ویکیپدیا:ویکیپدیا واژه‌نامه نیست: تفاوت میان نسخه‌ها
بهبود و به‌روزرسانی ترجمهٔ دیباچه از روی ویکی‌انگ |
←Fixing bad articles/stubs: ترجمهٔ آخرین نسخهٔ ویکی‌انگ |
||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
==Handling problems== |
==Handling problems== |
||
== اصلاح جملهٔ تعریف: حذف «اطلاق می‌شود» == |
|||
===Fixing bad articles/stubs=== |
|||
{{میانبر|وپ:اطلاق}} |
|||
A ''good'' encyclopedia article ''can and should'' begin with a relatively short but discrete explanation of what the subject of the article — the person, place, concept, event, or thing that its title denotes — is. |
|||
مقاله‌های خوب در دانشنامه می‌توانند و بهتر است با یک تعریف نسبتاً کوتاه اما متمایزکننده از سوژه آغاز شوند. اما برخی از مقاله‌های ویکیپدیا، مخصوصاً خردها، با جمله‌ای شبیه جملهٔ نخست مدخل‌های واژه‌نامه‌ها آغاز شده‌اند مثلاً «'''سگ''' لغتی فارسی است برای اشاره به جانوری با نام علمی Canis lupus» یا «'''سگ''' اصطلاحی برای اطلاق به زیرگونهٔ اهلی گرگ‌هاست». این مقاله‌ها در واقع مدخل‌های واژه‌نامه نیستند، بلکه مقاله‌های دانشنامه‌اند که صرفاً بد نوشته شده‌اند و باید مطابق با [[ویکیپدیا:راهنمای بهتر نوشتن مقاله‌ها|راهنمای بهتر نوشتن مقاله‌ها]] اصلاح شوند. واژهٔ سرراست «است» را جایگزین این عبارات گت‌وگنده («لغتی برای اشاره به»، «واژه‌ای است به معنای»، «اطلاق می‌شود») کنید: «'''سگ''' جانوری با نام علمی Canis lupus است» یا «'''سگ''' زیرگونهٔ اهلی گرگ‌هاست». |
|||
گاهی اوقات مقاله‌های ویکیپدیا بد نامگذاری شده‌اند، مثلاً ممکن است عنوان برخی از مقاله‌ها صفت، قید، یا حتی فعل باشد حال آنکه در حالت معمول باید اسم باشد. جای این مقاله‌ها در ویکیپدیا نیست مگر آنکه بجای صرف معنی کردن آن واژه‌ها، خود آن واژه یا عبارت مورد بحث و بررسی قرار گرفته باشد. اگر چنین است و محتوای این مقاله‌ها در واقع بحث و بررسی است، باید عنوانشان [[وپ:انتقال|تغییر کند]] یا در مقاله‌ای که مطابق با [[وپ:قواعد نامگذاری|قواعد نامگذاری]] ویکی‌پدیاست [[وپ:ادغام|ادغام]] شوند. مثلاً «کلان‌جرم» صفت است و بخودی‌خود سزاوار داشتن مقاله‌ای مستقل در دانشنامه نیست اما [[سیاه‌چاله کلان‌جرم]] قابل قبول است. |
|||
However, sometimes, a Wikipedia article (particularly stubs) will be ''badly written''. Its introduction will say something such as «'''Dog''' is a term for an animal with the binomial name ''Canis lupus''.» or «'''Dog''' is a word that refers to a domesticated canine.». Such articles are ''not'' dictionary articles. They are badly written encyclopedia articles, that should be cleaned up in accordance with our [[WP:REFERS|Guide to writing better articles]]. Simply replace the cumbersome phrasings such as «is a term for», «is a word that means», «refers to», with the very simple "is": «A '''dog''' ''is'' an animal with the binomial name ''Canis lupus''.» «A '''dog''' ''is'' a domesticated canine.» |
|||
