فهرست سنگواره‌های مشهور انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات:اصلاح مقاله با استفاده از AWB
جز ربات:اصلاح برچسب‌ها با استفاده از AWB
خط ۵۷: خط ۵۷:
! تصویر!! نام!! قدمت!! گونه!! سال اکتشاف!! محل اکتشاف
! تصویر!! نام!! قدمت!! گونه!! سال اکتشاف!! محل اکتشاف
|-
|-
| [[File:Australopithecus africanus - Cast of taung child Face.jpg|100px]] || [[توانگ ١|توانگ ١ <br /> (کودک توانگ)]] || ٢/٥ میلیون سال || [[جنوبی‌کپی افریقایی]] || ١٩٢٤ || [[آفریقای جنوبی]]
| [[File:Australopithecus africanus - Cast of taung child Face.jpg|100px]] || [[توانگ ١|توانگ ١ {{سخ}} (کودک توانگ)]] || ٢/٥ میلیون سال || [[جنوبی‌کپی افریقایی]] || ١٩٢٤ || [[آفریقای جنوبی]]
|-
|-
| [[File:Paranthropus aethiopicus.JPG|100px]] || [[KNM WT ١٧٠٠٠|KNM WT ١٧٠٠٠<br />(جمجمه سیاه)]] || ٢/٥ میلیون سال || [[پرامردم اتیوپی]] || ١٩٨٥ || [[کنیا]]
| [[File:Paranthropus aethiopicus.JPG|100px]] || [[KNM WT ١٧٠٠٠|KNM WT ١٧٠٠٠}}سخ}}(جمجمه سیاه)]] || ٢/٥ میلیون سال || [[پرامردم اتیوپی]] || ١٩٨٥ || [[کنیا]]
|-
|-
| || آرواره یوراها <ref>http://travelmag.co.uk/?p=1254</ref> || ٢/٣-٢/٥ میلیون سال || [[انسان رودولفی]] || ١٩٩١ || [[مالاوی]]
| || آرواره یوراها <ref>http://travelmag.co.uk/?p=1254</ref> || ٢/٣-٢/٥ میلیون سال || [[انسان رودولفی]] || ١٩٩١ || [[مالاوی]]
|-
|-
| [http://www.modernhumanorigins.net/sts14.html تصویر را اینجا<br>ببینید] || STS14 || ٢/٠٤-٢/٥٨ میلیون سال || [[جنوبی‌کپی افریقایی]] || ١٩٤٧ || [[آفریقای جنوبی]]
| [http://www.modernhumanorigins.net/sts14.html تصویر را اینجا ببینید] || STS14 || ٢/٠٤-٢/٥٨ میلیون سال || [[جنوبی‌کپی افریقایی]] || ١٩٤٧ || [[آفریقای جنوبی]]
|-
|-
| [http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/fossils/sts-71 تصویر را اینجا<br>ببینید] || STS71 || ٢/٠٤-٢/٥٨ میلیون سال || [[جنوبی‌کپی افریقایی]] || ١٩٤٧ || [[آفریقای جنوبی]]
| [http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/fossils/sts-71 تصویر را اینجا ببینید] || STS71 || ٢/٠٤-٢/٥٨ میلیون سال || [[جنوبی‌کپی افریقایی]] || ١٩٤٧ || [[آفریقای جنوبی]]
|-
|-
| [http://www.modernhumanorigins.net/sts52.html تصویر را اینجا<br>ببینید] || STS71 || ٢/٠٤-٢/٥٨ میلیون سال || [[جنوبی‌کپی افریقایی]] || ١٩٤٧ || [[آفریقای جنوبی]]
| [http://www.modernhumanorigins.net/sts52.html تصویر را اینجا ببینید] || STS71 || ٢/٠٤-٢/٥٨ میلیون سال || [[جنوبی‌کپی افریقایی]] || ١٩٤٧ || [[آفریقای جنوبی]]
