ابن قتیبه دینوری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

نسخهٔ ‏۲۴ ژوئن ۲۰۱۶، ساعت ۰۸:۱۹

ابومحمد عبداﷲ بن مسلم دینوری مروزی یا ابی‌محمد جبلی شناخته‌شده به ابن قتیبهٔ دینوری(۸۲۸ – ۸۸۵ میلادی، ۲۱۳ – ۲۷۶ هجری قمری)، تاریخ‌نگار و عالم به دانش نحو مسلمان ایرانی‌تبار است.^[۱]^[۲]

زندگی

پدر او از اهل مرو بود. زادگاه خود ابن قتیبه بغداد یا کوفه می‌باشد. وی در جوانی در بغداد به آموختن پرداخت و سپس از سوی عبیدالله بن خاقان -وزیر متوکل- به قضاوت دینور فرستاده‌شد و سال‌ها در این مقام در این شهر به قضاوت پرداخت و از این رو شهرت دینوری یافت. در میانسالی به بغداد بازگشت و تا پایان زندگی به آموزش نحو به شاگردان پرداخت. مرگ او به دلیل بیماری بر اثر خوردن هریسه رخ‌داد.

ابن قتیبه دشمن معتزله، جبری‌مسلک، هوادار برتری عرب بر عجم و از پیروان احمد بن حنبل بود.

آثار

تأویل غریب القرآن.
غریب الحدیث.
عیون الأخبار.
مشکل القرآن.
مشکل الحدیث.
تأویل مختلف الحدیث.
عبارة الرؤیا.
کتاب المعارف.
الأشربة.
إصلاح الغلط.
کتاب التقفیة.
کتاب الخیل.
کتاب إعراب القراءات.
کتاب الأنواء.
کتاب المسائل والأجوبة.
کتاب المیسر والقداح وغیر ذلک.
الشعر والشعراء.
کتاب المعانی الکبیر.
أدب الکاتب

الامامه و السیاسه

کتاب الإمامة و السیاسة به او نسب داده شده در حالی که ابن ندیم انرا در فهرست آثار او ذکر نکرده است در متن کتاب هم به طور واضح مطالبی هست که نشان از این دارد که این کتاب از ان ابن قیبیه نیست مثل کتاب مذکور از ابولیلی روایت می‌کند و ابولیلی سال(۵۱۴۸) شصت و پنج سال قبل از ابن قتیبه در کوفه قاضی بوده است. مؤلف الامامه و السیاسه فتح اندلس را از زنی نقل کرده که خود او را دیده است و حال فتح اندلس ۱۲۰ سال قبل از تولد ابن قتیبه بوده است. بروکلمان Brakeman می‌گوید: کتاب‌الامامه و السیاسه را به ابن قتیبه نسبت داده‌اند. در حالی که دی گوی DEGEIE می‌گوید: کتاب الامامه و السیاسه در مصر یا در مغرب و در زمان ابن قتیبه تصنیف شده است و قسمتی از آن کتاب از تاریخ ابن‌حبیب مأخوذ شده است.^[۳] و در دائرةالمعارف الاسلامیة نیز آمده است: این کتاب را به ابن قتیبه نسبت داده‌اند در حالیکه دی گوی DE GEIE ترجیح می‌دهد که مصنف آن مردی مصری یا مغربی و معاصر ابن قتیبه بوده است.^[۴] و دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در فهرست تصانیف ابن قتیبه چنین می‌نویسد: کتابهایی که انتسابشان به ابن قتیبه قطعاً یا به احتمال قوی مردود است: ۱ـ الالفاظ المغربة بالالقاب المعربة، که نسخه‌ای از آن در جامعه القرویین فاس موجود است، (کوکنت، همان ۱۶۲) ۲ـ الامامة و السیاسةکه بارها به چاپ رسیده، از جمله در ۱۹۵۷ م در قاهره و نیز در ۱۹۸۵ م به کوشش طه محمد زینی.^[۵]

پانویس

↑ Joseph T. Shipley, Encyclopedia of Literature, Volume 1 - Page 37
↑ Inc Icon Group International , Succeeding: Webster's Quotations, Facts and Phrases - Page 555
↑ (تاریخ الادب العربی، ج:۲، ص۲۲۰)
↑ الشنتاوی، احمد، زکی خورشید، ابراهیم، دائرةالمعارف الاسلامیة (۱/۲۶۲) دارالمعرفة بیروت
↑ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج ۴، ص: ۴۵۹، چاپ اول تهران ۱۳۶۹ شمسی

پیوند به بیرون

لغت نامه دهخدا : ابن قتیبه

Kunitzsch, Paul (2008) [۱۹۷۰–۸۰]. "Ibn Qutayba, Abū Muḥammad ʿAbdallāh Ibn Muslim Al-Dīnawarī Al-Jabalī". Complete Dictionary of Scientific Biography. Encyclopedia.com. {{cite encyclopedia}}: External link in |title= (help)
Imam Ibn Qutayba

الفهرست ابن ندیم

[1] Joseph T. Shipley, Encyclopedia of Literature, Volume 1 - Page 37

[2] Inc Icon Group International , Succeeding: Webster's Quotations, Facts and Phrases - Page 555

[3] (تاریخ الادب العربی، ج:۲، ص۲۲۰)

[4] الشنتاوی، احمد، زکی خورشید، ابراهیم، دائرةالمعارف الاسلامیة (۱/۲۶۲) دارالمعرفة بیروت

[5] دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج ۴، ص: ۴۵۹، چاپ اول تهران ۱۳۶۹ شمسی