Sometimes, also, a Wikipedia article will be badly named. Its title will be an [[adjective]] or an [[قید]] or an inflection of a verb that isn't a noun. Such articles are only dictionary articles if they can only discuss the word or phrase, rather than what the word or phrase denotes. If they discuss what the word or phrase denotes, then they should be [[Help:Renaming (moving) a page|rename]]d or [[Wikipedia:Merge|merge]]d to the title that adheres to our [[Wikipedia:Naming conventions]]. For example: "supermassive" is an adjective, and doesn't by itself denote an actual subject. [[Supermassive black hole]] is an actual subject. |
|||
===Misplaced dictionary articles=== |
===Misplaced dictionary articles=== |
||
نسخهٔ ۲ دسامبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۹:۱۷
 | این صفحه یکی از سیاست‌های ویکی‌پدیای فارسی است. این سیاست در نزد عدهٔ زیادی از ویرایشگران مقبولیت دارد و تفاهم بر آن است که همهٔ کاربران ملزم به پیروی از آن‌اند. قبل از انجام هر گونه تغییری در این صفحه، بایستی بر روی آن اجماع شده باشد. |
 | این صفحه در یک نگاه: ویکیپدیا واژه‌نامه یا فرهنگ لغت یا اصطلاح نیست! برای تعریف یک لغت مقاله آن را در ویکی‌واژه بسازید و از ویکیپدیا به آن پیوند بدهید همچنین میتوان از ویکی‌واژه به ویکیپدیا پیوند داد. |
| سیاست‌ها و رهنمودها(فهرست) |
|---|
| استانداردهای مقاله |
| همکاری با دیگران |
ویکیپدیا واژه‌نامه، فرهنگ لغت، اصطلاح‌نامه، یا راهنمای استفاده از لغات نیست. هدف این پروژه ایجاد یک دانشنامه است و هدف ویکی‌واژه، از پروژه‌های خواهر، خلق یک فرهنگ لغت. لذا این دو پروژه نباید مشابه هم عمل کنند بلکه مکمل هم و مرتبط با هم باشند. معمولاً مقاله‌های ویکیپدیا به مدخل‌های ویکی‌واژه پیوند دارند. پروژهٔ ویکی‌واژه از همهٔ کاربرانی که به واژه‌نامه‌نویسی علاقه‌مندند، به گرمی استقبال می‌کند.
هم مقاله‌های ویکیپدیا و هم مدخل‌های ویکی‌واژه ممکن است در ابتدا خرد (کوتاه و ناقص) باشند اما قرار است کار بر روی آنها همچنان ادامه یابد تا در نهایت کامل‌تر شوند. مقاله‌های ویکیپدیا با یک تعریف مناسب از سوژه آغاز می‌شوند اما باید سایر اطلاعات اساسی دربارهٔ سوژه را نیز پوشش دهند. وقتی مقالهٔ خرد ویکیپدیا به کمال می‌رسد تفاوت چشمگیری با مدخل‌های واژه‌نامه پیدا می‌کند.
مقالات دانشنامه حول افراد، مفاهیم، مکان‌ها، وقایع، چیزها و . . . می‌گردد اما مدخل‌های واژه‌نامه اغلب دربارهٔ واژگان، اصطلاح‌ها، و ضرب‌المثل‌هاست و توضیحاتی دربارهٔ معانی‌شان، تاریخچه‌شان، و نحوهٔ کاربردشان در بر دارد. با این حال گاهی اوقات یک واژه یا عبارت خود سوژهٔ یک مقالهٔ دانشنامه است مثلاً اوکی یا اره و اوره و شمسی کوره.[نیاز به مثال بهتر]
مقاله‌های دانشنامه هنگام خردی شباهت زیادی به مدخل‌های واژه‌نامه دارند، به‌ویژه با توجه به اینکه مقاله‌های خرد معمولاً خوب نوشته نمی‌شوند. این شباهت از منشأهای اصلی اشتباه گرفتن مقاله‌ها با مدخل‌هاست. یک منشأ دیگر اشتباه آن است که مدخل‌های برخی از فرهنگ‌های لغت جیبی بسیار کوتاه‌اند و ویراستاران ناخودآگاه به این فکر می‌افتند که مدخل‌های واژه‌نامه کوتاه هستند پس مقاله‌های خرد همان مدخل‌های واژه‌نامه‌اند.