|-
|-
| [[File:Mrs Ples Face.jpg|100px]] || [[STS5|STS5 <br /> (خانم پلس)]] || ٢/٠٤ میلیون سال || [[جنوبی‌کپی افریقایی]] || ١٩٤٧ || [[آفریقای جنوبی]]
| [[File:Mrs Ples Face.jpg|100px]] || [[STS5|STS5 (خانم پلس)]] || ٢/٠٤ میلیون سال || [[جنوبی‌کپی افریقایی]] || ١٩٤٧ || [[آفریقای جنوبی]]
|-
|-
| || TM 1517 || ٢ میلیون سال || [[پرامردم تناور]] || ١٩٣٨ || [[آفریقای جنوبی]]
| || TM 1517 || ٢ میلیون سال || [[پرامردم تناور]] || ١٩٣٨ || [[آفریقای جنوبی]]
|-
|-
| [http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=south-african-hominin-fossil تصویر را اینجا<br>ببینید] || MH1 || ١/٩٨ میلیون سال <ref>{{cite news|last=Jonathan|first=Amos|title=African fossils put new spin on human origins story|url=http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-14824435|work=http://www.sciencemag.org/site/extra/sediba/index.xhtml|publisher=BBC News|accessdate=9 September 2011|date=2011-09-08}}</ref> || [[جنوبی‌کپی سدیبا]] || ٢٠٠٨ || [[آفریقای جنوبی]]
| [http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=south-african-hominin-fossil تصویر را اینجا ببینید] || MH1 || ١/٩٨ میلیون سال <ref>{{cite news|last=Jonathan|first=Amos|title=African fossils put new spin on human origins story|url=http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-14824435|work=http://www.sciencemag.org/site/extra/sediba/index.xhtml|publisher=BBC News|accessdate=9 September 2011|date=2011-09-08}}</ref> || [[جنوبی‌کپی سدیبا]] || ٢٠٠٨ || [[آفریقای جنوبی]]
|-
|-
| [[File:Homo habilis-KNM ER 1813.jpg|100px]]
| [[File:Homo habilis-KNM ER 1813.jpg|100px]]
خط ۸۱: خط ۸۱:
| KNM ER 1470 || ١/٩ میلیون سال || [[انسان رودولفی]] || ١٩٧٢ || [[کنیا]]
| KNM ER 1470 || ١/٩ میلیون سال || [[انسان رودولفی]] || ١٩٧٢ || [[کنیا]]
|-
|-
| [http://humanorigins.si.edu/evidence/3d-collection/oh-24 تصویر را اینجا<br>ببینید] || OH 24 || ١/٨ میلیون سال || [[انسان ماهر]] || ١٩٦٨ || [[تانزانیا]]
| [http://humanorigins.si.edu/evidence/3d-collection/oh-24 تصویر را اینجا ببینید] || OH 24 || ١/٨ میلیون سال || [[انسان ماهر]] || ١٩٦٨ || [[تانزانیا]]
|-
|-
| [http://www.modernhumanorigins.net/oh8.html تصویر را اینجا<br>ببینید] || OH 8 || ١/٨ میلیون سال || [[انسان ماهر]] || ١٩٦٠ || [[تانزانیا]]
| [http://www.modernhumanorigins.net/oh8.html تصویر را اینجا ببینید] || OH 8 || ١/٨ میلیون سال || [[انسان ماهر]] || ١٩٦٠ || [[تانزانیا]]
