عرصه رقابت بازگشتند. پیش از اعلام نتایج بررسی صلاحیتها، زمزمه‌های ارایه لیست جداگانه از سوی اصلاح طلبان و اعتدالگرایان حامی دولت به گوش می‌رسید، اما پس از آنکه بسیاری از چهره‌های هر دو جناح سیاسی رد صلاحیت شدند، رهبران دو جناح با هم به توافق رسیده و ائتلافی تحت عنوان ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان: گام دوم، شکل دادند که بعداً از سوی سید محمد خاتمی، لیست امید لقب گرفت.[۲۲۵][۲۲۶] در نهایت پس از برگزاری انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و اعلام نتایج مشخص گردید که لیست ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان: گام دوم تمام سی کرسی مجلس را در تهران تصاحب نموده و در سرتاسر کشور نیز ۱۲۴ کرسی مجلس را در دور اول و دوم انتخابات مجلس بدست آورده و اکثریت نسبی مجلس دهم را در اختیار گرفته است.[۲۲۴][۲۲۷][۲۲۸][۲۲۹][۲۳۰][۲۳۱][۲۳۲][۲۳۳]

سال ۱۳۹۵

مقالهٔ اصلی: روزشمار ریاست‌جمهوری حسن روحانی (۱۳۹۵)

ترمیم کابینه

در ۲۸ مهر ۱۳۹۵ و پس از مدتی گمانه زنی دربارهٔ استعفای سه تن از وزیران دولت یازدهم که به عملکرد آنها انتقادات زیادی وارد بود، خبر استعفای رسمی علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و محمود گودرزی، وزیر ورزش و جوانان منتشر گردید. حسن روحانی، رئیس جمهور نیز طی سه حکم سید عباس صالحی، را به عنوان سرپرست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید محمد بطحایی را به عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش و نصرالله سجادی را به عنوان سرپرست وزارت ورزش و جوانان منصوب کرد.[۲۳۴]

در ۲ آبان ۱۳۹۵، حسن روحانی طی نامه‌ای به علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، رضا صالحی امیری را به عنوان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی، فخرالدین احمدی دانش آشتیانی را به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش و مسعود سلطانی فر را به عنوان وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان به مجلس شورای اسلامی معرفی نمود.[۲۳۵] هرسه وزیر پیشنهادی پیش از این نیز برای کسب رای اعتماد به مجلس نهم معرفی شده بودند که موفق به کسب رای اعتماد از آن مجلس نگردیدند. هر سه وزیر پیشنهادی جدید حسن روحانی از مجلس دهم رای اعتماد گرفتند.

فیش گیت

رسوایی فیش‌های حقوقی مدیران دولتی و پزشکان که به فیش‌گیت نیز شهرت یافت، به انتشار سلسله‌ای از فیش‌های حقوقی برخی مدیران دولتی ایران و نیز وزارت بهداشت در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی و پیش از آن اشاره دارد. در کنار جنجال حقوق‌های نجومی و افشاگری‌هایی که علیه مدیران دولتی انجام شد، شماری از چهره‌های مجلس نظیر احمد توکلی و پزشکیان از دریافتی‌های بالای پزشکان و مدیران وزارت بهداشت انتقاد کرده‌اند. آنها می‌گویند درآمد پزشکان در دوره حسن روحانی بیش از اندازه بالا رفته است.[نیازمند منبع] بنظر می‌رسد این اظهارات قابل توجه باشد چون درحالی که به گفته قائم مقام وزیر بهداشت و معاون درمان این وزارتخانه، سقف دریافتی پزشکان ۸۰ میلیون تومان در ماه (یک میلیارد تومان در سال) تعیین شده است[۲۳۶] به اظهار سازمان نظام پزشکی ایران، "در آمریکا متوسط درآمد یک پزشک متخصص رقمی معادل یک میلیارد تومان در سال است.[۲۳۷]

سید حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت و آموزش و پزشکی دولت یازدهم در یادداشتی در کانال تلگرامی خود، افشاگری در مورد فیش حقوق را «شمشیری دولبه» دانست که از یک طرف آن روحانی و دولت او زده می‌شود، ولی با طرف دیگر، روحانیت و نظام نشانه قرار گرفته‌است.[۲۳۸]

درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی

حسن روحانی در مراسم ترحیم اکبر هاشمی رفسنجانی

در ۱۹ دی ماه ۱۳۹۵، اکبر هاشمی رفسنجانی، حامی حسن روحانی درگذشت و حسن روحانی و هیئت دولت در بیمارستان و سپس حسینیه جماران حضور یافتند.

برخی درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی را ضربه بزرگی به حسن روحانی و دولتش می‌دانند.[نیازمند منبع]

سال ۱۳۹۶

مقالهٔ اصلی: روزشمار ریاست‌جمهوری حسن روحانی (۱۳۹۶)

دوره دوازدهم انتخابات ریاست جمهوری (۱۳۹۶)

مقالهٔ اصلی: حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۶)

حسن روحانی در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۳۹۶ نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران شد[۲۳۹]و در تاریخ ۳۱ فروردین ۱۳۹۶ صلاحیت وی رسماً از طرف شواری نگهبان احراز گردید.[۱۲۶] روحانی با کسب ۲۳ میلیون و ۵۴۹ هزار و ۶۱۶ رای (۵۷٫۱۳ درصد آرا)، به عنوان دوازدهمین رئیس جمهور ایران انتخاب شد.[۲۴۰][۲۴۱]

کابینه دولت روحانی

روحانی به عنوان رئیس جمهور دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران را تشکیل داد. وزرا، معاونین و اعضای کابینه دولت یازدهم عبارتند از:


فعالیت‌های علمی و پژوهشی

حسن روحانی غیر از مسئولیت‌های اجرایی، به فعالیت‌های علمی نیز پرداخته است. روحانی استاد پژوهشی مرکز تحقیقات استراتژیک می‌باشد.[۳۴] وی از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸، عضو هیئت امنای دانشگاه‌های تهران و منطقه شمال بوده و از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۹۲، ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک را بر عهده داشته‌است.[۱۵] از او کتاب‌ها و مقالاتی به زبان‌های فارسی، انگلیسی و عربی ترجمه شده‌است.