مقایسه مقاله‌های دیکشنری و دانشنامه
در این بخش مقاله دیکشنری با فرهنگ لغت مقایسه می‌گردد.
تقاوت اصلی
| ویکیپدیا | ویکی‌واژه | |
|---|---|---|
| مقاله‌ها درباره: | مقاله‌هایی که درباره شخصیت، مردم، مکان، اتفاق، اجسام و غیره باشند و عنوان قابل تفکیک باشد مانند مقاله اختاپوس در ویکیپدیا باید درباره این موارد مطلب داشته باشد که اختاپوس یک حیوان است، ساختار جسمی مشخصی دارد، یک نوع غذا است، در دسته بندی علمی خاصی قرار می‌گیرد و موارد مشابه را مورد بررسی قرار دهد. | مقاله‌هایی که درباره یک لغت یا اصطلاح نوشته می‌شود و معانی و ریشه‌های لغوی و ر وکاربرد لغوی بررسی می‌گردد مثلا مقاله اختاپوس در ویکی‌وازه باید درباره اجزا لغت، اسم جمع، استفاده لغوی، ریشه لغت، تاریخچه لغت و ترجمه آن به زبان‌های دیگر و موارد مشابه نوشته شود. |
| مقاله‌هایی که عنوان متفاوت برای معنای مشابه دارند | اینگونه مقاله‌ها باید در ویکیپدیا ادغام گردند مثلا مقاله کامپیوتر و مقاله رایانه باید با هم ادغام گردند | در ویکی واژه هر لغت مقاله خاص خود را دارد |
| مقاله‌هایی که عنوان از نظر املای متفاوت است ولی از نظر معنایی مشابه‌است | در ویکیپدیا باید اینگونه مقاله‌ها ادغام گردند مثلا تهران وطهران یا اتاق و اطاق | اینگونه مقاله‌ها در ویکی واژه برای هر لغت یک مقاله نوشته می‌شود. |
| یک کلمه در معانی مختلف کاربرد داشته باشد | در ویکیپدیا باید به ازاء هر مورد یک مقاله ساخت و در مقاله ابهامزدایی آنها را در کنار همدیگر معرفی کرد که در این موارد اسم مقاله ابهامزدایی باید همان کلمه باشد و موارد مشابه باید با (پرانتز) دسته‌بندی شده باشند | در ویکی‌واژه باید همگی را در یک مقاله قرار داد |
به طور کلی مقاله دانشنامه می‌تواند معانی مشابه و هم معنی بسیاری را پوشش دهد وای مقاله ویکی‌واژه از آنجایی که یک مقاله فرهنگ لغت و زبان‌شناسی هست ترجمه لغات کار آسانی نیست و نیاز به بسط و توضیح دارد.
