الفبای آوانگاری بینالمللی: تفاوت میان نسخهها
جز تمیزکاری با استفاده از AWB |
جز ←جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباهیاب]]: اضافهکردن⟸افزودن، سخنگفتن⟸سخن گفتن، ، نشاندادن⟸نشان دادن، |
||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
|note = none}} |
|note = none}} |
||
'''الفبای آوانگاری بینالمللی''' {{انگلیسی|International Phonetic Alphabet}} یک سامانهٔ نوشتاری و [[آوانگاری]] است که برپایهٔ [[الفبای لاتین|الفبای لاتینی]] ساخته شدهاست. این سامانه بهوسیلهٔ [[انجمن آواشناسی بینالمللی]] بهعنوان یک الفبای استاندارد برای |
'''الفبای آوانگاری بینالمللی''' {{انگلیسی|International Phonetic Alphabet}} یک سامانهٔ نوشتاری و [[آوانگاری]] است که برپایهٔ [[الفبای لاتین|الفبای لاتینی]] ساخته شدهاست. این سامانه بهوسیلهٔ [[انجمن آواشناسی بینالمللی]] بهعنوان یک الفبای استاندارد برای نشان دادن صداهای ایجادشده در زبانهای گوناگون طراحی شدهاست. در ایجاد این سامانه از دانشجویان و استادانی با زبانهای گوناگون، [[زبانشناسی|زبانشناسان]]، [[خوانندگی|خوانندگان]] و [[هنرپیشه|هنرپیشگان]]، [[فرهنگنویسی|فرهنگنویسان]]، [[زبان فراساخته|زبانفراسازان]] و [[ترجمه (زبان)|مترجمان]] کمک گرفته شدهاست. |
||
الفبای آوانگاری بینالمللی تنها برای |
الفبای آوانگاری بینالمللی تنها برای نشان دادن حالتهای بیانی در زبانهای شفاهی مانند [[واج]]، [[آهنگ جمله|آهنگِ جمله]]، اتصال میان [[واژه|واژهها]] و [[هجا|هجاها]] کاربرد دارد. برای نشان دادن حالتهای بیانیِ دیگر مانند دندانقروچه، نوکزبانی سخن گفتن، و نیز برای صداهای ساختهشده بهوسیلهٔ پدیدهٔ [[لبشکری]]، مجموعهای گسترده از نمادها مورد استفاده قرار میگیرد. |
||
هرکدام از نمادهای الفبای آوانگاری بینالمللی از دو عنصر اصلیِ [[حرف (زبانشناسی)|حروف]] و تفکیککنندهها ساخته شدهاست. |
هرکدام از نمادهای الفبای آوانگاری بینالمللی از دو عنصر اصلیِ [[حرف (زبانشناسی)|حروف]] و تفکیککنندهها ساخته شدهاست. |
||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
در سال [[۱۸۸۶ (میلادی)|۱۸۸۶]] یک گروه از مدرسان زبان [[انگلیس|انگلیسی]] و [[فرانسه|فرانسوی]] به رهبری یک [[زبانشناسی|زبانشناس]] [[فرانسه|فرانسوی]] به نام [[پل پسی]] نهادی را شکل دادند که در سال [[۱۸۹۶ (میلادی)|۱۸۹۶]] با نام [[انجمن آواشناسی بینالمللی]] {{به فرانسوی| Association phonétique internationale}} شناخته شد. خمیرمایهٔ اصلی الفبای ابداعی این انجمن از الفبای لاتینی نشأت میگرفت و برای کاربرد در زبانهای [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] و [[زبان فرانسوی|فرانسوی]] طراحی شده بود اما برای قابل استفاده بودن این الفبا در دیگر زبانها کاربرد نمادهای آن در زبانهای گوناگون تغییر یافت. |
