باقلا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
KasparBot (بحث | مشارکت‌ها)
قرار دادن {{داده‌های کتابخانه‌ای}} با اطلاعات ویکی‌داده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱۹: خط ۱۹:
}}
}}
[[پرونده: Beans dsc07814.jpg|بندانگشتی|250px|چپ|میوه باقله به شکل غلاف]]
[[پرونده: Beans dsc07814.jpg|بندانگشتی|250px|چپ|میوه باقله به شکل غلاف]]
'''باقله''' (که '''باقلا''' یا '''باقالی''' یا '''باقله''' و یا "باقلی" هم گفته می شود) گیاهی است یک ساله از خانواده بقولات. دارای برگهای [[تخم مرغ]] شکل و میوه غلاف مانند است. به میوه و دانه آن نیز باقله گفته می‌شود.<ref>{{یادکرد وب
'''باقله''' (که '''باقلا''' یا '''باقالی''' یا '''باقله''' و یا "باقلی" هم گفته می شود) گیاهی است یک ساله از خانواده بقولات. دارای برگهای [[تخم مرغ]] شکل و میوه غلاف مانند است. به میوه و دانه آن نیز باقله گفته می‌شود.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=باقلا+«داروئی»&SSOReturnPage=Check&Rand=0
| نشانی = http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=باقلا+«داروئی»&SSOReturnPage=Check&Rand=0
| عنوان = باقله «داروئی»
| عنوان = باقله «داروئی»
خط ۸۱: خط ۸۱:
در کشور ایران بیشترین مصرف باقله به ساکنان شهرستان بهبهان واقع در جنوب شرقی استان خوزستان نسبت داده شده و کشت باقله ( بوقله به زبان محلی همین دیار )در این شهرستان به صورت وسیعی صورت گرفته است.{{نیازمند منبع}}
در کشور ایران بیشترین مصرف باقله به ساکنان شهرستان بهبهان واقع در جنوب شرقی استان خوزستان نسبت داده شده و کشت باقله ( بوقله به زبان محلی همین دیار )در این شهرستان به صورت وسیعی صورت گرفته است.{{نیازمند منبع}}


==موارد مصرف امروزه باقالا==
== موارد مصرف امروزه باقالا ==
در عمل، امروزه باقلا خواصّ پزشکی سنّتی خود را از دست داده و فقط مصرف خوراکی دارد. در برخی از نواحی باقلاخیز، مانند گیلان و مازندران، باقلای خام، به تفنّن، تنها یا با برخی «مخلّفاتِ» دیگر (مثلاً، در گیلان باکته، «اَشْبَل» یا تخم نمکسود ماهی) خورده می‌شود. اما خوردن باقلای پخته گرم (همراه با نمک و گلپر و سرکه) در کوچه و بازار بویژه در فصل سرما در همه جا معمول است. به گزارش مارتین لیوی، باقلای پخته «یکی از خوراکیهای عمده مستمندان است و در شهرهای مصر بیش‌تر مردم باقلا و روغن و سرکه را با نان لقمه کرده به عنوان صبحانه می‌خورند». در ایران، باقلا جزء اصلی چند خوراک، از جمله باقلاپلو، خورشِ باقلا، باقلا قاتق و کوفته باقلا نیز هست.
در عمل، امروزه باقلا خواصّ پزشکی سنّتی خود را از دست داده و فقط مصرف خوراکی دارد. در برخی از نواحی باقلاخیز، مانند گیلان و مازندران، باقلای خام، به تفنّن، تنها یا با برخی «مخلّفاتِ» دیگر (مثلاً، در گیلان باکته، «اَشْبَل» یا تخم نمکسود ماهی) خورده می‌شود. اما خوردن باقلای پخته گرم (همراه با نمک و گلپر و سرکه) در کوچه و بازار بویژه در فصل سرما در همه جا معمول است. به گزارش مارتین لیوی، باقلای پخته «یکی از خوراکیهای عمده مستمندان است و در شهرهای مصر بیش‌تر مردم باقلا و روغن و سرکه را با نان لقمه کرده به عنوان صبحانه می‌خورند». در ایران، باقلا جزء اصلی چند خوراک، از جمله باقلاپلو، خورشِ باقلا، باقلا قاتق و کوفته باقلا نیز هست.
در ادب فارسی، مدح یا ذمی از باقلا سراغ نداریم، ولی بسیاری از شاعران عرب، فارغ از قیل و قال حکما، در وصف و تشبیه باقلا داد سخن داده‌اند.<ref>http://www.wikifeqh.ir/باقلا#موارد مصرف امروزه باقلا</ref>
در ادب فارسی، مدح یا ذمی از باقلا سراغ نداریم، ولی بسیاری از شاعران عرب، فارغ از قیل و قال حکما، در وصف و تشبیه باقلا داد سخن داده‌اند.<ref>http://www.wikifeqh.ir/باقلا#موارد مصرف امروزه باقلا</ref>
خط ۸۸: خط ۸۸:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


==جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته ==
*[[فابیسم]] (بیماری باقله‌ای)
* [[فابیسم]] (بیماری باقله‌ای)


== منابع ==
== منابع ==
خط ۹۶: خط ۹۶:
{{ویکی‌انبار|Beans}}
{{ویکی‌انبار|Beans}}
{{فراورده‌های کشاورزی}}
{{فراورده‌های کشاورزی}}

{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}

[[رده:بقولات]]
[[رده:بقولات]]
[[رده:گیاگان آفریقای شمالی]]
[[رده:گیاگان آفریقای شمالی]]
خط ۱۰۶: خط ۱۰۶:
[[رده:گیاهان گیاه‌پالایی]]
[[رده:گیاهان گیاه‌پالایی]]
[[رده:ماشک‌ها]]
[[رده:ماشک‌ها]]
[[رده:محصولات زراعی نشأت‌گرفته از آفریقا]]