تفاوت جزئی
| ویکیپدیا | ویکی‌واژه | |
|---|---|---|
| صرف فعل | در ویکیپدیا عنوان مقاله به صورت جمع یا مفرد یا ریشه فعل نامگذاری می‌شود و بقیه حالت‌ها تغییر مسیر به مقاله اصلی داده می‌شوند | در ویکی‌واژه برای تک‌تک حالت‌های فعل و اسم یک مقاله نوشته می‌شود مثلا مقاله‌های رفت، رفتن، می‌رفت با همدیگر متفاوت هستند |
| صفت‌ها | مقاله‌هایی که عنوانشان صفت باشد در ویکیپدیا معمولا به صفحه اسم یا ابهامزدایی یا موجود نمی‌باشد تغییر مسیر داده می‌شود | در ویکی‌واژه مقاله صفت ساخته می‌شود |
| زبان مورد استفاده: | در ویکیپدیا بر اساس قواعد نامگذاری عمل می‌شود و عنوان‌ها با حروف فارسی نوشته می‌شوند | در ویکی‌واژه هر گونه حروف برای عنوان از هر زبانی مجاز است |
| ابهامزدایی نام اشخاص: | در ویکیپدیا ابهامزدایی برای موارد مشابه انجام‌می‌گیرد
مقاله ابهامزدایی از پیوند به مقالات ویکی‌واژه برای تلفظ و معانی متفاوت استفاده می‌کند |
در ویکی‌واژه برای نام یا القاب افراد ابهامزدایی انجام نمی‌شود بلکه معنی و ریشه نام مورد بررسی قرار می‌گیرد
اینگونه مقاله‌ها برای لینک دادن به ویکیپدیا استفاده می‌شوند در ویکی‌واژه مقاله‌های مربوط به نام‌ها از مقاله موارد دیگر که شکل مشابه دارند جدا می‌باشد مثلا Bush, bush |
طول مقاله معیار نیست
Note that dictionary and encyclopedia articles do not differ simply on grounds of length. A full dictionary article (as opposed to a stub dictionary article, which is simply where Wiktionary articles start from) or encyclopedic dictionary entry would contain illustrative quotations for each listed meaning; etymologies; translations; inflections; links to related and derived terms; links to synonyms, antonyms, and homophones; a pronunciation guide in various dialects, including links to sound files; and usage notes; and can be very long indeed. Short dictionary articles are artifacts of paper dictionaries being space-limited. Not all dictionaries are limited by the size of the paper. Wiktionary is not paper either.
تله تعریف واژه‌نامه
Good definitions
Both dictionaries and encyclopedias contain definitions:
First, those who collaborate on this opus must oblige themselves to define everything, without exception
Encyclopedia articles should begin with a good definition and description of one topic (or a few largely or completely synonymous or otherwise highly related topics[۲]), but the article should provide other types of information about that topic as well. An encyclopedic definition is more concerned with encyclopedic knowledge (facts) rather than linguistic concerns.[۳]
A definition aims to describe or delimit the meaning of some term (a word or a phrase) by giving a statement of essential properties or distinguishing characteristics of the concept, entity, or kind of entity, denoted by that term.
— تعریف
A good definition is not circular, a one-word synonym or a near synonym, over broad or over narrow, ambiguous, figurative, or obscure. See also Fallacies of definition.
Wikipedia is not a usage guide
Wikipedia is not in the business of saying how words, idioms, phrases etc. , should be used (but it may be important in the context of an encyclopedia article to discuss how a word is used).
Articles that have been heavily cut to avoid becoming usage guides include gender-neutral pronoun and non-sexist language. Articles with information on how a word is used include singular they, homophobia, sexism, and SNAFU. By a simple extension of the latter, Wikipedia is not a slang and idiom guide. We aren't teaching people how to talk like a hacker or a Cockney chimney-sweep; we're writing an encyclopedia. See meta:Knocking her dead one on the nose each and every double trey for a historical example. Some articles are encyclopedic glossaries on the jargon of an industry or field; such articles must be informative, not guiding in nature, because Wikipedia is not a manual, guidebook, or textbook.
Wikipedia is not a genealogical dictionary
There are special reference works known as genealogical or, more often, biographical dictionaries. These tend to focus primarily on the immediate family connections (parents, spouses, children and their spouses) of the article subject. Wikipedia is an encyclopedia, and as such focuses more on the actions and contributions of an article subject. This means that many genealogical details may be omitted, for a better-flowing, more rounded article.
Biography articles should only be created for people with some sort of verifiable notability. A good measure of notability is whether someone has been featured in multiple, independent, reliable sources. However, minor figures may be mentioned within other articles (for example, Ronald Gay in Violence against LGBT people).
See also Wikipedia:Notability (people).
