ویلفردو پارتو: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Soheil.m77 (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Soheil.m77 (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
== زندگی اولیه == |
== زندگی اولیه == |
||
ویلفردو پارتو در سال 1848 در پاریس متولد شد. وی فرزند یك تبعیدی از ایتالیا بود. او تحصیلات خود را در فرانسه آغاز كرد؛ ولی آن‌را در ایتالیا ادامه داد و در ریاضیات و ادبیات كلاسیك تخصص یافت. پارتو در سال 1869 از دانشكده فنی تورین فارغ‌التحصیل شد و سپس حدود 20 سالی را به‌عنوان مهندس و مدیر دو شركت راه‌آهن ایتالیا كار كرد. |
ویلفردو پارتو در سال 1848 در پاریس متولد شد. وی فرزند یك تبعیدی از ایتالیا بود. او تحصیلات خود را در فرانسه آغاز كرد؛ ولی آن‌را در ایتالیا ادامه داد و در ریاضیات و ادبیات كلاسیك تخصص یافت. پارتو در سال 1869 از دانشكده فنی تورین فارغ‌التحصیل شد و سپس حدود 20 سالی را به‌عنوان مهندس و مدیر دو شركت راه‌آهن ایتالیا كار كرد. وی در سال 1890 در سن 42 سالگی به اقتصاد روی آورد و مدت 7 سال در لوزان به تدریس اقتصاد پرداخت؛ ولی در سال 1900 كه ثروت زیادی به ارث برد از این كار استعفا داد و به سوئیس رفت و بقیه عمر را به مطالعه و تحقیق پرداخت. پارتو اندكی پیش از فوت، توسط حكومت موسولینی به عضویت مجلس سنای ایتالیا انتخاب شد. او جانشین والراس در نظریات اقتصادی بود؛ که در سال 1923 در سوئیس وفات یافت. |
||
== '''نقش پارتو در اقتصاد''' == |
|||
پارتو دومین نفر از مکتب لوزان است؛ مکتب لوزان (Lausanne School) توسط لئون والراس (Leon Walras: 1834-1910) پایه‌گذاری شد؛ این مکتب علاوه بر بحث درباره ی مقوله مطلوبیت، به هزینه و عرضه نیز پرداخته است؛ با این بیان که اگر قیمت، بالاتر از هزینه تولید قرار گیرد، عرضه افزایش پیدا می‌کند تا قیمت را پایین آورد و بالعکس؛ اگر هزینه از قیمت پیشی گیرد، عرضه کاهش پیدا کرده و قیمت‌ها بالا می‌روند. |
|||
پارتو یکی از بنیانگذاران اقتصاد ریاضی نیز شناخته شده است. دیدگاه او در مقوله تعادل عمومی در اقتصاد رفاه، جایگاه اساسی دارد. |
|||
=== '''نظریه های اقتصادی پرتو''' === |
|||
# '''جدا کردن مطلوبیت ترتیبی از مطلوبیت عددی :''' پارتو معتقد است که مطلوبیت کالاها و خدمات، همانند وزن اجسام قابل محاسبه و اندازه‌گیری نیست. او با این وجود اضافه می‌نماید که این موضوع مانع این نخواهد بود که بگوییم و تصریح کنیم که هر مصرف‌کننده به‌طور عقلایی مقادیر کالایی که می‌خرد انتخاب می‌کند. در حقیقت مصرف‌کننده می‌داند که مثلا برای او کدام ترکیب از کالاها با صرفه‌تر از ترکیبات دیگر است. با این ترتیب می‌توان تصریح كرد كه با قیمتهای موجود، كدام مقادیر از كالاها را انتخاب و مصرف می‌كند كه به نظر او با صرفه‌تر باشد. این موضوع مبین آن است كه جانشین كردن مقدار مشخصی از كالای A به‌وسیله مقدار مشخصی از كالای B حائز همان مطلوبیت اولی است و مصرف‌كننده در صورتی اقدام به انتخاب كالای جانشین می‌كند، كه قیمت همان مقدار از B، كمتر از قیمت همان مقدار از A باشد. اگر نرخ نهایی جانشینی كالای A به B، كمتر از نسبت قیمت A به قیمت B باشد، می‌توان نتیجه گرفت كه تركیب