هلند

برای دیگر کاربردها، هلند (ابهام‌زدایی) را ببینید.

هلند Nederland هلند
پرچم نشان ملی
شعار: «ماندگار خواهم شد»
سرود: ویلهلموس
پایتخت	آمستردام۱ ۵۲°۲۱′ شمالی ۰۴°۵۲′ شرقی
بزرگترین شهر	آمستردام
زبان(های) رسمی	زبان هلندی
حکومت	پادشاهی مشروطه
• • پادشاه • نخست‌وزیر	شاه ویلم الکساندر مارک روته
بنیان‌گذاری	۲۶ ژوئیه ۱۵۸۱ ۳۰ ژانویه ۱۶۴۸
مساحت
• کل	۴۱٬۵۲۶ کیلومتر مربع (۱۶٬۰۳۳ مایل مربع) (۱۳۴ام)
• آبها (٪)	۱۸٫۴۱
جمعیت
• سرشماری	۱۶٬۵۷۰٬۶۱۳ (۵۹ام)
• تراکم	۳۹۵ بر کیلومتر مربع (۱٬۰۲۳٫۰ بر مایل مربع) (۲۳ام)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)	برآورد ۲۰۰۶
• کل	۵۴۱٫۵۱۳ میلیارد دلار (۲۳ام)
• سرانه	۳۵٬۰۷۸ دلار (۱۰ام)
شاخص توسعه انسانی (۲۰۰۶)	۰٫۹۴۷ ۱۰ام(بالا)
واحد پول	یورو (€)۲ (EUR)
منطقه زمانی	CET
• تابستان (ساعت تابستانی)	CEST
پیش‌شماره تلفنی	۳۱
کد ایزو ۳۱۶۶	NL
دامنه سطح‌بالا	.nl
۱ لاهه پایتخت اداری کشور است. ۲ تا پیش از سال ۲۰۰۲: گیلدر هلند

هُلند (به هلندی: Nederland (تلفظ: نـِیدِرلانت)) کشوری است کوچک از قلمروهای پادشاهی هلند در شمال غربی اروپا با شانزده و نیم میلیون جمعیت که بیشترشان مسیحی پروتستان هستند. جمعیت مسلمانان هلند نزدیک به یک میلیون نفر است. پایتخت هلند شهر آمستردام است، اما به منظور تمرکززدایی بسیاری از وزارتخانه‌ها و سفارتخانه‌ها در شهر لاهه یا پیرامون آن مستقر شده‌اند. هلند بخش اصلی و اروپایی پادشاهی هلند (به زبان هلندی: Koninkrijk der Nederlanden کُنینک‌رَیک دِر نِیدِرلاندِن) بشمار می‌رود که جزایری را در آمریکای مرکزی نیز شامل می‌شود. هلند از شرق با آلمان همسایه‌است و از جنوب با بلژیک و از غرب نیز از طریق دریا با بریتانیا هم‌جوار است. بندر روتردام دومین شهر بزرگ هلند است و از نظر مساحت و تعداد اسکله‌هایی که دارد، بزرگ‌ترین بندر اروپا نیز به شمار می‌رود.

۲۵ درصد از زمین‌های کشور هلند پایین‌تر از سطح دریای آزاد قرار دارد و ۲۱ درصد از جمعیت آن در این مناطق زندگی می‌کنند.

نام

حدود ۵۰ درصد از زمین‌های هلند نیز ارتفاعی کمتر از یک متر از سطح دریا دارد. به این خاطر است که نام این کشور در زبان هلندی Nederland به معنی «سرزمین پست» (فروبوم) است و نامی که بسیاری زبان‌های دیگر برای این کشور به‌کار می‌برند هم همین معنی را می‌دهد. هلند را در آلمانی Niederlande، در انگلیسی the Netherlands، در کرواتی Nizozemska، در فرانسوی Les Pays-Bas، در ایتالیایی Paesi Bassi، در فنلاندی Alankomaat و در اسپانیایی Países Bajos می‌نامند که همگی در این زبان‌ها به معنی «سرزمین پست» است.