در سال [[۱۸۸۶ (میلادی)|۱۸۸۶]] یک گروه از مدرسان زبان [[انگلیس|انگلیسی]] و [[فرانسه|فرانسوی]] به رهبری یک [[زبانشناسی|زبانشناس]] [[فرانسه|فرانسوی]] به نام [[پل پسی]] نهادی را شکل دادند که در سال [[۱۸۹۶ (میلادی)|۱۸۹۶]] با نام [[انجمن آواشناسی بینالمللی]] {{به فرانسوی| Association phonétique internationale}} شناخته شد. خمیرمایهٔ اصلی الفبای ابداعی این انجمن از الفبای لاتینی نشأت میگرفت و برای کاربرد در زبانهای [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] و [[زبان فرانسوی|فرانسوی]] طراحی شده بود اما برای قابل استفاده بودن این الفبا در دیگر زبانها کاربرد نمادهای آن در زبانهای گوناگون تغییر یافت. |
||
از زمان پیدایش خود، الفبای آوانگاری بینالمللی شاهد تغییرات زیادی بودهاست. پس از تغییرات اساسی شکل گرفته در این الفبا در سالهای [[۱۹۰۰ (میلادی)|۱۹۰۰]] و [[۱۹۳۰ (میلادی)|۱۹۳۰]] یک دوره ثبات برای این الفبا پیش آمد. [[کنوانسیون انجمن آواشناسی بینالمللی در کیل]] که در سال [[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]] برگزار شد به این ثبات خاتمه داد. بعدها نیز تغییرات دیگری مانند |
از زمان پیدایش خود، الفبای آوانگاری بینالمللی شاهد تغییرات زیادی بودهاست. پس از تغییرات اساسی شکل گرفته در این الفبا در سالهای [[۱۹۰۰ (میلادی)|۱۹۰۰]] و [[۱۹۳۰ (میلادی)|۱۹۳۰]] یک دوره ثبات برای این الفبا پیش آمد. [[کنوانسیون انجمن آواشناسی بینالمللی در کیل]] که در سال [[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]] برگزار شد به این ثبات خاتمه داد. بعدها نیز تغییرات دیگری مانند افزودن واکههای مرکزی و حذف چند حرف در سال [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]] روی داد. |
||
== توضیحات == |
== توضیحات == |
نسخهٔ ۹ اوت ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۰۸
الفبای آوانگاری بینالمللی | |
---|---|
سامانهٔ مادر |
الفبای آوانگاری بینالمللی (به انگلیسی: International Phonetic Alphabet) یک سامانهٔ نوشتاری و آوانگاری است که برپایهٔ الفبای لاتینی ساخته شدهاست. این سامانه بهوسیلهٔ انجمن آواشناسی بینالمللی بهعنوان یک الفبای استاندارد برای نشان دادن صداهای ایجادشده در زبانهای گوناگون طراحی شدهاست. در ایجاد این سامانه از دانشجویان و استادانی با زبانهای گوناگون، زبانشناسان، خوانندگان و هنرپیشگان، فرهنگنویسان، زبانفراسازان و مترجمان کمک گرفته شدهاست.
الفبای آوانگاری بینالمللی تنها برای نشان دادن حالتهای بیانی در زبانهای شفاهی مانند واج، آهنگِ جمله، اتصال میان واژهها و هجاها کاربرد دارد. برای نشان دادن حالتهای بیانیِ دیگر مانند دندانقروچه، نوکزبانی سخن گفتن، و نیز برای صداهای ساختهشده بهوسیلهٔ پدیدهٔ لبشکری، مجموعهای گسترده از نمادها مورد استفاده قرار میگیرد.
هرکدام از نمادهای الفبای آوانگاری بینالمللی از دو عنصر اصلیِ حروف و تفکیککنندهها ساخته شدهاست.
گاهی اوقات حرف یا تفکیککنندههای اضافه، بهوسیلهٔ انجمن آواشناسی بینالمللی حذف و یا اصلاح شدهاند. همانطور که از تغییرات اخیر در سال ۲۰۰۵، ۱۰۷ حرف، ۵۲ تفکیککننده، و چهار علامت عروضی در الفبای آوانگاری بینالمللی اضافه شدهاست.
