مهستی

برای دیگر کاربردها، مهستی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

مهستی
مهستی
اطلاعات پس‌زمینه
نام تولد	خدیجه دده بالا (افتخار)
نام(های) دیگر	مهستی
زاده	۲۵ آبان ۱۳۲۵ كرمانشاه، ایران
درگذشته	۴ تیر ۱۳۸۶ (۶۰ سال) سانتا روزا، آمریکا
ژانر	سنتی ایرانی، پاپ ایرانی
سال‌های فعالیت	از ۱۳۴۲ تا ۱۳۸۶

افتخار دده‌بالا با نام هنری مهستی (۲۵ آبان ۱۳۲۵ – ۴ تیر ۱۳۸۶) خواننده ایرانی موسیقی سنتی و پاپ ایرانی بود. از او با نام‌هایی چون بانوی آواز گل‌ها و دل‌ها یاد می‌شود. وی کمی پیش از انقلاب از ایران خارج شد، ابتدا به بریتانیا و سپس برای همیشه به آمریکا رفت و تا زمان مرگ در آن کشور زندگی می‌کرد. بیشتر آثاری که او پس از انقلاب اجرا کرد در قالب ترانه‌های پاپ هستند. مهستی خواهر هایده، خوانندهٔ ایرانی بود.

زندگی نامه

تصویر مهستی بر جلد مجله «اطلاعات هفتگی» مرداد ۱۳۵۳

مهستی در ۲۵ آبان ۱۳۲۵ در كرمانشاه زاده شد و بعد ها به تهران رفت. پرویز یاحقی استعداد خوانندگی او را در نوجوانی کشف کرد. خواهر او هایده نیز یکی از بزرگ‌ترین خوانندگان موسیقی پاپ ایران است. پرویز یاحقی صدای او را در یکی از مجلس‌ها به طور اتفاقی می‌شنود و بسیار به صدایش علاقه‌مند می‌شود و وی را به خوانندگی و موسیقی تشویق می‌کند. هایده از مهستی بزرگ‌تر بود اما مهستی زودتر از خواهر خود پا در وادی هنر گذاشت. وی نام هنری خود را از مهستی گنجه‌ای شاعر ایرانی برگرفت.

شروع کار مهستی در سن ۱۷ سالگی در برنامه گلها برنامه شماره ۴۲۰ و با خواندن ترانه‌ای به نام آن که دلم را برده خدایا ساختهٔ بیژن ترقی در سبک موسیقی کلاسیک ایرانی بود اما پس از طی زمان و همراه با گرایش عمومی برای موسیقی پاپ به خصوص در دوران پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران آهنگ‌هایی نیز در این سبک اجرا نمود.

در ابتدا خانواده وی نسبت به آواز خوانی او اظهار بی‌میلی می‌کردند چراکه در آن دوران خوانندگی برای یک زن مناسب تلقی نمی‌شد.

قبل از انقلاب همسر اول مهستی پس از مدتی زندگی با او عاشق فیروزه خواننده معروف آن زمان شد و از مهستی جدا و با فیروزه ازدواج کرد. مهستی علاقه زیادی به همسرش داشت و با این اتفاق بسیار غمگین شد ولی پس از مدتی با همسر دومش ازدواج کرد. مهستی دو بار ازدواج کرد و سرانجام هر دو ازدواج طلاق بود. از ازدواج اول با کورس ناظمیان صاحب دختری به نام سحر است. ازدواج دوم او با بهرام سنندجی صاحب کارخانهٔ کفش بود و والي خان پدر بهرام يكي از خان هاي شهرستان كامياران و روستاي الك بود كه به ميمنت اين وصلت باغي زيبا بنا كرد كه اسمش باغ والي خان شد بعد انقلاب اين باغ توسط ستاد اجراييات فرمان امام به مزاييده گذاشته شد كه اسم امروزش باغ ديبايرضوان ميباشد. و بار ها مهستي در اين باغ اهنگ خوانده است و مردمان قديم روستا به نيكي از نام او خاطره ها تعريف ميكنند. مهستی از تنها دختر خود دو نوه به نام‌های ناتاشا و ناتالی دارد.

در سال ۲۰۰۵ میلادی، آکادمی جهانی هنر، ادبیات و رسانه از وی برای بیش از ۴۰ سال فعالیت در زمینه موسیقی سنتی و پاپ ایرانی تقدیر به عمل آورد.

از او بیش از ۳۵ آلبوم برجای مانده است.