واژه هلند که در زبان فارسی و هم‌چنین انگلیسی و عربی و بسیاری زبان‌های دیگر برای این کشور به‌کار می‌رود در اصل نام منطقه‌ای از این کشور بوده (مقایسه شود: پارس/ایران) که برای اشاره همه کشور به‌کار رفته است. واژه هلند Holland در زبان هلندی میانه به شکل holtland بود و معنی آن «سرزمین چوب» است.

پیشینه

استقلال هلند

هلند تا پیش از استقلال به هلند هابسبورگ شناخته می‌شد. چراکه زیر فرمان امپراتوری هابسبورگ بود. در پی جنگی خونین و هشتادساله در سال ۱۶۴۸ میلادی از زیر فرمان امپراتور اسپانیا خارج شد. پس از آن با برقراری جمهوری و در پی آن با ایجاد آرامش در کشور، فعالیت‌های بازرگانی، فرهنگی و سیاسی گسترده‌ای از سوی هلندیان آغاز شد که از آن به عنوان دوران طلایی هلند نام برده می‌شود.

جنگ‌های انگلستان-هلند

مقاله اصلی: جنگ‌های انگلستان-هلند

اقتصاد

تولید ناخالص داخلی هلند (نه تولید ملی) در سال ۲۰۰۶ بیش از پانصد میلیارد یورو بوده‌است و نرخ رشد اقتصادی در همین سال نزدیک به ۳ درصد بوده‌است. رشد تورم در هلند از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ بطور میانگین حدود دو درصد گزارش شده‌است. نرخ بیکاری در دورهٔ مشابه حدود دو درصد بوده‌است (۴۰۰ هزار نفر و کمتر).

هلند در پرورش و تجارتِ گُل مقام اول را در جهان داراست. دامداری و کشاورزی نیز از پایه‌های اقتصاد هلند محسوب می‌شود. هلندی‌ها علی‌رغم کوچکی کشورشان سهم بزرگی در تجارت و بانکداری جهانی دارند. ایالات متحدهٔ آمریکا یکی از بازارهای اصلی هلند است و کشورهای اتحادیه اروپا مهم‌ترین شرکای تجاری آن هستند. بیش از نیمی از سهام شرکت نفتی- گازی شل را هلند در اختیار دارد و مابقی را بریتانیا. این شرکت که بخش هلندی آن به رویال داچ شل معروف است در زمینهٔ استخراج و تجارت نفت و گاز در سراسر جهان از جمله ایران فعالیت می‌کند. هلند خود نیز دارای ذخایر گاز طبیعی است و بخش از آن را صادر می‌کند. کشتی سازی و صنایع شیمیایی از دیگر صنایع مادر در هلند هستند. از شرکتهای بزرگ هلندی می‌توان به فیلیپس (صنایع الکترونیک) و هاینکن (یکی از عمده‌ترین تولید کنندگان آبجو در جهان) اشاره کرد. واحد پول هلند پیش از تبدیل به یورو، فلورن یا گیلدر هلندی بود.

سیاست

حکومت هلند پادشاهی مشروطه‌است که در آن شاه یا ملکه نقش چندان تعیین کننده‌ای در سیاست ندارد و بیشتر نماد وحدت ملی است. در ۳۰ آوریل ۲۰۱۳ میلادی، ملکه بئاتریکس از سمت خود کناره گیری کرد و پسرش ویلم الکساندر رسما پادشاه کشور شد. پیش از ویلم الکساندر به مدت ۱۲۰ سال زنان (ملکه‌ها) بر هلند حکومت کرده‌اند.

دو مجلس نمایندگان در این کشور وجود دارد و حزب دارای بیشترین رأی در انتخابات پارلمانی نخست وزیر را برمی‌گزیند و دولت را تشکیل می‌دهد. او مهم‌ترین مقام سیاسی کشور شناخته می‌شود. احزاب دموکرات مسیحی، سوسیال دموکرات (کار)، سوسیالیست، حزب سبزها و لیبرال از احزاب عمده در این کشور هستند. طی چند سال اخیر و بخصوص در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۰ حزب آزادی (راست افراطی به رهبری خیرت ویلدرس) صندلی‌های بیشتری در مجلس هلند بدست آورده و ممکن است در دولتِ آتی به رهبری لیبرالها VVD حضور داشته باشد. تعداد قابل توجهی از نمایندگان مجلس هلند را شهروندان مهاجر ترک تبار و مراکشی تبار تشکیل می‌دهند. از ایرانیان مقیم هلند نیز «فرح کریمی» به نمایندگی از حزب سبزها در مجلس هلند حضور داشته‌است.