روحانی مدیر مسئول نشریات راهبرد، فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی و Iranian Review of Foreign Affairs (به زبان انگلیسی) بوده‌است.[نیازمند منبع]

روحانی همچنین عضو هیئت تحریریه فصلنامه حکومت اسلامی است که وابسته به پژوهشگاه اندیشه سیاسی اسلام دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری است.[۲۴۲]

آثار

مقالهٔ اصلی: کتاب‌شناسی حسن روحانی

از کتاب‌های تألیف شده حسن روحانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:[۱۵]

  • Hassan Feridon, The Islamic Legislative Power (1994)
  • Hassan Feridon, The Flexibility of Shariah; Islamic Law (1996)

پانویس

  1. ↑ «موسویان از روحانی و انتخابات ۸۸ می‌گوید». ایسنا. ۱۶ تیر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶.
  2. ↑ «همسران روسای جمهور ایران چه کسانی هستند؟». تابناک. ۲۹ تیر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶.
  3. ↑ «اعطای نشان درجه یک نصر به جمعی از فرماندهان دفاع مقدس». دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای. ۲ خرداد ۱۳۷۹. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶.
  4. ↑ پورصفا، مهدی (۳۰ دی ۱۳۹۲). «گزارش فارس از تاریخچهٔ نشان‌های نظامی ایران، از «اقدس» تا «فتح»؛ مدال‌هایی که بر سینهٔ سرداران ایرانی نشسته‌است». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «خاطره سربازی روحانی در نیشابور». مشرق‌نیوز. ۱۷ تیر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ «دکتر حسن روحانی». مجمع تشخیص مصلحت نظام. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶.
  7. ↑ «روحانی چطور «روحانی» نام گرفت؟». خبرگزاری فارس. ۳ آذر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶.
  8. ↑ «رئیس‌جمهوری که دو تاریخ تولد دارد». مجله مهر. ۱ تیر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۶ اسفند ۱۳۹۲.
  9. ↑ «تصویر شناسنامه حسن روحانی». خبر اقتصادی.
  10. ↑ «ازندگینامه حسن روحانی». وبسایت حسن روحانی.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «اعضای مجلس خبرگان رهبری». وبگاه دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.
  12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «حکم انتصاب حسن حبیبی و حسن روحانی به عضویت در مجمع تشخیص مصلحت». وب‌گاه رسمی دفتر آیت‌الله خامنه‌ای. ۱۸ اردیبهشت ۱۳۷۰.
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ ۱۳٫۳ ۱۳٫۴ ۱۳٫۵ روحانی، حسن (۱۳۹۱). امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای. تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک. صص. ۱۲۰۹. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۹۰-۰۰۷-۴. پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «حکم انتصاب آقای حسن روحانی به عنوان نماینده معظم‌له در شورای عالی امنیت ملی». وب‌گاه رسمی دفتر آیت‌الله خامنه‌ای. ۲۲ آبان ۱۳۶۸.
  15. ↑ ۱۵٫۰۰ ۱۵٫۰۱ ۱۵٫۰۲ ۱۵٫۰۳ ۱۵٫۰۴ ۱۵٫۰۵ ۱۵٫۰۶ ۱۵٫۰۷ ۱۵٫۰۸ ۱۵٫۰۹ «رزومه حسن روحانی». وب‌گاه مرکز تحقیقات استراتژیک. دریافت‌شده در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  16. ↑ «اعلام رسمی کاندیداتوری حسن روحانی/ با دولت تدبیر و امید می‌آیم». خبرگزاری مهر. ۲۲ فروردین ۱۳۹۲.
  17. ↑ «حسن روحانی در میان هوادارانش رسماً اعلام کاندیداتوری کرد». پایگاه خبری تحلیلی اعتدال. ۲۲ فروردین ۱۳۹۲.
  18. ↑ «حسن روحانی برای ثبت نام در انتخابات وارد ستاد انتخابات کشور شد». خبرگزاری مهر. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  19. ↑ «حسن روحانی برای تشکیل «دولت تدبیر و امید» ثبت نام کرد + زندگی‌نامه». خبرگزاری فارس. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  20. ↑ «حسن روحانی رئیس جمهور ایران شد». عصرایران. ۲۵ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳.
  21. ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ «هنگام ترک نیویورک صورت گرفت؛ گفتگوی تلفنی روسای جمهوری ایران و آمریکا». وبگاه ریاست جمهوری. ۵ مهر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۵ مهر ۱۳۹۲.
  22. ↑ «نخستین دیدار سران ایران و انگلیس پس از انقلاب / روحانی و کامرون ۲۰ دقیقه گفتگو کردند+جزئیات». انتخاب. ۲ مهر ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲ مهر ۱۳۹۳.
  23. ↑ [روزنامه خبر جنوب روزنامه خبر جنوب] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک)، دریافت‌شده در ۲۷ خرداد ۱۳۹۲ پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  24. ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ حاج اسدالله فریدون، پدر دکتر روحانی به دیار باقی شتافت
  25. ↑ مادر حسن روحانی از وی می‌گوید+عکس بوشهرنیوز
  26. ↑ ناگفته‌هایی از خانواده حسن روحانی ایسنا
  27. ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ واحد مرکزی خبر
  28. ↑ مادر روحانی درگذشت-سایت ساعت 24
  29. ↑ «تمام اطلاعات خانوادگی کاندیداهای ریاست جمهوری یازدهم». ایسنا. ۲۰ خرداد ۱۳۹۲.
  30. ↑ روحانی پدرخوانده شد خبرگزاری الف
  31. ↑ خاطره روحانی از تغییر نامش ، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  32. ↑ ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ ۳۲٫۲ ۳۲٫۳ ۳۲٫۴ ۳۲٫۵ ۳۲٫۶ ۳۲٫۷ ۳۲٫۸ روحانی، حسن (۱۳۹۰). خاطرات دکتر حسن روحانی. ج. اول. تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۹۱۴-۸۰-۱. پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)