دوران بیماری

مهستی تا حدود چهار سال بیماری خود را از اطلاع عموم مردم پنهان نگاه داشت اگرچه تحت شیمی درمانی خفیف قرار گرفته بود. پزشکان به او هشدار داده بودند که در صورت مداوا با دوز بالاتر که مورد نیاز شرایط اوست، امکان ایجاد مشکل در صدایش وجود خواهد داشت. با این وجود در نوروز ۱۳۸۶ که قرار بود کنسرتی در دبی انجام دهد به علت ظهور مجدد علایم بیماری، در بیمارستانی در آن شهر بستری شد و فوری به لس آنجلس بازگشت و در برنامه تلویزیونی در مصاحبه با نادره سالار پور، به همراه دختر برادر خود و پزشک خانوادگی شرکت کرد و اعلام کرد که به بیماری سرطان مبتلا است و باید پرتو درمانی شود. به همین دلیل پس از انجام مداوا به همراه دخترش به شمال کالیفرنیا رفت.

درگذشت

مهستی پس از انتشار آلبوم موفق «از خدا خواسته» در حالی که مشغول تهیه آلبومی دیگر با همکاری شادمهر عقیلی بود، پس از چهار سال بیماری سرطان روده بزرگ در سنتا روزای کالیفرنیای شمالی در ساعت ۷:۵۲ صبح ۴ تیر ۱۳۸۶ خورشیدی در سن ۶۰ سالگی درگذشت.

پیکر وی پس از انتقال از شمال کالیفرنیا، در ساعت ۱۲:۳۰ روز جمعه ۸ تیر ۱۳۸۶ خورشیدی در گورستان وست وود مورچری در لس آنجلس با رعایت آداب اسلامی، در کنار مزار خواهرش هایده و مادرشان به خاک سپرده شد. هزاران نفر از جمله هنرمندان برجسته ایرانی مقیم خارج از کشور و جمشید دلشاد نخستین شهردار ایرانی در ایالت کالیفرنیا در مراسم خاکسپاری وی شرکت کردند.

آلبوم‌شناسی

مقالهٔ اصلی: ترانه‌شناسی مهستی

مهستی با تعداد بسیاری از آهنگسازان ایرانی در سبک‌های گوناگون، از پرویز یاحقی و علی تجویدی و اسدالله ملک گرفته تا انوشیروان روحانی، صادق نوجوکی، محمد حیدری، منوچهر چشم‌آذر و مهرداد آسمانی و با ترانه‌سرایانی چون بیژن ترقی، تورج نگهبان، لیلا کسری (هدیه)، هما میرافشار، همایون هشیارنژاد، ژاکلین و اردلان سرفراز همکاری داشت. بیشتر کارهای او (در حدود ۶۰ اثر) از جهانبخش پازوکی است.

در اواخر عمر و در آلبوم آخر (از خدا خواسته)، با شادمهر عقیلی (آهنگساز و تنظیم‌کننده) و مریم حیدرزاده (ترانه‌سرا) همکاری کرد.

تصویر آخرین آلبوم مهستی، از خدا خواسته

• آشفته
• اسیر
• بی نوادل
• آوازک
• از خدا خواسته (۱۳۸۴)
• بزم (آواز دلدادگان)
• بزم بهار (با همراهی ستار)
• بیگانه
• دلداده
• قسم
• گل گندم
• گل امید
• گل‌های رنگارنگ
• حقیقت (با همراهی ستار)
• همیشه عاشق
• همیشه سبز
• هوای یار
• هوای عاشقی
• لبخند (با همراهی شهرام صولتی)
• مستی
• مهمان (با همراهی هایده)
• موج
• مسافر (۱۳۷۰)
• نامه (۱۳۷۳)
• اوج صدا (با همراهی هایده)
• سراب عشق (۱۳۵۷)
• سپیده‌دم (۱۳۶۰)
• تقدیر (۱۳۷۶) (با همراهی گلپا)
• ترانه سال (با همراهی معین و هایده)
• تو بزن تا من برقصم (۱۳۵۶)
• ضیافت (۱۳۷۰) (با همراهی ستار و عاصف)

دیدگاه‌ها

زهرا اشراقی: هایده و مهستی از زیبایی‌های موسیقی ما هستند.

• 
  «شاه‌ماهی به دیدار بانوی آواز می‌رود» عکس از جلد مجله شبکه تپش

جستارهای وابسته

• فهرست خوانندگان اهل ایران
• هایده
• حمیرا

پیوند به بیرون

• مهستی در سوره‌سینما
• موزیک ویدئوی دورنگی در برنامه رنگارنگ در یوتیوب
• صفحه در وب‌گاه ایران‌ترانه
• ویدئوی مهستی در خانه‌اش در لس آنجلس، سیزده بدر ۱۳۶۲ / ۱۹۸۳
• گفتگوی مهستی با نادره سالارپور در مورد بیماری خود
• تصاویری از آیین خاک‌سپاری