بومین خان: تفاوت میان نسخه‌ها
ویرایش و تصحیح |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
|image= |
|image= |
||
|caption=Statue of an imagined depiction of Bumin Qaghan, photo is taken in [[سوگوت]]، [[ترکیه]]. |
|caption=Statue of an imagined depiction of Bumin Qaghan, photo is taken in [[سوگوت]]، [[ترکیه]]. |
||
|reign= |
|reign=۵۵۱–۵۵۲ |
||
|coronation=552 in [[کوه‌های آلتای]]<ref> |
|coronation=552 in [[کوه‌های آلتای]]<ref>{{cite book| |
||
{{cite book| |
|||
first=Susan Wise| |
first=Susan Wise| |
||
last=Bauer| |
last=Bauer| |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۳: | ||
isbn=978-0-393-05975-5| |
isbn=978-0-393-05975-5| |
||
pages=238 |
pages=238 |
||
}} |
}}</ref> |
||
</ref> |
|||
|full name=Bumin Qaghan |
|full name=Bumin Qaghan |
||
|successor=[[Issik Qaghan]] |
|successor=[[Issik Qaghan]] |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۳: | ||
|birth_date= |
|birth_date= |
||
|birth_place= |
|birth_place= |
||
|death_date= |
|death_date=۵۵۲ |
||
|}} |
|}} |
||
[[پرونده:GökturksAD551-572.png|بندانگشتی|300px|[[خاقانات ترک]]. بین سال‌های ۵۵۲ تا ۵۷۲ میلادی.]] |
[[پرونده:GökturksAD551-572.png|بندانگشتی|300px|[[خاقانات ترک]]. بین سال‌های ۵۵۲ تا ۵۷۲ میلادی.]] |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۲: | ||
بومین خان در زمستان سال [[۵۵۲ (میلادی)|۵۵۲ میلادی]] ناگهان بر ژوژوانها حمله برد و آنان را درهم شکست [[آن هوان]] فرمانروای ژوژان، پس از این شکست دست به خودکشی زد. او اندکی پس از پیروزی در همان سال [[۵۵۲ (میلادی)|۵۵۲ میلادی]] درگذشت.<ref name="رضا، ص ۴۹">رضا، ص ۴۹</ref> |
بومین خان در زمستان سال [[۵۵۲ (میلادی)|۵۵۲ میلادی]] ناگهان بر ژوژوانها حمله برد و آنان را درهم شکست [[آن هوان]] فرمانروای ژوژان، پس از این شکست دست به خودکشی زد. او اندکی پس از پیروزی در همان سال [[۵۵۲ (میلادی)|۵۵۲ میلادی]] درگذشت.<ref name="رضا، ص ۴۹">رضا، ص ۴۹</ref> |
||
دولتی که بومین خان تشکیل داد به نام [[خاقانات ترک]] معروف شد و در اثر اتحادی دولتی بین قبایل [[آسیای میانه]]، در سال [[۵۵۲ (میلادی)|۵۵۲ میلادی]]، در کشور [[آلتای]] بوجود آمد. خاقانات ترک در تاریخ [[آسیای میانه]] نقش مهمی ایفا نمود.<ref>تاجیکان، ص ۳۳۴</ref> پس از مرگ بومین پسرش [[قراایسیق خان]] فرمانروای ترکان شد.<ref name="رضا، ص ۴۹"/> |
دولتی که بومین خان تشکیل داد به نام [[خاقانات ترک]] معروف شد و در اثر اتحادی دولتی بین قبایل [[آسیای میانه]]، در سال [[۵۵۲ (میلادی)|۵۵۲ میلادی]]، در کشور [[آلتای]] بوجود آمد. خاقانات ترک در تاریخ [[آسیای میانه]] نقش مهمی ایفا نمود.<ref>تاجیکان، ص ۳۳۴</ref> پس از مرگ بومین پسرش [[قراایسیق خان]] فرمانروای ترکان شد.<ref name="رضا، ص ۴۹" /> |
||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
| خط ۵۱: | خط ۴۹: | ||
{{ترتیب‌پیش‌فرض:بومین}} |
{{ترتیب‌پیش‌فرض:بومین}} |
||
[[رده:آسیای مرکزی]] |
[[رده:آسیای مرکزی]] |