|-
|-
| [[File:Paranthropus boisei skull.jpg|100px]]
| [[File:Paranthropus boisei skull.jpg|100px]]
خط ۱۵۷: خط ۱۵۷:
|-
|-
| [[File:Turkana Boy.jpg|50px]]
| [[File:Turkana Boy.jpg|50px]]
| [[پسر تورکانا|KNM WT 15000<br />(پسر تورکانا)]]
| [[پسر تورکانا|KNM WT 15000 (پسر تورکانا)]]
| ١/٦ میلیون سال
| ١/٦ میلیون سال
| [[انسان راست قامت]]
| [[انسان راست قامت]]
خط ۱۶۳: خط ۱۶۳:
| [[کنیا]]
| [[کنیا]]
|-
|-
| [http://www.modernhumanorigins.net/stw53.html<br />تصویر را اینجا ببینید<br /><br />]
| [http://www.modernhumanorigins.net/stw53.html تصویر را اینجا ببینید]
| StW 53
| StW 53
| ١/٥ تا ٢ میلیون سال
| ١/٥ تا ٢ میلیون سال
خط ۱۷۰: خط ۱۷۰:
| [[آفریقای جنوبی]]
| [[آفریقای جنوبی]]
|-
|-
| [http://www.modernhumanorigins.net/sk847.html<br />تصویر را اینجا ببینید<br /><br />]
| [http://www.modernhumanorigins.net/sk847.html تصویر را اینجا ببینید]
| SK 847
| SK 847
| ١/٥ تا ٢ میلیون سال
| ١/٥ تا ٢ میلیون سال
خط ۱۷۷: خط ۱۷۷:
| [[آفریقای جنوبی]]
| [[آفریقای جنوبی]]
|-
|-
| [http://www.modernhumanorigins.net/dnh7.html<br />تصویر را اینجا ببینید<br /br />]
| [http://www.modernhumanorigins.net/dnh7.html تصویر را اینجا ببینید]
| DNH 7
| DNH 7
| ١/٥ تا ٢ میلیون سال
| ١/٥ تا ٢ میلیون سال
خط ۱۹۸: خط ۱۹۸:
| [[تانزانیا]]
| [[تانزانیا]]
|-
|-
| [http://www.modernhumanorigins.net/oh9.html<br /> تصویر را اینجا ببینید<br /><br /> ]
| [http://www.modernhumanorigins.net/oh9.html تصویر را اینجا ببینید]
| OH 9
| OH 9
| ١/٥ میلیون سال
| ١/٥ میلیون سال
خط ۲۷۵: خط ۲۷۵:
| [[الجزایر]]
| [[الجزایر]]
|-
|-
| [http://www.modernhumanorigins.net/sangiran17.html <br />تصویر را اینجا ببینید<br /><br />]
| [http://www.modernhumanorigins.net/sangiran17.html تصویر را اینجا ببینید]
| Sangiran 17
| Sangiran 17
| ٧٠٠ هزار سال
| ٧٠٠ هزار سال
خط ۲۹۶: خط ۲۹۶:
| [[اریتره]]
| [[اریتره]]
|-
|-
| [http://www.modernhumanorigins.net/bodo.html<br /> تصویر را اینجا ببینید<br /<br />]
| [http://www.modernhumanorigins.net/bodo.html تصویر را اینجا ببینید]
| [[بودو]]
| [[بودو]]
| ٦٠٠ هزار سال
| ٦٠٠ هزار سال
خط ۳۳۱: خط ۳۳۱:
| [[بریتانیا]]
| [[بریتانیا]]
|-
|-
| [http://www.modernhumanorigins.net/pa830.html<br />تصویر را اینجا ببینید<br /><br />]
| [http://www.modernhumanorigins.net/pa830.html تصویر را اینجا ببینید]
| [[هگزین]]
| [[هگزین]]
| ٤٠٠ تا ٥٠٠ هزار سال
| ٤٠٠ تا ٥٠٠ هزار سال

