دوطرفه (مخابرات)

دوطرفه (به انگلیسی: Duplex) در رشته مخابرات به سامانه‌ای متشکل از دو بخش یا دو دستگاه‌ است که می‌تواند با یکدیگر در هر دو جهت ارتباط برقرار کنند. برای نمونه تلفن ها به صورت دوطرفه ارتباط برقرار می کنند، افراد دو طرف به صورت همزمان با هم صحبت می کنند و هردو حرف های یکدیگر را می شنوند، همزمان با اینکه میکروفون صدای شخص را ارسال می کند، بلندگو صدای طرف مقابل را به گوش شخص می رساند.این به خاطر این است که میان این دو شخص، یک شبکه دو طرفه ارتباطات وجود دارد.

نیمه دوطرفه

تصویری ساده از سامانه ارتباطی نیمه دوطرفه.

سامانه نیمه دوطرفه (به انگلیسی: Half Duplex) برقراری ارتباط در هر دو جهت را فراهم می‌کند، اما تنها در یک جهت در یک زمان (و نه به طور همزمان). برای همین هنگامی که یک دستگاه شروع به گرفتن یک سیگنال می کند، باید تا هنگامی که فرستنده سیگنال درحال ارسالش را به پایان برساند، صبر کند و سپس پاسخ او را بدهد.(در این حالت آنتن ها گیرنده-فرستنده هستند و هم می توانند داده ها را دریافت کنند و هم آنها را بفرستند.)

برای نمونه دستگاه های واکی تاکی دو نفره نیمه دوطرفه هستند.

کاملاً دوطرفه

تصویری ساده از یک سامانه ارتباطی کاملاً دوطرفه. سامانه‌های ارتباطی کاملاً دوطرفه به دلیل هزینه و پیچیدگی در رادیوهای دستی رایج نیستد ولی در تلفن های بی سیم، خطوط تلفن و موبایل ها استفاده می شوند.

سامانه کاملاً دوطرفه (به انگلیسی: Full Duplex) (مخفف انگلیسی: FDX) برقراری ارتباط همزمان در هر دو جهت را فراهم می‌کند و برعکس ارتباط نیمه دوطرفه به دستگاه ها امکان این را می دهد که به صورت کاملا هم زمان ارتباط برقرار کنند. همان طور که گفتیم،تلفن به ما این امکان را می دهد که در یک زمان هم حرف بزنیم و هم بشنویم، پس شبکه های شبکه های تلفن خطی کاملا همزمان هستند و سیم پیچ پیوندی در پیوند تلفن این امکان را به ما می دهد که چهار سیم را به دو سیم تبدیل کنیم.

برای نمونه، میتوانیم ارتباط دوطرفه را به یک خیابان دو خطه تشبیه کنیم که هر خط آن در یک جهت است و همزمان رفت و برگشت ممکن است. در این نوع ارتباط، هنگامی که داده ای ارسال شد، تا وقتی که از طرف دیگر پاسخ داده نشد که داده را دریافت کرده، نمیدانیم که داده دریافت شده یا نه.

رادیوهای دوطرفه میتوانند به صورت کاملا دو طرفه باشند، از یک فرکانس داده را دریافت و از فرکانس دیگری داده ها را ارسال می کنند. به این روش، روش تقسیم فرکانس دوطرفه نیز می گویند.