مفصل

دیاگرامی از یک مفصل سینوویال (دیارتروز)

مفصل محل و همچنین وسیله اتصال استخوان با یک یا چند استخوان است. برای حرکت و پشتیبانی استخوانها ساخته شده است. مفاصل بر اساس عملکرد و ساختار تقسیم‌بندی می‌شوند.

طبقه‌بندی ساختاری

• مفاصل لیفی (Fibrous)مانند درز بین استخوان‌های جمجمه
• مفاصل غضروفی
  • هیالینی مانند محل اتصال دنده‌ها به جناغ سینه
  • لیفی غضروفی (Fibrocartilaginous)مانند دیسک‌های مهره‌ای
• مفاصل سینوویال
  • یک محوری
    • لولایی (Hinge) مانند آرنج، زانو، انگشتان
    • محوری (Pivot) مانند مفصل بین اولین و دومین مهره گردنی
  • دو محوری
    • کوندیلی (Condylar)مانند محل اتصال انگشت به کف دست
    • بیضوی مانند مچ دست
  • چند محوری
    • مسطح مانند انتهای خارجی ترقوه به زایده آخرمی
    • زین شکل (Sellar) مانند محل اتصال استخوان کف دستی شماره ۲ به استخوانچه تراپزیوم در مچ دست
    • سطوح کروی (Spheroidal)مانند شانه و هیپ

طبقه‌بندی عملکردی

• مفاصل بی حرکت (synarthrosis): حرکت کم یا بدون حرکت هستند. بیشتر مفاصل لیفی سینارتروز هستند. (مثل جمجمه)
• مفاصل نیمه متحرک (amphiarthrosis): حرکت کمی میسر است. بیشتر مفاصل غضروفی در این دسته‌اند. (مثل مهره‌ها)
• مفاصل متحرک (diarthrosis): حرکات گوناگون میسر است. همه مفاصل دیارتروز سینوویال هستند.

آسیب‌شناسی مفاصل

ورم مفصلی (آرتریت) و آسیبهای فیزیکی عامل صدمه مفصل هستند. ورم مفصلی علت اولیه ناتوانی حرکتی در سنین بالای ۵۵ سال است.

• مقاله اصلی ورم مفصلی

منابع

• بهرام الهی (۱۳۷۷)، آناتومی اندام فوقانی، تحتانی، مفاصل (ویراست ۴)، تهران: جیحون، ص. ۱۹۲، شابک ISBN ۹۶۴۷۰۸۸۰۲۴
• ویکی‌پدیای انگلیسی.