جریانِ راست گرای افراطی در هلند از جمله به خاطر رشد تعداد مهاجران در این کشور، در دههٔ حاضر قدرت گرفت که نتیجهٔ آن ورود احزابی چون ال‌پی‌اف (فهرست پیم فورتاین) به پارلمان و دولت بود. با کشته شدن پیم فُرتاین بدست یک هلندی، او و بعد حزب اش از صحنهٔ سیاست حذف شدند و خیرت ویلدرس با «حزب آزادی» طرفداران او را به سوی خود جلب کرد و وارد پارلمان شد. ویلدرز مخالفِ حضور مسلمانان در هلند است چرا که اسلام را یک تهدیدِ رو به گسترش می‌داند که باید جلوی آن را گرفت. قتل فیلمساز هلندی تئو فان خُخ (ون گوگ) توسط یک مراکشی در سال ۲۰۰۴ به حزبِ ضداسلامیِ ویلدرس کمک کرد تا وارد پارلمان بشوند.

در فروردین ۱۳۸۷ نمایش فیلم کوتاهی از خیرت ویلدرس بنام فتنه مخالفت‌های زیادی در هلند و خارج از این کشور برانگیخت. او در این فیلم قرآن و مسلمانان را مروج خشونت می‌داند. نخست‌وزیر پیشین دولت هلند، یان پیتر بالکنِنده که از حزب دموکرات مسیحی است این فیلم را محکوم کرد. بر خلاف نگرانی‌ها، مسلمانان هلند خشونتی علیه این فیلم نشان ندادند و از روش‌های قانونی برای اعتراض به آن استفاده کردند. رسانه‌های دولتی هلند آگاهانه به مسلمانان میدان دادند تا مخالفت هایشان را ابراز کنند.

هلند عضو قدیمی اتحادیهٔ اروپا و همچنین عضو پیمان نظامی ناتو است. دولت هلند از حملهٔ آمریکا به افغانستان و عراق پشتیبانی کرد و هم اکنون در افغانستان نیرو دارد.

هلند همراه با بلژیک و لوکزامبورگ، بنِلوکس را تشکیل می‌دهند. این نام یک پیمان همکاری منطقه‌ای بین این سه کشور است و از ترکیب نخستین حروف نام این کشورها ساخته شده‌است و این پیمان مادر پیمان اروپای یکپارچه‌است.

تقسیمات کشوری

• استان‌های هلند

استان	مرکز
درنته	آسن
فلیوولاند	لیلی‌استاد
فریس‌لاند	لیوواردن
خلدرلاند	آرنهم
خرونینگن	خرونینگن
لیمبورخ	ماستریخت
برابانت شمالی	سِرتوخِن‌بوس
هلند شمالی	هارلم
افریسل	زووله
هلند جنوبی	لاهه
اوترخت	اوترخت
زیلاند	میدل‌بورخ

تصویر ماهواره‌ای از کشور هلند، سال ۲۰۰۰

و معروف به گل لاله (لقبشان) است

اما کنترل شده برای این سرزمین کوچک محسوب می‌شوند. مهار آب دریا و رودخانه‌ها همواره یکی از چالش‌های هلند بوده‌است و آنها در این کار و نیز در ایجاد خشکی در دریا بسیار پرتجربه هستند. شهرهای جدیدی چون آلمیره و لیلی‌استاد که در جنوب دریاچهٔ ایسل‌میر واقع اند، در چنین زمین‌هایی بنا شده‌اند.