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''ابومحمد عبداﷲ بن مسلم دینوری مروزی''' یا '''ابی‌محمد جبلی''' شناخته‌شده به '''ابن قتیبهٔ دینوری'''(۸۲۸ – ۸۸۵ میلادی، [[۲۱۳ (قمری)|۲۱۳]] – [[۲۷۶ (قمری)|۲۷۶ هجری قمری]])، [[تاریخ]]‌نگار و عالم به دانش [[نحو]] مسلمان ایرانی‌تبار است. <ref>Joseph T. Shipley, ''Encyclopedia of Literature'', Volume ۱ - Page ۳۷</ref><ref>Inc Icon Group International , ''Succeeding: Webster's Quotations, Facts and Phrases'' - Page ۵۵۵</ref>
+'''ابومحمد عبداﷲ بن مسلم دینوری مروزی''' یا '''ابی‌محمد جبلی''' شناخته‌شده به '''ابن قتیبهٔ دینوری'''(۸۲۸ – ۸۸۵ میلادی، [[۲۱۳ (قمری)|۲۱۳]] – [[۲۷۶ (قمری)|۲۷۶ هجری قمری]])، [[تاریخ]]‌نگار و عالم به دانش [[نحو]] مسلمان ایرانی‌تبار است.<ref>Joseph T. Shipley, ''Encyclopedia of Literature'', Volume 1 - Page 37</ref><ref>Inc Icon Group International , ''Succeeding: Webster's Quotations, Facts and Phrases'' - Page 555</ref>
 == زندگی ==
@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 * کتاب المعانی الکبیر.
 * أدب الکاتب
 === الامامه و السیاسه ===
-کتاب الإمامة و السیاسة به او نسب داده شده در حالی که [[ابن ندیم]] انرا در فهرست اثار او ذکر نکرده است در متن کتاب هم به طور واضح مطالبی هست که نشان از این دارد که این کتاب از ان ابن قیبیه نیست مثل
+کتاب الإمامة و السیاسة به او نسب داده شده در حالی که [[ابن ندیم]] انرا در فهرست آثار او ذکر نکرده است در متن کتاب هم به طور واضح مطالبی هست که نشان از این دارد که این کتاب از ان ابن قیبیه نیست مثل
 کتاب مذکور از ابولیلی روایت می‌کند و ابولیلی سال(۵۱۴۸) شصت و پنج سال قبل از ابن قتیبه در کوفه قاضی بوده است. مؤلف الامامه و السیاسه فتح اندلس را از زنی نقل کرده که خود او را دیده است و حال فتح اندلس ۱۲۰ سال قبل از تولد ابن قتیبه بوده است. بروکلمان Brakeman می‌گوید: کتاب‌الامامه و السیاسه را به ابن قتیبه نسبت داده‌اند. در حالی که دی گوی DEGEIE می‌گوید: کتاب الامامه و السیاسه در مصر یا در مغرب و در زمان ابن قتیبه تصنیف شده است و قسمتی از آن کتاب از تاریخ ابن‌حبیب مأخوذ شده است.<ref>(تاریخ الادب العربی، ج:۲، ص۲۲۰)</ref> و در [[دائرةالمعارف الاسلامیة]] نیز آمده است: این کتاب را به ابن قتیبه نسبت داده‌اند در حالیکه دی گوی DE GEIE ترجیح می‌دهد که مصنف آن مردی مصری یا مغربی و معاصر ابن قتیبه بوده است.<ref>الشنتاوی، احمد، زکی خورشید، ابراهیم، دائرةالمعارف الاسلامیة (۱/۲۶۲) دارالمعرفة بیروت</ref> و [[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]] در فهرست تصانیف ابن قتیبه چنین می‌نویسد: کتابهایی که انتسابشان به ابن قتیبه قطعاً یا به احتمال قوی مردود است: ۱ـ الالفاظ المغربة بالالقاب المعربة، که نسخه‌ای از آن در جامعه القرویین فاس موجود است، (کوکنت، همان ۱۶۲) ۲ـ الامامة و السیاسةکه بارها به چاپ رسیده، از جمله در ۱۹۵۷ م در قاهره و نیز در ۱۹۸۵ م به کوشش طه محمد زینی.<ref>دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج ۴، ص: ۴۵۹، چاپ اول تهران ۱۳۶۹ شمسی</ref>
@@ خط ۳۵: / خط ۳۶: @@
 == پیوند به بیرون ==
 [http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-b172f78f712f4e4c9ebd7a486930e412-fa.html لغت نامه دهخدا : ابن قتیبه]
-* {{cite encyclopedia | last = Kunitzsch | first = Paul | title=[http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2830903558.html Ibn Qutayba, Abū Muḥammad ʿAbdallāh Ibn Muslim Al-Dīnawarī Al-Jabalī] |  encyclopedia = [[Dictionary of Scientific Biography|Complete Dictionary of Scientific Biography]] | publisher = Encyclopedia.com | origyear=۱۹۷۰-۸۰ | year = ۲۰۰۸}}
+* {{cite encyclopedia | last = Kunitzsch | first = Paul | title=[http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2830903558.html Ibn Qutayba, Abū Muḥammad ʿAbdallāh Ibn Muslim Al-Dīnawarī Al-Jabalī] | encyclopedia = [[Dictionary of Scientific Biography|Complete Dictionary of Scientific Biography]] | publisher = Encyclopedia.com | origyear=۱۹۷۰–۸۰ | year = ۲۰۰۸}}
 * [http://almuttaqoon.com/index.php?showtopic=888 Imam Ibn Qutayba]