  33. ↑ ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ "GCU alumnus to be next President of Iran" (به انگلیسی). GCU. Retrieved 27 خرداد 1392}. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  34. ↑ ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ ۳۴٫۲ ۳۴٫۳ ۳۴٫۴ ۳۴٫۵ ۳۴٫۶ ۳۴٫۷ ۳۴٫۸ «زندگینامه حسن روحانی». وب‌گاه حسن روحانی. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۲.
  35. ↑ "۱Made in Glasgow: Hassan Rouhani, the moderate who has become Iran's next president" (به انگلیسی). روزنامه هرالد اسکاتلند. ۱۵ ژوئن ۲۰۱۳. Retrieved 25 خرداد 1392. {{cite web}}: Check date values in: |بازبینی= (help)
  36. ↑ «جستجوی وکیل - کانون وکلای دادگستری مرکز». دریافت‌شده در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  37. ↑ «جستجوی وکیل - اتحادیه کانون‌های وکلای دادگستری ایران». دریافت‌شده در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  38. ↑ اروپای آزاد/رادیو آزادی «مصاحبه حسن روحانی» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی. دریافت‌شده در ۲۰ مرداد ۱۳۹۲.
  39. ↑ «Potential Candidate Series: Hassan Rowhani». Iran Election Watch. ژانویه ۲۴, ۲۰۱۳.
  40. ↑ «Investigating Presidential Prospect Rowhani's Academic Past». Iran Election Watch. ژانویه ۲۷, ۲۰۱۳.
  41. ↑ «Graduate from Glasgow Caledonian University». Herald Scotland. ۶ July, ۱۹۹۹. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۲. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  42. ↑ پاسخ دانشگاه گلاسکو به شبهه در مدرک روحانی
  43. ↑ «Iran Election Watch investigation leads to correction of official bio for presidential candidate». Iran Election Watch. مه ۱۶, ۲۰۱۳.
  44. ↑ الف (۲۷ تیر ۱۳۹۲). «دانشگاه گلاسکو، ویدئوی اهدای دکترای حسن روحانی را منتشر کرد+فیلم». تابناک.
  45. ↑ دریافت دکترای حسن روحانی در گلاسکو «فیلم/لحظه دریافت دکترای حسن روحانی در گلاسکو» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). الف. ۲۷ تیر ۱۳۹۲.
  46. ↑ کیانوش ایرانی. «سند شماره ۶۵: دکترای جامعه‌شناسی حقوقی حسن روحانی در سال ۱۳۵۸ حاوی اسکن اسناد». خودنویس. دریافت‌شده در ۷ مرداد ۱۳۹۲.
  47. ↑ Rafizadeh, Majid (07/30/2013). "Did Iran's President Feign Having PhD From London University 1980-1999?" (به انگلیسی). TheHuffingtonPost. Archived from the original on 7/31/2013. Retrieved 7/31/2013. {{cite web}}: Check date values in: |بازبینی=، |تاریخ= و |تاریخ بایگانی= (help)
  48. ↑ McElroy, Damien; Vahdat, Ahmad. "Iranian president Hassan Rouhani 'plagiarised PhD thesis at Scottish university'". Telegraph.co.uk (به انگلیسی). Retrieved 16 May 2017.
  49. ↑ «استاد سابق حسن روحانی: پایان‌نامه رئیس‌جمهور جدید ایران هیچ شبهه‌ای ندارد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۲ مرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۶.
  50. ↑ Correspondent, Richard Spencer, Middle East. "Row over Glasgow PhD threatens Rouhani's re-election bid" (به انگلیسی). The Times. Retrieved 16 May 2017.
  51. ↑ «آیت‌الله کلانتری در نامه به فرهادی: سرقت علمی روحانی از تز دکترایم را از طریق مراجع قضایی پیگیری می‌کنم/ سخنان وزیر علوم فاقد وجاهت علمی است». خبرگزاری فارس. ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۶.
  52. ↑ Sadeghi, Fereshteh (17 May 2017). "Who's behind campaign to probe Rouhani's doctoral thesis?". Al-Monitor (به انگلیسی). Retrieved 25 May 2017.
  53. ↑ «انتشار گزارش کامل ارزیابی رساله دکترای حسن روحانی + متن کامل». خبرگزاری تسنیم. ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۶.
  54. ↑ «پاسخ روحانی به شایعاتی دربارهٔ مدرک دکتری اش: زمین ندادم که مدرک بگیرم». ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۶. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)
  55. ↑ «بررسی سرقت علمی روحانی کلید خورد». خبرگزاری دانشجو. ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۶.
  56. ↑ محمد آقایی‌فرد (۱ خرداد ۱۳۹۶). «رساله «روحانی» شایسته مدرک دکتری بود». روزنامه قانون. دریافت‌شده در ۸ خرداد ۱۳۹۶.
  57. ↑ «امام خمینی چگونه ملقب به «امام» شد؟». وب‌گاه جماران.
  58. ↑ «آیت‌الله جعفری‌تبار: آیت‌الله روحانی اولین بار واژه «امام» را برای رهبر کبیر انقلاب به کار برد». ایلنا. ۶ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  59. ↑ «ماجرای بازداشت حسن روحانی در انگلیس». ایسنا. ۱۶ تیر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۶ تیر ۱۳۹۲.
  60. ↑ بازخوانی مناظره حسن روحانی با مسعود رجوی
  61. ↑ روایتی از چالش‌های مهندس موسوی در هشت سال نخست‌وزیری روزنامه مردم‌سالاری
  62. ↑ «حسن روحانی: تندروها تصمیم گرفته بودند به بودجه دولت خاتمی رأی ندهند». ۲۰۱۷-۰۴-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۴. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)
  63. ↑ مجلس ششم: اصلاح‌طلبان آمدند روزنامه جام جم