نوواژه ها
برخی از نوواژه‌ها ممکن است استعمال زیاد داشته باشند، و ممکن است بتوان شواهد بسیاری در اینترنت و در جامعه در مورد استفاده از آن یافت. اما برای داشتن یک مقاله در این مورد در ویکیپدیا ما باید از منابع قابل اعتماد ثانویه مثل کتاب و مقالات که درباره اصطلاح و یا مفهوم صحبت می‌کنند، استفاده کنیم، و نه کتابها و مقالاتی که از این واژه استفاده می‌کنند. مشاهدات شخصی کاربران (به عنوان مثال پیدا کردن وبلاگ‌ها، کتابها، و مقالاتی که از این واژه استفاده می‌کنند به جای اینکه بصورت خاص در مورد آن واژه بنویسند) برای حمایت از وجود مقالات ناکافی هستند زیرا این ممکن است نیازمند تجزیه و تحلیل و کنار هم قرار دادن منابع اولیه به منظور پیشبرد یک دیدگاه باشد که به صراحت با سیاست تحقیق دست اول ممنوع در تضاد است.
نوواژه‌هایی که به گسترده مورد استفاده هستند، اما برای آن هیچ پوششی در منابع دست دوم وجود ندارد هنوز آماده برای پوشش در ویکیپدیا نیستد. زمان بیشتری نیاز است که منابع دست دوم در مورد آن فراهم شود و شرایط برای ایجاد مقاله در ویکیپدیا فراهم شود.
In a few cases, there will be notable topics which are well-documented in reliable sources, but for which no accepted short-hand term exists. It can be tempting to employ a neologism in such a case. Instead, it is preferable to use a title that is a descriptive phrase in plain English if possible, even if this makes for a somewhat long or awkward title.
Handling problems
اصلاح جملهٔ تعریف: حذف «اطلاق می‌شود»
مقاله‌های خوب در دانشنامه می‌توانند و بهتر است با یک تعریف نسبتاً کوتاه اما متمایزکننده از سوژه آغاز شوند. اما برخی از مقاله‌های ویکیپدیا، مخصوصاً خردها، با جمله‌ای شبیه جملهٔ نخست مدخل‌های واژه‌نامه‌ها آغاز شده‌اند مثلاً «سگ لغتی فارسی است برای اشاره به جانوری با نام علمی Canis lupus» یا «سگ اصطلاحی برای اطلاق به زیرگونهٔ اهلی گرگ‌هاست». این مقاله‌ها در واقع مدخل‌های واژه‌نامه نیستند، بلکه مقاله‌های دانشنامه‌اند که صرفاً بد نوشته شده‌اند و باید مطابق با راهنمای بهتر نوشتن مقاله‌ها اصلاح شوند. واژهٔ سرراست «است» را جایگزین این عبارات گت‌وگنده («لغتی برای اشاره به»، «واژه‌ای است به معنای»، «اطلاق می‌شود») کنید: «سگ جانوری با نام علمی Canis lupus است» یا «سگ زیرگونهٔ اهلی گرگ‌هاست».
گاهی اوقات مقاله‌های ویکیپدیا بد نامگذاری شده‌اند، مثلاً ممکن است عنوان برخی از مقاله‌ها صفت، قید، یا حتی فعل باشد حال آنکه در حالت معمول باید اسم باشد. جای این مقاله‌ها در ویکیپدیا نیست مگر آنکه بجای صرف معنی کردن آن واژه‌ها، خود آن واژه یا عبارت مورد بحث و بررسی قرار گرفته باشد. اگر چنین است و محتوای این مقاله‌ها در واقع بحث و بررسی است، باید عنوانشان تغییر کند یا در مقاله‌ای که مطابق با قواعد نامگذاری ویکی‌پدیاست ادغام شوند. مثلاً «کلان‌جرم» صفت است و بخودی‌خود سزاوار داشتن مقاله‌ای مستقل در دانشنامه نیست اما سیاه‌چاله کلان‌جرم قابل قبول است.
Misplaced dictionary articles
Sometimes an article really is a mis-placed stub dictionary article, that discusses the etymology, translations, usage, inflections, multiple distinct meanings, synonyms, antonyms, homophones, spelling, pronunciation, and so forth of a word or an idiomatic phrase.
If Wiktionary doesn't already have an article for the word or idiom (which is unlikely), it can be copied to Wiktionary using the transwiki system, by marking the article with the {{Copy to Wiktionary}} template.
However, after copying, the final disposition of the article is up to Wikipedia. If the article cannot be renamed, merged, or rewritten into a stub encyclopedia article about a subject, denoted by its title, then it should be deleted.
Pointers to Wiktionary
 |
معنای dictionary را در ویکی‌واژه، واژهنامهٔ آزاد، ببینید. |
A template can be used to point to a Wiktionary page from a Wikipedia article which has encyclopedic content; for example, the code {{Wiktionary|dictionary}} produces a pointer to the Wiktionary definition of dictionary as illustrated here. For Wikipedia articles which could only ever be dictionary definitions and keep being re-created and re-deleted, or which could potentially be proper articles but are dictionary-like stubs at the moment, it is possible to salt them with a soft redirect to Wiktionary using code such as {{Wi|dictionary}}.
به زبان‌های دیگر
کاربرد {{به انگلیسی}} و سایر الگوهای «به زبان» در جملهٔ آغازین مقاله برای معرفی اسامی خاص، وام‌واژه‌ها و اصلاحات علمی غیربومی است که تخصصی هستند، فقط در سطح دانشگاه رواج دارند، و معادل جاافتادهٔ فارسی ندارند. در مقالهٔ وین رونی نام او به انگلیسی نوشته شده تا خواننده از نحوهٔ نگارش نام صاحب مقاله به زبان اصلی آگاه شود و احیاناً در تلفظ صحیح نام هم به خواننده کمک شود. در مقالهٔ سماور اصل واژه به روسی نوشته شده‌است تا خواننده متوجه وام‌واژه بودن آن شود، و در صورت نیاز اطلاعات بیشتری از مدخل به زبان اصلی کسب کند. این اطلاعات زبان‌شناختی اغلب مفید و دانشنامه‌ای هستند.
کاربرد الگوهای «به زبان» در مورد اصطلاحات علمی که ترجمهٔ رایج دارند (برای مثال اینکه در مقالهٔ ریزپرخاشگری معادل انگلیسی آن (microagression) نوشته شود یا نه) مورد اختلاف نظر است. افراط در استفاده از این الگوها جایز نیست (مثلاً مقالهٔ ماست قطعاً به الگوی «به زبان» و اشاره به معادل انگلیسی‌اش ندارد چون «ماست» نه وام‌واژه است و نه اصطلاحی تخصصی). اما مرز اینکه کدام واژه اصطلاح تخصصی است و کدام نیست، مشخص نشده‌است. از سوی مقابل، به عقیدهٔ برخی کاربران پاک کردن معادل‌های غیر فارسی به دلیل پاسداری از زبان فارسی نیز پسندیده نیست؛ اگر چه معادل‌ها از طریق میان‌ویکی‌ها قابل دسترسی هستند، اما میان‌ویکی‌ها در برخی شرایط (مثلاً چاپ مقاله، استفاده از کیویکس، وب‌گاه موبایل، یا عدم آشنایی با محیط سامانه) قابل دسترس نیستند یا دسترسی به آنها دشوار است. تصمیم در مورد اینکه کجا معادل غیر فارسی یک اصطلاح تخصصی (که وام‌واژه نیست) استفاده شود به صورت موردی و بر اساس اجماع کاربران در صفحهٔ بحث مقاله است.
References
- ↑ Diderot, Denis, "Encyclopedia", Philip Stewart, trans. , in The Encyclopedia of Diderot & d'Alembert Collaborative Translation Project. Ann Arbor: Scholarly Publishing Office of the University of Michigan Library, 2002.
- ↑ Note: they must not be largely or completely related only by the titular term
- ↑ Dictionary of lexicography By R. R. K. Hartmann, Gregory James
External links
- «Shallow Page» on the MeatballWiki
- There is one exception to this rule - the Walloon Wikipedia is both an encyclopedia and a dictionary.
Related information
| محتوایی |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رفتاری |
| ||||||||
| حذف |
| ||||||||
| اجرایی |
| ||||||||
| ویرایشی |
| ||||||||
| محتوای پروژه |
| ||||||||
| بنیاد ویکیمدیا |
| ||||||||