شهرهای اصلی هلند آمار هلند
	رتبه	نام شهر	استان	جمعیت	رتبه	نام شهر	استان	جمعیت
آمستردام روتردام	۱	آمستردام	هلند شمالی	۸۷۲,۶۸۰	۱۱	آپلدورن	خلدرلاند	۱۶۳,۷۰۶	لاهه اوترخت
	۲	روتردام	هلند جنوبی	۶۵۰,۷۱۱	۱۲	هارلم	هلند شمالی	۱۶۲,۸۶۴
	۳	لاهه	هلند جنوبی	۵۴۴,۷۶۶	۱۳	آرنهم	خلدرلاند	۱۶۱,۲۶۰
	۴	اوترخت	اوترخت	۳۵۷,۱۷۹	۱۴	انسخده	افریسل	۱۵۹,۹۳۴
	۵	آیندهوون	برابانت شمالی	۲۳۴,۲۳۵	۱۵	آمرسفورت	اوترخت	۱۵۷,۲۸۶
	۶	خرونینگن	خرونینگن	۲۳۲,۸۲۶	۱۶	زان‌استاد	هلند شمالی	۱۵۶,۷۰۳
	۷	تیلبورخ	برابانت شمالی	۲۱۹,۶۳۲	۱۷	هارلمرمیر	هلند شمالی	۱۵۵,۷۷۰
	۸	آلمیره	فلیوولاند	۲۱۱,۵۱۴	۱۸	سرتوخن‌بوس	برابانت شمالی	۱۵۴,۹۸۹
	۹	بردا	برابانت شمالی	۱۸۴,۴۰۳	۱۹	زووله	افریسل	۱۲۸,۶۱۷
	۱۰	نیمیخن	خلدرلاند	۱۷۷,۸۱۸	۲۰	لیدن	هلند جنوبی	۱۲۵,۴۳۴

مردم

نماد فرهنگ هلندی

زبان رسمی هلند، هلندی است (به هلندی:Nederlands). این زبان شاخه‌ای از زبان‌های ژرمنی است و به آلمانی شباهت‌هایی دارد. برخی واژگان فرانسوی نیز از دوره‌های تسلط فرانسویان بر این منطقه، در زبان هلندی جذب شده‌اند. گسترهٔ جغرافیایی زبان هلندی به جز کشور هلند، استان‌های شمالی بلژیک را نیز دربر می‌گیرد. در مستعمرات هلند از جمله در سورینام لهجه‌های بومی‌شدهٔ هلندی کاربرد داشته‌است. همچنین هلندیان علاقه‌مند به یادگیری زبان‌های خارجی هستند به گونه‌ای که بین ۹۱ تا ۹۳ درصد آنها می‌توانند به انگلیسی، ۷۱ درصد به آلمانی، ۲۹ درصد به فرانسوی و ۵ درصد به اسپانیایی محاوره کنند.

در کشور هلند در حدود ۳۰ هزار فارسی زبان ایرانی سکونت دارند، ۳۵ هزار نفر از کشور افغانستان هستند که آنها به زبانهای فارسی دری، پشتو، اردو، ترکی ازبکی صحبت می‌کنند.

میانگین قد مردان هلندی ۱۸۴ سانتی‌متر است که کشور هلند را در رتبه اول بلند قامت‌ترین مردمان جهان قرار داده است، پس از هلند مردان نروژ نیز با ۱۸۳ سانتی‌متر در جایگاه دوم جای دارند.

فرهنگ

هلند نقاش‌های شناخته شده‌ای داشته‌است. در سده ۱۷ میلادی، در زمانی که جمهوری هلند در اوج خود بود، استادان بزرگی همچون رامبرانت، یوهانس ورمر، جان استین، جیکوب ایساکزون و بسیاری دیگر فعالیت می‌کردند. نقاش‌های مشهور سده ۱۹ و ۲۰ هلند، ون گوگ و پیت مپندریان بوده‌اند. موریس اشر هنرمند گرافیست این دوران بود. هلند خانهٔ فیلسوف‌های بزرگی چون اسپینوزا و دزیدریوس اراسموس بوده‌است. تمام کارهای اصلی دکارت در هلند انجام شده‌است.

جستارهای وابسته

• زبان هلندی
• فهرست شهرهای هلند
• باشگاه فوتبال آژاکس آمستردام
• آموزش عالی در هلند
• مذهب تشیع در هلند

پیوند به بیرون

• تصاویر و نوشته‌هایی درباره هلند