  64. ↑ هاشمی رفسنجانی، اکبر (۱۳۸۸). کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی؛ سال ۱۳۶۵. تهران: دفتر نشر معارف انقلاب. شابک ۹۷۸-۹۵۴-۷۱۹۳-۲۰-۷ مقدار |شابک= را بررسی کنید: checksum (کمک). پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)
  65. ↑ «زندگینامه حسن روحانی». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۵ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶.
  66. ↑ «اعطای نشان فتح به ۲۱۰ تن از فرماندهان برجسته ارتش و سپاه». وب‌گاه رسمی دفتر آیت‌الله خامنه‌ای. ۱۵ بهمن ۱۳۶۸.
  67. ↑ «اعطای نشان درجه یک نصر به جمعی از فرماندهان دفاع مقدس». وب‌گاه رسمی دفتر آیت‌الله خامنه‌ای. ۲ خرداد ۱۳۷۹.
  68. ↑ «علی فلاحیان: روحانی قرار بود وزیر اطلاعات دولت رفسنجانی شود». دویچه وله. 17.02.2015. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  69. ↑ ۶۹٫۰ ۶۹٫۱ دکتر حسن روحانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی و مشاور امنیت ملی رئیس جمهور منصوب شد، روزنامه اطلاعات، ۲۲ مهر ۱۳۶۸
  70. ↑ ۷۰٫۰ ۷۰٫۱ حسن روحانی در سمت دبیر شورای عالی امنیت ابقا شد، روزنامه اطلاعات، ۳۰ شهریور ۱۳۷۶
  71. ↑ «اعضای دوره جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شدند». وب‌گاه رسمی دفتر آیت‌الله خامنه‌ای. ۲۴ اسفند ۱۳۹۰.
  72. ↑ «انتخاب رؤسای کمیسیون‌های سیاسی-اجتماعی و حراست از ولایت فقیه». وبگاه دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری. ۷ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  73. ↑ «انتصاب آقای حسن روحانی به عنوان نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی». دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای. ۲۲ آبان ۱۳۶۸.
  74. ↑ «Iran election: reports of late surge for more moderate candidate Hassan Rowhani». The Telegraph. ۱۴ ژوئن ۲۰۱۳.
  75. ↑ ۷۵٫۰ ۷۵٫۱ «حسن روحانی و یک تیر و دو نشانِ حکومت». رادیو زمانه. ۰۱ اردیبهشت ۱۳۹۲. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  76. ↑ «متن سخنرانی روحانی دربارهٔ ۱۸ تیر ۷۸». تابناک. ۱۹ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  77. ↑ «با برپایی راهپیمایی و گردهمایی مردم ایران، تهاجم به دانشجویان و آشوب‌های خیابانی را محکوم کردند». همشهری. ۲۴ تیر ۱۳۷۸. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  78. ↑ «سردار رحیم صفوی: در ماجرای ۱۸ تیر ۷۸ با حسن روحانی برخورد لفظی کردم و او به نفع سپاه رای داد». خبرآنلاین. ۱۹ بهمن ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  79. ↑ «نقش حسن روحانی در حوادث پس از حمله به کوی دانشگاه به روایت خودش». آفتاب. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  80. ↑ «ویدئو: مقایسه سه مذاکره‌کننده ارشد ایران از زبان صالحی - برنامه "شناسنامه"، شبکه سوم سیما». خبر آنلاین. ۱۱ اسفند ۱۳۹۱.
  81. ↑ «صالحی: هیچ تزلزلی در گفتگوها نداشته‌ایم». فردا نیوز. ۱۱ اسفند ۱۳۹۱.
  82. ↑ «عصر اعتمادسازی (بررسی‌دوره اول - تیم روحانی)». هفته‌نامه آسمان، شماره ۲۴. ۹ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  83. ↑ «حسن روحانی اتهامات احمدی‌نژاد را پاسخ داد». روزنامه اعتماد. ۱۶ خرداد ۱۳۸۸.
  84. ↑ «ناگفته‌های دیپلماسی هسته‌ای دوران اصلاحات». فرارو. ۲ آبان ۱۳۹۰.
  85. ↑ «دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی سه مأموریت هسته‌ای خود را تشریح کرد». روزنامه شرق. ۲۸ بهمن ۱۳۹۱.
  86. ↑ «خاطره روحانی از جلسه مهم‌اش با احمدی‌نژاد». وب‌گاه خبری-تحلیلی فرارو. ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  87. ↑ هاشمی رفسنجانی: روحانی باید می‌ماند، روزنامه ابتکار، ۳۱ مرداد ۱۳۸۴
  88. ↑ «دیدار رهبر با مسئولان شورای عالی امنیت ملی و تقدیر از عملکرد روحانی». خبرگزاری فارس. ۲۴ مرداد ۱۳۸۴.
  89. ↑ «علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی شد». خبرگزاری فارس. ۲۴ مرداد ۱۳۸۴.
  90. ↑ «جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی شد». وب‌گاه خبری-تحلیلی عصر ایران. ۲۸ مهر ۱۳۸۶.
  91. ↑ ۹۱٫۰ ۹۱٫۱ «خاطرات حسن روحانی؛ رازهای اتمی شیخ دیپلمات». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۵ مرداد ۱۳۹۱.
  92. ↑ «امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای به روایت حسن روحانی». خبرگزاری مهر. ۲۴ خرداد ۱۳۹۱.
  93. ↑ «کتاب «امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای» به چاپ چهارم رسید». خبرگزاری آفتاب. ۱۵ مهر ۱۳۹۱.
  94. ↑ انتخاب به نقل از خبرگزاری ایلنا، تاریخ: ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۲ تاریخ بازدید: ۱۵ تیر ۱۳۹۲
  95. ↑ شیخ دیپلمات؛ حسن روحانی کیست؟، روزنامه شرق، ۶ آبان ۱۳۸۲
  96. ↑ «حسن روحانی؛ سایه هاشمی می‌آید». زندگی نیوز. ۳۰ دی ۱۳۹۱.
  97. ↑ «روحانی اعلام کاندیداتوری کرد». خبرگزاری آفتاب. ۲۲ فروردین ۹۲. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  98. ↑ «روحانی: اگر کاندیدا شوم، مستقل می‌آیم». خبرگزاری آفتاب. ۵ بهمن ۱۳۹۱.
  99. ↑ ۹۹٫۰ ۹۹٫۱ «فیلم کامل سخنرانی حسن روحانی در همایش اعلام رسمی کاندیداتوری‌اش». وب‌گاه حسن روحانی. ۲۲ فروردین ۱۳۹۲.
  100. ↑ «معرفی رسمی اعضای ستاد انتخاباتی». خبرگزاری مهر. ۱۹ فروردین ۱۳۹۲.
  101. ↑ «اسامی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد». وزارت کشور. ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  102. ↑ «کلید، نماد انتخاباتی حسن روحانی شد». پایگاه خبری تراز. ۷ خرداد ۱۳۹۲.
