بنلوکس

برای دیگر کاربردها، BNL را ببینید.

بنلوکس

بـِنـِلوکس نام یک اتحادیه همکاری در اروپا شامل کشورهای بلژیک، هلند و لوکزامبورگ است. این اتحادیه در سپتامبر سال ۱۹۴۴ میلادی توسط دولت‌های در تبعید در لندن بنیادگذاری شد.

نام بنلوکس از ترکیب نام این سه کشور در زبان‌های خود آن کشورها یعنی بـ(لخیه)، نـ(یدرلاند) و لوکسـ(مبورگ) درست شده‌است. این نام در آغاز برای نامگذاری اتحادیه اقتصادی بنلوکس ساخته شده بود ولی امروزه معنی کلی‌تری یافته‌است.

هدف از ایجاد اتحادیه اقتصادی بنلوکس (به هلندی: Benelux Economische Unie، به فرانسوی: Union Économique Benelux) که معاهده ایجاد آن در سال ۱۹۴۴ به امضاء رسید و در سال ۱۹۴۸ به اجرا درآمد، تسهیل جابجایی کارگران، سرمایه، خدمات و کالا در منطقه نامبرده‌است.

ناحیه اتحادیه بنلوکس در سال ۲۰۰۵ میلادی ۲۷٬۲ میلون نفر جمعیت و ۷۶٫۶۵۷ کیلومتر مربع مساحت را در بر می‌گرفت.

بنیان‌گذاری این اتحادیه متعاقباً به برپایی اتحادیه اروپا کمک زیادی کرد.

پیشینه سازمانی

دولت‌های فراری این کشورها، در سال ۱۹۴۴ در لندن اتحادیه بنلوکس را به عنوان یک اتحادیه گمرکی ایجاد کردند. هدف از این اقدام، این بود که سه کشور مربوطه بتوانند کالاهای خود را به طور آزاد در این سه کشور جابجا کنند و برای کالاهایی که از خارج از کشورهای بنلوکس وارد می‌شود تعرفه یکسانی اتخاذ کنند.

از زمان معاهده ۱۹۵۸ این اتحادیه گمرکی تبدیل به یک اتحادیه اقتصادی شد. بر پایه قرارها، از سال ۲۰۱۰ به بعد قرار است معاهده جدید امضاء بشود تا بر پایه آن بنلوکس دیگر تنها به عرصه اقتصادی محدود نشود و شامل عرصه‌های توسعه پایدار، قوه قضائیه و امور وزارت کشور نیز بشود. نام آن نیز قرار است از آن سال به بعد رسماً تبدیل به اتحادیه بنلوکس (به هلندی: Benelux Unie) شود.

پیشینه تاریخی

پیش از جدایی هلند و بلژیک، به طور سنتی اصطلاح فروبوم (سرزمین‌های پَست) (به هلندی: de Lage Landen) به عنوان اصطلاح جغرافیایی برای منطقه دلتای اروپای غربی به کار می‌رفت. امروزه لوکزامبورگ را نیز از دیدگاه جغرافیایی بخشی از فروبوم به شمار می‌آورند ولی این دیدگاهی از امروز به قدیم است چرا که لوکزامبورگ تا چندی پیش به عنوان یک کشور جدا به حساب نمی‌آمد.

از اواخر سدهٔ شانزدهم میلادی جدایی میان هلند شمالی و هلند جنوبی قابل تشخیص شد. محدودهٔ لوکزامبورگ نیز تا سال ۱۷۹۰ جزئی از منطقه هلند جنوبی به شمار می‌آمد.

کشور بلژیک در سال ۱۸۳۰ از هلند جدا و مستقل شد. دوک‌نشین بزرگ لوکزامبورگ نیز به طور قطعی در سال ۱۸۹۰ یعنی زمانی که شاه ویلهلم سوم درگذشت از هلند جدا گشت. پس از ویلهلم سوم، ارثیه مملکت لوکزامبورگ بر پایه قانون سالی (به هلندی: Salische wet) ادامه یافت.

بلژیک و هلند در پی جدایی به عنوان رقیب یکدیگر دیده شدند. بلژیک به این خاطر که هیچ پیمان اقتصادی با همسایگان خود نداشت زیان زیادی از انزوای تجاری خود دید. به این خاطر بلژیک از زمان جدایی خود، همواره به دنبال همگرایی با کشورهای دیگر بوده‌است و هلند نیز از این قاعده مستثنی نیست.

لوکزامبورگ در سال ۱۸۴۱ از شاه ویلهلم یکم هلند خواست تا پیمانی برای لوکزامبورگ با بلژیک تهیه کند و برای لوکزامبورگ یک اتحادیه اقتصادی با هلند در نظر بگیرد. این نخستین گام در جهت اتحادیه‌ای بود که بعداً بنلوکس نام گرفت.

اما نخستین شکل همکاری بیست سال بعد از آن آغاز شد یعنی زمانی که بلژیک و هلند در ۱۲ ماه مه ۱۸۶۳ پیمانی به نام پیمان بازرگانی و کشتیرانی را منعقد کردند. هر دو کشور از همان زمان به یک اتحادیه گمرکی گرایش داشتند ولی گفتگوهای جدی در این باره تنها از سال ۱۸۶۹ آغاز شد. نخست‌وزیر بلژیک، والتره فرره-اوربان و وزیر دارایی هلند، پیتر فیلیپ فان بوسه اولین گفتگوها در این باره را در آن سال آغاز کردند. با این وجود عدم تمایل کابینه سال ۱۸۷۹ بلژیک به تشکیل یک اتحادیه گمرکی با هلند باعث تأخیر این روند شد. در سال ۱۹۰۵، یک روزنامه‌نگار بلژیکی به نام اوژن بائی جریانی برای تبلیغ تشکیل یک اتحادیه گمرکی با هلند به راه انداخت. این جریان منجر به تشکیل یک کارگروه هلندی-بلژیکی متشکل از ۵۸ نماینده پارلمان شد. ولی آغاز جنگ جهانی اول کار این کارگروه را از هم گسست.

پس از آن سه کشور امروزی بنلوکس، در سال ۱۹۲۷ گرایش خود به همگرایی اقتصادی را در همایش بین‌المللی اقتصادی در شهر ژنو نشان دادند.

منابع

Wikipedia-bijdragers, «Benelux,» Wikipedia, de vrije encyclopedie, (accessed februari ۲، ۲۰۰۹).

پیوند به بیرون

• وب‌گاه رسمی بنلوکس