نسخهٔ ‏۱۲ ژانویهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۰۸:۳۸

جدول زیر فهرست خلاصه ای از سنگواره های نخستی‌سانان مرتبط با تکامل انسان را نمایش می دهد. هزاران سنگواره تا کنون در این زمینه یافت شده است که اغلب به شکل بخش هایی از بدن کامل مانند برخی استخوان ها یا دندان بوده و جمجمه ها و اسکلت های کامل کمیاب است [۱] جدول زیر را نمی توان معرف فهرستی جامع دانست بلکه صرفا نشان دهنده برخی سنگواره های مهم یافت شده در این زمینه است. سنگواره ها بر حسب قدمت تخمین زده شده برای آنان با روش قدمت سنجی رادیومتری ویا قدمت سنجی افزایشی مرتب شده اند و گونه های مربوط به سنگواره ها با توجه به اجماع علمی برای گونه مربوط به سنگواره ارائه شده است. در مواردی که اجماع علمی برای گونه مربوطه وجود ندارد به سایر گزینه های محتمل نیز اشاره شده است.

اواخر میوسن

سنگواره های با قدمت ٥/٣ تا ٧ میلیون سال

تصویر نام قدمت گونه سال اکتشاف محل اکتشاف
(TM 266 (Toumai ٧ میلیون سال[۲] ساحل‌مردم چادی ٢٠٠١ چاد
BAR 1000'00 ٦ میلیون سال[۳] اررین توگنی ٢٠٠٠ کنیا

پلیوسن

سنگواره های با قدمت ٢/٥٨ تا ٥/٣ میلیون سال

تصویر نام قدمت گونه سال اکتشاف محل اکتشاف
آردی ٤/٤ میلیون سال[۴] آردی‌کپی ١٩٩٤ اتیوپی
KNM-LT 329 ٤/٢-٥ میلیون سال [۵] جنوبی‌کپی انامی ١٩٦٧ کنیا[۶][۷]
KNM-TH 13150 ٤/١٥-٥/٢٥ میلیون سال [۸] جنوبی‌کپی انامی ١٩٨٤ کنیا
KNM-KP 271 ٤ میلیون سال [۹] جنوبی‌کپی انامی ١٩٦٥ کنیا
تصویر را اینجا
ببینید
ردپاهای لاتولی ٣/٧ میلیون سال انسان‌سانان دوپا ١٩٧٦ تانزانیا
تصویر را اینجا
ببینید
LH 4 ٢/٩-٣/٩ میلیون سال جنوبی‌کپی عفاری ١٩٧٤ لاتولی،تانزانیا [۱۰]
K 12 ٣/٥ میلیون سال جنوبی‌کپی بحرالغزالی ١٩٩٥ چاد
مرد پخت رخ [۱۱] ٣/٥ میلیون سال کنیامردم پخت‌رخ ١٩٩٩ کنیا [۱۲]
Stw573 ٣/٣ میلیون سال جنوبی‌کپی؟ ١٩٩٤ آفریقای جنوبی
DIK-1 (سلام) ٣/٣ میلیون سال جنوبی‌کپی عفاری ٢٠٠٠ اتیوپی
AL 288-1 (لوسی) ٣/٢ میلیون سال جنوبی‌کپی عفاری ١٩٧٤ اتیوپی
AL 200-1 ٣-٣/٢ میلیون سال جنوبی‌کپی عفاری ١٩٧٥ اتیوپی
AL 129-1 ٣-٣/٢ میلیون سال جنوبی‌کپی عفاری ١٩٧٣ اتیوپی
تصویر را اینجا
ببینید
AL 444-2 ٣ میلیون سال جنوبی‌کپی عفاری ١٩٩١ اتیوپی