كالاهای انتخاب‌شده توسط مصرف‌كننده به‌نحوی خواهد بود كه نرخ نهایی جانشینی بین دو كالا، مساوی نسبت قیمت دو كالا باشد. به‌همین جهت در حالت تعادل، برای مصرف‌كننده نسبت مطلوبیت نهایی كالاها، مساوی نسبت قیمتهای آنها خواهد بود؛ زیرا اگر بتوان به‌عنوان مثال 2 واحد كالای B را جانشین یك واحد كالای A كرد، درست مثل این است كه مطلوبیت نهایی یك واحد از كالای A، دو برابر مطلوبیت نهایی یك واحد از كالای B است؛ در این صورت نرخ نهایی جانشینی كالای A به B یعنی برابر نسبت مطلوبیت نهایی كالای Aبه B است. |
|||
# '''استثمار طبقات اجتماعی با هر دو نظام سوسیالیسم و لیبرالسیم :''' پارتو در زمینه سیاست اقتصادی هواداران اقتصاد آزاد مطلق و اقتصاد اشتراكی را به باد انتقاد گرفت و در مقام بیان نظریه جدیدی پیرامون برگزیدگان و رهبران اجتماع برآمد؛ ولی توفیق چندانی برای تعریف دقیق آن نیافت. در عین حال به‌عقیده او، آزادی اقتصادی مطلق و اقتصاد اشتراكی، هر دو مباین و مخالف طبیعت بشر است و به استثمار غیر عادلانه طبقات مختلف اجتماع به‌دست یكدیگر خواهد انجامید. |
|||
#'''استفاده از روانشناسی در تحلیل‌های اقتصادی :''' پارتو در كتاب"ذهن و عین" می‌گوید كه باید پیرامون عوامل محرّكه فعالیت بشر، بررسی‌های بیشتر و عمیق‌تری انجام داد و تنها به نفع شخصی اكتفا نكرد. به‌نظر او، نباید تأثیر شهوات، اعتقادات و عادات را فراموش نمود و لو اینكه انسان غالبا تأثیر و اهمیت این عوامل را در پرده استدلال و منطق بپوشاند. به‌همین جهت، نظریاتی كه تنها جنبه منطقی و عقلایی داشته باشد، خواه ناخواه مصنوعی است؛ زیرا رفتار انسان تنها پیرو عقل و منطق نیست و عوامل محركه دیگری نیز دارد. با این كار، وی از روانشناسی در تحلیل اقتصادی استفاده كرد و نتایج خوبی به‌دست آورد. |
|||
#'''بهینه پارتو (Pareto efficiency) :''' در یك سیستم اقتصادی، بنگاه‌های تولیدی با به‌كارگیری عوامل تولید و با توجّه به فنون تولیدی، مبادرت به تولید كالاها و خدمات می‌کنند. آنگاه كالاها و خدمات تولیدشده، به‌وسیله مصرف‌كننده‌گان، مصرف شده و برای آنها ایجاد مطلوبیت می‌كند. این بنگاه‌ها، می‌توانند تركیب‌های متفاوت نهاده‌ها و سبدهای مختلف كالاها و خدماتی را تولید كنند كه در واقع نشان‌دهنده تخصیص‌های ممكن نهاده‌ها، در تولید ستاده‌ها است. البته همه این تخصیص‌ها و همچنین هر مجموعه‌ای از كالاها و خدمات، که با تركیبات مختلفی بین مصرف‌كنندگان توزیع می‌شوند، مناسب و كارآمد نیستند. مفهوم بهینه پرتو، در جهت تشخیص و تعیین شرایط كارآمد در بخش تولید و مصرف كالاها و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد. آن توزیعی از كالاها و خدمات را "بهینه پارتو" یا كارآمد خوانند كه نتوان با توزیع مجدد كالاها و خدمات، مطلوبیت یك مصرف‌كننده را افزایش داد مگر اینكه حداقل منجر به كاهش مطلوبیت یك مصرف‌كننده دیگر بیانجامد؛ بنابراین اگر بتوان با توزیع مجدد كالاها و خدمات، مطلوبیت یك مصرف‌كننده را بدون كاهش در مطلوبیت مصرف‌كنندگان دیگر افزایش داد هنوز به موقعیت كارآمد توزیع كالاها و خدمات یا "بهینه پارتو" در مصرف نرسیده‌ایم.با تعریفی مشابه آنچه در بخش مصرف ذكر شد، می‌توان شرط بهینه پارتو در تولید كالاها و خدمات را ارائه كرد. آن تخصیصی از نهاده‌ها در تولید كالاها و خدمات، بهینه پارتو است كه نتوان با تخصیص مجدد نهاده، تولید یك كالا یا خدمت را افزایش داد؛ مگر اینكه لااقل تولید یك كالا و خدمت دیگر، كاهش یابد. بنابراین اگر بتوان با تخصیص مجدد نهاده‌ها، تولید یك كالا یا خدمت را بدون كاهش در تولید دیگر كالاها و خدمات، افزایش داد، شرایط تخصیص كارآمد نهاده‌ها یا بهینه پارتو در تولید حاصل نشده است. |
