محمد بن راشد آل مکتوم

شیخ محمد بن راشد آل مکتوم
نایب رئیس و نخست‌وزیر امارات متحده عربی
متصدی
آغاز به کار ۴ ژانویهٔ ۲۰۰۶
رئیس‌جمهور	خلیفه بن زاید آل نهیان
پس از	شیخ مکتوم بن راشد آل مکتوم
دهمین امیر دبی
دوره مسئولیت ۴ ژانویهٔ ۲۰۰۶ – تاکنون
پس از	شیخ مکتوم بن راشد
اولین وزیر دفاع امارات متحده عربی
دوره مسئولیت ۱۹۷۱ – ۲۰۰۶
اطلاعات شخصی
زاده	محمد بن راشد بن سعید بن مکتوم بن حشر بن مکتوم بن بطی بن سهیل آل مکتوم الفلاسی ۱۵ ژوئیهٔ ۱۹۴۹ ‏(۷۴ سال) دبی، امارات متحده عربی
ملیت	امارات متحده عربی
همسر(ان)	شیخه هند بنت مکتوم بن جمعه آل مکتوم شاهدخت هیا بنت حسین
فرزندان	هشت پسر و ۱۳ دختر
پیشه	، سیاستمدار
وبگاه	http://www.sheikhmohammed.co.ae
لقب(ها)	والاحضرت شیخ محمد
والدین: راشد بن سعید آل مکتوم

شیخ محمد بن راشد آل مکتوم که همچنین به اسم شیخ محمد شناخته می شود نخست وزیر (رئیس مجلس وزیران) و نایب رئیس امارات متحده عربی و همچنین حاکم دبی می‌باشد. وی به تاریخ ۱۵ ژوئیهٔ ۱۹۴۹ در شهر دبی متولد گردید. از او به عنوان «معمار دبی نوین» یاد می‌شود.

وی از زمان الحاقش در سال ۲۰۰۶، اصلاحات عمده‌ای در دولت امارات متحده عربی انجام داده است، که اولین آن‌ها استراتژی دولت فدرال امارات متحده عربی در آوریل ۲۰۰۷ بود. در سال ۲۰۱۰، او چشم انداز ۲۰۲۱ امارات متحده عربی را با هدف «تبدیل امارات متحده عربی به یکی از بهترین کشورهای جهان» تا سال ۲۰۲۱ راه‌اندازی کرد. او عامل رشد دبی به شهری جهانی و همچنین راه‌اندازی تعدادی شرکت بزرگ از جمله هواپیمایی امارات, دی پی ورلد و گروه جمیرا است.

شیخ محمد بر توسعه پروژه های تحول اقتصادی متعدد در دبی نظارت کرده است که از جمله می توان به ساخت برج خلیفه، بلندترین ساختمان در کل جهان اشاره کرد.

اوایل زندگی و تحصیلات

او سومین پسر از چهار پسر راشد بن سعید آل مکتوم است. مادر او شیخه لطیفه بنت حمدان آل نهیان (دختر شیخ حمدان بن زید آل نهیان، حاکم ابوظبی) است.

وی از چهار سالگی به طور خصوصی زبان عربی و تعلیمات اسلامی را آموخت. سپس تحصیلات ابتدائی را در مدرسه الاحمدیه در دیره گذراند. در ده سالگی به مدرسه الشعب رفت و دو سال بعد به مدرسه متوسطه دبی رفت. پدربزرگ شیخ محمد در تاریخ دوم سپتامبر ۱۹۵۸ فوت کرد و پدرش به جای او حاکم دبی شد و از آن پس تمهیدات ویژه‌ای را برای آماده‌سازی محمد برای ورود به حکومت در آینده به کار گرفت. در اوت ۱۹۶۸ شیخ محمد بهمراه عموزاده اش شیخ محمد بن خلیفه آل مکتوم به لندن عزیمت کرد و در مدرسه زبان بل در شهر کمبریج ثبت نام کرد تا زبان انگلیسی بیاموزد. او پس از آن در مدرسه آموزش Mons Officer Cadet در آلدرشات درس خواند و به عنوان دانش آموز برتر مشترک المنافع با شمشیر افتخار قبول شد. او از کودکی به شکار و سوارکاری علاقه داشت.