پلیستوسن

دیرینه‌سنگی: سنگواره های با قدمت ٣٠٠ هزار تا ٢/٥٨ میلیون سال

تصویر نام قدمت گونه سال اکتشاف محل اکتشاف
توانگ ١
(کودک توانگ)
٢/٥ میلیون سال جنوبی‌کپی افریقایی ١٩٢٤ آفریقای جنوبی
KNM WT ١٧٠٠٠}}سخ}}(جمجمه سیاه) ٢/٥ میلیون سال پرامردم اتیوپی ١٩٨٥ کنیا
آرواره یوراها [۱۳] ٢/٣-٢/٥ میلیون سال انسان رودولفی ١٩٩١ مالاوی
تصویر را اینجا ببینید STS14 ٢/٠٤-٢/٥٨ میلیون سال جنوبی‌کپی افریقایی ١٩٤٧ آفریقای جنوبی
تصویر را اینجا ببینید STS71 ٢/٠٤-٢/٥٨ میلیون سال جنوبی‌کپی افریقایی ١٩٤٧ آفریقای جنوبی
تصویر را اینجا ببینید STS71 ٢/٠٤-٢/٥٨ میلیون سال جنوبی‌کپی افریقایی ١٩٤٧ آفریقای جنوبی
STS5 (خانم پلس) ٢/٠٤ میلیون سال جنوبی‌کپی افریقایی ١٩٤٧ آفریقای جنوبی
TM 1517 ٢ میلیون سال پرامردم تناور ١٩٣٨ آفریقای جنوبی
تصویر را اینجا ببینید MH1 ١/٩٨ میلیون سال [۱۴] جنوبی‌کپی سدیبا ٢٠٠٨ آفریقای جنوبی
KNM ER 1813 ١/٩ میلیون سال انسان ماهر ١٩٧٣ کنیا
KNM ER 1470 ١/٩ میلیون سال انسان رودولفی ١٩٧٢ کنیا
تصویر را اینجا ببینید OH 24 ١/٨ میلیون سال انسان ماهر ١٩٦٨ تانزانیا
تصویر را اینجا ببینید OH 8 ١/٨ میلیون سال انسان ماهر ١٩٦٠ تانزانیا
OH 5 ١/٨ میلیون سال پرامردم بویسی ١٩٥٩ تانزانیا
D2700 ١/٨ میلیون سال انسان راست قامت ٢٠٠١ گرجستان
KNM-ER 62000[۱۵] ١/٧٨ تا ١/٩ میلیون سال انسان رودولفی ٢٠١٢ کوبی فورا, کنیا
KNM-ER 62003[۱۵] ١/٧٨ تا ١/٩ میلیون سال انسان رودولفی ٢٠١٢ کوبی فورا, کنیا
KNM-ER 60000[۱۵] ١/٧٨ تا ١/٩ میلیون سال انسان رودولفی ٢٠١٢ کوبی فورا, کنیا
OH 7 ١/٧٥ میلیون سال انسان ماهر ١٩٦٠ تانزانیا
KNM ER 3733 ١/٧٥ میلیون سال انسان راست قامت ١٩٧٥ کنیا
KNM ER 1805 ١/٧٤ میلیون سال انسان ماهر ١٩٧٣ کنیا
مرد یوانمو ١/٧ یا ٠/٥ میلیون سال(مورد اختلاف) (disputed)[۱۶] انسان راست قامت ١٩٦٥ چین
KNM ER 406 ١/٧ میلیون سال پرامردم بویسی ١٩٦٩ کنیا
KNM ER 732[۱۷] ١/٧ میلیون سال پرامردم بویسی ١٩٧٠ کنیا
تصویر را اینجا ببینید KNM ER 23000 ١/٧ میلیون سال پرامردم بویسی ١٩٩٠ کنیا
KNM WT 17400 ١/٧ میلیون سال پرامردم بویسی کنیا
KNM WT 15000 (پسر تورکانا) ١/٦ میلیون سال انسان راست قامت ١٩٨٤ کنیا
تصویر را اینجا ببینید StW 53 ١/٥ تا ٢ میلیون سال انسان گاتنگی ١٩٧٦ آفریقای جنوبی