|||
#'''تركیب مختلف عناصر برای رسیدن به تعادل :''' پارتو در مسأله تعادل در امر تولید بیان می‌كند كه عناصر مختلف را به چه صورت باید باهم تركیب نمود. وی در این زمینه اظهار می‌دارد كه این داروها بی‌حساب و بر حسب اتفاق با یكدیگر ممزوج نمی‌شوند؛ بلكه می‌بایست برطبق قانون باشد. در شیمی آن‌را قانون‌مندهای معین می‌نامند؛ كه بی‌رعایت آن، جوهر عناصر مختلف با یكدیگر قابل تركیب نیستند. در واقع این بیان فقط جنبه تشبیه و تمثیل دارد و الا تركیب عوامل تولید در كارخانه، هرگز به دقت آمیزش عناصر هیدروژن و اكسیژن برای تركیب آب نیست. ممكن است یك نتیجه معیّن را با عده بیشتر كارگر و مقدار كمتر سرمایه، به‌دست آورد و بالعكس. آنچه می‌شود گفت این است كه برای هر مورد، نسبت افضلی وجود دارد كه با آن می‌توان به حداكثر بهره‌مندی رسید. شناسایی این برتری نسبت، به این صورت است كه با كم و زیاد كردن واحدهای كار و سرمایه سودمندی نهایی هریك از آنها را مساوی کرد. |
|||
{{مستند کردن}} |
{{مستند کردن}} |
||
نسخهٔ ۳ ژوئیهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۸:۴۹
| ویلفردو پارتو | |
|---|---|
 | |
| نام هنگام تولد | ویلفردو فدریکو داماسو پارتو |
| زادهٔ | ۱۵ ژوئیهٔ ۱۸۴۸ پاریس، فرانسه |
| درگذشت | ۱۹ اوت ۱۹۲۳ (۷۵ سال) سِلیگنی، سوئیس |
| ملیت | ایتالیایی |
علایق اصلی | اقتصاد خرد، اقتصاد اجتماعی |
تأثیرگرفته از | |
تأثیرگذار بر | |
| دلیل شهرت | توزیع پارتو |
| امضاء | |
 | |
ویلفردو فدریکو داماسو پارتو (به ایتالیایی: Vilfredo Federico Damaso Pareto) (۱۸۴۸-۱۹۲۳) جامعه‌شناس، اقتصاددان، مهندس و فیلسوف ایتالیایی بود. اصل پارتو در اقتصاد و مفهوم بارآوری پارتو به نام او است.
پارتو در شاخه های مختلف علوم انساتی نظریه پردازی کرده است نظریه حکومت نخبگان در علم سیاست، قانون ۸۰ و ۲۰ در علم مدیریت، و اصل بهینه پارتو در علم اقتصاد از ابداعات اوست.
زندگی اولیه
ویلفردو پارتو در سال 1848 در پاریس متولد شد. وی فرزند یك تبعیدی از ایتالیا بود. او تحصیلات خود را در فرانسه آغاز كرد؛ ولی آن‌را در ایتالیا ادامه داد و در ریاضیات و ادبیات كلاسیك تخصص یافت. پارتو در سال 1869 از دانشكده فنی تورین فارغ‌التحصیل شد و سپس حدود 20 سالی را به‌عنوان مهندس و مدیر دو شركت راه‌آهن ایتالیا كار كرد. وی در سال 1890 در سن 42 سالگی به اقتصاد روی آورد و مدت 7 سال در لوزان به تدریس اقتصاد پرداخت؛ ولی در سال 1900 كه ثروت زیادی به ارث برد از این كار استعفا داد و به سوئیس رفت و بقیه عمر را به مطالعه و تحقیق پرداخت. پارتو اندكی پیش از فوت، توسط حكومت موسولینی به عضویت مجلس سنای ایتالیا انتخاب شد. او جانشین والراس در نظریات اقتصادی بود؛ که در سال 1923 در سوئیس وفات یافت.
نقش پارتو در اقتصاد
پارتو دومین نفر از مکتب لوزان است؛ مکتب لوزان (Lausanne School) توسط لئون والراس (Leon Walras: 1834-1910) پایه‌گذاری شد؛ این مکتب علاوه بر بحث درباره ی مقوله مطلوبیت، به هزینه و عرضه نیز پرداخته است؛ با این بیان که اگر قیمت، بالاتر از هزینه تولید قرار گیرد، عرضه افزایش پیدا می‌کند تا قیمت را پایین آورد و بالعکس؛ اگر هزینه از قیمت پیشی گیرد، عرضه کاهش پیدا کرده و قیمت‌ها بالا می‌روند. پارتو یکی از بنیانگذاران اقتصاد ریاضی نیز شناخته شده است. دیدگاه او در مقوله تعادل عمومی در اقتصاد رفاه، جایگاه اساسی دارد.
نظریه های اقتصادی پرتو
- جدا کردن مطلوبیت ترتیبی از مطلوبیت عددی : پارتو معتقد است که مطلوبیت کالاها و خدمات، همانند وزن اجسام قابل محاسبه و اندازه‌گیری نیست. او با این وجود اضافه می‌نماید که این موضوع مانع این نخواهد بود که بگوییم و تصریح کنیم که هر مصرف‌کننده به‌طور عقلایی مقادیر کالایی که می‌خرد انتخاب می‌کند. در حقیقت مصرف‌کننده می‌داند که مثلا برای او کدام ترکیب از کالاها با صرفه‌تر از ترکیبات دیگر است. با این ترتیب می‌توان تصریح كرد كه با قیمتهای موجود، كدام مقادیر از كالاها را انتخاب و مصرف می‌كند كه به نظر او با صرفه‌تر باشد. این موضوع مبین آن است كه جانشین كردن مقدار مشخصی از كالای A به‌وسیله مقدار مشخصی از كالای B حائز همان مطلوبیت اولی است و مصرف‌كننده در صورتی اقدام به انتخاب كالای جانشین می‌كند، كه قیمت همان مقدار از B، كمتر از قیمت همان مقدار از A باشد. اگر نرخ نهایی جانشینی كالای A به B، كمتر از نسبت قیمت A به قیمت B باشد، می‌توان نتیجه گرفت كه تركیب كالاهای انتخاب‌شده توسط مصرف‌كننده به‌نحوی خواهد بود كه نرخ نهایی جانشینی بین دو كالا، مساوی نسبت قیمت دو كالا باشد. به‌همین جهت در حالت تعادل، برای مصرف‌كننده نسبت مطلوبیت نهایی كالاها، مساوی نسبت قیمتهای آنها خواهد بود؛ زیرا اگر بتوان به‌عنوان مثال 2 واحد كالای B را جانشین یك واحد كالای A كرد، درست مثل این است كه مطلوبیت نهایی یك واحد از كالای A، دو برابر مطلوبیت نهایی یك واحد از كالای B است؛ در این صورت نرخ نهایی جانشینی كالای A به B یعنی برابر نسبت مطلوبیت نهایی كالای Aبه B است.
- استثمار طبقات اجتماعی با هر دو نظام سوسیالیسم و لیبرالسیم : پارتو در زمینه سیاست اقتصادی هواداران اقتصاد آزاد مطلق و اقتصاد اشتراكی را به باد انتقاد گرفت و در مقام بیان نظریه جدیدی پیرامون برگزیدگان و رهبران اجتماع برآمد؛ ولی توفیق چندانی برای تعریف دقیق آن نیافت. در عین حال به‌عقیده او، آزادی اقتصادی مطلق و اقتصاد اشتراكی، هر دو مباین و مخالف طبیعت بشر است و به استثمار غیر عادلانه طبقات مختلف اجتماع به‌دست یكدیگر خواهد انجامید.
- استفاده از روانشناسی در تحلیل‌های اقتصادی : پارتو در كتاب"ذهن و عین" می‌گوید كه باید پیرامون عوامل محرّكه فعالیت بشر، بررسی‌های بیشتر و عمیق‌تری انجام داد و تنها به نفع شخصی اكتفا نكرد. به‌نظر او، نباید تأثیر شهوات، اعتقادات و عادات را فراموش نمود و لو اینكه انسان غالبا تأثیر و اهمیت این عوامل را در پرده استدلال و منطق بپوشاند. به‌همین جهت، نظریاتی كه تنها جنبه منطقی و عقلایی داشته باشد، خواه ناخواه مصنوعی است؛ زیرا رفتار انسان تنها پیرو عقل و منطق نیست و عوامل محركه دیگری نیز دارد. با این كار، وی از روانشناسی در تحلیل اقتصادی استفاده كرد و نتایج خوبی به‌دست آورد.