  103. ↑ روحانی، سخنرانی در مجلس شورای اسلامی ۲۳ تیر ۱۳۹۲
  104. ↑ «دیدار با جوانان و دانشجویان در حسینیه جماران». انتخاب. ۱۱خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  105. ↑ «اطلاعیه ۲ در خصوص مراسم حسینیه جماران». انتخاب. ۱۱خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  106. ↑ «مستند اول انتخاباتی دکتر حسن روحانی». انتخاب. ۱۱خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  107. ↑ «روحانی خطاب به قالیباف: می‌خواستید گازنبری برخورد کنید». خبرگزاری مهر. ۱۷ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۷ خرداد ۱۳۹۲.
  108. ↑ «عضو سابق دفتر تحکیم وحدت اظهارات قالیباف را تکذیب کرد». ندای سبز آزادی. ۱۷ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۷ خرداد ۱۳۹۲.
  109. ↑ «یک عضو سابق دفتر تحکیم وحدت سخنان قالیباف در مناظره را تکذیب کرد». نیک نیوز. ۱۷ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۷ خرداد ۱۳۹۲.
  110. ↑ «همایش تدبیر و امید در ورزشگاه شیرودی». انتخاب. ۱۱خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  111. ↑ «بررسی مجدد صلاحیت روحانی در شورای نگهبان تکذیب شد». انتخاب. ۲۰خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  112. ↑ «چرا خبر ردصلاحیت احتمالی حسن روحانی حذف شد؟». خبر فارسی. ۲۰ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۱۳.
  113. ↑ «سخنگوی شورای نگهبان رد صلاحیت «حسن روحانی» را تکذیب کرد». آفتاب. ۲۰ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۱۳.
  114. ↑ «واکنش روحانی به خبر احتمال ردصلاحیتش». آفتاب. ۲۰ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۱۳.
  115. ↑ «بررسی دوباره صلاحیت حسن روحانی صحت داشت». سحام نیوز. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳.
  116. ↑ «اطلاعیه جبهه اعتدال گرایان». انتخاب. ۲۰خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  117. ↑ «حمایت دختر امام خمینی (ره) از کاندیداتوری حسن روحانی». سه شنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  118. ↑ «حمایت هاشمی از روحانی». سه شنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۱۳. کاراکتر line feed character در |تاریخ= در موقعیت 3 (کمک); تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  119. ↑ «تقدیر شریعتمداری از عارف و اعلام حمایت از روحانی». سه شنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  120. ↑ «تقدیر مجمع روحانیون از عارف و اعلام حمایت از حسن روحانی». سه شنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  121. ↑ «به نفع آقای روحانی کنار رفتم تا مردم راحت‌تر تصمیم‌گیری کنند». ۲۴ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳.
  122. ↑ «حسن روحانی رای خود را به صندوق انداخت». آفتاب. ۲۴ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳.
  123. ↑ رئیس جمهور شدن حسن روحانی «اطلاعیه وزارت کشور مبنی بر ریاست جمهوری حسن روحانی» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). شنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  124. ↑ «تشکر روحانی از هاشمی و خاتمی». قانون. ۲۵ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳.
  125. ↑ «فیلم/ روحانی نامزد دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری شد =». ۲۵ فروردین ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲ اردیبهشت ۱۳۹۶.
  126. ↑ ۱۲۶٫۰ ۱۲۶٫۱ «خبر فوری/ ۶ کاندیدای انتخابات ۲۹ اردیبهشت مشخص شدند =». ۳۱ فروردین ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱ اردیبهشت ۱۳۹۶.
  127. ↑ «قالیباف انصراف داد =». ۱۵/۰۵/۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۵/۰۵/۲۰۱۷. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی=،|تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  128. ↑ «بعد از مهدی کروبی، موسوی و رهنورد هم اعلام کردند به روحانی رای می‌دهند =». ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۶.
  129. ↑ «تداوم ریاست جمهوری حسن روحانی =». ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۶.
  130. ↑ «حسن روحانی در در سی‌ودومین همایش افق رسانه ملی». ایسنا. ۸ تیر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۸ تیر ۱۳۹۲.
  131. ↑ روزنامه بهار شماره ۱۵۰ سه شنبه ۲۸ خرداد ۱۳۹۲ صفحه اول
  132. ↑ ۱۳۲٫۰ ۱۳۲٫۱ «ادامه تحصن نمایندگان مجلس ایران». بی‌بی‌سی.
  133. ↑ ویسمه، اعظم. «دیپلماسی هسته‌ای به روایت روحانی». روزنامه شرق. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۵.
  134. ↑ «یکی از دانشجویان: چرا در فتنه ساکت بودید؟ روحانی: این سؤال احساسی است!/ رونمایی از طرح جدید هاشمی؛ رفع مشکلات اقتصادی با تغییر در سیاست خارجی ممکن است». رجانیوز.
  135. ↑ «مردم به ساکت فتنه رای دادند». ملت آنلاین.
  136. ↑ «۹دی، روز دفاع ملت ایران از خاندان رسالت، دفاع از نظام، قانون و دفاع از ولایت فقیه و ولی فقیه بود/ پاسخ مردم در ۹ دی، پاسخی قاطع و محکم بود/ اگر منع مسئولین نبود مردم، با این اوباش به شدیدترین وجه برخورد می‌کردند». ۱۰ دی ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۳۹۴. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)
  137. ↑ «حسن روحانی: بزرگان مورد تأیید مردم به صحنه بیایند». ۱۶ دی ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک); تاریخ وارد شده در عدم تطابق|سال= / |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  138. ↑ «قوه قضاییه نسبت به حرکت ضدانقلابی ۲۵ بهمن اقدام کند». مرکز تحقیقات استراتژیک. ۲۷ بهمن ۱۳۸۹.
  139. ↑ «رئیس جمهور: حرکت ۹ دی برای دفاع از اباعبدالله (ع)، نظام جمهوری اسلامی و ولایت فقیه انجام شد». ایسنا. ۹ دی ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۵.
  140. ↑ «حسن روحانی: یک و نیم سال کار کردم تا حصر آیت‌الله منتظری برداشته شود». عصر ایران.
  141. ↑ «حسن روحانی: دانشجویان بار فقدان احزاب فعال را بکشند؛ دانشگاه‌ها فعال شوند». همشهری آنلاین. ۱۵ اسفند ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۸ تیر ۱۳۹۲.
  142. ↑ ۱۴۲٫۰ ۱۴۲٫۱ «باید یک انقلاب در سینما انجام بدهیم». ایلنا. ۲۲ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۸ تیر ۱۳۹۲.
  143. ↑ سخنرانی حسن روحانی در مراسم تودیع و معارفه وزرای کشور دولت دهم و دولت یازدهم
  144. ↑ «روحانی:ارتباط مابارسانه‌ها دو سویه خواهد بود». جهان نیوز. ۱۰ تیر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۱ تیر ۱۳۹۲.
  145. ↑ «رئیس جمهور: مگر مجلس اول که در آن زمان حتی شورای نگهبان وجود نداشت بهترین مجلس تاریخ ایران نبود؟ / شورای نگهبان «چشم» است و نمی‌تواند کار «دست» را بکند». انتخاب. ۲۸ مرداد ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۵.
  146. ↑ اخبار رد صلاحیت‌ها خوشحال‌کننده نبود/ از همه اختیاراتم برای احقاق حقوق داوطلبان استفاده می‌کنم
  147. ↑ ۱۴۷٫۰ ۱۴۷٫۱ اسم مجلس، خانه ملت است نه خانه یک جناح / اگر اینطور است، نیاز به انتخابات نیست، همان‌ها دوباره تشریف ببرند مجلس/ باید مر قانون باشد نه مر سلیقه / دل‌مان می‌خواهد معتدلان بروند مجلس / فیلتر نامزدها را به مردم و احزاب بسپاریم/ اجازه ندهیم مردم ناامید شوند / به جهانگیری گفته‌ام با شورای نگهبان رایزنی کند
  148. ↑ «مشروح/ روحانی در همایش سراسری فرماندهان ناجا:هماهنگی نیروی انتظامی و سایر نیروهای مسلح برای حفظ امنیت ضروری است/ پلیس موظف به اجرای اسلام نیست/ امنیت جامعه با امنیتی کردن جامعه ۲ مقوله متفاوتند». خبرگزاری فارس. ۵ اردی‌بهشت ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۵. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  149. ↑ علیرضا کریمی (۸ تیر ۱۳۹۲). «گفتمان احتمالی سیاست خارجی روحانی در پرتو نظریه‌ها». فارس نیوز. دریافت‌شده در ۱۲ تیر ۱۳۹۲.
  150. ↑ ۱۵۰٫۰ ۱۵۰٫۱ «ما از افراط‌گری و خودسری به دور هستیم». ایلنا. ۲۲ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۸ تیر ۱۳۹۲.
  151. ↑ «رابطه ایران با آمریکا مسئله پیچیده‌ای است/ زخم کهنه‌ای وجود دارد». موج. ۲۷ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۱ تیر ۱۳۹۲.
  152. ↑ «حسن روحانی:نباید دور خود حصار بکشیم». ملت آنلاین. ۱۰ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۶ تیر ۱۳۹۲.
  153. ↑ «افخم: نامه اوباما تبریک به روحانی بود/در صورت لزوم با 1+5 در نیویورک دیدار می‌کنیم». ایسنا. ۲۶ شهریور ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ شهریور ۱۳۹۲.
  154. ↑ «متن سخنان دکتر روحانی در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد». وبگاه ریاست جمهوری. ۳ مهر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۳ مهر ۱۳۹۲.
  155. ↑ ۱۵۵٫۰ ۱۵۵٫۱ «نخستین دیدار سران ایران و انگلیس پس از انقلاب/روحانی و کامرون ۲۰ دقیقه گفتگو کردند+جزئیات». انتخاب. ۲ مهر ۱۳۹۳.
  156. ↑ «هسته‌ای». وبگاه دکتر حسن روحانی. دریافت‌شده در ۱۱ تیر ۱۳۹۲.
  157. ↑ «تحریم». وبگاه دکتر حسن روحانی. دریافت‌شده در ۱۱ تیر ۱۳۹۲.
  158. ↑ «Rohani: Syrians Should Decide About Their Future». Iran Daily. ۲۸ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۸ خرداد ۱۳۹۲.
  159. ↑ «مشروح اولین نشست خبری دکتر روحانی، رئیس جمهور منتخب». قدس آنلاین. ۲۷ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۷ خرداد ۱۳۹۲.
  160. ↑ «تحریف سخنان حسن روحانی در راهپیمایی روز قدس/ اقدام مشکوک دو خبرگزاری». انتخاب. دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
  161. ↑ «خشم نتانیاهو از اظهارات ضد صهیونیستی روحانی». الف. دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
  162. ↑ «نتانیاهو خبرگزاری‌های ایران را هم محکوم کرد!». الف. دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
  163. ↑ «عکس/کیهان خبر تحریف شده روحانی را دوباره منتشر کرد». الف. دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
  164. ↑ «انعکاس رسانه‌ای تبریک توئیتری منتسب به حسن روحانی به 'همه یهودیان'». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۴ شهریور ۱۳۹۲.
  165. ↑ توئیتر منسوب به ظریف: انکارکننده هولوکاست، دیگر رفته است بی‌بی‌سی فارسی
  166. ↑ Happy Rosh Hashanah توییتر جواد ظریف
  167. ↑ «روحانی: اکانت شخصی در توئیتر ندارم». نیویدار. ۵ بهمن ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۵ بهمن ۱۳۹۲.
  168. ↑ «روحانی در گفتگو با سی‌ان‌ان: فرصت برای دیدار با اوباما کم بود/ رهبر معظم انقلاب، به دولت من اجازه داده است تا آزادانه دربارهٔ موضوعات مذاکره کنیم». انتخاب. ۳ مهر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۳ مهر ۱۳۹۲.