تصویر را اینجا ببینید SK 847 ١/٥ تا ٢ میلیون سال انسان ماهر ١٩٤٩ آفریقای جنوبی
تصویر را اینجا ببینید DNH 7 ١/٥ تا ٢ میلیون سال پرامردم تناور ١٩٩٤ آفریقای جنوبی
تصویر را اینجا ببینید SK 46 ١/٥ تا ١/٨ میلیون سال پرامردم تناور ١٩٤٩ آفریقای جنوبی
Peninj Mandible ١/٥ میلیون سال پرامردم بویسی ١٩٦٤ تانزانیا
تصویر را اینجا ببینید OH 9 ١/٥ میلیون سال انسان راست قامت ١٩٦٠ تانزانیا
KNM ER 992 ١/٥ میلیون سال انسان راست قامت ١٩٧١ کنیا
KNM ER 3883 ١/٦ تا ١/٤ میلیون سال انسان راست قامت ١٩٧٦ کنیا
KGA 10-525 ١/٤ میلیون سال پرامردم بویسی ١٩٩٣ اتیوپی
آرواره آتاپوئرکا [۱۸] ١/٢ میلیون سال انسان پیشگام ٢٠٠٨ اسپانیا
جمجمه داکا ١/٠ میلیون سال انسان راست قامت ١٩٩٧ اتیوپی
Sangiran 4 ١/٠ میلیون سال انسان راست قامت ١٩٣٩ اندونزی
٧٨٠ تا ٨٥٨ هزار سال انسان راست قامت ١٩٩٤ اسپانیا
Sangiran 2 ٠/٧ تا ١/٦ میلیون سال انسان راست قامت ١٩٣٧ اندونزی
تصویر را اینجا ببینید Trinil 2 ٠/٧ تا ١/٠ میلیون سال انسان راست قامت ١٨٩١ اندونزی
Ternifine 2-3 ٧٠٠ هزار سال انسان راست قامت ١٩٥٤ الجزایر
تصویر را اینجا ببینید Sangiran 17 ٧٠٠ هزار سال انسان راست قامت ١٩٦٩ اندونزی
مرد پکن ٦٨٠ تا ٧٨٠ هزار سال انسان راست قامت ١٩٢١ چین
[۱۹] خانم بویا ٠/٦ تا ١/٤ میلیون سال انسان راست قامت یا انسان هایدلبرگی ١٩٩٧ اریتره
تصویر را اینجا ببینید بودو ٦٠٠ هزار سال انسان راست قامت یا انسان هایدلبرگی ١٩٧٦ اتیوپی
Mauer 1 ٥٠٠ هزار سال انسان هایدلبرگی ١٩٠٧ آلمان
٥٠٠ هزار سال[۲۰] انسان راست قامت ١٩٢٣ هند
Saldanha man مرد سالدانا ٥٠٠ هزار سال انسان رودزیایی ١٩٥٣ آفریقای جنوبی
Eartham Pit, Boxgrove مرد بوکسگرو ٥٢٤ تا ٤٧٨ هزار سال انسان هایدلبرگی ١٩٩٤ بریتانیا
تصویر را اینجا ببینید هگزین ٤٠٠ تا ٥٠٠ هزار سال انسان راست قامت ١٩٨٠ چین
میگوئلون ٤٠٠ هزار سال انسان هایدلبرگی ١٩٩٢ اسپانیا
مرد سوانسکومب ٤٠٠ هزار سال انسان هایدلبرگی ١٩٣٥ بریتانیا
Sale ٤٠٠ هزار سال انسان رودزیایی ١٩٧١ مراکش
Arago 21 ٤٠٠ هزار سال انسان هایدلبرگی ١٩٧١ فرانسه
تصویر را اینجا ببینید Ndutu ٣٥٠ هزار سال انسان رودزیایی ١٩٧٣ تانزانیا
جمجمه اشتاینهایم ٣٥٠ هزار سال انسان هایدلبرگی ١٩٣٣ آلمان