تاریخچه
در سال ۱۸۸۶ یک گروه از مدرسان زبان انگلیسی و فرانسوی به رهبری یک زبانشناس فرانسوی به نام پل پسی نهادی را شکل دادند که در سال ۱۸۹۶ با نام انجمن آواشناسی بینالمللی (به فرانسوی: Association phonétique internationale) شناخته شد. خمیرمایهٔ اصلی الفبای ابداعی این انجمن از الفبای لاتینی نشأت میگرفت و برای کاربرد در زبانهای انگلیسی و فرانسوی طراحی شده بود اما برای قابل استفاده بودن این الفبا در دیگر زبانها کاربرد نمادهای آن در زبانهای گوناگون تغییر یافت.
از زمان پیدایش خود، الفبای آوانگاری بینالمللی شاهد تغییرات زیادی بودهاست. پس از تغییرات اساسی شکل گرفته در این الفبا در سالهای ۱۹۰۰ و ۱۹۳۰ یک دوره ثبات برای این الفبا پیش آمد. کنوانسیون انجمن آواشناسی بینالمللی در کیل که در سال ۱۹۸۶ برگزار شد به این ثبات خاتمه داد. بعدها نیز تغییرات دیگری مانند افزودن واکههای مرکزی و حذف چند حرف در سال ۲۰۰۵ روی داد.
توضیحات
هدف اصلی در الفبای آوانگاری بینالمللی جایگزینی هر یک صدای ایجادشده با یک نشان میباشد. با این وجود این فرایند در صورت پیچیده بودن یک صدا طی نمیشود بدین معنا که نمیتوان یک نشان را جایگزین یک گراف چندگانه نمود. برای مثال در برای آوانگاری زبان انگلیسی نمیتوان یک نشان /ks/ و یا /gz/ را جایگزین حرف x نمود. همچنین برای حروفی که صداهای متفاوتی را از خود نشان میدهند مانند c در زبان انگلیسی یا دیگر زبانهای اروپایی نمیتوان یک نشان ویژه در نظر گرفت بلکه برای هر صدا به صورت جداگانه یک نشان در نظر گرفته میشود.
امروزه الفبای آوانگاری بینالمللی شامل ۱۰۷ همخوان و ۳۱ واکه میشود. ۱۹ نشان دیگر نیز برای نشان دادن کشیدگی، تکیه، نواخت و آهنگ جملات به کار میروند. تمام این نشانها در یک نمودار که توسط انجمن آواشناسی بینالمللی در سال ۲۰۰۵ انتشار یافت قابل مشاهده میباشند.
آوانویسهها میان کروشه [...] و واجنویسهها میان دو خط مورب /... / میآیند.
شکل حروف
در گزینش نشان برای استفاده در الفبای آوانگاری بینالمللی از حروف الفبای لاتین و یا الفبای یونانی و یا شکل تغییریافتهای از هردو استفاده شده است. برای مثال برای نشان دادن واج بست چاکنایی (ع عربی) در الفبای آوانگاری بینالمللی از شکل بدون نقطه علامت سوال استفاده میشود.
حروف عربی
الفبای عربی | ء / ا | ب | ت | ث | ج | ح | خ | د | ذ | ر | ز | س | ش | ص | ض | ط | ظ | ع | غ | ف | ق | ک | ل | م | ن | ه | و | ی / الفبای عربی[۱] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
DIN 31635 | ʾ / ā | b | t | ṯ | ǧ | ḥ | ḫ | d | ḏ | r | z | s | š | ṣ | ḍ | ṭ | ẓ | ʿ | ġ | f | q | k | l | m | n | h | w / ū | y / ī |
ALA-LC | ʼ / ā | th | j | kh | dh | sh | ʻ | gh | ||||||||||||||||||||
الفبای آوانگاری بینالمللی (MSA) | ʔ, a: | b | t | θ | dʒ ɡ ʒ |
ħ | x | d | ð | r | z | s | ʃ | sˤ | dˤ | tˤ | ðˤ zˤ |
ʕ | ɣ | f | q | k | l | m | n | h | w, u: | j, i: |
منابع
- ↑ در مصر، سودان و نواحی دیگر، شکل انتهایی الفبای عربی (بدون دو نقطه).
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ الفبای آوانگاری بینالمللی موجود است. |