زندگی شخصی

وی در سال ۱۹۷۹ با همسر اولش «شیخه هند بنت مکتوم بن جمعه آل مکتوم» ازدواج کرد. «شاهدخت هیا بنت الحسین» دختر ملک حسین پادشاه پیشین اردن و خواهر ناتنی ملک عبدالله دوم پادشاه کنونی اردن هاشمی نیز در تاریخ اول آوریل ۲۰۰۴ به همسری شیخ محمد درآمد. این دو دختری به نام الجلیله (متولد ۲۰۰۷) و زاید (متولد ۲۰۱۲) دارند. شیخ محمد تولد زاید را در توییتر اعلام کرد.

شیخ محمد رسماً ۲۱ فرزند دارد، هشت پسر و ۱۳ دختر.

زندگی سیاسی

شیخ محمد در سوم ژانویه ۱۹۹۵ با حکم شیخ مکتوم بن راشد به عنوان ولیعهد دبی منصوب شد.

پروژه‌های عمرانی متعددی زیر نظر وی در دبی اجرا شده‌است که از جمله آنها می‌توان به جزیره‌های نخلی دبی، برج العرب و برج خلیفه اشاره کرد.

شیخ محمد در پی مرگ برادر بزرگ ترش شیخ مکتوم بن راشد در چهار ژانویه ۲۰۰۶ بعد از حدود یک دهه حکومت بالفعل به امیری دبی برگزیده شد. طبق فرمول تقسیم قدرت بین ابوظبی و دبی در کشور امارات، شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان امیر امارات متحده عربی، شیخ محمد را در همان تاریخ به نخست وزیری و نایب رئیسی امارات برگزید و اعضای دیوان عالی امارات نیز موافقت خود را با این انتخاب اعلام کردند.

در آوریل ۲۰۰۷ شیخ محمد یک بررسی استراتژیک از حکومت فدراسیون در هر دو سطح فدرال و دولت محلی اعلام کرد. این موضوع با اعلامیه فوریه ۲۰۱۰ به نام «چشم انداز ۲۰۲۱»، یک استراتژی بلند مدت و دستور کار ملی پیگیری شد.

در جهان عرب شیخ محمد به اعتقاد و حمایت از حقوق زنان و جنبشهای فمینیستی معروف است. او بر این باور است که توسعه همه‌جانبه جامعه را باید از احقاق حقوق زنان و برابر دانستن و برابر ساختن آنان با مردان آغاز کرد. در سال ۱۳۸۵ برای نخستین بار در کشور امارات متحده عربی انتخابات پارلمانی برگزار گردید و طی آن با حمایت شیخ محمد، حاکم دبی، و فعالین بنیاد زنان امارات از کاندیداهای زن، نه تن از اعضای کارزار تغییر برای برابری در امارات متحده عربی (بنیاد زنان دبی) وارد پارلمان کشورشان شدند.

کسب و کارهای کلیدی

شرکت هواپیمایی امارات

در ماه مارس ۱۹۸۵، پس از اختلاف با گلف ایر بر سر سیاست «آسمان باز» دبی، شیخ محمد رئیس وقت DNATA، موریس فلاناگان، را موظف به راه‌اندازی یک خط هوایی جدید به نام امارات کرد. بودجه راه‌اندازی خط هوایی ۱۰ میلیون دلار بود و پرواز افتتاحیه آن در روز ۲۵ اکتبر انجام شد. شیخ محمد دایی خود، شیخ احمد بن سعید را رئیس شرکت جدید قرار داد. معادل ۷۵ میلیون دلار امکانات و مواد فراهم گردید، اما امارات همواره ادعا کرده است که هیچ یارانه دیگری در طول رشد نجومی این شرکت در راه تبدیل شدن به یکی از خطوط هوایی پیشرو جهان دریافت نکرده است. در سال ۲۰۱۳، امارات بزرگترین سفارش هواپیما در تاریخ را با ۹۹ میلیارد دلار به ایرباس برای هواپیمای A380 اش و بوئینگ برای هواپیمای غول پیکر ۷۷۷ اش ثبت کرد.

دی‌پی ورلد

در سال ۱۹۹۱، شیخ محمد بندر جبل علی، منطقه آزاد و بندر رشید را برای تشکیل بنادر خودگردان دبی ادغام کرد. در سال ۱۹۹۹، شیخ محمد بنادر بین‌المللی دبی را برای کاوش در تملکات خارج از کشور و قراردادهای مدیریت تأسیس کرد، که در سال ۲۰۰۵ با بنادر خودگردان دبی ادغام شد تا دی‌پی ورلد شکل گیرد. در سال ۲۰۰۶، این شرکت P&O را به ازای ۷ میلیارد دلار صاحب شد. این تملک پس از آنکه تعدادی از سیاستمداران و لابی گران آمریکایی نگرانی خود را دربارهٔ ایمنی شش بندری که توسط دی‌پی ورلد به عنوان بخشی از خرید P&O خریداری شده بود، منجر به «جنجال دی‌پی ورلد» شد. پس از آن دی‌پی ورلد بنادر مورد بحث را واگذار کرد. امروزه دی‌پی ورلد یکی از بزرگترین اپراتورهای ترمینال دریایی در جهان است. این شرکت بیش از ۶۰ پایانه در سراسر شش قاره به کار گرفته است.

برج العرب

هتل برج العرب بر روی یک جزیره مصنوعی ساخته شد که ساختن آن یه سال به طول انجامید و سپس ساخت و ساز در سطح زمین شروع شد. برج العرب در دسامبر سال ۱۹۹۹ افتتاح شد. این هتل که با طراحی WS Atkins در پاسخ به دستور شیخ محمد برای ساختن یک ساختمان حقیقتاً مشهور ساخته شد، خود را بعنوان لوکس‌ترین هتل جهان نشان می‌دهد.

شهر اینترنت و شهر رسانه دبی

در ۲۹ اکتبر سال ۱۹۹۹، شیخ محمد شهر اینترنت دبی، یک مرکز فن آوری و منطقه آزاد تجاری را اعلام کرد. با ارائه اجاره نامه بلند مدت، مالکیت کامل و دسترسی سریع شرکت‌ها خدمات دولتی، DIC از اولین مستاجران خود در اکتبر ۲۰۰۰ به یک منطقه امروزی رشد پیدا کرد که حدود ۱۵٬۰۰۰ نفر را به کار گماشته است. در نوامبر سال ۲۰۰۰ شهر رسانه دبی، یک منطقه آزاد تولید محتوا و رسانه به آن پیوست و در همان منطقه قرار دارد. راه‌اندازی DMC با اطمینان از طرف شیخ محمد در مورد آزادی رسانه‌ها همراه بود. در سال ۲۰۰۷ در پی یک حادثه که در آن روزنامه نگاران محلی به افتراء متهم شده و به زندان محکوم شده بودند، او فرمان منع زندانی کردن روزنامه نگاران را صادر کرد.

جزایر نخل

جزایر نخل توسط املاک نخیل توسعه یافت، که بخشی از دبی ورلد است (یک شرکت هلدینگ سرمایه گذاری متعلق به شیخ محمد که همچنین مالک دی‌پی ورلد است). توسعه سه جزایر نخل برنامه ریزی شده در پی بحران مالی جهانی سال 2009 متوقف شد. اولین جزیره، پالم جمیرا، تکمیل شده و توسعه یافته، در حالی که احیای زمین دومین جزیره، نخل جبل علی، به اتمام رسیده اما توسعه آن ادامه پیدا نکرده است. سومین و بزرگترین نخل، نخل دیره، کوچک تر شده و به عنوان جزایر دیره دوباره راه اندازی شد.

برج خلیفه

در 4 ژانویه 2010، شیخ محمد برج خلیفه، بلندترین ساختمان جهان، را با نمایشی که در آن حدود 10،000 وسیله آتش بازی استفاده شده بود، راه اندازی کرد. این برج مرکز توسعه 20 میلیارد دلاری برج ها، ساختمان ها و خورده فروشی های داون تاون دوبای را شکل می دهد. شیخ محمد درباره اش گفت که این برج «یک دستاورد ملی، یک نقطه عطف تاریخی و یک نقطه عطف کلیدی اقتصادی است. برج خلیفه نه تنها برای اماراتی ها بلکه همه عرب ها نماد غرور است».