نسخهٔ ‏۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۹:۳۲

باقلا
باقلا، Vicia faba
رده‌بندی علمی
فرمانرو: گیاه
رده: گیاهان دو لپه
راسته: باقلاسانان
تیره: باقلاییان
گونه: V. faba
نام دوبخشی
Vicia faba
میوه باقله به شکل غلاف

باقله (که باقلا یا باقالی یا باقله و یا "باقلی" هم گفته می شود) گیاهی است یک ساله از خانواده بقولات. دارای برگهای تخم مرغ شکل و میوه غلاف مانند است. به میوه و دانه آن نیز باقله گفته می‌شود.[۱]

باقلا
ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی۱٬۴۲۵ کیلوژول (۳۴۱ کیلوکالری)
58.29 g
فیبر خوراکی25 g
1.53 g
26.12 g
ویتامین‌ها
درصد ارزش روزانه
ویتامین (B۱)
۴۸٪
0.555 میلی‌گرم
(B۲)
۲۸٪
0.333 میلی‌گرم
نیاسین (B۳)
۱۹٪
2.832 میلی‌گرم
ویتامین ب۶
۲۸٪
0.366 میلی‌گرم
فولیک (B۹)
۱۰۶٪
423 میکروگرم
ویتامین ث
۲٪
1.4 میلی‌گرم
ویتامین کا
۹٪
9 میکروگرم
مواد معدنیمقدار
درصد ارزش روزانه
کلسیم
۱۰٪
103 میلی‌گرم
آهن
۵۲٪
6.7 میلی‌گرم
منیزیم
۵۴٪
192 میلی‌گرم
منگنز
۷۷٪
1.626 میلی‌گرم
فسفر
۶۰٪
421 میلی‌گرم
پتاسیم
۲۳٪
1062 میلی‌گرم
سدیم
۱٪
13 میلی‌گرم
روی
۳۳٪
3.14 میلی‌گرم

درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند.
منبع: مرکز داده غذای وزارت کشاورزی آمریکا

تاریخچه

این گیاه سابقه کشت زیادی دارد. در مصر باستان، یونان باستان و روم باستان از این گیاه استفاده می‌شده‌است. و در ۲۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به چین رسیده‌است.[۲]

خواص درمانی

باقله منبع تامین فیبر مناسبی است. همچنین به دلیل بالا بودن میزان پروتئین، می‌تواند همراه با برنج (باقله پلو) به یک غذای کامل تبدیل شود. کلسیم و پتاسیم موجود در باقله می‌تواند از بروز پوکی استخوان جلوگیری نموده و به کنترل فشارخون بالا کمک می‌کند.[۳]

برای باقله خواصی در رابطه با سنگ کلیه، رماتیسم، مثانه و نقرس ذکر شده‌است. در عوض باقله تحریک کننده اصلی بیماری فاویسم بوده که به خاطر آن به این بیماری در فرهنگ عامه باقله‌ای گفته می‌شود. مصرف آن برای مبتلایان می‌تواند به مرگ بیمار منجر گردد در بسیاری از افراد باقالی جواب آزمایش هپاتیت ب را مثبت می‌کند و باعث اشتباه شدن آزمایش خون می‌شود و توصیه می‌شود خانم‌های باردار به هیچ عنوان مصرف نکنند تا به کودک آسیب وارد نشود.[۴]

مصرف در کشور ایران

دانه باقلا

در کشور ایران بیشترین مصرف باقله به ساکنان شهرستان بهبهان واقع در جنوب شرقی استان خوزستان نسبت داده شده و کشت باقله ( بوقله به زبان محلی همین دیار )در این شهرستان به صورت وسیعی صورت گرفته است.[نیازمند منبع]

موارد مصرف امروزه باقالا

در عمل، امروزه باقلا خواصّ پزشکی سنّتی خود را از دست داده و فقط مصرف خوراکی دارد. در برخی از نواحی باقلاخیز، مانند گیلان و مازندران، باقلای خام، به تفنّن، تنها یا با برخی «مخلّفاتِ» دیگر (مثلاً، در گیلان باکته، «اَشْبَل» یا تخم نمکسود ماهی) خورده می‌شود. اما خوردن باقلای پخته گرم (همراه با نمک و گلپر و سرکه) در کوچه و بازار بویژه در فصل سرما در همه جا معمول است. به گزارش مارتین لیوی، باقلای پخته «یکی از خوراکیهای عمده مستمندان است و در شهرهای مصر بیش‌تر مردم باقلا و روغن و سرکه را با نان لقمه کرده به عنوان صبحانه می‌خورند». در ایران، باقلا جزء اصلی چند خوراک، از جمله باقلاپلو، خورشِ باقلا، باقلا قاتق و کوفته باقلا نیز هست. در ادب فارسی، مدح یا ذمی از باقلا سراغ نداریم، ولی بسیاری از شاعران عرب، فارغ از قیل و قال حکما، در وصف و تشبیه باقلا داد سخن داده‌اند.[۵]

پانویس

  1. دانشنامه رشد. «باقله «داروئی»». دریافت‌شده در ۱۳ مهر ۸۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  2. دانشنامه رشد. «باقله». دریافت‌شده در ۱۳ مهر ۸۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  3. تغذیه و سلامت (تبیان). «ارزش غذایی باقله». دریافت‌شده در ۱۳ مهر ۸۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  4. دانشنامه رشد. «باقله «داروئی»». دریافت‌شده در ۱۳ مهر ۸۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  5. http://www.wikifeqh.ir/باقلا#موارد مصرف امروزه باقلا

جستارهای وابسته

منابع

  • دانشنامه رشد
  • تبیان