تأسیسات هسته‌ای فردو

مرکز هسته‌ای فُردو با نام رسمی مرکز هسته‌ای شهید علی‌محمدیِ فُردو است که به منظور غنی‌سازی اورانیوم «در عمق ۹۰ متری صخره‌های سنگی» در کیلومتر ۲۵ مسیر قم به تهران در شرق آزادراه ساخته شده‌است. دولت جمهوری اسلامی ایران پس از افشاگری مقامات اطلاعاتی آمریکا و فرانسه، در سپتامبر ۲۰۰۹ میلادی، به وجود تأسیسات زیرزمینی فردو در حوالی قم اذعان کرد. ایران اعلام کرده است که برای «ایمنی مردم» و هم‌چنین از بیم «بمباران احتمالی»، دستگاه‌های سانترفیوژ را به این مکان زیرزمینی در عمق کوه‌ها انتقال داده‌است.

نام این مرکز در تاریخ ۲۶ بهمن ۱۳۹۰ به پاس خدمات مسعود علی‌محمدی به برنامه هسته‌ای ایران، به نام دانشمند ترورشده، نام‌گذاری شد.

سانتریفیوژهای فعال

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ ۳۰ اوت ۲۰۱۲ میلادی، در گزارشی اعلام کرد که تعداد سانتریفیوژهای فعال در تأسیسات هسته‌ای فردو از ۱٬۰۶۴ به ۲٬۱۴۰ رسیده‌است.

غنی‌سازی اورانیوم

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ ۱۹ دی ۱۳۹۰ (۹ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی)، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که «ایران تولید اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد را در تأسیسات غنی‌سازی فردو آغاز کرده‌است». این اقدام ایران با انتقاد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل متحد روبرو شد. کشورهای غربی حکومت ایران را متهم می‌کنند که زیر پوشش فن‌آوری صلح‌آمیز هسته‌ای، در جهت تولید بمب اتمی قدم بر می‌دارد. به نظر مقامات غربی، اورانیوم ۲۰ درصدی کاربرد دوگانه دارد، یعنی هم می‌تواند در مصارف تولید برق یا تحقیقات پزشکی به کار رود و هم در تولید بمب هسته‌ای.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ ۵ خرداد ۱۳۹۱ (۲۵ مه ۲۰۱۲ میلادی)، در گزارشی اعلام کرد که بازرسان آژانس در مرکز هسته‌ای فردو، نشانه‌هایی از غنی‌سازی اورانیوم با غلظت ۲۷ درصد پیدا کرده‌اند.

خرابکاری‌ها

در تاریخ ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۲ میلادی، فریدون عباسی دوانی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از وقوع انفجار عمدی در خطوط برق مجتمع غنی‌سازی فردو در تاریخ ۱۷ اوت ۲۰۱۲ میلادی، خبر داد و افزود که «قطع برق یکی از راه‌های آسیب‌رساندن به ماشین‌های سانتریفیوژ» است.

در تاریخ ۳۰ اکتبر ۲۰۱۳ میلادی، محمود علوی، وزیر اطلاعات ایران گفت: «در واقع این افراد دزد بودند و نه خرابکار هسته‌ای و از اهالی روستای همان اطراف نیروگاه بودند و سابقه این کارها را هم داشتند».

تغییر کاربری

بر پایه بیانیه مطبوعاتی هسته‌ای لوزان که توسظ وزیر امور خارجه ایران و کشورهای ۱+۵ و اتحادیه اروپا منتشر شد، این مرکز، یکی از مفاد این بیانیه بود که بر طبق این بیانیه، می‌بایست از یک مرکز غنی‌سازی، به یک مرکز جهت فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی، محدود شود و تأسیسات هسته‌ای نطنز به عنوان تنها مرکز غنی‌سازی در ایران، به کار خود ادامه دهد. لازم است ذکر شود این بیانبه فقط مطبوعاتی بوده و جهت مشخص نمودن چهارچوب توافق نهایی که در تیرماه سال ۱۳۹۴ انجام خواهد شد قرائت گردیده است

پیوند به بیرون

• وال استریت ژورنال: بمب سنگرشکن آمریکا آماده حمله به تأسیسات فردو