دوره نخست مجلس شورای ملی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: افزودن رده‌های همسنگ
جایگزینی الگوی دیگر کاربردها با اشتباه نشود
خط ۱: خط ۱:
{{اشتباه نشود|دوره نخست مجلس شورای اسلامی}}
{{کاربردهای دیگر|مجلس اول}}
{{Infobox legislative session
{{Infobox legislative session
| name = مجلس نخست{{سخ}}نخستین دوره مجلس شورای ملی
| name = مجلس نخست{{سخ}}نخستین دوره مجلس شورای ملی

نسخهٔ ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۲۳

مجلس نخست
نخستین دوره مجلس شورای ملی
۲ام
نهاد قانون‌گذاریمجلس شورای ملی
کشور ایران
تجمعگاهعمارت بهارستان
مدت دوره۱۴ مهر ۱۲۸۵ – ۲ تیر ۱۲۸۷
انتخاباتانتخابات مجلس شورای ملی ۱۲۸۵
عضوها۱۵۶ نماینده
رئیس مجلسمرتضی‌قلی‌خان هدایت
زمان اجلاس‌ها
۱ام: ۱۴ مهر ۱۲۸۵ – ۲ تیر ۱۲۸۷

دوره نخست مجلس شورای ملی ایران از ۱۸ شعبان ۱۳۲۴ (۱۴ میزان ۱۲۸۵‏/۷ اکتبر ۱۹۰۶) تا به توپ بسته شدنش در ۲۳ جمادی‌الاول ۱۳۲۶ (۲ سرطان ۱۲۸۷/‏۲۳ ژوئن ۱۹۰۸) دایر بود.

انتخابات

طبق نظامنامۀ انتخابات یکمین مجلس شورای ملی، انتخابات نه به صورت تقسیم بندی کشور به حوزه های انتخابی، بلکه بر اساس جایگاه های اجتماعی و به صورت طبقاتی انجام می شد. ۶ گروه دارای «حق انتخاب شدن» عبارت بودند از: ۱- شاهزادگان و درباریان، ۲- روحانیان و طلبه ها، ۳- اشراف و اعیان، ۴- تاجرانی که مکان مشخصی برای کسب داشته باشند، ۵- ملاکینی که زمین هایشان حداقل ۱۰۰۰ تومان ارزش داشته باشد، و ۶- استادکاران دارای مغازه(اصناف).

همچنین همۀ مردم هم حق رأی دادن نداشتند. گروه های دارای «حق انتخاب کردن» عبارت بودند از: ۱- شاهزادگان و درباریان، ۲- روحانیان و طلبه ها، ۳- اعیان و اشراف، ۴- تاجران، ۵- مالکان، ۶- فلاحان و ۷- اصناف. زنان، کارگران، شاگردان اصناف و دهقان های روستایی حق انتخاب کردن نداشتند.[۱]

همچنین انتخابات یکمین مجلس شورای ملی به صورت حزبی نبود و در این زمان هنوز در عرصۀ سیاست ایران حزبی شکل نگرفته بود.

کارنامه مجلس اول

مصوبات مجلس قانون‌گذاری در مدت زمان کوتاه فعالیت خود از قرار زیر است.[۲]

  1. نظام‌نامه داخلی دارالشورای ایران در ۹۰ ماده (۲۹ شعبان ۱۳۲۴)
  2. نظام‌نامه اساسی مشتمل بر ۵۱ ماده (۱۴ ذیقعده ۱۳۲۴)
  3. متمم قانون اساسی در ۱۰۷ ماده (۲۹ شعبان ۱۳۲۵)
  4. قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی در ۱۲۲ ماده (ربیع‌الثانی ۱۳۲۵)
  5. قانون بلدیه در ۱۰۸ ماده (۱۳۲۵)
  6. قانون مطبوعات در ۵۲ ماده (۵ محرم ۱۳۲۶)
  7. قانون تشکیل ایالات و ولایات و دستورالعمل حکام که به قوانین وزارت داخله معروف است. شامل ۴۳۲ ماده و ۲۶ ماده ضمیمه (۴ ذیقعده ۱۳۲۵)
  8. قانون وظایف یا مستمریات شامل ۱۰ ماده (۱۹ ربیع‌الاول ۱۳۲۶)
  9. قانون ممیزی علمی و اجرای آن (۱۳۲۵)
  10. قانون انجمن‌های تجارتی (۱۳۲۶)
  11. قانون رشوه و مجازات آن
  12. قانون تعیین مقرری دربار سلطنتی
  13. قانون عدلیه که ناتمام ماند
  14. ترتیب بودجه و تعیین مخارج ادارات

منابع

  1. محمودی، جلیل و سعیدی، ناصر، شوق یک خیز بلند: نخستین اتحادیه های کارگری در ایران، تهران: قطره، چاپ اول: ۱۳۸۱، ص ۳۷.
  2. نصری ع. رویارویی با تجدد. صص ۴-۳۴۳، به نقل از روزنامه کاوه ش ۲۶، صص ۴-۳
  • بهار، محمدتقی (۱۳۵۷تاریخ مختصر احزاب سیاسی، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی