جارالله زمخشری: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
'''محمود بن عمر زمخشری خوارزمی''' با کنیهٔ [[ابوالقاسم]]، لقب‌گرفته و شهرت‌یافته به '''جارالله زَمَخشَری''' ( [[۱۷ مارس]] [[۱۰۷۵ (میلادی)|۱۰۷۵]] - [[۱۲ ژوئن]] [[۱۱۴۴ (میلادی)|۱۱۴۴م]]) [[مفسر]] و [[زبان‌شناس]] برجسته، [[ادیب]] و خطیب [[عربی]] [[خوارزم|فرارودی]] [[مردم ایران|ایرانی]] <ref>Jane Dammen MacAuliffe, ''Quranic Christians: An Analysis of Classical and Modern Exegesis'',Cambridge University Press, 1991, pg 51</ref><ref>By Norman. Calder, Andrew Rippin, ''Classical Islam: A Sourcebook of Religious Literature'', Routledge, 2003, pg 119</ref><ref name="iranicaonline.org">[http://www.iranicaonline.org/articles/chorasmia-iii Encyclopædia Iranica, "The Chorasmian Language", D.N.Mackenzie]</ref><ref>"Zamakhshari" in Encyclopedia of Islam, by C.H.M. Versteegh, Brill 2007. Excerpt: "one of the outstanding scholars of later medieval Islamic times who made important contributions..despite his own Iranian descent, a strong proponent of the Arab cause vis-à-vis the [[ایران‌دوست]] partisans of Shabiyya."</ref> بود که بر علوم گوناگون روزگار دانا بود و مؤلفی پُراثر شمرده می‌شود. زمخشری برای علم‌آموزی بسیار سفر می‌کرد و در سفرش به بخارا، از مرکبش برافتاد و پایش شکست، مجبور شد آن را قطع کند و پایی چوبین جایگزینش کند. در پیرسالی از راه بغداد به حج رفت. در بغداد با ابن شجری مصاحبت داشت؛ حال آنکه شهرتش فراگیر شده بود. در مکه مدتی ساکن شد و از این به جارالله لقب گرفت و این لقب برای او اسمی عَلَم شد. درگذشت زمخشری در روز عرفه ی سال [[۵۳۸ (قمری)|۵۳۸ق]] / [[۱۲ ژوئن]] [[۱۱۴۴ (میلادی)|۱۱۴۴م]] در گرگانج بوده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=[[معجم الأدباء]] |نام خانوادگی=حموی|نام=یاقوت|ناشر= دارالغرب الإسلامی|سال=[[۱۹۹۳ (میلادی)|۱۹۹۳]]|شابک=|جلد=19|مکان=[[بیروت]]|پیوند نویسنده=یاقوت حموی|صفحات=126}}</ref> <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = ابن خلّکان | نام =احمد | پیوند نویسنده =ابن خلکان | عنوان =[[وفیات الاعیان|وفیات الأعیان]] | جلد = ۲ | سال = [[۱۹۷۲ (میلادی)|۱۹۷۲]] | ناشر =دار صادر |مکان = [[بیروت]] | صفحه =509}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=http://www.almeshkat.net/book/733|عنوان=شذرات الذهب|نام خانوادگی=حنبلی|نام=ابن عماد|ناشر=دار ابن کثیر|سال=[[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]]|شابک=|جلد=4|مکان=[[دمشق]]|صفحه=118}}</ref><ref>{{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی =زرکلی | نام =خیرالدین | پیوند نویسنده = خیرالدین زرکلی | دانشنامه = [[الأعلام]] | جلد=8| سال =[[۲۰۰۲ (میلادی)|۲۰۰۲]] | ناشر = [[دارالعلم للملایین]] | مکان = [[بیروت]]| شابک = | صفحه =55| زبان = عربی}}</ref> <br /> |
'''محمود بن عمر زمخشری خوارزمی''' با کنیهٔ [[ابوالقاسم]]، لقب‌گرفته و شهرت‌یافته به '''جارالله زَمَخشَری''' ( [[۱۷ مارس]] [[۱۰۷۵ (میلادی)|۱۰۷۵]] - [[۱۲ ژوئن]] [[۱۱۴۴ (میلادی)|۱۱۴۴م]]) [[مفسر]] و [[زبان‌شناس]] برجسته، [[ادیب]] و خطیب [[عربی]] [[خوارزم|فرارودی]] [[مردم ایران|ایرانی]] <ref>Jane Dammen MacAuliffe, ''Quranic Christians: An Analysis of Classical and Modern Exegesis'',Cambridge University Press, 1991, pg 51</ref><ref>By Norman. Calder, Andrew Rippin, ''Classical Islam: A Sourcebook of Religious Literature'', Routledge, 2003, pg 119</ref><ref name="iranicaonline.org">[http://www.iranicaonline.org/articles/chorasmia-iii Encyclopædia Iranica, "The Chorasmian Language", D.N.Mackenzie]</ref><ref>"Zamakhshari" in Encyclopedia of Islam, by C.H.M. Versteegh, Brill 2007. Excerpt: "one of the outstanding scholars of later medieval Islamic times who made important contributions..despite his own Iranian descent, a strong proponent of the Arab cause vis-à-vis the [[ایران‌دوست]] partisans of Shabiyya."</ref> بود که بر علوم گوناگون روزگار دانا بود و مؤلفی پُراثر شمرده می‌شود. زمخشری برای علم‌آموزی بسیار سفر می‌کرد و در سفرش به بخارا، از مرکبش برافتاد و پایش شکست، مجبور شد آن را قطع کند و پایی چوبین جایگزینش کند. در پیرسالی از راه بغداد به حج رفت. در بغداد با ابن شجری مصاحبت داشت؛ حال آنکه شهرتش فراگیر شده بود. در مکه مدتی ساکن شد و از این به جارالله لقب گرفت و این لقب برای او اسمی عَلَم شد. درگذشت زمخشری در روز عرفه ی سال [[۵۳۸ (قمری)|۵۳۸ق]] / [[۱۲ ژوئن]] [[۱۱۴۴ (میلادی)|۱۱۴۴م]] در گرگانج بوده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=[[معجم الأدباء]] |نام خانوادگی=حموی|نام=یاقوت|ناشر= دارالغرب الإسلامی|سال=[[۱۹۹۳ (میلادی)|۱۹۹۳]]|شابک=|جلد=19|مکان=[[بیروت]]|پیوند نویسنده=یاقوت حموی|صفحات=126}}</ref> <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = ابن خلّکان | نام =احمد | پیوند نویسنده =ابن خلکان | عنوان =[[وفیات الاعیان|وفیات الأعیان]] | جلد = ۲ | سال = [[۱۹۷۲ (میلادی)|۱۹۷۲]] | ناشر =دار صادر |مکان = [[بیروت]] | صفحه =509}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=http://www.almeshkat.net/book/733|عنوان=شذرات الذهب|نام خانوادگی=حنبلی|نام=ابن عماد|ناشر=دار ابن کثیر|سال=[[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]]|شابک=|جلد=4|مکان=[[دمشق]]|صفحه=118}}</ref><ref>{{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی =زرکلی | نام =خیرالدین | پیوند نویسنده = خیرالدین زرکلی | دانشنامه = [[الأعلام]] | جلد=8| سال =[[۲۰۰۲ (میلادی)|۲۰۰۲]] | ناشر = [[دارالعلم للملایین]] | مکان = [[بیروت]]| شابک = | صفحه =55| زبان = عربی}}</ref> <br /> |
||
او پیرو جنبش سیاسی-اجتماعی [[معتزله]] بود. محمود زمخشری در روزگار سلطان [[ابوالفتح ملکشاه سلجوقی]] که پشتیبان دانشوران بود زندگی می‌کرد. زمخشری در سال ۴۶۷ هجری قمری در منطقهٔ زمخشر خوارزم (امروزه از توابع [[استان داش‌حوض]] ترکمنستان) به دنیا آمد.<ref name=autogenerated1>ظهیر، محمدنادر، حیات علمی پژوهشی و اجتماعی محمود زمخشری، در وب‌گاه [http://www.khawaran.com/archive/ZaheerNader_MahmoudeZemekhshri.htm خاوران]، بازدید: مه ۲۰۰۹.</ref> |
او پیرو جنبش سیاسی-اجتماعی [[معتزله]] بود. محمود زمخشری در روزگار سلطان [[ابوالفتح ملکشاه سلجوقی]] که پشتیبان دانشوران بود زندگی می‌کرد. زمخشری در سال ۴۶۷ هجری قمری در منطقهٔ زمخشر خوارزم (امروزه از توابع [[استان داش‌حوض]] ترکمنستان) به دنیا آمد.<ref name=autogenerated1>ظهیر، محمدنادر، حیات علمی پژوهشی و اجتماعی محمود زمخشری، در وب‌گاه [http://www.khawaran.com/archive/ZaheerNader_MahmoudeZemekhshri.htm خاوران]، بازدید: مه ۲۰۰۹.</ref> |
||
== آثار == |
|||
* اساس البلاغه |
|||
* اطواق الذهب (گردن‌بندهای زرین) در اخلاقیات |
|||
* المفرد والمرکب فی العربیه |
|||
* المفرد والمولف فی النحو |
|||
* المفصل فی النحو |
|||
* امکنه و الجبال و المیاه در جغرافیا |
|||
* انموذج فی النحو |
|||
* تفسیر کشاف |
|||
* دیوان التمثیل |
|||
* دیوان الشعر |
|||
* رؤس المسایل فی الفقه |
|||
* سواتر الامثال |
|||
* شافعی العی من کلام الشافعی |
|||
* شرح ابیات کتاب سیبویه |
|||
* شقایق النعمان فی حقایق النعمان |
|||
* صمیم العربیه |
|||
* ضالته الناشد فی علم الفرایض |
|||
* قسطاس فی العروض |
|||
* کتاب المنهاج فی الاصول |
|||
* متشابه اسامی الروات |
|||
* محاجات بمسایل النحوی |
|||
* مستقصی فی امثال العرب |
|||
* مقدمه الادب ( این کتاب برای تعلیم زبان عربی به مردم مسلمان غیر عرب ( ترک و فارس ) نوشته شده و به سلطان آتسیز خوارزمشاه تقدیم گردیده است . )<ref>هیئت، جواد، سیری در تاریخ زبان و لهجه های ترکی</ref> |
|||
* نصایح الصغار (پندهایی به کودکان) |
|||
* نصایح الکبار.<ref name=autogenerated1/> |
|||
از زمخشری، نقل است که می گوید به عربی دشنام ام دهند، بهتر از آن است که به پارسی ستایش ام کنند!{{مدرک}} |
|||
نسخهٔ ۹ اکتبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۸:۲۲
| جارالله زمخشری محمود بن عمر خوارزمی | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۷ مارس ۱۰۷۵م/ ۲۷ رجب ۴۶۷ق زمخشر، خوارزم |
| درگذشت | ۱۲ ژوئن ۱۱۴۴م/ ۹ ذی‌الحجه ۵۳۸ق گرگانج |
| محل زندگی | خوارزم |
| پیشه | مفسر، زبان‌شناس و ادیب، شاعر |
محمود بن عمر زمخشری خوارزمی با کنیهٔ ابوالقاسم، لقب‌گرفته و شهرت‌یافته به جارالله زَمَخشَری ( ۱۷ مارس ۱۰۷۵ - ۱۲ ژوئن ۱۱۴۴م) مفسر و زبان‌شناس برجسته، ادیب و خطیب عربی فرارودی ایرانی [۱][۲][۳][۴] بود که بر علوم گوناگون روزگار دانا بود و مؤلفی پُراثر شمرده می‌شود. زمخشری برای علم‌آموزی بسیار سفر می‌کرد و در سفرش به بخارا، از مرکبش برافتاد و پایش شکست، مجبور شد آن را قطع کند و پایی چوبین جایگزینش کند. در پیرسالی از راه بغداد به حج رفت. در بغداد با ابن شجری مصاحبت داشت؛ حال آنکه شهرتش فراگیر شده بود. در مکه مدتی ساکن شد و از این به جارالله لقب گرفت و این لقب برای او اسمی عَلَم شد. درگذشت زمخشری در روز عرفه ی سال ۵۳۸ق / ۱۲ ژوئن ۱۱۴۴م در گرگانج بوده است.[۵] [۶][۷][۸]