  169. ↑ برگهٔ توییتر روحانی
  170. ↑ برگهٔ توییتر جک دورسی
  171. ↑ مکالمه توییتری رئیس جمهور ایران و رئیس توییتر بی‌بی‌سی فارسی
  172. ↑ «راه حلهای 100 روزه برای حل مشکلات داخلی و خارجی دارم/ آموخته‌ام فرق قطعنامه شورای امنیت با یک کاغذ معمولی چیست». مهرنیوز. ۷ خرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آبان ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  173. ↑ «دیدگاه‌های اقتصادی». وب‌سایت حسن روحانی. دریافت‌شده در ۴ تیر ۱۳۹۲.
  174. ↑ «مهمترین محورهای برنامه‌های روحانی برای دولت». رجانیوز. دریافت‌شده در ۴ تیر ۱۳۹۲.
  175. ↑ «وعده‌ها و برنامه‌های اقتصادی دولت حسن روحانی». DW.
  176. ↑ «تورم». وب‌گاه دکتر حسن روحانی. دریافت‌شده در ۴ تیر ۱۳۹۲.
  177. ↑ «روحانی: به خیلی‌ها در صداوسیما ظلم شد/ با یک جناح نمی‌شود کشور را اداره کرد». انتخاب. ۷ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  178. ↑ «باید یک انقلاب در سینما انجام بدهیم». ایلنا. ۲۲ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۸ تیر ۱۳۹۲.
  179. ↑ «حسن روحانی: مخالف ورزش سیاسی‌ام». ملت آنلاین. ۲۱ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۶ تیر ۱۳۹۲.
  180. ↑ بیانیه شماره ۳ حسن روحانی
  181. ↑ مشرق نیوز
  182. ↑ «در جامعه آزاد نمی‌توان یک سلیقه را حاکم کرد». ملت آنلاین. ۱۲ تیر ۱۳۹۲.
  183. ↑ «جوانان». وب‌گاه دکتر حسن روحانی. دریافت‌شده در ۸ تیر ۱۳۹۲.
  184. ↑ «هشدار حسن روحانی دربارهٔ 'تکه‌تکه شدن' جامعه ایرانی». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۴ مهر ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶.
  185. ↑ مهرنیوز
  186. ↑ اعتدال و توسعه؛ از ظهور تا صعود / درباره حزبی که روحانی از آن برخاست ایران
  187. ↑ آیت‌الله هاشمی: به حسن روحانی رای می‌دهم/ ناگفته‌های هاشمی از ردصلاحیتش
  188. ↑ سیدمحمد خاتمی، رای خود را به حسن روحانی اختصاص می‌دهد.
  189. ↑ نامه روحانی به جناب آقای سید محمد خاتمی
  190. ↑ «تشکر روحانی از هاشمی و خاتمی». روزنامه قانون. ۲۵ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۳.
  191. ↑ سخنرانی حسن روحانی در روز رای‌گیری وزیران پیشنهادی مجلس
  192. ↑ غیر از آمریکا همه کشورها برای مراسم تحلیف دعوتند
  193. ↑ منادی سپیدان در گفتگو با باشگاه خبرنگاران (۲۸ خرداد ۱۳۹۲). «مراسم تحلیف رئیس‌جمهور منتخب ۱۴ مردادماه برگزار می‌شود». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۲۸ خرداد ۱۳۹۲.
  194. ↑ منادی سپیدان در گفتگو با باشگاه خبرنگاران (۲۸ خرداد ۱۳۹۲). «مراسم تحلیف رئیس‌جمهور منتخب ۱۴ مردادماه خواهد شد». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۲۸ خرداد ۱۳۹۲.
  195. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی صفحه اول. ۲۹ خرداد ۱۳۹۲
  196. ↑ سجادی به عنوان وزیر پیشنهادی ورزش معرفی شد + سوابق
  197. ↑ عدم همراهی مجلس با روحانی؛ سومین وزیر پیشنهادی ورزش هم رای نیاورد!
  198. ↑ معرفی محمود گودرزی به عنوان وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان
  199. ↑ قفل ساختمان سئول بالاخره با کلید گودرزی باز شد
  200. ↑ امور خارجه مسئول انجام مذاکرات هسته‌ای شد «فرهادی: درصورت کسب رای اعتماد مجلس تا مدتی در هلال‌احمر خواهم ماند» مقدار |پیوند= را بررسی کنید (کمک). ۲۸ آبان ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۸ آبان ۱۳۹۳. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک); تاریخ وارد شده در عدم تطابق|سال= / |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  201. ↑ «فرجی دانا» برکنار شد خبرگزاری انتخاب
  202. ↑ وزیر پیشنهادی وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری معرفی شد ریاست جمهوری
  203. ↑ وزیر پیشنهادی علوم: مجلس مشکلی با من ندارد عصر ایران
  204. ↑ مجلس به دانش‌آشتیانی برای وزارت علوم اعتماد نکرد/قفل ساختمان شهرک غرب این بار هم باز نشد فارس
  205. ↑ درصورت کسب رای اعتماد مجلس تا مدتی در هلال‌احمر خواهم ماند «فرهادی: درصورت کسب رای اعتماد مجلس تا مدتی در هلال‌احمر خواهم ماند» مقدار |پیوند= را بررسی کنید (کمک). ۲۸ آبان ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۸ آبان ۱۳۹۳. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک); تاریخ وارد شده در عدم تطابق|سال= / |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  206. ↑ تصاویر دیدار دیوید کامرون با روحانی
  207. ↑ برجام با اراده مشترک به نتیجه رسید/ لغو کامل تحریم‌ها و اجرای کامل توافقات ضروری است / کامرون: به تعهدات خود در برجام پایبندیم/ امیدواریم حسن نیت خود را به تهران ثابت کنیم وبسایت ریاست جمهوری
  208. ↑ خلاصه‌ای از راه‌حل‌های تفاهم‌شده بین ایران و ۱+۵ انتخاب
  209. ↑ «ظریف: شورای امنیت هفته آینده غنی‌سازی ایران را به رسمیت خواهد شناخت». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۵.
  210. ↑ «همه بیمارستان‌های عربستان را جستجو کردیم/ آمار نهایی قربانیان ایرانی فاجعه منا ۴۶۴ نفر است». خبرگزاری فارس. ۹ مهر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶.
  211. ↑ «ابهام در مورد تعداد کشته‌شدگان واقعه منا در عربستان». بی‌بی‌سی فارسی. ۷ مهر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶.