- بهینه پارتو (Pareto efficiency) : در یك سیستم اقتصادی، بنگاه‌های تولیدی با به‌كارگیری عوامل تولید و با توجّه به فنون تولیدی، مبادرت به تولید كالاها و خدمات می‌کنند. آنگاه كالاها و خدمات تولیدشده، به‌وسیله مصرف‌كننده‌گان، مصرف شده و برای آنها ایجاد مطلوبیت می‌كند. این بنگاه‌ها، می‌توانند تركیب‌های متفاوت نهاده‌ها و سبدهای مختلف كالاها و خدماتی را تولید كنند كه در واقع نشان‌دهنده تخصیص‌های ممكن نهاده‌ها، در تولید ستاده‌ها است. البته همه این تخصیص‌ها و همچنین هر مجموعه‌ای از كالاها و خدمات، که با تركیبات مختلفی بین مصرف‌كنندگان توزیع می‌شوند، مناسب و كارآمد نیستند. مفهوم بهینه پرتو، در جهت تشخیص و تعیین شرایط كارآمد در بخش تولید و مصرف كالاها و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد. آن توزیعی از كالاها و خدمات را "بهینه پارتو" یا كارآمد خوانند كه نتوان با توزیع مجدد كالاها و خدمات، مطلوبیت یك مصرف‌كننده را افزایش داد مگر اینكه حداقل منجر به كاهش مطلوبیت یك مصرف‌كننده دیگر بیانجامد؛ بنابراین اگر بتوان با توزیع مجدد كالاها و خدمات، مطلوبیت یك مصرف‌كننده را بدون كاهش در مطلوبیت مصرف‌كنندگان دیگر افزایش داد هنوز به موقعیت كارآمد توزیع كالاها و خدمات یا "بهینه پارتو" در مصرف نرسیده‌ایم.با تعریفی مشابه آنچه در بخش مصرف ذكر شد، می‌توان شرط بهینه پارتو در تولید كالاها و خدمات را ارائه كرد. آن تخصیصی از نهاده‌ها در تولید كالاها و خدمات، بهینه پارتو است كه نتوان با تخصیص مجدد نهاده، تولید یك كالا یا خدمت را افزایش داد؛ مگر اینكه لااقل تولید یك كالا و خدمت دیگر، كاهش یابد. بنابراین اگر بتوان با تخصیص مجدد نهاده‌ها، تولید یك كالا یا خدمت را بدون كاهش در تولید دیگر كالاها و خدمات، افزایش داد، شرایط تخصیص كارآمد نهاده‌ها یا بهینه پارتو در تولید حاصل نشده است.
- تركیب مختلف عناصر برای رسیدن به تعادل : پارتو در مسأله تعادل در امر تولید بیان می‌كند كه عناصر مختلف را به چه صورت باید باهم تركیب نمود. وی در این زمینه اظهار می‌دارد كه این داروها بی‌حساب و بر حسب اتفاق با یكدیگر ممزوج نمی‌شوند؛ بلكه می‌بایست برطبق قانون باشد. در شیمی آن‌را قانون‌مندهای معین می‌نامند؛ كه بی‌رعایت آن، جوهر عناصر مختلف با یكدیگر قابل تركیب نیستند. در واقع این بیان فقط جنبه تشبیه و تمثیل دارد و الا تركیب عوامل تولید در كارخانه، هرگز به دقت آمیزش عناصر هیدروژن و اكسیژن برای تركیب آب نیست. ممكن است یك نتیجه معیّن را با عده بیشتر كارگر و مقدار كمتر سرمایه، به‌دست آورد و بالعكس. آنچه می‌شود گفت این است كه برای هر مورد، نسبت افضلی وجود دارد كه با آن می‌توان به حداكثر بهره‌مندی رسید. شناسایی این برتری نسبت، به این صورت است كه با كم و زیاد كردن واحدهای كار و سرمایه سودمندی نهایی هریك از آنها را مساوی کرد.
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
 | این یک مقالهٔ خرد علم اقتصاد است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
ردهها:
- استادان دانشگاه لوزان
- افراد پادکمونیست اهل ایتالیا
- اقتصاددانان
- اقتصاددانان اهل ایتالیا
- اقتصاددانان سده ۱۹ (میلادی)
- اقتصاددانان سده ۲۰ (میلادی)
- اهالی پاریس
- اهالی تورین
- جامعهشناسان اهل ایتالیا
- جامعهشناسان مرد
- جایگاه اجتماعی
- درگذشتگان ۱۹۲۳ (میلادی)
- زادگان ۱۸۴۸ (میلادی)
- فیلسوفان اهل ایتالیا
- فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی)
- نویسندگان ایتالیایی سده ۱۹ (میلادی)
- نویسندگان ایتالیایی سده ۲۰ (میلادی)