||
[[رده:اقوام ترک‌تبار]] |
[[رده:اقوام ترک‌تبار]] |
||
نسخهٔ ۲۲ آوریل ۲۰۱۷، ساعت ۰۰:۳۳
| بومین خان | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| بومین خان | |||||
| سلطنت | ۵۵۱–۵۵۲ | ||||
| تاج‌گذاری | 552 in کوه‌های آلتای[۱] | ||||
| جانشین | Issik Qaghan | ||||
| درگذشته | ۵۵۲ | ||||
| همسر(ان) | Princess Changle | ||||
| |||||
| خاندان | خاندان آشینا | ||||
| پدر | خاندان آشینا | ||||
بومین خان (ترکی قدیم: 
, Bumïn qaγan,[۲] a.k.a. Bumın Kagan) یا ایلیق قاآن Illig Qaghan (چینی: 伊利可汗, پینیین: yīlì kěhàn, آذربایجانی: i-li k'o-han, درگذشت: ۵۵۲ میلادی) بنیانگذار و نخستین خان خاقانات ترک بود. بومیان خان عنوان «ایلخان» داشت. این عنوان پس از سرکوبی دولت روران‌ها یا ژوژوانها به وی داده شد.[۳]
چین در حدود سدهٔ ششم میلادی، از چهار دولت متخاصم تشکیل شده بود. در آستانهٔ سال ۵۴۵ میلادی دامنهٔ آتش جنگ‌ها در سرزمینهای شمالی چین بالا گرفت. ضعف دولت چینی سبب شد که اقوام کوچ نشین ژوژان و توگون نیرومند شوند. امپراتوری وی شرقی با فرمانروای ژوژوان و شاه توگون اتحادی منعقد کرد و به امپراتوری وی غربی حمله کرد. امپراتوری وی غربی نیز کوشید تا در پیکار با دشمنان، از قبیله‌های کوچ‌نشین ترک یا تورکیوت بهره جوید. بومین، خان بزرگ ترک با امپراتور وی غربی پیمان اتحاد بست و بر این عقیده بود که این اتحاد ترک‌ها را از یوغ اسارت ژاژان‌ها خواهد رهانید. بدین روال ترکان در سال ۵۴۵ میلادی به آهستگی و با احتیاط به عرصهٔ سیاست جهانی گام نهادند. پس از چندی بومین خان از آن هوای فرمانروای ژوژان‌ها خواست که دخترش را به همسری او بدهد ولی با پاسخ منفی او روبرو شد. بومین خان در سال ۵۵۱ میلادی توانست با دختر امپراتور وی غربی ازدواج کند و از این رهگذر اعتبارش در نزد کوچ‌نشینان فزونی گرفت و موقعیتش استحکام بسیار پذیرفت.[۴]
بومین خان در زمستان سال ۵۵۲ میلادی ناگهان بر ژوژوانها حمله برد و آنان را درهم شکست آن هوان فرمانروای ژوژان، پس از این شکست دست به خودکشی زد. او اندکی پس از پیروزی در همان سال ۵۵۲ میلادی درگذشت.[۵]
دولتی که بومین خان تشکیل داد به نام خاقانات ترک معروف شد و در اثر اتحادی دولتی بین قبایل آسیای میانه، در سال ۵۵۲ میلادی، در کشور آلتای بوجود آمد. خاقانات ترک در تاریخ آسیای میانه نقش مهمی ایفا نمود.[۶] پس از مرگ بومین پسرش قراایسیق خان فرمانروای ترکان شد.[۵]
پانویس
- ↑ Bauer, Susan Wise (2010). The History of the Medieval World: From the Conversion of Constantine to the First Crusade. W. W. Norton & Company. p. 238. ISBN 978-0-393-05975-5.
- ↑ Kultegin’s Memorial Complex, TÜRIK BITIG
- ↑ رضا، ص ۴۳
- ↑ رضا، ص ۴۸
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ رضا، ص ۴۹
- ↑ تاجیکان، ص ۳۳۴
جستارهای وابسته
منابع
- رضا، عنایت الله. ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۵
- غفوروف، باباجان. تاجیکان. تاریخ قدیم، قرون وسطی، و دورهٔ نوین. دوشنبه: مؤسسهٔ انتشاراتی عرفان، لیتوگرافی چاپ و صحافی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۷