انسان دوستی در زمینه فرهنگ

شیخ مکتوم و فرزندانش شیفته شعر و هنرهای سنتی عربی بوده و در پروژه‌هایی برای کمک به کشورهای در حال توسعه همچون مصر اردن فلسطین و یمن مشارکت کرده‌اند.

او به عنوان یک شاعر در گویش عربی مادری خود شناخته می شود. شیخ محمد برای اولین بار به عنوان مردی جوان شروع به شعر گفتن کرد. او از نام مستعار سلیت استفاده کرد تا شعر او با نام پسر حاکم آن زمان دبی همراه نشود. او به وسیله شاعره فتال العرب مورد تشویق قرار گرفت. فتال العرب پاسخی برای یکی از اولین اشعار او نوشت که برای یک شاعر ناشناخته غیر معمول است.

در سال 1998، شیخ محمد مرکز محمد بن راشد برای درک فرهنگی (SMCCU) را راه اندازی کرد که یک سازمان غیر انتفاعی با هدف افزایش آگاهی و رفع ابهام در فرهنگ های محلی، آداب و رسوم و مذهب امارات متحده عربی است. با شعار «درهای باز، ذهن های باز »، SMCCU قصد دارد تا درک متقابل فرهنگی و ارتباط بین مردم محلی امارات متحده عربی و مهمانانی که از آن دیدن می کنند و یا در آن ساکن هستند را بهبود بخشد.

کارهای خیریه

شیخ محمد بن راشد آل مکتوم برای کمک‌های خیریه اش شناخته شده است. وی در ۱۹ ماه مه سال ۲۰۰۷ میلادی اعلام نمود که قصد دارد ۱۰ میلیارد دلار آمریکا برای راه‌اندازی بنیاد محمد بن راشد آل مکتوم، یک بنیاد آموزشی در شرق میانه پرداخت نماید. شیخ محمد اظهار داشت که این پول را به منظور پر کردن شکاف دانش بین کشورهای عربی و جهان توسعه پرداخت می‌کند. این اعلامیه در انجمن اقتصاد جهانی سال 2007 در اردن ارائه شد.

در سپتامبر سال 2003 وی شهر انسان دوستانه دبی را راه اندازی کرد که از آن پس به بزرگترین مرکز تدارکات جهان برای کمک های انسان دوستانه رشد پیدا کرده است. این مرکز توسط 9 آژانس سازمان ملل و حدود 50 سازمان غیر دولتی و اپراتور تجاری مورد استفاده قرار می گیرد.

علایق ورزشی

شیخ محمد از سنین پایین درباره شکار و مقدمات سوارکاری آموخت. وی در سال 1967 در اولین مسابقه رسمی خود در نیومارکت حضور پیدا کرد. شیخ محمد امروزه از چهره های بزرگ در مسابقات اسب اصیل بین المللی و پرورش اسب است. او صاحب دارلی استاد، بزرگترین عملیات پرورش اسب در جهان است که مزارعی در ایالات متحده، ایرلند، انگلستان و استرالیا دارد.

در بازیهای آسیایی ۲۰۰۶ پسرش رشید طلای انفرادی در اسبدوانی استقامت و پسرانش رشید، احمد، مجید و حمدان طلای تیمی استقامت را برنده شدند. برادرزاده اش لطیفه برنز پرش نمایشی را برد و دخترش میثا تیم تکواندوی امارات را هدایت می‌کرد. در سال 2013 زمانی که تیم ملی فوتبال امارات متحده عربی موفق به کسب جام خلیج فارس شد، شیخ محمد به تیم 50 میلیون درهم (13.7 میلیون دلار) اهدا کرد. همسر وی 25 میلیون درهم (6.8 میلیون دلار) دیگر اهدا کرد و نوه های آن ها 12 میلیون درهم (3.3 میلیون دلار) پرداخت کردند.

دارایی

در تاریخ ژوئن ۲۰۱۰ ثروت وی ۱۹ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار تخمین زده می‌شود.

منابع

• تارنمای روزنامه سرمایه، نوشته مرضیه خادم شریف
• تارنمای رسمی شیخ محمد بن راشد آل مکتوم
• ویکی‌پدیای انگلیسی
• مجله فوربس