پارینه‌سنگی میانی: سنگواره های با قدمت ٥٠ هزار تا ٣٠٠ هزار سال

تصویر نام قدمت گونه سال اکتشاف محل اکتشاف
تصویر را اینجا ببینید جمجمه پترالونا ٢٥٠ تا ٥٠٠ هزار سال انسان هایدلبرگی ١٩٦٠ یونان
Ngandong 7 ٢٥٠ هزار سال انسان راست قامت ١٩٣١ اندونزی
مرد آلتامورا ٢٥٠ هزار سال نئاندرتال ایتالیا
بونتی نیوید ٢٣٠ هزار سال نئاندرتال ١٩٨١ بریتانیا

ترجمه این فهرست از نسخه انگلیسی هنوز کامل نشده است. لطفا برای مشاهده فهرست کامل تر فسیل ها به نسخه انگلیسی مراجعه کنید.

منابع

  1. "Prominent Hominid Fossils". Retrieved 2006-08-31.
  2. "Fossil Hominids: Toumai". Talkorigins.org. 2002-07-31. Retrieved 2012-10-15.
  3. "Bar 10200'". Smithsonian National Museum of Natural History. Retrieved July 27, 2012.
  4. Amos, Jonathan (2009-10-01). "Fossil finds extend human story". BBC News.
  5. I. A. N., McDougall; Craig, Feibel (1999). "Numerical age control for the Miocene-Pliocene succession at Lothagam, a hominoid-bearing sequence in the northern Kenya Rift". Journal of the Geological Society. 156: 731–745. doi:10.1144/gsjgs.156.4.0731.
  6. Andrew Hill & Steven Ward (1988). "Origin of the Hominidae: The Record of African Large Hominoid Evolution Between 14 My and 4 My". Yearbook of Physical Anthropology. 31 (59): 49–83. doi:10.1002/ajpa.1330310505{{cite journal}}: نگهداری CS1: پست اسکریپت (link)
  7. Bryan Patterson, Anna K. Behrensmeyer, & William D. Sill (6 June 1970). "Geology and Fauna of a New Pliocene Locality in North-western Kenya". Nature. 226 (5249): 918–921. doi:10.1038/226918a0. PMID 16057594{{cite journal}}: نگهداری CS1: پست اسکریپت (link) نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) Key details from select sources
  8. Ward, Steven; Hill, Andrew. "Pliocene hominid partial mandible from Tabarin, Baringo, Kenya". American Journal of Physical Anthropology. 72 (1): 21–37. doi:10.1002/ajpa.1330720104.
  9. "Sorry, We Can't Find That Page - Search MSU". Msu.edu. Retrieved 2012-10-15.
  10. "Oldupai". Ntz.info. Retrieved 2012-10-15.
  11. KNM-WT 40000
  12. Smithsonian
  13. http://travelmag.co.uk/?p=1254
  14. Jonathan, Amos (2011-09-08). "African fossils put new spin on human origins story". http://www.sciencemag.org/site/extra/sediba/index.xhtml. BBC News. Retrieved 9 September 2011. {{cite news}}: External link in |work= (help)
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ Meave G. Leakey, Fred Spoor, M. Christopher Dean, Craig S. Feibel, Susan C. Antón, Christopher Kiarie & Louise N. Leakey. 2012. New fossils from Koobi Fora in northern Kenya confirm taxonomic diversity in early Homo. Nature 488, 201–204 (9 August 2012) doi:10.1038/nature11322
  16. Inverted strata
  17. Donald C. Johanson, Blake Edgar (1996). From Lucy to Language. New York, NY: Simon & Schuster. p. 158.
  18. Michael Hopkin (March 26, 2008). "Fossil find is oldest European yet". Nature News. doi:10.1038/news.2008.691.
  19. http://archive.archaeology.org/9809/newsbriefs/eritrea.html
  20. By ʻAlī Jāvīd, "World Heritage Monuments and Related Edifices in India, Volume 2", Page. 17

جستارهای وابسته