  212. ↑ «استقبال رسمی رئیس‌جمهوری ایتالیا از دکتر روحانی». وبسایت ریاست جمهوری. ۵ بهمن ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  213. ↑ «روحانی وارد پاریس شد». پرس تی وی. ۵ بهمن ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  214. ↑ «دیدار دکتر روحانی با پاپ فرانسیس و نخست وزیر واتیکان». وبسایت ریاست جمهوری. ۶ بهمن ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  215. ↑ «دکتر روحانی: ایمان به همه پیامبران الهی آموزه اسلام است/ اسلام‌هراسی و توهین به مقدسات کمک به تروریسم است/ تأکید بر صلح محور بودن ادیان الهی/ پاپ خطاب به دکتر روحانی: احترام به مقدسات ادیان لازمه کمک به صلح جهانی است/ برایم دعا کنید». وبسایت ریاست جمهوری. ۶ بهمن ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  216. ↑ «نخستین دیدار رئیس‌جمهورایران با پاپ پس‌از 16سال/در دیدار روحانی و پاپ چه‌گذشت؟ +تصاویر». آفتاب. ۶ بهمن ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  217. ↑ «استقبال رسمی رئیس جمهوری فرانسه از دکتر روحانی». وبسایت ریاست جمهوری. ۷ بهمن ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  218. ↑ «رئیس جمهوری روسای شرکتهای توتال و ایرباس فرانسه را به حضور پذیرفت». وبسایت ریاست جمهوری. ۸ بهمن ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۶.
  219. ↑ «روحانی کاندیدای مجلس خبرگان رهبری شد / رئیس جمهور: باید در انتخابات رقابت وجود داشته باشد / شورای نگهبان بر مبنای قانون عمل می‌کند». انتخاب. ۳۰ آذر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۳۰ آذر ۱۳۹۴.
  220. ↑ «همه نامزدهای تأیید صلاحیت شده خبرگان در تهران + جدول». ایلنا. ۶ بهمن ۱۳۹۴.
  221. ↑ «لیست مورد حمایت آیت‌الله هاشمی برای مجلس خبرگان در تهران». ایلنا. ۲۳ بهمن ۱۳۹۴.
  222. ↑ «لیست جامعه مدرسین برای انتخابات خبرگان منتشر شد + اسامی». باشگاه خبرنگاران.
  223. ↑ «لیست «یاران اعتدال» برای انتخابات خبرگان منتشر شد». انتخاب. ۲۶ بهمن ۱۳۹۴.
  224. ↑ ۲۲۴٫۰ ۲۲۴٫۱ «تغییر 70 درصدی ترکیب فعلی مجلس شورای اسلامی». پرس تی وی.
  225. ↑ «اصلاح‌طلبان با نام "ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان (گام دوم)" در انتخابات فعالیت می‌کنند». تسنیم. ۲۰ دی ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۱۶.
  226. ↑ «برنامه اقتصادی نامزدهای ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان و حامیان دولت». ایلنا. ۴ اسفند ۱۳۹۴.
  227. ↑ «لیست اصلاح‌طلبان نهایی شد +اسامی». انتخاب.
  228. ↑ «لیست اصلاح طلبان برای انتخابات مجلس در تهران (+توضیحات)». انصاف.
  229. ↑ «لیست انتخاباتی حزب اعتدال و توسعه منتشر شد+ اسامی». ائتلاف.
  230. ↑ «اسامی نهایی کاندیدای «ائتلاف ۹۲- گام دوم» در سراسر کشور اعلام شد». گام دوم.
  231. ↑ «آرای ۱۰۲۱ داوطلب انتخابات مجلس دهم در تهران +جدول». مشرق.
  232. ↑ «نتایج انتخابات مجلس دهم». از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)
  233. ↑ «حامیان دولت با پیروزی در دور دوم انتخابات اکثریت نسبی مجلس را به دست آوردند». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۵.
  234. ↑ ««سید عباس صالحی» سرپرست «وزارت ارشاد»، «بطحایی» سرپرست «آموزش و پرورش» و «سجادی» سرپرست «وزارت ورزش» شد». انتخاب.
  235. ↑ «جایگزینان وزرای مستعفی به مجلس معرفی شدند/ نجفی دقیقه ۹۰ انصراف داد». انتخاب.
  236. ↑ «سخنگوی وزارت بهداشت: پرداخت‌ها به پزشکان در بیمارستان‌های دولتی کاملاً قانونی است». روزنامه ایران. دریافت‌شده در ۱۳ اسفند ۱۳۹۵.
  237. ↑ «بیانیه سازمان نظام پزشکی دربارهٔ حقوق پزشکان». فرارو. ۲۸ مهر ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۳ اسفند ۱۳۹۵.
  238. ↑ «واکنش وزیر بهداشت به موضوع فیش‌های حقوقی نجومی/ شمشیر دو لبه». الف. ۲۹ خرداد ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۳ اسفند ۱۳۹۵.
  239. ↑ «فیلم/ روحانی نامزد دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری شد =». ۲۵ فروردین ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲ اردیبهشت ۱۳۹۶.
  240. ↑ «افق روشن ایران تا 1400». روزنامه ایران. ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۶.
  241. ↑ «حسن روحانی دوباره رئیس جمهور شد». خبرگزاری فارس. ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۶.
  242. ↑ «حکومت اسلامی» (pdf). حکومت اسلامی. دبیرخانهٔ مجلس خبرگان رهبری (اول، سال هجدهم). ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۶. از پارامتر ناشناخته |ماه= صرف‌نظر شد (کمک)
  243. ↑ «معرفی کتاب امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای». مرکز تحقیقات استراتژیک.
  244. ↑ «امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای منتشر شد». مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۲۳ فروردین ۱۳۹۱.
  245. ↑ «معرفی کتاب امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران». مرکز تحقیقات استراتژیک.
  246. ↑ «کتاب امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران منتشر شد». خبرگزاری آفتاب. ۱۳ مهر ۱۳۸۹.
  247. ↑ «معرفی کتاب خاطرات دکتر حسن روحانی؛ جلد اول». مرکز تحقیقات استراتژیک.
  248. ↑ «خاطرات حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی؛ جلد اول». مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=حسن_روحانی&oldid=19821509»