او پیرو جنبش سیاسی-اجتماعی معتزله بود. محمود زمخشری در روزگار سلطان ابوالفتح ملکشاه سلجوقی که پشتیبان دانشوران بود زندگی می‌کرد. زمخشری در سال ۴۶۷ هجری قمری در منطقهٔ زمخشر خوارزم (امروزه از توابع استان داش‌حوض ترکمنستان) به دنیا آمد.[۹]
آثار
- اساس البلاغه
- اطواق الذهب (گردن‌بندهای زرین) در اخلاقیات
- المفرد والمرکب فی العربیه
- المفرد والمولف فی النحو
- المفصل فی النحو
- امکنه و الجبال و المیاه در جغرافیا
- انموذج فی النحو
- تفسیر کشاف
- دیوان التمثیل
- دیوان الشعر
- رؤس المسایل فی الفقه
- سواتر الامثال
- شافعی العی من کلام الشافعی
- شرح ابیات کتاب سیبویه
- شقایق النعمان فی حقایق النعمان
- صمیم العربیه
- ضالته الناشد فی علم الفرایض
- قسطاس فی العروض
- کتاب المنهاج فی الاصول
- متشابه اسامی الروات
- محاجات بمسایل النحوی
- مستقصی فی امثال العرب
- مقدمه الادب ( این کتاب برای تعلیم زبان عربی به مردم مسلمان غیر عرب ( ترک و فارس ) نوشته شده و به سلطان آتسیز خوارزمشاه تقدیم گردیده است . )[۱۰]
- نصایح الصغار (پندهایی به کودکان)
- نصایح الکبار.[۹]
از زمخشری، نقل است که می گوید به عربی دشنام ام دهند، بهتر از آن است که به پارسی ستایش ام کنند![نیازمند منبع]
منابع
- ↑ Jane Dammen MacAuliffe, Quranic Christians: An Analysis of Classical and Modern Exegesis,Cambridge University Press, 1991, pg 51
- ↑ By Norman. Calder, Andrew Rippin, Classical Islam: A Sourcebook of Religious Literature, Routledge, 2003, pg 119
- ↑ Encyclopædia Iranica, "The Chorasmian Language", D.N.Mackenzie
- ↑ "Zamakhshari" in Encyclopedia of Islam, by C.H.M. Versteegh, Brill 2007. Excerpt: "one of the outstanding scholars of later medieval Islamic times who made important contributions..despite his own Iranian descent, a strong proponent of the Arab cause vis-à-vis the ایران‌دوست partisans of Shabiyya."
- ↑ حموی، یاقوت (۱۹۹۳). معجم الأدباء. ج. ۱۹. بیروت: دارالغرب الإسلامی. صص. ۱۲۶. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ابن خلّکان، احمد (۱۹۷۲). وفیات الأعیان. ج. ۲. بیروت: دار صادر. ص. ۵۰۹. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ حنبلی، ابن عماد (۱۹۸۶). شذرات الذهب. ج. ۴. دمشق: دار ابن کثیر. ص. ۱۱۸. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ زرکلی، خیرالدین (۲۰۰۲). الأعلام (به عربی). ج. ۸. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۵۵. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ظهیر، محمدنادر، حیات علمی پژوهشی و اجتماعی محمود زمخشری، در وب‌گاه خاوران، بازدید: مه ۲۰۰۹.
- ↑ هیئت، جواد، سیری در تاریخ زبان و لهجه های ترکی